جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جناب میرابوالقاسم فندرسکی از اساطین حکمت و در عین حال تقریبا کم شهرت عهد صفوی است. این حکیم علیرغم علو شأنش در حکمت و فنون ریاضی مجهول القدر است و آثار مختصری ازو بدست رسیده. در تعیین مشرب فلسفی او اختلاف است. برخی به اشراقی بودنش حکم کرده و اکثر به چند بیتی از قصیده یائیه میر متمسک می شوند که مضامین آن عقیده گوینده اش به مثل افلاطونی را به ذهن متبادر میسازد. برخی دیگر نیز قائل به مشائی بودن او می باشند و البته آنچه از مباحث فلسفی صریح میر برمی آید جز عقیده اخیر را تأیید نمی کند. میر فندرسکی سالیانی را در هندوستان به سیر آفاقی و انفسی سپری کرد و سخت از عرفان هندی متأثر گشته بود شرح او بر کتاب (جوک باسشت) یادگار آن ایام است. وی در طول حیات خود مورد تکریم و تعظیم شاهان صفوی و سلاطین هندوستان بود ولی هرگز روح بزرگش مسخر اعتباریات نگردید و در کمال استغنا عمر شریفش را به سر برد. آنچه از میر بدست رسیده اکثر به صورت جزوات کم حجم و تعلیقه گونه ای است که همگی نشانگر ادراک فوق العاده میر و تبحر در تقریر مباحث حکمی است. نثری روان و شیوا دارد و به شدت از تصنع و تکلف گریزان است و متکلفین را فرومایه می داند. برخی از آثار وی عبارتنداز : رساله صناعیه، شرح جوک باسشت، جوابیه میر به آقا مظفر کاشانی و رساله الحرکه. میرفندرسکی سرانجام در سن 80 سالگی در سال 1050 قمری دعوت حق را لبیک گفت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

آثار هنری ایران، از جمله هنر فلزکاری، در طول سده های مختلف تاریخی، انعکاس دهنده اندیشه ها و دیدگاه های آیینی و مذهبی بوده اند. در این میان آثار فلزی دو سلسله سلجوقی و صفوی، از اعصار طلایی هنر ایران، که در این سرزمین حکومت های مستقل و یکپارچه ایجاد نمودند، به جهت نوع گرایش های مختلف مذهبی سنی و شیعه، حایز اهمیت بسیاری هستند. آثار بدست آمده از دو دوره مذکور، که در موزه و مجموعه های داخلی و خارجی از جمله موزه ملی ایران، چهل ستون اصفهان، آستان قدس رضوی، موزه هنر کلیولند، ارمیتاژ، متروپولیتن و دارالاظهرالاسلامیه کویت، نگه داری می شوند؛ به خوبی انعکاس دهنده دیدگاه های مذهبی حامیان خود و بازتاب نگرش اجتماعی جامعه آن روز می باشند، به طوری که، در این پژوهش با انجام بررسی تطبیقی بر روی بخشی از آثار جمع آوری شده، می توان این تاثیرات را بر روی فرم، تزیینات و نوع کاربری آن ها مشاهده کرد. نتیجه حاصل از این بررسی، علاوه بر شاخصه های فرهنگی و هنری مشترک در هر دو دوره، تفاوتهای بسیاری از جمله به کارگیری نوع تزیینات هندسی، گیاهی و جانوری؛ تکنیک های مورد استفاده؛ کاربرد مواد و مصالح؛ محتوای آثار و استفاده از خط نگاره ها به زبان و خط عربی در دوره سلجوقی و زبان و خط فارسی در دوره صفوی و همچنین نوع کاربری آثار را نیز نشان می دهد.اهداف:1-شناخت نوع تاثیرگذاری عناصر مذهبی بر آثار فلزی دوران سلجوقی و صفوی2-شناخت شاخصه های تزیینی و محتوایی آثار فلزی دوران سلجوقی و صفویسوالات:1-آیاتزیینات و مضامین خط نگاره ای آثار فلزی دوران سلجوقی و صفوی، تاثیر پذیرفته از مذهب زمان خود هستند؟2-شاخصه های تزیینی، فرمی و محتوایی هنر فلز کاری سلجوقی و صفوی کدام است؟