جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تشکیل دولت فاطمی موفقیت آمیزترین دستاورد سیاسی شیعه اسماعیلی بوده است. تقریبا همزمان با شکل گیری این دولت در شمال آفریقا، دولت آل بویه در ایران در حال تکوین بود. روابط این دو سلسله شیعه، حسنه و در خور توجه بوده است. سلسله فاطمی در سال توسط تشکیلات بسیار پیشرفته فکری و اجتماعی به نام نهضت اسماعیلیه که خود بخشی از مذهب تشیع بود، شکل گرفت. این حکومت شیعه مذهب در غرب دنیای اسلام سبب شکوفایی انواع هنرها، صنایع، رونق اقتصادی و پیشرفت فرهنگی بسیاری شد.از جمله این هنرها، هنر نگارگری است. هنرمند دوره فاطمی، هم بر زمینه حساس کاغذ و هم بر زمینه سرد و بی روح دیوارها و همچنین بر روی سفالینه ها، روح آفرینی و نقش آفرینی کرده است.موضوع مورد بررسی در این مقاله با تاکید بر هنرهای مصور و نگارگری بر اساس مضامین درباری، (شامل موضوعات غنایی، خلفا و زندگی درباری و ...)، مضامین نمادین، اجتماعی و جنگ و شکار طبقه بندی شده است.این بررسی مضمونی بر نمونه آثار سفالینه، نقاشی های دیواری و تک برگ های آسیب دیده نسخ مصور صورت گرفته است. آنچه همواره مورد نظر هنرمندان فاطمی بوده، بهره گیری از مضامین دنیوی و تجسم دقیق تر محتوای اثر و نوعی طبیعت گرایی در آثار بوده است.اهداف مقاله:1- دستیابی به پیامد عقاید شیعی فاطمیان بر هنرهای تزیینی و تجسمی آن ها2- شناسایی مضامین آثار مصور و منقوش دوره فاطمیسوالات مقاله:1- آیا تعصبات و گرایش مذهبی خلفای فاطمی بر نوع نقوش هنرهای تزیینی و تجسمی آن ها تاثیری داشته است؟1- آثار مصور و منقوش هنرهای فاطمیان دارای چه مضامینی هستند؟

مشکلات اقتصادی یکی از عوامل افزاینده طلاق است. وظیفه تامین مالی مخارج زندگی بر عهده زوج بوده که این وظیفه در قالب نفقه بیان شده و شرط پرداخت آن تمکین زوجه در برابر زوج است. اما دامنه شمول این وظیفه تا کجاست؟ چه تعداد از طلاق ها ناشی از عدم پرداخت نفقه هستند؟ برای پیشگیری از این گونه طلاق ها چه می توان کرد؟ در این نوشتار در پاسخ به این سوالات، به مفهوم نفقه، نیازهای امروز جامعه در رابطه با مصادیق نفقه، ارتباط نفقه با طلاق، عوامل موثر در عدم پرداخت نفقه، تقسیم بندی گروه های فاقد توان مالی، قابلیت بیمه در حمایت از این گروه ها، مطالعه تطبیقی با کشور تونس و مصر پرداخته شده است و در انتها اصلاح «قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست» برای کاهش طلاق های ناشی از تادیه نفقه پیشنهاد شده است.

مهرهای شاهان، از جمله مهمترین آثار هنری دوران صفوی به شمار می روند. تحقیق درباره مهرهای شاهان صفوی، طریق، اثر مهرها برروی اسناد و مکتوبات قابل بررسی است. شکل مهرهای الصاقی بر روی این اسناد، به دلیل ارتباط سریع و آنی، با بیننده، در این مقاله ضمن بررسی ویژگی های مهرهای شاهان صفوی، تلاش گردیده است که مهرها نام گذاری و در یک طبقه بندی مناسب قرار گیرند. همچنین با تحلیل شکل، کاربرد، سیر تحول و تطور مهرهای شاهان صفوی تفکیک و مشخص شود.نتیجه نهایی اذعان می دارد که شکل و ترکیب بندی نوشتار مهرهای شاهان صفوی، علاوه بر کارکرد به عنوان نشان حکومتی، دربرگیرنده افکار و عقاید آنان نیز است. همچنین شکل در انواع مهر شاهان صفوی از تنوع محدودی برخوردار بوده و در چند شکل هندسی ساده خلاصه شده است. این اشکال با توجه به نوع کارکرد و جنس مهرها، دارای ابعاد متفاوتی بوده و با ترکیب بندی حروف رایج، هویت یافته اند.اهداف مقاله:1. مطالعه و شناخت شکل در مهرهای شاهان صفوی، به منظور تجزیه و تحلیل، طبقه بندی و ثبت تاریخی.2. دستیابی؛ نوع ارتباط مفهومی مهرها با افکار و اندیشه های شاهان صفویسوالات مقاله:1. مهرهای شاهان صفوی، چه شکل ها و فرم و مضامینی را دارا هستند؟2. نقش و مضمون مهرها، چه تاثیری بر شکل و فرمهای مهرهای شاهان صفوی داشته است؟

آثار هنری ایران، از جمله هنر فلزکاری، در طول سده های مختلف تاریخی، انعکاس دهنده اندیشه ها و دیدگاه های آیینی و مذهبی بوده اند. در این میان آثار فلزی دو سلسله سلجوقی و صفوی، از اعصار طلایی هنر ایران، که در این سرزمین حکومت های مستقل و یکپارچه ایجاد نمودند، به جهت نوع گرایش های مختلف مذهبی سنی و شیعه، حایز اهمیت بسیاری هستند. آثار بدست آمده از دو دوره مذکور، که در موزه و مجموعه های داخلی و خارجی از جمله موزه ملی ایران، چهل ستون اصفهان، آستان قدس رضوی، موزه هنر کلیولند، ارمیتاژ، متروپولیتن و دارالاظهرالاسلامیه کویت، نگه داری می شوند؛ به خوبی انعکاس دهنده دیدگاه های مذهبی حامیان خود و بازتاب نگرش اجتماعی جامعه آن روز می باشند، به طوری که، در این پژوهش با انجام بررسی تطبیقی بر روی بخشی از آثار جمع آوری شده، می توان این تاثیرات را بر روی فرم، تزیینات و نوع کاربری آن ها مشاهده کرد. نتیجه حاصل از این بررسی، علاوه بر شاخصه های فرهنگی و هنری مشترک در هر دو دوره، تفاوتهای بسیاری از جمله به کارگیری نوع تزیینات هندسی، گیاهی و جانوری؛ تکنیک های مورد استفاده؛ کاربرد مواد و مصالح؛ محتوای آثار و استفاده از خط نگاره ها به زبان و خط عربی در دوره سلجوقی و زبان و خط فارسی در دوره صفوی و همچنین نوع کاربری آثار را نیز نشان می دهد.اهداف:1-شناخت نوع تاثیرگذاری عناصر مذهبی بر آثار فلزی دوران سلجوقی و صفوی2-شناخت شاخصه های تزیینی و محتوایی آثار فلزی دوران سلجوقی و صفویسوالات:1-آیاتزیینات و مضامین خط نگاره ای آثار فلزی دوران سلجوقی و صفوی، تاثیر پذیرفته از مذهب زمان خود هستند؟2-شاخصه های تزیینی، فرمی و محتوایی هنر فلز کاری سلجوقی و صفوی کدام است؟

وجود اختلاف بین زوجین به دلیل تفاوت های فردی آنها امری طبیعی است، ‌اما این امر طبیعی نباید چنان پیشرفت نماید که بنیاد خانواده دچار تزلزل شود. لذا بنا به توصیه قرآن در سوره نسا، با بروز نشانه های اختلاف لازم است با تشکیل یک محکمه صلح خانوادگی، ماده نزاع را قلع و بین زوجین صلح ایجاد نمود. در حقوق ایران به این نهاد، داوری اطلاق می شود که مورد توجه قانون گذار می باشد؛ اگرچه نواقصی در قوانین آن موجود است. در این مقاله مبانی داوری، سیر تحول قانونگذاری در امر داوری، بررسی قانون کنونی داوری و تبیین ایرادات قانونی در حقوق ایران پرداخته شده و داوری در کشور مصر، عراق و سوریه مورد توجه قرار گرفته است. در انتها پیشنهاد شده که قوه قضائیه در کنار دادگاه های خانواده، به تعداد لازم شعب داوری متشکل از کارشناسان حقوقی و مشاورین خانواده و روان شناس برای کمک به دادگاه جهت حل اختلافات خانوادگی تشکیل دهد.

استان قم در مرکز کشور، از جمله مناطقی است که بناهای آرامگاهی نسبتا زیادی را در خود جای داده است. بناهای مورد بحث در این پژوهش تعداد ناچیز از مجموع کل آرامگاه های موجود در قم را شامل می شود. هنرمند مسلمان این خطه، عشق و ارادت خالصانه خود را به حضرت محمد (ص) و امام علی (ع) به صورتی نمادین و بصری در آثار هنری، به خصوص در ابنیه مذهبی در قالب «کتیبه»، «شمسه» و گاه دعاگونه و در ترکیب با نقوش هندسی و گیاهی که نشان از اعتقاد معنوی او دارد ارایه کرده است. حضور نام با ارزش محمد (ص) و امام علی (ع) در کتیبه ها به حضور بارز، افکار شیعی در مردم و حاکمان شیعی وقت تاکید دارد. این پژوهش ضمن معرفی معماری اماکن بر طبق تقدم زمان ساخت آنها، به بیان جلوه هایی از مفاهیم بصری اسما مقدس به عنوان نماد تجسمی در نقوش تزییناتی به کار رفته در معماری امام زادگان و مقابر سده چهاردهم/هشتم در شهر قم می پردازد.اهداف مقاله:-1 بررسی نقوش و کتیبه های معماری امام زادگان و مقابر شهر قم.-2 بررسی جلوه های بصری و مفهومی اسما مقدس در بنای امام زادگان و مقابر شهر قم.سوالات مقاله:-1 بسترهای شکل گیری معماری و عناصر تزیینی امام زادگان و مقابر شهر قم کدام است؟-2 ارتباط نقوش هندسی و اسما مقدس به لحاظ بصری و زیبایی شناسی کدام است؟

خانواده یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی است و تغییر و تحولات آن بر اجتماع نیز تاثیرگذار است. لذا باید مورد توجه خاص حکومت ها قرار گیرد. یکی از عوامل موثر در خانواده، مساله طلاق است که پیامدهای آن بر حوزه های مختلف حقوقی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... نمود پیدا می کند. بدین جهت قوه قضائیه جهت رفع اشکالات حقوقی مربوط به خانواده ها، لایحه حمایت خانواده جدیدی را تقدیم مجلس نمود. این لایحه علاوه بر رفع اشکالات قانون گذشته پیشنهادهای جدیدی در راستای استحکام خانواده بیان می نماید. در این نوشتار برخی مواد لایحه به خصوص مواد مربوط به پیشگیری از طلاق و اجرای طلاق از قبیل صلاحیت دادگاه خانواده، هزینه دادرسی و تقدیم دادخواست مورد نقد و بررسی قرار گرفته، خلاهای آن تبیین شده و پیشنهاداتی در راستای اصلاح قوانین و اقدامات اجرایی بیان شده است.

در معماری ایرانی، تزیینات همیشه نقش اساسی داشته اند. در دوره اسلامی با توجه به منع شرعی صورتگری، هنرمندان مسلمان زیباترین نقوش انتزاعی را جهت تزیین بناهای مذهبی پدید آوردند. از طرفی به دلیل اهمیت پیام الهی قرآن برای مسلمین؛ عنصر خط عربی وارد تمام شئون زندگی مسلمین از جمله تزیینات صنایع و معماری شد.سده دهم/چهارم کاربرد کتیبه های قرآنی در بناهای مذهبی و به خصوص محراب ها آغاز شد. در سده یازدهم/پنجم، مقارن با سلطنت خاندان سلجوقی در ایران، نوآوری های فراوانی در این زمینه صورت گرفت. طراحان و خوشنویسان ایرانی با تمرین و ممارست، خط عربی را با اصول والای زیباشناسی آمیختند و به آن تعالی بخشیدند، به طوری که ابنیه ها و محراب های بسیاری با کلام الهی مزین شدند. این تزیینات در آغاز فقط با چیدمان آجرها و با خطوط کوفی بنایی صورت می گرفت و بعدها عنصر گچ به دلیل راحتی کار و نتیجه مطلوب تر جای آجر را گرفت. با تداول خط کوفی گره دار و دیگر خطوط کوفی تزیینی، همچنین خطوط نسخ و ثلث؛ تزیینات بنایی به همراه انواع نقوش اسلیمی و هندسی، زینت بخش محراب مساجد و مقابر شدند.بنابر بررسی های انجام شده، بیشتر این محراب ها متعلق به استان اصفهان و کتیبه ها نیز غالبا حاوی آن دسته از آیات قرآنی هستند که به اهمیت نماز و ساخت مساجد تاکید دارند.در این مقاله ضمن بررسی انواع کتیبه های موجود در محراب های بناهای سلجوقی-سده های یازدهم-دوازدهم/پنجم-ششم-سیر تحول خط ها در آثار برجسته گچ بری این دوره معرفی می شود.اهداف مقاله:-1 شناسایی محراب های گچ بری شده بناهای دوره سلجوقی.-2 بررسی خط، مضمون و تزیین محراب بناهای دوره سلجوقی.سوالات مقاله:-1 مفاهیم و تزیینات به کار رفته در کتیبه های محراب های بناهای سلجوقی کدام است؟-2 سیر تحول و کاربرد خطوط در تزیینات محراب های سده یازدهم تا سیزدهم/پنجم تا هفتم چگونه بوده است ؟

مطابق دستورالعمل ش 1385/11/7-1/34/53958 سازمان ثبت اسناد و املاک،‌ سردفتران دفاتر رسمی ازدواج مکلف اند مفاد دو شرط ضمن عقد مهریه عندالمطالبه با مهریه عندالاستطاعه را برای زوجین تفهیم نموده تا یکی از آنها انتخاب شود و بدین وسیله فرض «ممتنع بودن زوج»، موجود در ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در خصوص مهریه تغییر کند و تعداد زندانیان مهریه کاهش یابد. به نظر می رسد قسیم یکدیگر قرار دادن شرط عندالمطالبه و عندالاستطاعه در دستورالعمل سازمان ثبت غیرمنطقی است و از نظر حقوقی نیز وصول مهریه را مشکل می نماید و احتمال اضرار از طرف زوج را افزایش می دهد. در این نوشتار، این دو شرط از نظر فقهی و حقوقی بررسی گردید و معلوم شد رویکرد این دستورالعمل بر خلاف روح بند 3 ماده 148 ق.ا.ا.م. 1356 و ماده 58 ق.ت.ا.و. 1318 می باشد. همچنین عدم امکان صدور اجراییه و وصول مهریه از طریق اجرای ثبت به واسطه مشروط بودن مهریه به استطاعت،‌ محدودیتی ناموجه برای زن می باشد.