جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آنچه دراین پژوهش مورد بحث و بررسی قرار می گیرد شناخت امر به معروف ونهی از منکر است0 که از زمان حضرت آدم وجود داشته تا زمان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ادامه دارد0 هدف از این پژوهش بررسی و شناخت معروف ومنکر در اسلام و قرآن و نهج البلاغه و جامعه می باشد که بدانیم وجود امر به معروف ونهی از منکر چه فوائد وآثاری بدنبال دارد و ترک آن چه ضرر و زیانه هایی از خود به جا می گذارد0 موضوع بسیار وسیع است ، بدین منظور ابتدا معروف ومنکر در لغت و اصطلاح مورد بحث و بررسی قرار گرفته ،و سپس امر به معروف ونهی از منکر از نظر اسلام بیان شده ،و بعد از آن شرایط و مراحل امر به معروف ونهی از منکر ، و پس از آن شیوه های امر به معروف ونهی از منکر ، راههای مبارزه با منکرات، و بدنبال آن آثار امر به معروف ونهی از منکر بیان شده و در آخر طرحهای عملی برای اقامه ی امر به معروف ونهی از منکر و نظر سنجی در این رابطه عنوان شده است0 در این تحقیق پایانی سعی شده است بیشتر از منابع معتبر استفاده شود و روش کار، روشی کتابخانه ای و روش میدانی بوده است0 نتیجه ای که از این تحقیق بدست می آید این است که فریضه امر به معروف ونهی از منکر از زمان حضرت آدم بوده و تا زمان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز ادامه دارد و دیگر اینکه امر به معروف ونهی از منکر خاصّ دین اسلام نبوده بلکه در تمام ادیان از جمله دین مسیح و یهود و زرتشت وجود داشته و تمامی پیامبران و امامان ( علیهم السلام ) در راه احیاء امر به معروف ونهی از منکر گام برداشتند و به اجراء آن توصیه و سفارش کرده اند طوریکه اگر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه نادیده گرفته شود آثار زیانبار آن گریبانگیر تمام افراد جامعه خواهد شد0 واژگان کلیدی : امر، نهی، معروف ، منکر0 امر به دو معناست: الف- به معنای کار، چیز ، جمع آن امور است0 ب- به معنای برانگیختن به چیزی و دستور و فرمان که جمع آن اوامر می شود0 نهی به معنای: منع کردن و بازداشتن از چیزی0 معروف از ماده عرف به معنای شناخته شده و نیک و هر امر نیکو و پسندیده 0 منکر: از ماده ی انکار به معنای ناشناخته و زشت و پلید و هر امر زشت و ناپسند0 جمع آن منکرات می شود0

بحث های مطرح شده در این رساله به شرح ذیل است: ابتدا تحت عنوان مقدمه به بیان میزان اهمیت و ذکر پیشینه تاریخی و سیر تکوّن و تطوّر اصل برائت در میان اصولیان و اخباریان شیعه و اصولیان و اهل حدیث اهل سنت پرداخته شده است. همچنین در ضمن چند یادداشت به مقایسة اصل برائت با مباحث مشابه همچون اصالة الحظر او الاباحة و بیان فرقهای میان آنها اشاره کرده و در پایانِ مقدمه، به تحریر محل نزاع بین اصولیان و اخباریان پرداخته ایم . سپس در بخش اول تحت عنوان «ادلة اصولیان بر برائت» ادلّه ای از قرآن (شش آیه)، سنت (نُه حدیث)، اجماع (سه تقریر) ، عقل (قاعدة قبح عقاب بلابیان) و استصحاب را ذکر ، بررسی و نقد کرده ایم. در بخش دوم و پایانی تحقیق نیز ادلة اخباریان مشتمل بر کتاب (چهار آیه)، سنت (سه دسته روایات) و عقل (دو تقریر) مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به این که تنها محل خلاف عمده میان اصولیان و اخباریان شیعه «شبهة حکمیة تحریمیه» است و در دیگر موارد همچون شبهة حکمیة وجوبیّه، یا شبهات موضوعیه اختلاف قابل توجهی وجود ندارد به طور مستقل بدانها نپرداخته و به اشاره به آنها در ضمن یکی از مقدمات (یادداشت شش) اکتفا کرده ایم. امید می رود که این تلاش ناچیز که قطعاً خالی از نواقص نیست مورد قبول افتد.

این رساله در یک مقدمه و چهار فصل تنظیم شده است. در فصل اول به ذکر و شرح و بررسی روایات ناظر به اسم اعظم پرداخته شده است. فصل دوم تبیین جایگاه اسم اعظم به مشرب اهل عرفان و تعریف بعضی اصطلاحات آنها در این مقام پرداخته است. در فصل سوم شامل آراء مختلف در تفسیر و تبیین اسم اعظم است. در فصل سوم اسم مستاثر و نقش آن از نظرامام خمینی، مرحوم شاه آبادی، و دیگر محققین) بررسی شده است.

هدف از این پایان نانمه، بررسی دیدگاههای قرآن و عترت(ع) پیرامون استکبار است. تحقیق حاضر به روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول، اختصاص به شناخت و معرفی استکبار در دو محور اساسی فردی و اجتماعی دارد. در فصل دوم، ابتدا، ابعاد مختلف استکبار بیان شده و در ادامه، استکبار و امپریالیسم مورد مقایسه قرار می گیرند. فصل سوم به عملکرد استکبار پرداخته و به این سوال پاسخ می دهد که آیا امکان آشتی و زندگی مسالمت آمیز میان نیروهای انقلاب و الهی و مستکبران وجود دارد یانه؟ نهایتا" فصل پایانی، راههای رهایی از استیلای مستکبران و استقلال جامعه اسلامی را بیان می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد، عدم تسلیم در برابر حق و خود بزرگ بینی و کوچک شمردن مردم دو محور اساسی استکبار می باشد.نمونه بارز مستکبران، سران قدرتمند سیاسی و نظامی که بیشتر به شکل دولتهای مقتدر و برتری طلب مطرح هستند، می باشند. برتری طلبی، دیکتاتوری، قدرت طلبی، نژادپرستی، جمود و تحجر و .... از ابعاد دیگر استکبار به شمار می آیند. محرک انسان در این تجاوزگریها علاوه بر وضعیت کبر در اوضاع نفسانی، معلول حرص و فزون طلبی او نیز می باشد. به عبارت دیگر، فساد روی زمین معلول حرص و استکبار در اوضاع نفسانی انسانهای منحط می باشد. نتیجه دیگر حاصل از مباحث، اصالت دشمنی و خصومت مستکبران با حرکتهای الهی است که باید به عنوان یک اصل استراتژیک مورد توجه سیاستگزاران جامعه اسلامی قرار گیرد. از نظر قرآن، کسی که از راه صلاح و تقوی خارج شد، نمی تواند تحمل کند که شخصی صالح برشیوه تعهد و درستی پابرجا بماند. بنابراین اگر اهل حق و مردم متعهد بپندارند که مستکبران و منحرفان دست از سر آنان بر می دارند، بسیار اشتباه کرده اند. از دیدگاه قرآن، ایجاد نزاع و اختلاف، اشاعه فحشاء، اعتیاد به مواد مخدر، به سازش کشاندن سران نظام، وابستگی اقتصادی، ایجاد جو رعب و وحشت، انحراف افکار عمومی و .... از جمله شیوه هایی هستند که مستکبران برای مقابله با انسانها در پیش می گیرند. برای رهایی از استیلای مستکبران باید به روشهای مختلفی چون ایمان و توکل به خدا، اتحاد و اعتصام به حبل الله، امید به پیروزی و مقاومت در برابر سختیها، تلاش در جهت سازندگی، اطاعت از رهبری، استمرار در خط الهی و ... متوسل شد.

تجاوز از حد را در رفتار و اعمال انسان «اسراف»گویند. در آموزه های زندگی ساز اسلام، اسراف یکسره ممنوع است، و این ممنوعیت همه ابعاد زندگی انسان رافرا می گیرد؛ یعنی همه مردم در تمام شؤون و در هرزمان و مکان موظفند اصل عدم اسراف را رعایت کنند.نعمتهای الهی امانتهایی هستند که خداوند برای رشد وتعالی انسانها در اختیار آنها نهاده است؛ پس بهره برداری از نعمتها باید همسو با اوامر الهی و در جهت سعادت جاودانی انسان باشد. اسراف برهم زننده اعتدال و به وجود آورنده فساد در عالم است. البته، این فساد درامور فردی زودتر از جنبه اجتماعی اصلاح خواهد شد.تعالیم حیات بخش اسلام راه نجات انسانها را از چنین معضلی در اعتدال و میانه روی می داند. اسلام در همه امور دینی و دنیوی اعتدال و دوری از افراز و تفریط راتوصیه می کند. اگر اسراف را نمی پسندد نقطه مقابل آن یعنی تفریط را هم روا نمی دارد و تنها امتیاز و برتری رادر رعایت اعتدال یا حد میانه می داند. در این پایان نامه بیشترین سعی نویسنده تبیین و توضیح این مدعابراساس معارف قرآن و حدیث است.

موضوعات مطرح شده در این رساله شامل عناوین ذیل است: در پیش گفتار مطالبی در مورد تأسیس و تطّور علم اصول فقه تاریخچه اصل برائت تاریخچه زندگانی شیخ مرتضی انصاری ستایش های علما از شیخ انصاری و بررسی کتاب فرائد الاصول بیان نموده است. در قسمت کلیات هم مباحثی مانند تعریف اصل و اقسام آن اصل برائت اصل عدم و مقایسه آن با اصل برائت حکم واقعی، ظاهری و اضطراری و جایگاه اصول عملیه آمده است. بخش اول که با عنوان شبهه تحریمیّه است. شامل مطالبی در مورد فقدان نصّ اجماع نصّ در شبهه تحریمیّه تعارض دو نصّ در شبهه تحریمیّه و شبهه موضوعیّة تحریمیّه است. بخش دوم که با عنوان شبهه وجوبیه است نیز به چند قسمت به نامهای نبودن نصّ در شبهه وجوبیه اجمال نصّ در شبهه وجوبیّه تعارض دو نصّ در شبهة وجوبیّه و شبهه موضوعیّة وجوبیّه تقسیم می شود. بخش سوم نیز که با عنوان شبهاتی که حکمش میان وجوب و حرمت مردّدست به قسمتهای فقدان نصّ اجمال نصّ تعارض دو نصّ و شبهة موضوعیّه تقسیم می شود.

تجربه دینی در حیات دینی مؤمنان نقش مهمّی را ایفا می کند. در این گونه تجارب که خداوند خود را به نحوی از انحأ بر انسان متجلی می کند، مسائل زیادی مطرح می شود، برای مثال اینکه ماهیت این تجارب چیست؟ که البته در این زمینه چهار نظریه مطرح است: 1) تجربه دینی نوعی احساس است.2) تجربه دینی نوعی تجربه مبتنی بر ادارک حسّی است.3) تجربه دینی ارائه نوعی تبیین مافوق طبیعی است.4) نظریه علم حضوری اما مهم ترین مسأله ای که در مباحث تجربه دینی مطرح است این است که آیا این تجارب از چنان قدرتی برخوردارند که بتوانند در کنار سایر ادله اثبات وجود خداوند قرار بگیرند یا خیر؟ اگر تجربه دینی را از جنس احساس بدانیم که در این صورت این تجارب ارزش معرفتی ندارند اما اگر تجربه دینی را مطابق شیوه ی سوم تفسیر کنیم، یعنی بگوییم تجربه دینی تجربه ای است که به اعتقاد فرد صاحب تجربه به مدد علل طبیعی قابل تبیین نیست. در این صورت تجربه دینی را نمی تون برای توجیه اعتقاد به وجود آن علت به کاربرد. و اما کسانی که معتقدند تجربه دینی نوعی تجربه حسی است، استدلال می کنند که می توان آن را در توجیه اعتقادات دینی به کار برد. بنابراین از بین نظریات پیرامون ماهیت تجربه دینی، هنگامی می توان به کارایی تجارب در توجیه باور دینی معتقد شد که آنها را از سنخ علم حضوری بدانیم، اما نظریه مشابهت با ادارک حسی بیشتر باید مورد بررسی قرار بگیرد. در زمینه ی علم حضوری می توان به این نکته اشاره کرد که اگر مکاشفات و تجارب دینی و عرفانی را از سنخ علم حضوری بدانیم، چون علم حضوری علمی است که عالم بی واسطه به معلول پی می برد، درنتیجه می تواند موجه کننده ی اعتقادات دینی باشد زیرا علم حضوری علمی خطاناپذیر، بی واسطه و یقینی است بنابراین کشف ها و شهودات عرفانی به شرط داشتن ملاک های صدق می توانند مبنایی دقیق و متقن برای توجیه اعتقادات دینی باشند. روش تحقیق در این رساله روش کتابخانه ای است.

چکیده در عقاید اسلامی، مفهوم «توحید» آفریدگار متعال، مبنا واساس محکم همة باورهای دیگر است، ومقدمة شناخت مفاهیمی همچون نبوت وامامت است. از آنجا که برای رسیدن به توحید، شناخت خداوند یک امر ضروری است؛ درباره شناخت خدا وراه های اثبات وجود او، وهمچنین شناخت خداوند در قرآن کریم وتفاوت میان خداشناسی وتوحید نیز در این رساله بحث خواهیم کرد. خداوند سبحان، به دلیلی که نشانة وجود او باشد نیاز ندارد، چرا که او منشا وجود وسرچشمه بی پایان فیض وکمال مطلق است وهرگز آثار ونشانه های پروردگار نمی توانند از خود او آشکارتر وگویاتر باشند که ما بخواهیم آثار ونشانه ها را دلیل وجود او بدانیم. و این، «برهان صدیقین» است که ملاصدرا آن را بیان نموده ومستحکم ترین برهان ها شمرده است. این برهان مبتنی بر آیه شریفه (شهد الله أنه لا إله إلا هو) آل عمران، 18. همچنین، به برهان مشهور دیگری به نام برهان «تمانع»، بحث خواهیم پرداخت. این برهان بر آیه شریفه ? لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا? مبتنی است ومدلول آن چنین است که اگر در این جهان خدایان دیگری جز الله بودند، بی شک میان آنان اختلاف وتفاوت وجود داشت واین تفاوت موجب اختلاف در روش تدبیر جهان می گردید وامور جهان به تباهی منتهی می شد. برهان دیگر، «برهان سینوی» است که ابن سینا آن را «برهان صدیقین» نامیده وهمان برهان تسلسل یا علیت یا برهان امکان ووجوب است. خلاصة این برهان عبارت از این که در جهان، سلسله ای از علت ها ومعلول ها وجود دارند واز آنجا که «معلول»، خود به وجود آورندة خویش نیست، به علتی نیاز دارد که آن را به وجود آورد وچون علتها ومعلولها یک سلسلة نامتناهی هستند، باید این سلسله یک «طرف» داشته باشد واین طرف، علت العلل ومعلولات است؛ نه معلول است ونه برای به وجود آمدن نیاز به علت دارد وبه عبارت دیگر، واجب الوجود بالذات است. علت العلل، در واقع یک موجود واجب الوجود است واگر چنین نباشد، همانند دیگر «ممکن الوجود»ها خواهد بود که بدون داشتن علت واجب الوجود، پدید نمی آیند. بنابراین باید در راس سلسلة علت ها ومعلول ها، یک علت واجب الوجود قرار داشته باشد تا سلسله پایان پیدا کند. ابن سینا در این برهان به آیة ? أَوَلَمْ یکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَی کُلِّ شَیءٍ شَهِیدٌ? استناد می کند. اما از نگاه او، آیة ?

در این رساله اسطوره های آفرینش در ادیان و آیین های مختلف از جمله در ادیان یهود، مسیحیت و اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. این نوشته در چهار فصل با عناوین زیر فراهم آمده است: اسطوره (شناخت اسطوره، عنصر زمان در اسطوره، موضوع اسطوره) نژاد و دین سامیان (شناخت نژاد سامی، اقوام سامی نژاد، دین اقوام سامی)، بررسی اساطیر آفرینش و اساطیر آفرینش در ادیان یهود، مسیحیت و اسلام

هدف از تحقیق حاضر، بررسی مساله اسارت از دیدگاه اسلام است وسعی می شود به سوالاتی از این قبیل که از چه زمانی اسارت و به گروگان گرفتن افراد دشمن در جنگها معمول شده است؟ آیا تنها عامل بوجود آمدن بردگی در اجتماع بشری، جنگ بوده است؟ آیابرخورد با اسیر تحت ضابطه و یا ضوابطی انجام می شده؟ و در نهایت اسلام به عنوان یک نظامی که مدتها درگیر جنگ بوده است، به مساله اسیر و اسارت و بالاخص بردگی چگونه می نگرد؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق در رساله حاضر، روش کتابخانه ای است و اطلاعات مورد نیاز از طریق فیش برداری گردآوری شده است. تحقیق حاضر به طور کلی در سه فصل تنظیم شده است . فصل اول با عنوان " اسیر در تاریخ" به اسیر و اسارت در میان اقوام مختلف می پردازد. دراین قسمت با نگاهی به تاریخ باستان، گوشه ای از آنچه که مورخان در خلال نقل وقایع جنگها آورده اند، نقل می شود. همچنین قسمتی از این فصل به اسرا در تاریخ جنگهای دوره اسلامی اختصاص دارد. " اسیر در کتاب و سنت" عنوان فصل دوم است که روایات و اقوال فقهای شیعه را دررابطه با اسیر و اسارت بیان می کند. محور مطالب این بخش را کتاب " جواهر الکلام" به عنوان یک منبع عمده فقهی شیعی تشکیل می دهد.از آنجا که مساله بردگی و استرقاق، یکی از فروعات و نتایج اسیر و اسارت در فقه اسلامی تلقی می شود، از این رو فصل سوم به مساله بردگی از دیدگاه اسلامی می پردازد. منشا بردگی، بردگی و اسلام، اسلام و مبارزه با فرهنگ بردگی، جواز ازدواج با بردگان، بردگان و منصبهای اجتماعی، احسان به بردگان و نهایتا" آزادی بردگان مهمترین مباحث این فصل را تشکیل می دهند.