جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این تحقیق در راستای بررسی ارتباط ساحت عاطفی و ارادی انسان با ایمان دینی است. علی رغم اهمیت ساحات عاطفی و ارادی انسان در شکل گیری باورها و جهت گیری اعمال انسان درزندگی، توجه کمتری به تبیین مکانیزم این تأثیر در میان ما صورت گرفته است و حال آن که توجه به فضایل اخلاقی در سنت اخلاقی دینی ما نقش مهمی داشته است. در این تحقیق ضمن اشاره به دیدگاههای چند متفکر غربی در این خصوص، دیدگاه یکی از مهم ترین فیلسوفان غرب در این زمینه (ویلیام جیمز) با تفصیل بیشتری محل بحث واقع شده است و طی آن چگونگی تأثیراحساسات، عواطف و اراده بر ایمان آوری، حالات دینی، باورهای دینی و نیز ربط و نسبت تجارب دینی و نیز عرفانی با عناصر فوق الذکر بررسی شده است. بررسی تعدادی از آیات قرآن وتحلیل آنها از این جهت بخش دیگر کار است که از مجموعة این آیات عناصر عاطفی و ارادی موجود در تحقق، تقویت و یا تضعیف ایمان محل بحث واقع شده است.

در این رساله سعی شده است تا گزارشی مختصر از تئوریهای فضیلت سودگروی و وظیفه گروی و نظریه پردازان آنها ارائه شود تا جغرافیانی نظریه اعتدال در اخلاق فضیلت و فلسفه اخلاق برای خوانندگان روشن باشد. در این رساله تاثیر نظریه اعتدال ارسطو بر متفکران و حکیمان اسلامی مثل فارابی، ابن مسکویه، خواجه نصیر، ابن سینا و ... اشاره شده است. پس از نقد نظریه اعتدال و بیان مشکلات آن، محقق به این نتیجه رسیده است که این نظریه برای اخلاق اسلامی و تشخیص فضیلت از رذیلت اخلاقی از نظر اسلام مناسب نمی باشد.در بخش آخر رساله سعی شده است با بررسی منابع ناب اسلامی، ملاکی برای تشخیص فضیلت و رذیلت اسلامی معرفی شود.

در این پژوهش نگاه دو دیدگاه "مکتب تفکیک" و "علامه طباطبایی" به کاربرد علوم بشری از قبیل فلسفه و عرفان در کسب معرفت دینی مورد تحقیق قرار گرفته است .فصل اول این رساله به مکتب تفکیک پرداخته است ومقایسه ای بین مؤسسان مکتب تفکیک و شاگردان این مکتب برقرار کرده است که نشان میدهد تقریر تازه مبادی تفکیک، از زبان آقای حکیمی و آقای سیدان که از تفکیکیان معاصر هستند ؛ این مکتب را به سمت تعادل در نظریه ها پیش برده است .در بخشهای فصل اول نگاه تفکیکیان افراطی و اعتدالی به عقل و فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و روشن شده است که عقل و تعقل از نظر تفکیکیان افراطی برای کسب معرفت حجاب است.از نظر آنها شناختهای لازم ، در عوالم پیشین و عالم ذر در حقیقت وجودی انسان نهاده شده و در این عالم نیز از طریق تنبیه و تذکر و از طریق تفضل خداوند به انسان یادآوری میشود.ولی تفکیکیان اعتدالی عقل را دارای مراتب سطحی و عمقی دانسته که آنچه از نظر این گروه مورد تأکید قرآن و روایات قرار گرفته است عمق عقل است که همان "عقل دفائنی" و "عقل نوری" است. فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی به عنوان علوم بشری مورد انتقاد شدید مؤسسان مکتب تفکیک قرار گرفته است تا جایی که این علوم را یکسره باطل و گمراه کننده دانسته اند و به کسانی که به فراگیری این علوم میپردازند هشدار میدهند که باید به برتری معارف وحیانی نسبت به اندیشه های بشری آگاه باشند و هرگز آنها را در هم نیامیزند.ولی تفکیکیان اعتدالی با نگاهی متعادلتر،خواندن فلسفه و عرفان را با شرایطی خاص که بر گرفته از آیات و روایات است ؛توصیه کرده اند ولی در نهایت با توجه به نظرات ذکر شده از دیدگاه تفکیکیان معتدل ،در بخش "منطق تفکیکیان اعتدالی در کسب معرفت دینی" بیان شده است که این گرایش، فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی را به جهت عدم انطباق کامل با معارف دینی ، شایسته ورود در مسیر رسیدن به معرفت اسلامی ندانسته و فقط خواندن و دانستن این علوم را با رعایت حدود آنها و با مرزبندی از معارف دینی توصیه کرده است. فصل دوم به دیدگاه "علامه طباطبایی" اختصاص یافته است .علامه هر سه روش ظواهر دینی و فلسفه و عرفان را در کسب معرفت دینی سهیم دانسته است .ایشان معتقد است که ریشه فلسفه الهی بر گرفته از قرآن و روایات ائمه معصومین است و منشأ عرفان اسلامی را به حضرت علی(ع) منتسب و رسیدن به عرفان ناب را در گرو پیروی از آیات قرآن و تعالیم اوصیاء میداند .از آنجایی که افهام در سطوح یکنواختی قرار ندارند ایشان هر سه روش را برای رسیدن به مراتب مختلف معارف دینی لازم دانسته است. در ادامه به بیان مواردی که بر مبنای آن آقای حکیمی ،علامه را تفکیکی میداند اشاره شده است و سپس پاسخ علامه ،با استفاده از مطالبی که در آثار بجای مانده از ایشان موجود است ذکر شده است .در نهایت روشن شده است که قسمتی از این ادعا صحیح و بخشی نیز ناصحیح به علامه منتسب شده است.

پیامبران الهی فرستادگان از سوی خداوندند. آنها قوانین الهی را برای انسان ها می آورند تا راه درست زندگی کردن را بیاموزند. طبق روایات معتبر خداوند 124000 پیامبر و 313 رسول را برای هدایت بشر فرستاد، خداوند در قرآن مجید فلسفه نبوّت را: تعلیم و تربیت، تکامل، اقامه قسط و عدل، دعوت به حیات و زندگی انسانی و ... می داند. با توجه به احادیث معصومین ( علیه السلام) نیز فلسفه نبوّت ، رهایی از سلطه ی طاغوت، تزکیه اخلاق، هدایت به روشنایی، رفع اختلافات و اتمام حجت و ... می باشد. خداوند پیامبران خود را از بین بندگانش برگزید و آنها مأمور ابلاغ دستورات او بودند برای شناخت پیامبران الهی راههایی وجود دارد: 1- معجزه 2- گواهی پیامبر پیشین 3- گردآوری قراین. سلسله پیامبران با آمدن حضرت محمّد بن عبدالله ( صلّی الله علیه و اله و سلم)ختم شد. ایشان در هفدهم ربیع الاوّل متولد شدند و بعد از 23 سال تبلیغ اسلام در 28 صفر سال یازدهم هجری رحلت فرمودند. با ظهور اسلام و پیامبر خاتم ( صلّی الله علیه و اله و سلم) و نزول قرآن « دین» آخرین سیر تکاملی خود را پیمود و به پایان رسید. در قرآن آیات متعددی هست که بیان گر خاتمیّت پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) می باشد و آیه 40 سوره ی احزاب به روشنی خاتمیت پیامبر را نشان می دهد در بسیاری از روایات نیز به این مطلب اشاره شده است با نزول قرآن مسلمانان شروع به اختراع قاعده ای برای زبان عرب کردند و بلافاصله علم تفسیر، علم بدیع و ... اختراع شد. همین تلاشها باعث نگهداری و مانع تحریف قرآن شد. انسان ها در عصر ظهور اسلام به درجه ای از بلوغ فکری رسیده بودند که کتابشان را حفظ کنند و همین باعث توقف وحی و مانع تجدید نبوّت و بالاخره ختم نبوّت شده خاتمیّت دارای ارکانی است: 1- انسان و اجتماع 2- وضع خاص قانون گذاری 3- علم و اجتهاد 4- استعداد پایان ناپذیر قرآن و سنت. قرآن کتابی است برای همه ی زمان ها در آن هیچ باطلی راه ندارد. و چون چشمه ای جوشان است. بعد از قرآن سنت رسول اکرم ( صلّی الله علیه و اله و سلم) ره گشاست و با چنگ زدن به قرآن و سنّت می شود به سلامت کمال حقیقی را پیمود و به سر منزل مقصود رسید طبق این تحقیق مسئله ی نبوّت در بخش اوّل بررسی شده در فصل اوّل به فلسفه نبوّت در قرآن و سنّت اشاره شده است و در فصل دوّم راههای شناخت پیامبران الهی مورد کنکاش قرار گرفته است و در بخش دوّم به مسئله خاتمیّت پرداخته شده و به ادله ی آن در فصل اول اشاره و در فصل دوّم آن حول محور خاتمیّت به ارکان آن توجه شده است و در پایان فیّاضیت قرآن و استعداد پایان ناپذیر سنّت مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این ها در فصل آخر وحی و عدم مسدودیّت باب وحی مورد توجه قرار گرفته است. و طی این تحقیق سعی شده بیشتر از احادیث و روایات معتبر استفاده شود.

هدف پژوهش شناساندن وظائف و تعهدات شیعیان به جامعه اسلامی خصوصا جوان در دوره غیبت و عدم حضور مهدی ( عج ) است. روش پژوهش : کتابخانه ای و میدانی . نتیجه در این پژوهش تمامی صفات و ویژگیهای حضرت بقیه الله الاعظم ( عج )، مفهومی انتظار واقعی و وظایف منتظرین از نظر روایات و کتب معتبر و انواع و اقسام ادعیه ای که بخاطر تعجیل در ظهور، سلامتی حضرت و ... در کتب وجود داشته جمع آوری شده است.

پژوهشی پیرامون معجزه موضوعی است که در این رساله مورد توجه قرار گرفته می شود. منظور از معجزه یعنی کاری که دیگران در مقابل آن ناتون هستند و کسی دیگر قادر به انجام آن نیست معجزه از امور مهم و مورد توجه است زیرا یکی از راه های اثبات نبوت انبیاء می باشد. تعریف معجزه در اصطلاح چنین است کار شگفت و امر خارق العاده ای است که پیامبران الهی به رغم قوانین عادی و جاری طبیعت به منظور اثبات ادعای رسالت خدایی خویش انجام می دهند. این رساله از دو بخش اصلی و هر بخش آن از سه فصل تشکیل شده است. بخش اول این رساله به مفهوم شناسی پرداخته است که شامل سه فصل است. فصل اول: به تعریف معجزه از نظر لغت و اصطلاح پرداخته است. فصل دوم: شرایط معجزه در این فصل ذکر شده است. فصل سوم: در این فصل به تفاوت معجزه با سایر خرق عادات پرداخته شده است. بخش دوم این رساله به ضرورت معجزه اختصاص یافته است این بخش نیز سه فصل دارد. فصل اول: ضرورت معجزه نسبت به انبیاء را بیان می کند. فصل دوم: در این فصل به ضرورت معجزه برای مردم و تناسب آن با زمان بیان شده است. فصل سوم: در اینجا به معجزات پیامبران اولوالعزم پرداخته شده است و همچنین ابعاد و گوناگون اعجاز قرآن پرداخته شده و ناگفته نماند که در این پژوهش هدف بررسی جنبه های اعجاز قرآن و به این نکته که قرآن معجزه جاودانه و همیشگی می باشد اشاره شده است. کلید واژه ها: معجزه، خرق عادت، کرامت، ارهاص، انبیاء، بعثت.

اصولا روانشناختی دین، با دیدگاه فروید و تحلیل خاص وی از دین آغاز می شود . او با کشف ضمیر ناخودآگاه، دین را نتیجه ناخوشی روانی و نیز زاده توهم قلمداد کرد. اما پس از فروید، یونگ در همین زمینه تحقیقات فراوانی انجام داد و به این نتیجه رسید که دین علی رغم اندیشه های فروید توهم نیست بلکه معرفت حالت وجدانی است. به نظر او وجود خدا مترادف است با تجربه خدا. فصل جامعه شناختی این رساله با لودویگ فویرباخ شروع شده است. وی انسان شناسی را از اصلی خداشناسی می داند. در فلسفه فویرباخ انسان از خودبیگانه شده و جانشین خدا می شود. بعد از فویرباخ، کارل مارکس و نظریاتش مورد بررسی قرار گرفته است. وی معتقد بوده که دین بعد از مالکیت و بعد از تقسیم جامعه از دو گروه استثمارگر و استثمار شده بوجود آمده است. بنابراین دین را طبقه حاکمه برای حفظ امتیازات خودش وضع کرده است. و اما امیل دورکیم، معتقد است دین نه توهم است و نه امری ساختگی بلکه دین همان جامعه است. دین، مجموعه ای از اعتقادات و اعمال مربوط به امور مقدس و نیز باز نمود متعالی قدرتهای جامعه است. امیل دورکیم در جامعه شناسی دین تاثیر به سزایی داشته است.

موضوع: نشانه های ظهور آگاهی افراد از نشانه های ظهور به طور دقیق و کامل خیلی کم است. با توجه به نزدیک شدن به زمان ظهور لازم است که آگاهی افراد در این زمینه گسترش یابد. این مجموعه بیشتر شامل احادیث شیعه در مورد نشانه های ظهور می باشد. بیشتر نشانه های ظهور محقق شده است، از جمله خروج فردی از قم که مردم را دعوت به پیروی از آل محمد ( ص) می کند که بسیار احتمال می رود امام خمینی ( ره) باشد، و همچنین فساد عالمگیر شده است و امنیت از بین رفته است. نشانه ها و علائم حتمیه ظهور: خروج سفیانی، خسف بیداد، قتل نفس زکیه، ندای آسمانی و خروج یمانی. سفیانی فردی است از اولاد ابوسفیان و کاملا با دجال متفاوت است سفیانی صفوف ضد اسلامی آشکار دارد در حالی که دجال فردی است که از طریق حیله و برنامه های شیطانی به هدف خود نائل می شود. این دو مرد موضوعی یکسان دارند اما با چهره های متفاوت. یهودیان بر بسیاری از شهرها و کشورهای مسلمان نشین غلبه خواهند کرد. به طور مثال تسلط یهود و نصاری در حال حاضر بر کشورهای مسلمان نشین فلسطین و عراق کاملا مشهود است، ولی این ظلم و ستم پایدار نخواهد ماند، و انشاء الله به دست توانای حضرت مهدی ( عج) آنان به سزای اعمالشان خواهند رسید. ظهور و قیام ایشان همزمان نخواهد بود. ابتدا حضرت ظهور میکنند و پس از مهیا شدن یاران در روز عاشورا قیان خواهند کرد. مهمترین منابعی که از آنها استفاده شده است بحارالانوار علامه مجلسی، غیبت شیخ طوسی، الملامم و الفتن سید بن طاووس و ... . همچنین از کتابهای نویسندگان معاصر نیز استفاده شده است، از جمله کتاب مهدی منتظر شیخ جواد خراسانی ، و روش نگارش این مجموعه کتابخانه ای است. برای ظهور حضرت مهدی ( عج) علائم و نشانه هایی در آیات و روایات ذکر شده است پس بر هر فرد مسلمانی واجب است که به این علائم آگاهی پیدا کند و وظیفه خود را در زمان بروز هر علامت بداند. واژگان کلیدی: نشانه: به معنای آیت و علامت است. ظهور: آشکار شدن و نمایان شدن. نشانه های ظهور در معنای خاص: تمام علائم و نشانه هایی که در احادیث یا آیات قرآن از آنها به عنوان مقدمه و زمینه ساز ظهور حضرت مهدی نام برده شده است.

اساسی ترین مسائلی که هر شخص باید آن ها را حل کند تا بتواند یک زندگی سعادتمندانه داشته باشد عبارست از: 1- آنچه در عالم هستی موجود است از کیست و تدبیر آن به دست چه کسی است؟ 2- سرانجام زندگی و مقصد نهایی کجاست؟ 3- روش پیمودن این مقصد و مسیر چگونه است و چه کسی می تواند انسان را در مسیر رسیدن به کمال و سعادت راهنمایی کند؟ این سؤالات مهمی است که هر فرد عاقلی باید پاسخ گوی آن باشد تا بتواند به هدف نهایی خود نایل شود. این مسائل را می توان با اصول سه گانه ( توحید،نبوت،معاد) که اصلی ترین عقاید در همه ادیان آسمانی است پاسخ گو بود و برای اثبات آن از براهین عقلی استفاده کرد. من نیز در این تحقیق به اثبات دومین اصل از این اصول سه گانه پرداخته ام و تحقیقی تحت عنوان نبوت از دیدگاه متکلمان ارئه داده ام. از لحاظ لغوی نبوت: یعنی پیامبری، خبر دادن از جانب خدا به وحی و الهام. دیدگاه: در واقع زاویه ی نگاهی که هر فرد می تواند داشته باشد و به تفسیر و تبیین موضوع بپردازد متکلمان کسانی که در علم کلام فعالیت می کنند و علم کلام: شامل مسائلی است که جز با دلیل نقلی و تعبدی قابل اثبات نیست. قرآن کریم و روایات مختلفی به طرح و توضیح مفهوم نبوت پرداخته اند از جمله : سوره کهف آیه 11 ، انبیاء آیه 7 ، سوره ابراهیم آیه 11 ، سوره فرقان آیه 11-7 در روایات در بحارالانوار علامه محمد باقر مجلسی در جلد 18 صفحه 256 به آن اشاره نموده اند. یا محمد بن یعقوب کلینی در اصول کافی جلد 1 صفحه 168 میزان الحکمه جلد 9 صفحه 315 و نهج البلاغه خطبه قاصعه انگیزه من نیز انتخاب این موضوع این بود، که سال 85 را سال پیامبر نامیده بودند و این خود جرقه ای شد در ذهن این حقیر و با توجه به اینکه در سال های اخیر گروهی از افراد ادعاهای دروغین در این زمینه داشته اند؛ لذا وظیفه را در این دیدم با توجه به مشکلات و مسائل روز تحقیقی را در مورد نبوت داشته باشم تا در این تحقیق به مسائلی چون ویژگی های انبیاء راه های شناخت اهداف و فواید انبیاء روش تعلیم و ... داشته باشم. تحقیقی که مقابل شماست شامل سه بخش می باشد که بخش اول به کلیاتی در مورد نبوت پرداخته شده است، از جمله تعریف نبوت از لحاظ لغوی و اصطلاحی وجوب ایمان به پیامبران اولوالعزم و ... بخش دوم : شامل فواید بعثت، صفات و ویژگی های پیامبران و ... می باشد. بخش سوم: در مورد نبوت خاصه ( حضرت محمد) پرداخته شده و در واقع می توان این تحقیق را به دو بخش کلی نبوت عامه و نبوت خاصه تقسیم نمود که در نبوت عامه به پیغمبر خاصی اشاره نمی شود بلکه به صورت کلی به تبیین موضوع پرداخته می شود اما در نبوت خاصه پیرامون پیامبر خاصی چون حضرت محمد(ص) پرداخته می شود.

مبنای تفکر غرب مدرن, اومانیسم یا انسان محوری است. اومانیسم واژه ای است که معمولا" درباره فلسفه های برجسته, ادبیات و اندیشه بعد از دوره ی رنسانس یعنی از اواخر قرن 14 به کار می رود. رنسانس به معنای تجدید حیات است و چیزی که در آن دوران حیات دوباره یافت, هنر و فرهنگ باستانی بود که بعد از قرن ها فراموشی و میرایی, با محوریت انسان و تفکر اومانیستی از نو جان گرفت و زنده شد. اومانیست ها تاریخ فرهنگ یونانی را تاریخ وقوف به ارزش حیثیت انسان و استقلال فرد انسانی و قائل شدن غایتی خاص و ارج بیکران برای روح هر فرد انسانی می دانند. آن ها بر آموزش و تربیت انسان ها تاکید زیادی داشتند و معتقدند راه رسیدن به آن عصر تنها از مجرای فرهنگ و ادبیات کلاسیک امکان پذیر است. البته باید در نظر داشت که اومانیسم دامنه معنایی گسترده ای دارد به طوری که انباشت و تنازع معانی پدید آمده در این عرصه به شدت تاثیر گذار و مجادله برانگیز بوده است. لکن, اومانیسم در کلی ترین مفهم بر اندیشه یا کوششی اطلاق می شود که مرکز توجه آن به انسان یا شئون انسانی باشد. چنین نگرشی در سیر تحول اندیشه بشری تاثیر بسازایی داشته است که از آثار و پیامدهای آن می توان به خردگرایی, طبیعت گرایی, آزادی خواهی, سکولاریسم و تساهل و تسامح اشاره کرد. در دنیای معاصر تمدن و تفکر غرب و مظاهر آن, چیزی نیست که از آن گریزی باشد. تفکر و تمدنی است پویا و جویا و گسترده که بر همه نقاط جهان امروز سایه افکنده است. از این رو شناخت آن و بررسی نقاط ضعف و قدرت آن ضروری می باشد. در این فرصت کوشیده ایم در حد بضاعت خود به نقد و بررسی نگرش اومانیستی بپردازیم برای این منظور از اندیشه استاد شهید مرتضی مطهری ( ره) بهره برده ایم