جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قبل از ظهور اسلام عرب جاهلیت دارای ادیان گوناگون و مذاهب گوناگون بودند، خداوند در میان آنها محمد(ص) را به پیامبری مبعوث نمود، حضرت در انجام رسالت خود از هیچ تلاشی فروگذاری ننمود و پس از ازدواج با خدیجه خداوند به آنها دختری عطا نمود که همواره در کنار پدر به ترویج دین پرداخت و از همان دوران کودکی با آزار و اذیت مشرکان در شعب ابی طالب و پس از آن سختیهای هجرت را تحمل نموده اما هیچ گاه میدان را خالی نکرد پس از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه دشمنان برضد مسلمانان جنگهای متعددی به راه انداختند که فاطمه(س) در صحنه جنگ رزمندگان را یاری نمود و همچنین در عرصه های فرهنگی اجتماعی و سیاسی در بیداری جامعه سهم بسزایی داشت جهت گسترش اسلام خدمات ارزنده ای ایفا نمود و در مکتب پدر درس ایمان، عبادت را آموخت. وی مظهر، حیا و عفاف، تهجد و عبادت، احترام بهه والدین بود پیامبر(ص) بارها از او به عنوان پاره تن خویش یاد کرد و فرزندان او را به عنوان ثمره وجود خود می خواند. اما متأسفانه بدلیل حب دنیا و عدم نفوذ ایمان در دل عده ای از اصحاب، با رحلت حضرت رسول اکرم(ص) از حقوق خود محوم گشته و سرانجام شهید گردیدند. کلید واژه : محمد(ص)، فاطمه(س)، علی(ع) عرب جاهلی، بعثت، هجرت

در این نوشته پیرامون علل گرایش به تشیع و به طور خاص درباره ایران موضوعاتی جمع آوری شده است . دارای دو بخش می باشد در بخش اول به تاریخ تشیع در قالب چهار فصل پرداخته شده است . ابتدا در مورد اینکه تشیع از چه زمانی به وجود آمده و اینکه آیا دست پرورده ایرانیان است و در پی موضوعی خاص به وجود آمده و در پایان اشاره به این موضوع که این بحث از زمان حضرت رسول ( ص) وجود داشته و لفظ شیعه برای اولین بار از زبان او شنیده شده است ، نکاتی مطرح شده و در فصل دیگری از این بخش از زمان انتشار آن که به تاریخ غدیر اشاره می کند و بیان می دارد که این موضوع به صورت علنی از طرف پیامبر ( ص) در پی آیه ابلاغ مطرح شد. و بعد از آن وضعیت تشیع را در تاریخ تشیع در عصر ائمه ( ع) مورد بررسی قرار می دهد و می پردازد به اینکه شیعیان از هر نظر در تاریخ مورد ظلم و شکنجه سران قدرت قرار می گرفتند وانواع آزار و اذیت ها را به جرم اینکه شیعه و پیرو حقیقی علی بن ابی طالب بودند تحمل می کردند و سپس در تاریخ تشیع وضعیت شیعیان در عصر غیبت مورد بحث قرار گرفته است و اینکه آنان در این زمان با خلاء ناشی از عدم وجود رهبری چگونه کنار آمدن و حکمشان در این برهه از زمان چه بوده است. و در بخش دوم از این نوشته تحت عنوان علل گرایش ایرانیان به تشیع، به دلایل عمده و برجسته گرایش آنان به تشیع محسوب می شود می پردازیم از جمله در فصل اول به اسلام گرایی ایرانیان در نیمه اول قرن نخست به عنوان دلیلی که موجب آشنا شدن ایرانیان ابتدا با اسلام و چون آنان تشنه این دین بودند و نایافته خویش را در آن می جستند باعث شد تا اسلام ناب را از دست وارثان حقیقی آن تحویل بگیرند و آنان را شناخته و هر چه بیشتر به آنان گرایش پیدا کنند و در فصل دیگر آن به نقش سلمان فارسی به عنوان پیشتاز این میدان اشاره می کند و نقش این حضور در هم کیشان و هموطنان خویش در پی تصدیق او در احادیث پیامبر اشاره دارد. در فصل سوم از نقش ائمه ( ع) در گرایش ایرانیان به تشیع بحث به میان می آید و نقش پررنگ حضور ائمه ( ع)به عنوان متذکران حقیقی در نشان دادن راه راست نماین می شود و نقش بعضی از ائمه به طور خاص نیز بیان می شود از جمله نقش حکومت پربار امام علی ( ع) در کوفه که در پی آن نحوه برخورد عادلانه حضرت با ( موالیان) ایرانیان و سپس نقش نهضت عظیم حسینی واسطوره پابرجای مذهبی ایرانیان در گرایش آنان به تشیع وهمچنین نقش نهضت علمی و فرهنگی امام صادق ( ع)در تربیت شاگردان وترویج این نهضت و خواستگاه ائمه ( ع) بررسی شده است و سپس به حرکت امام رضا ( ع) از مدینه به مرو و حضور پر رنگ و سبز ایشان بوده و جای هیچ گونه شک و شبهه ای را در حقانیت ائمه ( ع)باقی نگذاشته است، را می نمایند و سپس به نقش قم به عنوان پایگاه نیرومند شیعی در تقویت و صیانت از این مذهب و ملجأ و پناهگاهی برای شیعیان اولیه اشاره می کند. و سپس در فصل پنجم به نقش امام زادگانی که به دلایل مختلف به ایران مهاجرت نموده و به خاطر شخصیت والای خویش جایگاهی عظیم در بین ایرانیان یافتند و برای همیشه مزار آنان مأمن دلهای عاشق به اهل بیت عصمت و طهارت می باشد ، می پردازد و در فصل آخر به نقش صفویه به عنوان حکومتی که باعث شد تا ملت ایران به صورت ملتی متحد در آمده و تشیع به عنوان مذهب رسمی کشور نقش به سزائی در این اتحاد داشته است . اگر چه، بسیاری از حکومت ها و از جمله حاکمان، آنها نقشی در تشیع ایرانیان داشته اند ولی نقش صفویه بسیار بارز و روشن همچون نگینی بر تارک این دلایل می درخشد.

بررسی سیره عبادی پیامبر اعظم چندان آسان نبود و گام برداشتن در این زمینه نیاز به امکانات داشت و لیکن با عنایت خود پیامبر اعظم ( ص) و با استعانت از خداوند متعال توانستم این مجموعه را گرد آوری نمایم و این مجموعه ابتدا از معنای لغوی و اصطلاحی عبادت، و اینکه ارزش عبادت چیست؟ و سپس شرایطی که برای عبادت لازم می باشد. بنابراین معنای لغوی عبادت افتادگی و ذلت می باشد به همین خاطر برای غیر خداوند پسندیده نیست و در اصطلاح مراقبت بر افعال و اوامر می باشد که خداوند متعال فرمان داده است. و این که ارزش عبادت در این می باشد که انسان از تمام مخلوقات خدایی بی نیاز گردد و او را در اوج آزادی و عزت، وابسته به ذات مقدس الهی نگه می دارد که عین رستگاری می باشد و سپس شرایط عبادت عبارتند از بلوغ، و اختیار و عقل..... می باشند. مطلب دیگری که مورد بحث قرار داده ام این است که پیامبر بنده و عبد واقعی می باشد و این که پیامبر اعظم ( ص) بهترین الگوی و اسوه ی حسنه می باشد که در سوره احزاب آیه 21 می فرماید: «قال الله تبارک و تعالی: «لَقَد کان لکُم فی رسولِ اللهِ اسوهٌ حسنهُ» « فقط برای در ( اقتدا به ) رسول خدا سرمشقی نیکوست». سپس بحث دیگر در مورد سیره عبادی پیامبر اعظم ( ص) در زمینه « نماز، روزه، ذکر، جهاد، تلاوت، قرآن کریم و نظم و انضباط و حج و تواضع می باشد. یک نمونه از تواضع و خشوع پیامبر در زمینه نماز به این صورت می باشد که حسین بن علی ( ع) خشوع پیامبر را در حال نماز چنین بیان نمود: «که رسول اکرم ( ص) از ترس خداوند متعال به نحوی می گریست که سجاده اش خیس می شد» سپس در مورد دعای پیامبر اعظم ، تواضع در عبادت، نماز شب، روزه، ذکر و جهاد می باشد و در مورد دعا، رسول اکرم می فرماید: «الدُّعاءُ، مُخُّ العّبادَةِ» « دعای مغز عبادت و جان مای? آن به شمار می رود» و یا در مورد قرائت قرآن از ام سلمه راجع به نماز رسول خدا و قرائت قرآن توسط حضرتش پرسیدند. او در پاسخ گفت: «چکار به نماز او دارید آن حضرت نماز می خواند، سپس به اندازه مدت زمان، نماز می خفت آن گاه به همان مقدار نماز به پا می داشت به همان اندازه استراحت می کرد بالاخره شب را به صبح می رساند. سپس آوای دلنشین قرائتش بر می خواست. قرائت دلنشین رسول اکرم ( ص) شمرده و توأم با توضیح و تفسیر بود» . بنابراین بحث دیگری که در زمینه سیره عبادت رسول اکرم ، آثار عبادت از دیدگاه پیامبر اکرم می باشد. هم در دنیا آثار و منافعی دارد و هم در آخرت بطوری که یک نمونه از آثار دنیوی: شخصی نزد رسول اعظم آمد و بیان نمود که دوست دارم ثروتمند شوم آن حضرت فرمود: «دُم علی الطهارةِ یُوسَعْ عَلْیَکَ فی الرزْقِ» « همیشه با طهارت باش تا روزی ات زیاد شود». بحث دیگر هم که وصف رسول خداوند در قرآن کریم و نهج البلاغه و در نزد شعرا و بیگانگان می باشد بطوری که مسنتر ماکو داد می گوید: « محمد(ص) با فقیر وغنی یکسان رفتار می کرد و هیچ شکی نیست که او پیغمبر بزرگ و مبارکی بود که خداوند برای بشر فرستاد».

رسالة حاضر به معرّفی شخصیت خدیجه ( علیهاالسلام) و نقش تاریخ ساز ایشان در پیشبرد و گسترش اسلام پرداخته است. خدیجه ( علیهاالسلام) یک الگوی نمونه برای زنان و مردان جامعه می باشد چرا که در وجود ایشان ارزشها و کمالات انسانی فراوانی وجود داشت. او تمام ثروت ، امکانات اقتصادی و هستی خویش را در راه رضای حق فدا نمود و با این کار نام خویش را به عنوان الگوی واقعی و راستین در تاریخ آفرینش ثبت نمود. این رساله در هفت بخش نگارش یافته است. در بخش اول: شخصیت خدیجه ( علیهاالسلام) مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم: خاندان این بانوی گرامی معرفی شده است. در بخش سوم: درباره ازدواج خدیجه(علیهاالسلام) و کمتر از سه دهه زندگی ایشان با پیامبر(صلّی الله علیه وآله والسلّم) بحث شده است. در بخش چهارم فضائل و امتیازات این بانوی نمونه ذکر شده است. در بخش پنجم به نقش خدیجه)علیهاالسلام( و ثروت ایشان در پیشبرد و گسترش اسلام پرداخته شده است. در بخش ششم سیمای خدیجه)علیهاالسلام( از دیدگاه معصومین)علیهم السلام( و بزرگان و دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش هفتم به وصیت ها و سفارش های آن بانوی فداکار اشاره شده است. امید است زنان جامعه از زندگی پرثمر ایشان درسهای زیادی فراگیرند

امام سجاد ( علیه السلام) فرزند حسین بن علی ( علیه السلام) سومین امام شیعیان جهان، مادرش شهربانو، مشهورترین لقبش زین العابدین و سجاد است. امام سجاد ( علیه السلام) در سال 38 قمری دیده به جهان گشود و دوران کودکی خود را در شهر مدینه سپری کرد. حدود دو سال از خلافت جدش امیرمؤمنان ( علیه السلام) را درک نموده و پس از آن مدت ده سال شاهد حوادث دوران امامت عموی خویش امام مجتبی ( علیه السلام) بود. پس از شهادت امام مجتبی ( علیه السلام) در سال 50 هجری، به مدت ده سال در دوران امامت پدرش حسین بن علی ( علیه السلام) که در اوج قدرت معاویه با او در ستیز و مبارزه بود، در کنار او قرار داشت. در محرم سال 61 هجری در جریان قیام و شهادت پدرش حسین ( علیه السلام) در سرزمین کربلا حضور داشت. پس از فاجعه کربلا که امامت به او رسید، همراه دیگر اسیران اردوگاه حسینی به کوفه و شام برده شد و در این سفر سرپرست و تکیه گاه اسیران در کوران مصائب و گرفتاریها بود. او در این سفر با سخنرانی های آتشین خود حکومت یزید را رسوا ساخت و پس ار بازگشت از شام، در شهر مدینه اقامت گردید تا آنکه در سال 94 یا 95 هجری به شهادت رسید و در قبرستان معروف بقیع در کنار قبر عمویش امام حسن ( علیه السلام) به خاک سپرده شد. امام علی بن الحسین ( علیه السلام) در دوران امامت خود با زمامدارانی معاصر بودند که این زمامداران عبارتند از : 1) یزید بن معاویه 2) عبد الله بن زبیر 3) معاویه بن یزید 4) مروان بن حکم 5) عبدالملک مروان 6) ولید بن عبدالملک. از امام سجاد ( علیه السلام) به عنوان پیام آور بنام کربلا یاد کرده اند زیرا که امام سجاد ( علیه السلام) در فاجعه کربلا حضور داشت و پس از شهادت پدرش در رأس بازماندگان خاندان حسینی، ابلاغ پیام قیام و شهادت سرخ آن حضرت را بر عهده گرفت و با سخنرانی ها و مناظرات خود به افشای چهره پلید حکومت اموی و بیدار ساختن افکار اموی پرداخت و با توجه به تبلیغات بسیار گسترده و دامنه داری که حکومت اموی از زمان معاویه به بعد بر ضد خاندان پیامبر بویژه در منطقه شام به عمل آورده بود ، بی شک اگر بازماندگان امام حسین ( علیه السلام) به افشاگری و بیدار سازی نمی پرداختند، دشمنان اسلام و مزدوران قدرتها، قیام و نهضت بزرگ و جاوید آن حضرت را در طور تاریخ لوث می کردند و چهره آن را وارونه نشان می دادند. اما تبلیغات گسترده امام سجاد ( علیه السلام) و دیگر بازماندگان حضرت سید الشهداء ( علیه السلام) در دوران اسیری که حماقت و کینه توزی یزید چنین فرصتی را برای آنان پیش آورده بود اجازه چنین تحریف و خیانت را به دشمنان حسین ( علیه السلام) نداد و طبل رسوائی یزید را به صدا درآورد. کلید واژه ها: 1)سیره: روش ، سنت ، رفتار ، حالت، هیأت 2) امامت: پیشوایی کردن، پیشوایی، پیشنمازی 3) سجاد: ریشه ( سَ جَ دَ) پرستش کردن، پیشانی بر خاک نهادن، سجده کردن، نیایش کردن.

هدف از این تحقیق بررسی شرح حال چند تن از دانشمندان شهیر شیعه است تا بدین وسیله مراجع تقلید برای افراد جامعه شناخته شوند و افراد اهمیت علم را بیشتر بدانند و برای بدست آوردن نتایج علمی از هیچ تلاشی دریغ نورزند و این تحقیق ما تلاشی است برای کمک به افرادی که قدر علم را نمی دانند و بدنبال بدست آوردن علم نمی روند. دامنه تحقیق بسیار گسترده است به طوریکه اگر بخواهیم به شرح و بسط آن بپردازیم شاید صدها کتاب و مفاله شود چرا که مسئله شناختن مراجع تقلید نیاز به بحث و بررسی فراوان دارد از آنجائیکه منابع مورد استفاده در این تحقیق بیشتر کتابخانه ای بوده، پس روش تحقیق، روش کتابخانه ای می باشد و کتب مورد مطالعه شامل کتابهای مرجع و کتابهایی که در مورد مراجع تقلید است می باشد. نتیجه ای که از این تحقیق می گیریم آشنایی با شرح حال دانشمندان شهیر شیعه از شروع غیبت صغری تا قرن دهم هجری است.

این رساله با عنوان سیره ی اخلاقی حضرت زهرا علیهاالسلام و با هدف تبیین اخلاق آن حضرت در زمینه ی فردی، خانوادگی و اجتماعی تنظیم شده است جمع آوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای و مطالعه ی کتاب ها و منابع مختلف بوده و روش تحقیق از نظر جهت گیری کلی، در مسیر تحقیقات توصیفی قرار می گیرد. در ارتباط با سیره ی اخلاقی حضرت زهرا علیهاالسلام، منابع بسیاری وجود دارد. از جمله منابع تاریخی در این زمینه، می توان کتاب منتهی الآمال شیخ عباس قمی، و کتاب تاریخ طبری تألیف محمد بن جریر طبری را نام برد که از نظر تاریخی بسیار غنی است، از جمله کتاب های روایی در این زمینه، کتاب بحار الانوار علامه مجلسی، وسایل الشیعه حرعاملی، نهج الحیاه محمد دشتی، میزان الحکمه محمدی ری شهری و اصول کافی محمد بن یعقوب کلینی می باشد و از جمله کتاب هایی که در زمینه ی زندگانی حضرت زهرا علیهاالسلام در عصر حاضر به چاپ رسیده است می توان کتاب بانوی نمونه ی اسلام از ابراهیم امینی و همچنین کتاب تحلیل سیر ه ی فاطمه زهرا علیهاالسلام از علی اکبر بابازاده و زندگانی چهارده معصوم علیهم السلام از محسن خرازی را نام برد. زهرا علیهاالسلام در اوج قله ی اخلاص و سمبل عبادت کنندگان و پرستش گران آگاه و عاشق بود، او زاهدترین و پارساترین ها در میان همه ی بزرگ مردان و بزرگ زنان شایسته و برجسته ی تاریخ و آموزگار همه ی آنان بود. دخت سرافراز پیامبر، فاطمه، نماد ایثار و تبلور این ویژگی انسان ساز و جامعه پرداز بود، زندگی ریحانه ی پیامبر یک زندگی عادی و طبیعی و یک زندگی ساده بود فاطمه علیهاالسلام با اسلام بزرگ شد و با اسلام و قرآن همراه بود و در هوای وحی و نبوت تنفس می کرد و می بالید و زندگی اش از زندگی پیامبر صلّی الله علیه و آله جدا نمی شد. فاطمه علیهاالسلام برای علی علیه السلام همسری نمونه و فداکار بود، و هیچ گاه نشد که میان فاطمه و همسرش امیرالمؤمنین در طول زندگی کدورتی به وجود آمده باشد. آنان در اوج محبت و احترام به یکدیگر زندگی می کردند. زهرا علیها السلام به تربیت فرزندان بسیار اهمیت داده و فرزند را امتداد وجودی والدین و ظهور کمالات حق می دانست، لذا برای این امر خطیر در آن جا که لازم بود عواطف را زیرپا گذاشته و تربیت را مقدم می داشت. همچنین آن حضرت در برخورد با خدمتکار همه ی حقوق کاری و انسانی او را رعایت می کرد و کارها را به عدالت بین خود و او تقسیم می کرد. حضرت فاطمه علیهاالسلام اگر چه نمونه ی کامل یک زن مسلمان در تمام اوصاف و کمالات اسلامی به ویژه در حجاب و عفاف بود ولی مسائل اجتماعی را نیز در مواقع حساس نادیده نمی گرفت و در وقت ضرورت در مجامع عمومی حاضر می شد ولی در عین حال هرگز از پرده ی حجاب کامل و عفاف لازم بیرون نرفت. کلید واژه: سیره؛ اخلاق؛ اخلاص؛ صبر؛ حیا؛ همسرداری ؛ تربیت فرزند

آنچه این نوشتار در پی آن است، تبیین نقش امام محمدباقر علیه السلام در گسترش دین اسلام و احیای علوم اسلامی است. هر یک از ائمه علیهم السلام در پیشبرد اهداف دین مبین روش خاص خود را داشته اند. جو زمان امام باقر علیه السلام و بروز افکار و عقاید انحرافی اقتضا می کرد که امام علیه السلام نیز شیوه نوینی برای تبلیغ دین به کار گیرند. به همین منظور بر آن شدیم با توجه به جایگاه دینی و علمی آن بزرگوار پرتویی از زندگی سراسر نور ایشان را منعکس سازیم. آن حضرت برای دستیابی به این مهم به تربیت شاگردان و تشکیل جلسات درس و بحث در مسجد مدینه پرداخت و از این رهگذر به مناظره و احتجاج با مخالفین خود پرداخته، موضع خود را در مورد عقاید و افکار انحرافی و مسائل موجود بیان می فرمود. در جلسات درس ایشان همواره صدها تن از نقاط مختلف برای فراگیری فقه و حدیث و فلسفه و تفسیر حضور می یافتند از این جلسات درس و این دانشگاهی که امام علیه السلام پایه گذار آن بود علما و محدثین بزرگی فارغ التحصیل می شدند که از جمله این ها به محمدبن مسلم، زراره بن اعین و ... می توان اشاره کرد. ائمه علیهم السلام همواره در مناظرات و احتجاجاتی که با مخالفین خود داشته اند پیروز بوده اند، امام باقر علیه السلام نیز با توجه به علم لدّنی و خدادادی و عصمت خویش همواره در مناظرات و احتجاجات پیروز بودند و دشمنان خود را طوری منکوب کرده که خود اذعان به حقانیت ایشان می کردند. واژگان کلیدی: امام، باقر

این رساله با عنوان حضرت زهرا علیها السلام از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم تا شهادت حضرت زهرا علیها السلام می باشد. در نگارش این رساله از کتاب های متعددی که به بررسی زندگی حضرت زهرا علیها السلام می پردازد استفاده شده است از جمله سیری در سیره حضرت زهرا علیها السلام، تألیف علی اکبر بابازاده، فاطمه در سوگ عدالت تالیف عباس قمی، تحقیقی درباره زندگی ام ابیها صدیقه کبری فاطمه زهرا، تألیف محمدکاظم قزوینی، فاطمه زهرا، تألیف محمد عبده یمانی، سوگنامه فدک، تألیف محمدتقی نقوی، اسرار فدک، تألیف محمدباقر انصاری. کتب روایی مانند: بحارالانوار نوشته محمدباقر مجلسی و اصول کافی نوشته محمدبن یعقوب کلینی و کتابهای مرجع از جمله فرهنگ فارسی نوشته محمدمعین استفاده شده است. روش تحقیق، روش کتابخانه ای می باشد. طبق نظر بسیاری از علمای شیعه نظیر مرحوم کلینی فاطمه علیها السلام در سال پنجم بعثت و در روز بیستم جمادی الثانی، زمانی که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم چهل و پنجمین بهار زندگی سراسر افتخار خویش را پشت سر می نهاد، در مکه و در کنار کهن ترین معبد توحید و آزادگی، با طلوع خود، جهان را به نور وجودش نور باران ساخت. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: « من دخترم را فاطمه نامیدم» زیرا خدای عزوجل او و کسی را که دوستدار او باشد از آتش جدا و دور کرده است. یکی از مهم ترین افتخارات فاطمه زهرا علیها السلام این است که پدر آن حضرت، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و مادر ایشان بانویی چون خدیجه است که اوّلین زنی بود که به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ایمان آورد. زهرا علیها السلام در سن 9 سالگی با حضرت علی علیه السلام به فرمان الهی ازدواج کرد که ثمره ازدواج آنها چهار فرزند به نام های امام حسن و امام حسین و حضرت زینب و حضرت ام کلثوم علیهم السلام می باشد که البته فرزند پنجم حضرت زهرا علیها السلام حضرت محسن علیه السلام بود، که سقط شد. رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم به فرمان الهی حضرت علی علیه السلام را به جانشینی بعد از خود انتخاب کرد، امّا هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم از دنیا رحلت فرمودند، و حضرت علی علیه السلام و تنی چند از یارانشان مشغول کفن و دفن رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم بودند عده ای پیمان شکن در محلی به نام سقیفه جمع شدند و ابوبکر را به عنوان جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم انتخاب و عملاً حضرت علی علیه السلام را از خلافت برکنار کردند. حضرت زهرا علیها السلام با این اقدام ایشان به مخالفت برخواست که همین دفاع حضرت زهرا علیها السلاماز امام علی علیه السلام و ولایت منجر به آتش زدن در خانه فاطمه علیها السلام و مریضی ایشان گردید. فدک سرزمینی بود که در سال هفتم هجرت، طبق وحی الهی به طور یکپارچه به مالکیت رسول خدا درآمد و مدتی پس از فتح فدک باز هم به فرمان الهی، پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، فدک را به فاطمه علیها السلام بخشید. بعد از این ماجرا ابوبکر به همراه تنی چند از اطرافیانش رهسپار سرزمین فدک شد و عملاً آنجا را غصب کرد. فاطمه علیها السلام در مقابل این اقدام ابوبکر سکوت نکرد و تصمیم گرفت عملاً از حق غضب شده خویش دفاع کند. لذا حضرت زهرا علیها السلام به مسجد رفت و در آنجا خطبه آتشینی را ایراد فرمود و از بسیاری مسائل سخن به میان آورد، از جمله از ستم هایی که دستگاه حکومت بر اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم وارد کرده و از جمله از حق غضب شده خود سخن گفت و با سخنان خود همه را به گریه انداخت. فاطمه احتجاجات فراوانی با ابوبکر و عمر داشت تا شاید بتواند با دلیل و منطق حق خود را پس بگیرد، امّا آنها با دلایلی غیرمنطقی از پس دادن فدک امتناع می کردند. البته بعد از صحبتهای فراوان، سند فدک توسط ابوبکر به فاطمه داده شده، امّا عمر با جسارت بزرگی که به فاطمه علیها السلام نمود، دست نوشته ابوبکر مبنی بر بازگرداندن فدک به فاطمه علیها السلام را گرفت و پاره نمود. با همه این اقدامات سرزمین فدک در طول سالیان فراوان به دست افراد زیادی افتاده و دوباره به فرزندان فاطمه علیها السلام بازگردانده شد. روشن است که سرزمینی که هر از چندگاهی مصادره و دست به دست شود، آبادانی آن از بین خواهد رفت و ویران خواهد شد. مصادره فدک قبل از آنکه جنبه اقتصادی را داشته باشد جنبه سیاسی داشت و هدف دستگاه حکومت، منزوی ساختن اهل بیت علیهم السلام در جامعه و تضعیف موقعیت آنها بود. بالاخره، زهرا علیها السلام، بر اثر سقط فرزند و رنج و اندوه فراوان بیمار شد، آنگونه که قرائن تاریخی نشان می دهد زمینه بیماری فاطمه علیها السلام از همان روزهای اول بعد از وفات رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فراهم شد تا اینکه این بیماری زمینه ای برای شهادت فاطمه علیها السلام شد لذا فاطمه طبق اقوال فراوانی در سن هیجده سالگی، در سال یازده هجری، بعد از هفتاد و پنج روز بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به شهادت رسید و روایات زیادی این قول را تأیید می کنند که فاطمه علیها السلام در خانه خود و در جوار پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به خاک سپرده شد. کلید واژه: سقیفه، خلافت، ولایت، فدک، امام علی علیه السلام، حضرت زهرا علیها السلام

چکیده: اصول و مبانی تمدن در نهج البلاغه همانا اصول ارزشی است که به عنوان جان مایه ی اصلی تمدن از آن نام می بریم. در حقیقت، مأموریت اصلی بشر در زمین و هدف از آفرینش انسان در آن همان مأموریت «تمدن سازی» است. حرکت امام علی(ع) نیز در طول حرکت انبیاء است. انبیاء آمده اند تا انسان بسازند و تمدن برپا کنند. به عبارت دیگر یکی از مأموریت های بشر آن است که زادگاه خویش را که زمین است آباد گرداند و البته باید گفت عمران و آبادانی به اشکال مختلفی انجام می شود که یکی از آنها تمدن سازی است که البته در مدل تمدن الهی، عناصر معنوی و عمران برای رشد دخالت دارد ولی در تمدن مادی، مؤلفه های اصلی آن نیز مادی هستند. به طور قاطع در نگاه دینی امام علی(ع) مؤلفه های تمدن در سایه ی ارزش های وحیانی جنبه معنوی، الهی و فطری پیدا می کند به خلاف نوع مادی آن که فقط معطوف به دانش مادی است . نتیجه اینکه از نگاه امام علی(ع)، محصول تمدن الهی چیزی نیست جزء شکوفایی عقل ( یثیروا لهم دفائن العقول) و گسترش دانش که نهایتا منجر به قرب الهی می گردد