جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مضامین تقلیدی هجو از عصر جاهلی تا دوره سامانی و غزنوی با محوریت هجو شخصی، سیاسی و دینی ادامه داشت و شاعران زیادی از قبیل: حطیئه، فرزدق، اعشی، جریر، ابن رومی و دیگران در این موضوعات به هجویه سرایی اقدام کرده اند، هجو در شعر فارسی نیز با همان مضامین از دوره های اولیه دیده می شود.هرچند از دوره های اسلامی، اموی و عباسی، قصایدی در وصف و رثای شهرها به جا مانده، ولی هجو شهرها برای اولین بار به صورت مستقل، در قطعاتی خاص توسط شاعران دوره سامانی و غزنوی سروده شده است، و شاعران ایرانی شهرهای زیادی را به زبان عربی و فارسی هجو کرده اند و برخی از اشعار هجو در شعر فارسی برای شاعران مشکلاتی را به دنبال داشته که به نام «شهر آشوب» مشهور شده است.

«خودمراقبتی»، یکی از ابعاد مهم سبک زندگی سلامت محور است افرادی که دارای درجه بالایی از خود مراقبتی هستند، برای سلامت خود ارزش قائل شده، سعی می کنند کمتر بیمار شوند و درصورت بیماری، تلاش می کنند هرچه زودتر سلامتی خود را بازیابند. در مقاﻟه حاضر، ارتباط بین بعضی از عوامل اجتماعی و بعد خودمراقبتی مورد بحث قرار گرفته و برای تبیین مسئله، از نظریه های جامعه شناسی استفاده شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار اندازه گیری، پرسش ناﻣه بسته است. جاﻣﻌه آماری پژوهش حاضر، تمامی شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز به تعدد 1106731 نفر (براساس آمار سال 1385) هستند که از این تعداد، 752 نفر براساس فرمول کوکران و به شیوﺓ نمونه گیری خوشه ای گزینش شده اند. همچنین داده های گردآوری شده از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته های تحقیق حاضر حاکی از آن است که خودمراقبتی شهروندان برحسب وضعیت تاهل و ﻃﺒﻘه اجتماعی آن ها متفاوت است و با متغیرهایی نظیر سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، شاخص حجم بدن، جذابیت بدنی، ارزش سلامتی، احساس بی قدرتی و مدیریت بدن، راﺑﻄه معناداری دارد. همچنین براساس یافته ها، متغیرهای مانده در مدل رگرسیونی (سرمایه اجتماعی، احساس بی قدرتی، شاخص حجم بدن، ارزش سلامت و جذابیت بدنی) توانسته اند 25 درصد از تغییرات مربوط به متغیر خودمراقبتی را تبیین کنند. سایر آثار، مرتبط با متغیرهای دیگری است که دراین تحقیق به آن ها پرداخت نشده است.

خاقانی و ابن الرومی دو قصیده سرای بنام ایرانی و عرب، هر دو شاعر جگر سوخته و مصیبت زده در مرگ عزیزانشان، توانایی آنها در وصف زبانزد است و خود از این مطلب آگاه هستند و به قدرت خود در شاعری مفاخره می کنند و به یاری همین وصف و توانایی در آن، تصویرهای شعری بسیار زیبایی آفریده اند که در این مجال بررسی صور خیال در یکی از قصاید آنها صورت گرفته است. قصیده خاقانی در رثای پسرش رشیدالدین، و قصیده دیگر در رثای محمد از ابن الرومی.

امروزه بیش تر شهرها با سطح فزاینده ای از تبعات منفی ناشی از رشد سریع مواجه هستند که این خود سلامت عمومی شهروندان را تهدید می کند. به همین علت، فکر شهر سالم در پژوهش های شهری معاصر اهمیت زیادی یافته و از ظرفیت مطالعاتی بسیاری برخوردار شده است. پژوهش حاضر نیز با علم به اهمیت این مقوله، برای بررسی این فکر به مطالعه شاخص های مختلف شهر سالم در منطقه دو شهر قم که به عنوان منطقه پرجمعیت، مهاجرپذیر می باشد، پرداخته است. روش مطالعه در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی گرد آوری شده است. مسائلی چون بهداشت محیطی، کاربری و وضعیت دسترسی ها به خدمات، مبلمان، زیبایی شهری، امنیت اجتماعی، مسکن و ...، مورد پرسش قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار SPSSداده ها مورد پردازش قرار گرفته است. نتایج تحقیق با انجام آزمون های محتلف آماری مانند، تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA)، توکی (Tukey) و آزمون تی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که شاخص های مورد مطالعه در کل منطقه، به ویژه در نواحی سه و چهار آن به جهت وضعیت نامناسب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ساکنین و نیز عملکرد نامناسب مدیریت شهری و نهادهای ذی ربط در وضعیت شهر سالم قرار ندارند.

این نوشتار، اشعار مسیح کاشانی را از نظر وزن، قافیه و ردیف مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارداده است. ابتدا وزن، قافیه و ردیف اشعار مسیح کاشانی استخراج شده و بسامد کاربرد هریک نسبت به انواع دیگر تعیین گردیده است. سپس به دنبال پاسخ به این سوال که آیا موسیقی اشعار مسیح تحت تاثیر عوامل محیطی بوده است یا خیر؟ نظر جامعه شناسان ادبیات و هنر بیان شده و بر پایه این نظریه ها و از این زاویه دید، اوزان و بحور اشعار مسیح مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و مشخص شده است که موسیقی شعر مسیح، تحت تاثیر محیط بوده، به همین علت بیشتر اوزان حزن انگیز مورد استفاده او قرار گرفته است.

با بررسی زبان پنج شاعر بزرگ معاصر ایران در یک نگاه کلی باید گفت که شاعران نوگرا از دیدگاه سبک شناسی در دو سطح فکری و ادبی، تفاوت عمده ای با شاعران سنتی دارند. اما در سطح زبانی، با گذشت این همه زمان، در واقع مغلوب زبان پیشینیان شده اند، البته در میزان تاثیرپذیری از زبان کهن، میان پنج شاعر مذکور تفاوت هایی وجود دارد که مستلزم مقاله ای جداگانه است.به نظر نگارنده، اخوان ثالث در این زمینه از هم عصران خود گوی سبقت را ربوده و از هر شاعر خراسانی، خراسانی تر است، حتی آثاری که به شیوه نو آفریده، هم چنان بیانگر ارادت او به زبان خراسانی است. شاید بتوان گفت که تقریبا تمام ویژگی های زبانی سبک خراسانی در آثار اخوان- کم یا زیاد- یافت می شود. هم چنین او زبان خراسانی را ناتراشیده و زمخت به کار می برد و همین قضیه گاهی از استواری زبان شعری او می کاهد. اگر او در کاربرد زبان کهن این همه اصرار نمی ورزید، شعر او به مراتب بیشتر مورد توجه اهل ادب و منتقدان تیزبین قرار می گرفت. با این وجود باید اذعان کرد که او یک پل ارتباطی بین زبان خراسانی و زبان گفتاری معاصر برقرار نموده و با این تلفیق، شکل و ساختار منسجم و متناسب در شعر نو فارسی پدید آورده است. در مجموع، زبان اخوان با این همه فراز و نشیب، فصاحت و بلاغتی دارد که استادان بزرگی نظیر دکتر خانلری را شیفته خود کرده است.

اگر چه داده های تجربی فراوانی گزاره تاثیر سرمایه فرهنگی خانواده بر موفقیت تحصیلی را تایید کرده است، درباره مکانیسم تاثیرگذاری آن اختلاف نظر وجود دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مکانیسم کیفیت ارزشیابی دروس در مطالعه تاثیر سرمایه فرهنگی بر موفقیت تحصیلی است. مطالعه تجربی با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. کلیه دانش آموزان دوره راهنمایی و متوسطه شهرستان جوین در سال تحصیلی 1389-1390 جامعه آماری مورد مطالعه را تشکیل می دهند. حجم نهایی نمونه تحقیق شامل 369 نفر است که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که سرمایه فرهنگی خانواده سهم قابل ملاحظه ای در موفقیت تحصیلی فرزندان دارد. این درحالی است که یافته های این مطالعه، حمایت زیادی از مکانیسم کیفیت ارزشیابی دروس در موفقیت تحصیلی فرزندان نمی نماید.

مطالعات ارزیابی پیامدهای اجتماعی به دلیل تعریف عام پیامدهای اجتماعی، خصلتی بین رشته ای دارند. با توجه به تفاوت سنت های پژوهشی در رشته های مختلف و حتی در درون یک رشته علمی در طراحی و اجرای پژوهش های علمی، همواره این مساله پیش روی عمل ورزان و محققان اتا وجود دارد که یافته های حاصل از بررسی پیامدهای اجتماعی مختلف چگونه باید مورد تحلیل قرار گیرند؟ آیا باید آنها را به طور جداگانه و بدون توجه به روابط بین پیامدهای مختلف مورد تحلیل قرار داد و یا اینکه باید پیامدهای شناسایی شده در رابطه ای نظام مند با یکدیگر و شرایط بروز این پیامدها، مورد تحلیل و شناسایی قرار گیرند؟ اگر بنا بر استفاده از این نگرش سیستمی به شکل گیری، بروز و در نهایت مدیریت پیامدها باشد، چنین رویکردی باید بر چه پارادایمی در طراحی و اجرای پژوهش علمی و اجتماعی مبتنی باشد. مقاله حاضر تلاش می کند تا ضمن دفاع از نگرش سیستمی به تحلیل پیامدهای اجتماعی، نشان دهد پارادایم روش شناختی رئالیسم انتقادی به واسطه تاکید بر سطوح مختلف واقعیت و رابطه ارگانیک بین این سطوح در تولید نتایج علی، بحث از مکانیسم های علی و همچنین خصلت انتقادی آن، می تواند به مثابه بنیان روش شناختی مطلوبی برای تحلیل شیوه پدیدار شدن پیامدهای مختلف و رابطه بین انواع و سطوح مختلف این پیامدها در مطالعات ارزیابی پیامد اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

موسیقی یکی از زیباترین و لطیف ترین هنرها و وسیله ای برای نشان دادن احوال درونی و احساسات آدمی است و با توجه به این که شنیدن الحان خوش، لازمه کمال روح بشری است، بسیاری از بزرگان جهان در آثار خود از این موهبت الهی بهره فراوانی برده اند. سعدی (606- 692 یا 694؟ هـ . ق) یکی از این سخنوران است که با پرداختن به موضوع آهنگ و موسیقی و نام بردن از ابزار آن، نشاط، شور و شعف را لازمه پویایی جامعه می داند، اما از آن جا که تاریخ حیات وی مقارن با یکی از اسفناک ترین ادوار تاریخ ایران، یعنی حمله خونبار مغول است، این امر بازتاب های خود را در کلام نویسندگان آن دوره از جمله شیخ اجل می گذارد. در مقاله حاضر نشانه های این فتنه بزرگ را در موسیقی و به کارگیری سازها توسط سعدی مورد بررسی قرار می دهیم.

مقاله به بررسی رابطه میان ابعاد کیفیت زندگی دانشجویان با کارآمدی نظام سیاسی و تحلیل عوامل موثر بر آن می پردازد. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان سه دانشگاه دولتی استان مازندران است که تعداد 445 نفر از آنان به روش نمونه گیری طبقه بندی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد، که گستردگی دو مفهوم کیفیت زندگی و کارآمدی نظام سیاسی مانع از تایید یا رد یک فرض یا بحث قابل اجماع و واحد می شود، به همین دلیل نمی توان از رابطه ساده و یک سویه میان کیفیت زندگی و کارآمدی نظام سیاسی سخن گفت، بلکه برای رسیدن به یک رابطه واقعی و دقیق باید کلیه شاخص ها و ابعاد حداکثری موضوعات را مبنا قرار داد. ضریب همبستگی کیفیت زندگی با نگرش کارآمد به نظام سیاسی مثبت است؛ این نتیجه فرضیه تحقیق را تایید می کند. اما در بررسی رابطه ابعاد جزیی دو متغیر چنین رابطه ای دیده نمی شود. به طور خاص رابطه کیفیت مادی و فیزیکی زندگی در دو وضعیت خیلی عالی و خیلی ضعیف آن، با نگرش کارآمد دانشجویان به نظام سیاسی رابطه منفی را نشان می دهد.