جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان تحقیق: شیعه در زمان امام سجاد ( ع) کلید واژه ها: شیعه، تاریخ ( قیام)، امام سجّاد ( ع)، فضایل، شاگردان، مبارزات این رساله در پنج فصل تنظیم شده که در، فصل اول مباحث مقدماتی و در فصل دوم به پیدایش شیعه، صفات شیعه در قرآن و روایات، شیعه در عهد رسول اکرم ( ص) و اندیشه های این مذهب و بررسی اجمالی شیعه قبل از امام سجّاد ( ع) پرداخته شده است. در این بخش با استفاده از کتب تاریخی سعی شده است که شیعه را آن طور که بوده معرفی و هدف عملکردهای این فرقه مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. بررسی شیعه در زمان امام سجّاد ( ع)، انشعابات شیعه در زمان امام سجّاد ( ع) و عقاید آنها، شیعه و اهل بیت در اسارت کوفه و شام، امام سجّاد ( ع) در اجتماع مدینه و شیعه و خلفای جور، از عمده مباحث مطرح در فصل سوم است. در فصل چهارم به بررسی قیامهای شیعی در زمان امام سجّاد ( ع) پرداخته ایم و از زوایای مختلف، هدف و رابطه ی قیام کنندگان با امام ( ع و همچنین موضع امام در برابر آنها مورد بررسی قرار گرفته است. پنجمین فصل رساله به شخصیت معنوی، فضایل و عبادات امام سجّاد ( ع) و تربیت نیروهای صلح و متعهد توسط آن حضرت پرداخته شده و با تحلیل از شهادت امام سجّاد ( ع) پایان یافته است. و در ادامه خلاصه مباحث و نتیجه گیری در پایان فهرستی از آیات و منابع مورد استفاده شده در این رساله ارائه گردیده است. خداوند سبحان را شاکرم که مرا توفیق داد تا بتوانم از دریای بی کران دانش اندکی مستفید کردم و بر اندوخته های ناچیز خود بیفزایم.

نظر به جایگاه رفیع امام علی (ع) در نزد مسلمانان و بخصوص شیعیان آن حضرت، ضروری است تا سیره ایشان در امور مختلف مورد اهتمام جدی قرار گیرد. در این رساله درصدد بررسی سیره قضایی آن حضرت می باشیم. سوال اصلی پژوهش این است: "امام علی (ع) به امر قضا چه اندازه اهتمام داشته و سیره قضایی آن حضرت بر چه اصولی مبتنی بوده است." در فرضیه این پژوهش آمده است: امام علی (ع) در دوران زندگی خود اهتمام ویژه ای به امر قضا داشته است. و سیره قضایی آن حضرت "مبتنی بر قرآن کریم، سیره پیامبر اکرم (ع) و دانش فقهی، حقوقی گسترده خود آن حضرت بوده است." برای بررسی این فرضیه چهار فضل در نظر گرفته شده: فصل اول "کلیات و مفاهیم"؛ می باشد که در بخشی از آن به بررسی مباحثی از جمله؛ نظام های دادرسی در تاریخ؛ پیشینه قضا در نظام های حکومتی؛ نظام قضایی اسلام؛ مقایسه نظام قضایی اسلام با اروپا؛ تحول قضا و نظام های قضایی در دوره جدید، پرداخته شده است. در بخش دیگر فصل اول به بررسی مفاهیم از جمله؛ سیره؛ قضا؛ فقه؛ و حقوق در لغت و اصطلاح پرداختیم. فصل دوم به "مبانی و جایگاه سیره قضایی امام علی (ع) در دوره پیامبر (ص) و خلفا"؛ می پردازد. در این فصل ابتدا به تشریح مبانی سیره قضایی امام علی (ع) که شامل قضاوت در قرآن کریم؛ سیره قضایی پیامبر اکرم (ص) و دانش فقهی و حقوقی گسترده امام علی است روی آورده، در ادامه نیز مطالبی در بررسی جایگاه سیره قضایی امام علی(ع) در دوره پیامبر و خلفا؛ آورده شده که امام از قاضیان رسول اکرم بوده و در زمان پیامبر اکرم (ص) نیز قضاوت نموده و بارها پیامبر قضاوت ایشان را تایید نموده است. امام علی (ع) در زمان خلفا نیز در امور قضاوت دخالت می نمود و گاهی حتی داوری های خلفا را نیز نقض می نمود. موضوع فصل سوم "اصول و گستره سیره قضایی امام علی (ع) در دوره حاکمیت" است. در این فصل به اقدامات قضایی و همچنین اصول آن امام در امر قضاوت در دوره حکومت پرداخته شد. در این فصل به اصلاحاتی که امام علی (ع) در راستای احیای سیره قضایی پیامبر اکرم (ص) انجام داد اشاره شده است. فصل چهارم" قضاوت های مشهور امام علی(ع)" نام دارد. در این فصل ابتدا برخی منابع در خصوص سیره قضایی امام علی مورد بررسی وافع شد و سپس به برخی از قضاوت های مشهور آن حضرت اشاره شد.

این رساله از دو بخش مقدماتی و دو بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش اول به کلیاتی همانند بیان مسأله، هدف پژوهش، ضرورت پژوهش، پیشینه پژوهش، روش تحقیق و مراحل آن و محدودیت ها پرداخته شده است. در بخش دوم تحت عنوان مبانی پژوهش، بحث های مبنایی از قبیل ضرورت بعثت انبیا، مخالفان انبیا، انگیزه های مخالفت و شیوه های آن مورد بررسی قرار گرفته اند. در بخش سوم، رویکرد روانی تقابل با انبیا و ادیان توحیدی و راهکارها و شیوه های گوناگون برای عملیاتی کردن آن، مورد اشاره وتجزیه و تحلیل واقع شده است. و سرانجام این که در بخش چهارم رویکرد فرهنگی تقابل و انواع راهکارها و شیوه های آن مورد بررسی و پژوهش واقع شده اند. در رویکرد روانی برخورد با انبیا، چهار راهکار کلی استهزا، تخریب شخصیت، فشارهای اجتماعی روانی و تهدید بررسی شده است. در راهکار استهزا، به تمسخر پیامبران، مؤمنان و ادیان (باورها، ارزش ها و نهادهای توحیدی) پرداخته شده است و این مخالفان با این کار از یک سو بر آن بودند که شخصیت اجتماعی انبیا و پیروان آنها را درهم کوبیده و با خوار و خفیف کردن آنان در جامعه، افزون بر کاستن از تأثیر سخنان و رفتارهای آنها، روحیه آنان را تضعیف کرده وادار به انزوایشان کنند؛ از سوی دیگر از باورها و ارزش های الهی، قداست زدایی کرده و ارزش و مقبولیت آنان را در جامعه از بین ببرند. در بررسی راهکار تخریب شخصیت، به شیوه ایراد اتهام ها و نسبت های ناروایی چون جادوگری، جنون، سفاهت، گمراهی، دروغ گویی، شومی و بدقدمی، هوس بازی و کهانت به انبیا پرداخته شده است و این که برخوردهای یاد شده می توانست سلامت روانی، رفتاری و درستی اندیشه ها، اهداف، آرمان ها و انگیزه های آنان را زیر سؤال برده و در قداست، عظمت و الهی بودن آنان تردید افکنی کند؛ در این صورت، مقبولیت، محبوبیت و نفوذ اجتماعی از بین رفته و آنان نمی توانستند به مدیریت افکار و رفتار عمومی بر اساس باورها و ارزش های الهی بپردازند. در بحث فشارهای اجتماعی روانی، استفاده از اهرم هایی چون عیب جویی، تحریک عواطف، تحقیر و حرمت شکنی، شایعه پردازی و تضعیف روحیه مورد اشاره واقع شده است و مخالفان با این شیوه ها می خواسته اند انبیا و مومنان را در روابط زندگی اجتماعی دچار مشکلات فراوانی کنند؛ باشد که ناگزیر به دست کشیدن از باورها و ارزش های توحیدی و یا مهاجرت به شهر و دیار دیگری شوند. راهکار تهدید، آخرین راهکار روانی است که بر ضد انبیا به کار می رفته است. در این قسمت تهدید انبیا و مومنان به تبعید، زندان، سنگسار شدن، شکنجه و کشته شد مورد توجه قرار گرفته است. در بخش چهارم، انواع راهکارها در رویکرد فرهنگی تقابل با انبیا بررسی شده است. ابتدا راهکار (تخریب فرهنگی) به عنوان عمده ترین و گسترده ترین راهکار در رویکرد فرهنگی آمده است. شگردها و ترفندهای گوناگونی چون شبهه افکنی، مغالطه، التقاط و تخطئه بعنوان ساز وکارهای مناسبی هستند که برای عملیاتی کردن راهکار یاد شده در حوزه های گوناگون فرهنگی مورد توجه و کاربرد مخالفان قرار گرفته است. در ادامه راهکارهای دیگری از قبیل تحریم فرهنگی، عصبیت فرهنگی، مقاومت فرهنگی، تغییر هویت فرهنگی مومنان، ممنوعیت فرهنگی، دعوت به تکثرگرایی دینی، احداث پایگاه فرهنگی و نقش و تأثیر هر یک در تقابل با انبیا پرداخته است.