جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با عنوان«بررسی عوامل ایجاد بحران هویت انسان از منظر قرآن» در جهت تبیین هویت و بحران هویت انسان، علل و عوامل ایجاد بحران هویت و نشانه ها و پیامدهای آن در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول پژوهش، تحت عنوان کلیات علاوه بر تبیین مسأله به تفکیک دو مفهوم هویت و شخصیت ضمن تحلیل واژگان پرداخته شده و در بیان ابعاد مختلف هویت انسان به عنوان مبانی بحث، به نقش هویت دینی در شکل گیری دیگر ابعاد هویت انسان اشاره شده است. آثار شناخت هویت انسان به عنوان علت و ضرورت هویت شناسی انسان، بررسی سیر تاریخ بحث در اسلام و غرب از دیگر مباحث مطرح شده در فصل اول می باشد. تبیین هویت واقعی انسان از نگاه قرآن مطلبی است که عنوان فصل دوم را به خود اختصاص داده است. در این فصل ضمن اشاره به فطرت خدا خواهی انسان به عنوان هویت واقعی او، شاخصه های هویت و عوامل مؤثر در شکوفایی هویت او هم تبیین شده است. علل ایجاد بحران هویت در انسان عنوان فصل سوم رساله می باشد که تحت عناوین علل درونی و بیرونی به بررسی ریشه های تضعیف هویت انسان پرداخته است. فصل چهارم پژوهش به شاخصه های وجودی انسانی که دچار بحران هویت شده و همچنین پیامدهای ایجاد بحران هویت در قالب پیامدهای دنیوی و اخروی اختصاص یافته است.

در تحقیق حاضر، سعی بر آن شده است تا مبانی و روش تفسیری آیه الله جوادی آملی(حفظه الله) مورد بررسی قرار گیرد. این پایان نامه در سه بخش سامان یافته است؛ در بخش اول، به زندگی نامه و حیات علمی استاد، منابع تفسیر، علوم قرآنی از منظر ایشان، نحوة تنظیم تفسیر ایشان و بحث مقارنه ای مختصر میان المیزان و تفسیر استاد، پرداخته شده است. در بخش دوم، مبانی تفسیری استاد از جمله؛ قرآن شناسی، فهم پذیری قرآن، زبان قرآن، عدم جدائی قرآن و عترت، خدائی بودن الفاظ قرآن و چینش آن، هدایتگری و جاودانی قرآن، مورد بحث و بررسی واقع شده است. در بخش سوم، به روش تفسیری، از جمله؛ امکان حجیت و اقسام تفسیر قرآن به قرآن، روش تفسیری قرآن به سنت و قرآن به عقل و مراد از تفسیر به رأی و اقسام آن از منظر استاد، همچنین شیوة استاد در طرح مباحث مختلف کلامی، اجتماعی، آرای مفسران و ... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

دین، همزاد انسان است و قدمتی همپای وی دارد. هر اندازه بشر در جهت رشد و رفاه مادی بیشتر تلاش نمود، نیاز به تحصیل سعادت و دستیابی کمال هم بیشتر احساس شد و پیامبران نیز برای برآوردن این نیاز ارائه طریق سعادت به بشر مأمور شدند. بیان موضوع سعادت و طریق تحصیل آن، مهمترین پیام و برنامه پیامبران بود که در قالب دین و تعالیم آسمان عرضه گشت و هدف عمده آن، تأمین نیازهای مختلف انسان بود. پژوهش حاضر که پیرامون، قلمرو دین، به نگارش در آمده است، هدف عمده خود را بررسی ابعاد مختلف دین، با استفاده از منابع اصیل دینی، یعنی قرآن و حدیث قرار داده است

پایان نامه حاضر تحت عنوان" تحلیل قرائات تابعین" در مجموع از چهار فصل تشکیل شده است که اجمالا به موضوعات این فصول اشاره می شود. در فصل او ل از موضوعات کلی چون تعرف قرائت و تابعین بحث می شود. همچنین در این فصل به انواع قرائت و ضابطه قرائت صحیح از نظرگاه اهل سنت و اهل بیت(ع) پرداخته شده است و سپس از مراحل پیدایش قرائات سخن خواهیم گفت. در فصل دو م، وجوه اختلاف قرائت احصاء و به زندگانی ده تن از تابعین و قرائت آنها پرداخته شده است. در این فصل سعی شده است که تمامی اختلاف منسوب به تابعین مورد نظر را از کتب متعدد و مختلف استخراج نموده و به ذکر نمونه هایی از قرائت آنها اکتفا شده است. در فصل سو م به عوامل اختلاف قرائات اشاره و سپس به عوامل اختلاف قرائت در قرائات تابعین پرداخته شده است. در فصل چهارم جهت اثبات قرائت واحد، به موضوعاتی چون تواتر قراءات و دلایل معتقدین به آن و عدم تواتر قرائات و ادله موأفقان با عدم تواتر، بررسی روایات "حروف سبعه" و قرائت عاصم و نیز و نیز روایاتی کنه مبین قرائت واحد است، اشاره شده است./

مباحث اصلی این تحقیق در چهار بخش مطرح شده است. بخش اول، بررسی عوامل اختلاف در قرآن؛ بخش دوم، بررسی عوامل اتحاد در قرآن؛ بخش سوم، بررسی عوامل اتحاد در نهج البلاغه؛ بخش چهارم، بررسی عوامل اختلاف در نهج البلاغه.

محقق قصد دارد در این پژوهش با ا ستفاده از قرآن کریم وروایات ودیگر منابع معتبر اسلامی به بررسی عوامل گمراهی ومباحث مربوط به آن بپردازد . برای رسیدن به هدف نهایی تحقیق(بررسی عوامل گمراهی ازدیدگاه قران وروایات)اهداف ویژه ای شامل : بررسی مفهوم ضلالت ووجوه مختلف آن ، بررسی مفهوم غوایت ، فرق بین ضلالت وغوایت ، اشاره به کسانی که گمراه شده اند ودر قرآن از آنان نام برده شده است، بررسی انواع ضلالت ، عوا ملی که مبدأ هدایت وضلالتند وعوا ملی که فقط مبدأ ضلالتند طراحی گردیده است.برای رسیدن به این اهداف سؤالاتی به شکل زیر مطرح شده است : 1- ضلالت در لغت واصطلاح به چه معنا است وچند وجه دارد ؟2- غوایت در لغت واصطلاح به چه معنا است ؟3- چه فرقی بین ضلالت وغوایت وجود دارد ؟4- گمرا هان چه کسانی هستند ؟5-گمراهی شامل چند نوع می باشد؟6- عواملی که هم مبدأ هدایتند وهم مبدأ ضلالت ، کدامند ؟7- عواملی که فقط مبدأ ضلالتند کدامند ؟ با توجه به ماهیت اهداف وامکانات موجود روش تحقیق توصیفی تحلیلی برای انجام این پژوهش بر گزیده شده است . پس از گرد آوری اطلاعات وتجزیه وتحلیل آنها نتایج زیر به دست آمد : «ضلالت وغوایت »به معنای گمراهی است . ضلالت دارای 7وجه است که تمامی این وجوه به معنای اصلی اش که همان گمراهی است بر می گردد . مصادیق گمراهان درقرآن باالفاظ « ضا لون » و« ضالین » بیان شده است که از مهمترین آنها می توان به 1 - برخی از یهودیان ومسیحیان 2- تبدیل کنندگان ایمان به کفر 3- نومیدان از رحمت خدا 4- ا فرادگناهکارو5- نوعی گمراهی در مورد حضرت موسی (ع) ا شاره کرد ، ضلالت سه قسم است:1- ضلالت در اعتقاد 2- ضلالت در صفات باطنیه 3-ضلالت در اعمال. گمراه شدن انسانها عوامل مختلفی دارد که می توان آن ر ا به دو بخش تقسیم کرد :1-منشاءالهی وقرآنی هدایت وضلالت که منظور از اضلال خداوند قطع نمودن هدایت خاصّه می باشد واین نوع اضلال پسندیده است ومطابق با حق . 2- عواملی که فقط مبدأ ضلالتند واضلال آنها مذ موم است مانند شیطان ، هوای نفس ، دوست نا باب ، پیروی نسنجیده از رهبران قوم ووالدین ، بت پرستی واحساس بی نیازی کردن . چنین تحقیقی چون با معارف متعالی و گسترده قرآن کریم و روایات معصومین ( ع ) مر تبط است نیازمند فرصت مطالعاتی بیشترو امکان دسترسی به منابع گسترده تری است که در توان محقق نبوده است لذا پیشنهاد می گردد در این زمینه به صورت جزئی تر و با بررسی عمیق آیات و روایات پژوهش و تحقیق انجام گردد .

تاریخ تفسیر قرآن در یک قرن اخیر، با نهضتهای اصلاحی، بویژه اصلاح دینی همراه بوده است و تفسیر پرتوی از قرآن محصول این دوران است. خصوصیت اصلی این تفسیر، آن است که قرآن را کتاب هدایت معرفی کرده و آن را برنامة کامل مسایل دینی، دنیوی، اخلاقی، سیاسی و ... می داند و مفسر آن معتقد است مفاهیم مذکور، نه با تلاوت و ایمان قلبی، بلکه با حضور در صحنة سیاست و اجتماع، قابل درک است. در این تحقیق سعی شده است تفسیر پرتوی از قرآن را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. فصل اول، شامل مباحثی مربوط به ویژگی های تحقیق است، فصل دوم به بررسی زندگی نامه مفسر و فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و نحوة تنظیم تفسیر پرتوی از قرآن پرداخته است. فصل سوم، شامل آراء علوم قرآنی مفسر، فصل چهارم، منابع عام تفسیر و منابع خاص مؤلف پرتوی از قرآن را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در فصل پنجم، به مبانی تفسیر، از جمله فهم پذیری قرآن، صیانت قرآن از تحریف جاودانگی و جهانی بودن قرآن، تناسب میان آیات و سوره های قرآن، عدم ترادف در قرآن، هدایتگری قرآن و باطن پذیری آن، بررسی شده است. و بالاخره در فصل ششم، روش و گرایشهای تفسیری پرتوی از قرآن مطرح شده است که مباحثی چون اجتهادی، گرایشهای هدایتی، اجتماعی، علمی، عرفانی و عقلانی، در تفسیر پرتوی از قرآن مورد بحث قرار گرفته است.

مباحث این پایان نامه در چهار فصل با این عنوان ها تنظیم و نگاشته شده است: فصل اول، کلیات: ولایت و سرپرستی، ولایت علی(ع)، روز غدیر؛ فصل دوم، آیاتی که در زمینه ی واقعه ی غدیر نازل شده است: بحثی درباره ی آیه ی تبلیغ، آیه ی اکمال دین، آیه ی عذاب واقع؛ فصل سوم، غدیر در روایات و آثار تاریخی و ادبی؛ فصل چهارم، نقد دیدگاه ها درباره ی حدیث غدیر خم: نقد حدیث غدیر، نقد دیدگاه های اهل سنت، حضور علی(ع) در غدیر خم، معنای کلمه ی مولی، شواهد شیعه درباره ی کلمه ی مولی، توجیه اهل سنت در مورد شواهد.

در پایان نامه حاضر طی پنج فصل نماز در آیات و روایات بررسی شده است. در فصل اول معنای اقامه و صلاة در لغت و قرآن بررسی گردیده و در فصل دوم از مقدمات و لوازم تحقق اقامه نماز سخن رفته است. در فصل چهارم با عنوان تعقیبات اقامه نماز از امر به معروف و نهی از منکر، صبر و تحمل، ایثار و گذشت و جز آنها بحث شده است. فصل پنجم به بیان آثار فردی و اجتماعی اقامه نماز اختصاص یافته است.

آنچه در این رساله بدان پرداخته شده به طور خلاصه شامل مباحث ذیل می باشد: 1 بررسی دوران زندگی امام هشتم، شناسایی فرقه های کلامی عصر امام، معرفی جو سیاسی، فکری و عقیدتی مردم آن زمان از جمله معرفی فرقه های واقفیه که به امامت امام رضا(ع) معتقد نبودند و شبه هایی مطرح کردند که امام جواب می فرمایند و متعزله که از حمایت خلیفه برخوردار بود. 2 معرفی روش تفسیر قرآن در سیره امام اینکه ایشان از روش قرآن به قرآن استفاده می فرمودند و همچنین معرفی اجمالی موضوعات مطرح شده در روایات تفسیری. 3 بررسی روایات علوم قرآنی(شامل روایات، فضایل و سوره ها و آیات، سیره عملی امام هنگام تلاوت«محکم و متشابه، نسخ، شأن نزول، حدوث و قدوم ...». 4 بررسی روایات کلامی درباره توحید و صفات خداوند(علم، قدرت، اراده) بداء، جبر، تفویض و... فرقه ها و افراد شبهات و اشکالاتی عقیدتی داشتند که امام با آیات قرآنی جواب آنان را می دهند. 5 روایات معرفی کننده اهل بیت(ع) از زبان قرآن. 6 توضیح و تبیین آیاتی که شبه عدم عصمت انبیاء الهی آدم(ع)، یونس(ع)، پیامبر اسلام(ص)، ابراهیم(ع)، یوسف(ع) پیامبر اسلام(ص)، را در ذهن به وجود می آورد که روایات امام در این باره به بحث گذاشته شده و عصمت انبیاءاثبات می شود.