جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 541
تأملی بر روش‌شناسی در علوم انسانی
نویسنده:
نرگس نیکخواه قمصری، فاطمه کاظمی آرانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
موقعیت جدید اسلام در جهان معاصر و ضرورت نقش‌آفرینی آن به عنوان منبعی غنی در سامان بخشیدن به هویت فرهنگی و تمدنی مسلمانان در پرتو علوم مبتنی بر معرفت دینی و توحیدی از یک‌سو و بازتولید متونی با جهت‌گیری‌های غیردینی و گاه متعارض با دین و اندیشه توحیدی در حوزه علوم انسانی در کشورهای اسلامی از سوی دیگر، مسئله روش‌شناسی را به واسطه نقش قابل تأمل آن در تولید علوم و معارف انسانی جایگاهی ویژه می‌بخشد. از این‌رو نوشتار حاضر بر آن است تا با مروری نقادانه و موشکافانه بر روش‌شناسی‌های رایج علوم انسانی و مقومات معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی و انسان‌شناختی هر یک، امتیازات روش رئالیزم صدرایی را به عنوان روشی کارآمد در تولید علوم انسانی اسلامی نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 155 تا 183
نگاهی به روش شناسی تفسیر امامان
نویسنده:
محسن قاسم پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دستیابی‌ به‌ فهم‌ درست‌ آیات‌ قرآن، هدف‌ اصلی‌ مفسران‌ قرآن‌ است. پس‌ از عهد تدوینِ‌ تفسیر، این‌ مهم‌ با شیوه‌های‌ گونه‌گون‌ به‌ وسیلة‌ آنان‌ صورت‌ گرفته‌ است‌ که‌ در مواضع‌ یا مواضیعی، تفاوت‌های‌ آشکاری‌ با هم‌ دارند. رمز و راز این‌ تباین‌ها، به‌ مبانی‌ نظری‌ - معرفتی‌ مفسران‌ بر می‌گردد که‌ در سایة‌ آن، رویکردهای‌ تفسیری‌ را رقم‌ زده‌ است. در این‌ بین، عترت‌ پیامبر در جایگاه‌ ترجمان‌ قرآن، تا آن‌ جا که‌ زمینه‌ و ظرفیت‌های‌ فرهنگی‌ و اجتماعی‌ اجازه‌ داده، در زمان‌ خود به‌ تفسیر آیات‌ واپسین‌ کتاب‌ آسمانی‌ پرداخته‌اند. نگاه‌ آنان‌ به‌ قرآن، برگرفته‌ از مبادی‌ استوار و مبانی‌ محکمی‌ چون‌ جامعیت‌ و برخورداری‌ این‌ کتاب‌ الاهی‌ از جنبه‌های‌ ظاهری‌ و باطنی‌ است. در سایة‌ این‌ اصول‌ اساسی، آموزه‌های‌ تفسیری‌ اهل‌ بیت‌ که‌ بیش‌تر در حوزة‌ تفسیر محتوایی‌ و مفهومی‌ است، بر روش‌هایی‌ اتکا دارد. این‌ مقاله‌ کوشیده‌ است‌ تا ابعاد آن‌ را پژوهش‌ کند.
روش شناسی سیدجعفر مرتضی عاملی (در ارزیابی احتمالات تاریخی در: الصحیح من سیرة النبی الأعظم (ص))
نویسنده:
حمید جلیلیان، سیفعلی زاهدی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
روش شناسی برخورد پیامبر(ص) با مشرکان و اهل کتاب
نویسنده:
مصطفی عباسی مقدم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مطالعه شیوه های رفتار و تعامل پیامبر اعظم (ص) به عنوان برجسته ترین فرستاده الهی با گروه های مختلف مردم، از جمله نیازهای روزگار به شمار می رود. شناخت این شیوه ها می تواند راه های نفوذ در دل های مخاطبان تبلیغ و ترویج دینی را در عصر حاضر به ما بنمایاند. از میان طیف مخاطبان پیامبر اسلام، مهم ترین گروه ها مشرکان (شامل بت پرستان، ستاره پرستان و سایر پرستندگان خدایان متعدد) و اهل کتاب (شامل یهود، نصارا، صابئان و مجوس) بوده اند. حکمت و درایت نبوی ایجاب می کند که پیامبر (ص) با توجه به شناخت کافی که از مخاطبان خود دارد، برای هر گروه از مخاطبان به فراخور شرایط فکری ، روحی و اجتماعی، روش های مناسب و مؤثر و مستقلی را به کار گیرد تا فرآیند اقناع و اثرگذاری معنوی به خوبی به انجام رسد. در این مقاله مهم ترین روش های تبلیغی پیامبر(ص) در مواجهه با مشرکان (از جمله نرم خویی در برخورد و معاشرت، یادآوری نعمت ها، مقایسه بت ها با الله، ارسال نامه های دعوت به پادشاهان، حضور در میان قبایل و اعزام چهره های شاخص) و اهل کتاب (از جمله پاسخ به شبهه ها، تصدیق رسالت های پیشین، دعوت به مشترکات و عقد پیمان صلح و همزیستی) به اختصار بیان شده است.
صفحات :
از صفحه 161 تا 186
منطق الطیر، صورت نهایی روش شناسی مکتب عشق
نویسنده:
اصغر دادبه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز,
چکیده :
پس از منطق الطیر عطار، منظومه های عرفانی مهمی سروده شده است اما منطق الطیر همچنان ارزش و جایگاه خود را در میان منظومه های عرفانی حفظ کرده است. مقاله حاضر به بررسی چرایی این موضوع پرداخته و در جهت تبیین این پاسخ می کوشد که ارزش منطق الطیر ارزشی روش شناختی است چرا که عطار در منطق الطیر صورت نهایی روش شناسی مکتب عشق را مطرح کرده است.
صفحات :
از صفحه 66 تا 100
مراحل و روش‌شناسی فهم واژگان قرآن
نویسنده:
‫محمدعلی مروجی طبسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، دانشکده علوم حدیث قم,
چکیده :
‫فهم درست آیات قرآن کریم بر پایه فهم صحیح مفردات آن استوار است. برای پی بردن به معنای مفردات قرآن دو روش وجود دارد: شیوه نخست همان شیوه رایج و تقلیدی است که با مراجعه به منابعی مانند «مفردات الفاظ القرآن» راغب اصفهانی انجام می‌گیرد. شیوه دیگر روش اجتهادی است که در آن افراد می‌توانند پس از شناسایی مبانی و آگاهی از ضوابط و مراحلی خاصّ، خود به معنای دقیق واژه دست یابند. این راه از آن جهت مهمّ و ضروری است که تبیین صحیح و پیمودن درست فهم واژگان قرآن را ضابطه مند و قانون مدار می‌کند و از ورود تفسیر‌های ذوقی، سلیقه ای و استحسانی جلوگیری می‌نماید. پژوهش حاضر در راستای تبیین اصول، ضوابط، مراحل و موانع فهم واژگان قرآن با استفاده از منابع تفسیری، علوم قرآنی، قواعد و روش شناسی تفسیر قرآن نگارش یافته است. در این پژوهش پس از بیان کلیاتی از قبیل مفهوم شناسی «مفرد» و واژگان مشابه آن، نخست چیستی، پیشینه و دانشهای مرتبط با علم مفردات مانند «غریب القرآن»، «معرّب القرآن» و... مورد بررسی قرار گرفته است. در پی آن، مبانی و پیش فرضهایی که باید در تحلیل و تفسیر واژگان قرآن مورد توجّه قرار بگیرد، مانند «وجود مجاز»، «ثبوت حقیقت شرعیه» و «وقوع ترادف» در واژگان قرآن کریم مطرح شده است. در ادامه مهمترین منابع دستیابی به معنای واژگان قرآندسته بندی و معرّفی شده است. سپس به تفصیل، مراحلی که باید گام به گام در معناشناسی واژگان قرآن (اعمّ از فهم مراد استعمالی یا مراد جدّی) طی نمود، بیان شده است. این مراحل در دو شاخه اصلی «ساختار شناسی واژه» و «معناشناسی واژه» مورد بحث قرار گرفته است. مقصود از «ساختار شناسی واژه» کلیه مراحلی است که در تبیین «نما» و «ظاهر» لفظ پیموده می‌شود. مانند «ریشه یابی واژه». امّا مقصود از «معناشناسی واژه» مراحلی است که به تبیین مراد استعمالی و جدّی واژه می‌پردازد. «یافتن معنای دقیق واژه در لغت» و «توجّه به گوهر معنایی واژه» مراحلی هستند که تبیین مراد استعمالی لفظ را میسّر می‌سازند. اما روشن شدن مراحل دیگری چون «تفکیک معنای لغوی از اصطلاحی» و «توجّه به معنای مجازی واژه» به شناخت مراد جدّی لفظ به کار رفته در آیات کمک می‌کنند. نپیمودن هر یک از این مراحل ممکن است موجب فهم نادرست مفردات قرآن گردد. مانند غفلت از ریشه یابی صحیح واژه یا توجّه نکردن به تطوّر معنایی الفاظ. و ختمنا الرسالة بتطبیق الخطوات و المراحل علی بعض الألفاظ القرآنیة. و لا یفوتنا أن نقول إنّ الدراسة تمیّزت أیضا بلون من الإبداع و التجدید فی بعض المجالات: منها ضبط مراحل و مناهج معرفة معانی الألفاظ القرآنیة بشکل واضح و ملموس إعتمادا علی المصادر الرئیسیة و غیرها رغم أنّها لم تف بضبطها و تفصیلها صراحة و منها التلفیق بین البحوث النظریّة و الجانب الوظیفی لها فی ضوء الإستشهاد بنماذج قرآنیة کثیرة و التعریف بمصادر منوّعة لتفسیر المفردات القرآنیة و کیفیّة استخدامها. و زبدة المخض فی هذه الرسالة أنّ المعرفة الصحیحة لمعانی الألفاظ القرآنیة تتمّ باستخدام العلوم ذات الصلة بعلم المفردات کما أنّها تعتمد علی إختیار مبادئ اساسیّة متقنة و المشی علی القواعد و المراحل الموضوعة لذلک مع معرفة أمّهات مصادر هذا العلم و الإلتفات إلی الحواجز التی تحول دون إدراک صحیح لمفردات هذا الکتاب السماوی العظیم. الکلمات المفتاحیة مفردات القرآن، معرفة أبنیة الکلمة، معرفة دلالات اللفظ، غریب القرآن، فهم المفردات، تمهیدات التفسیر، علم التأصیل اللفظی
روش شناسي مناظرات قرآني امام رضا عليه السلام در دفع شبهات کلامي
نویسنده:
جواد حسيني
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫اين پژوهش در چهار فصل، به روش امام رضا عليه السلام در مناظره و چگونگي استفاده آن حضرت از آيات قرآن در مناظرات براي دفع شبهات کلامي پرداخته است. اين مناظرات عبارتاند از: مناظره با علماي يهود و نصارا در بصره و در کوفه، مناظره با مأمون درباره عقيده غلات، مناظره با ابوقرّه در پاسخ به شبهات رؤيت خداوند و مکان پروردگار، مناظره با مأمون و علماي عراق و خراسان در مرو درباره تفاوت بين عترت و امت، مناظره با اهل ملل و اديان و پاسخ به سؤالات علي بن محمد جهم پيرامون عصمت انبيا?، مناظره با مأمون درباره عصمت انبيا?، مناظره با اهل اديان و اصحاب ملل درباره توحيد، و مناظره با سليمان مروزي درباره توحيد. نويسنده در اين موارد، به اَسناد و راوي شناسي و مصادر روايات پرداخته و نتيجه گرفته است که گرچه بر اساس قواعد علم رجال، اسناد اين مناظرات ضعيف است؛ ولي با توجه به نقل اين روايات در منابع مختلف حديثي و همساني محتوايي آنها با آيات قرآن و نزديک بودن با روايات ديگر، نمي‌توان حکم به عدم صدور آنها کرد. مخاطبان امام عليه السلام در اين مناظرات از فرقه‌ها و اديان مختلفي بوده‌اند. با دقت در مناظرات امام عليه السلام مي‌توان ويژگي‌هايي را به دست آورد که از جمله آنها، تسلط کافي بر موضوع مناظره، ابطال مدعاي خصم با کلام خصم، گوش فرادادن کامل به سخنان خصم، توجه نکردن به جايگاه و نفوذ خصم، استفاده از تشبيه و تمثيل در مناظره، و رعايت اصل ايجاز و اختصار در مناظره است. امام عليه السلام در مناظرات، به اصول اخلاقي پايبند بودند که از جمله آنها اخلاص و داشتن هدف الهي، حق جويي، بيان نرم و اهانت نکردن به خصم، و خيرخواهي است.گونه‌ها و روش‌هاي تفسيري امام عليه السلام در مناظرات، عبارتاند از: روش تفسير قرآن به قرآن، روش تفسير روايي، روش تفسير عقلي و اجتهادي، روش تفسير ادبي، استفاده از تاريخ، و تعيين مصداق. نتيجه اينکه در مناظرات، خصم به شکست خود معترف بوده است. همچنين از ويژگي‌هاي مناظرات امام عليه السلام و شيوه اخلاقي آن حضرت در مناظرات، مي‌توان به عنوان الگويي کامل در مناظرات بهره برداري کرد.
روش شناسي و نقد و بررسي ديدگاه هاي قراني صفايي حائري
نویسنده:
‫سميه علوي ترشيزي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، دانشکده اصول دين,
چکیده :
---
روش‌شناسي استدلال‌هاي ائمه اطهار( در مسئله معاد )
نویسنده:
مهدي سجادي
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫مباحث مربوط به معاد مانند ساير اصول اعتقادي، در روايات ائمه اطهار? به تفصيل بررسي شده است. اين پژوهش، در صدد بررسي روشهاي استدلال آن حضرات? در اثبات اصل معاد و مسائل مربوط به آن است. در اين پژوهش، پس از کليات، انواع استدلال و روشهاي استدلال ائمه? در اثبات اصل معاد، در اثبات کيفيت و چگونگي معاد، در لزوم و کيفيت ثواب و عقاب و در اثبات و کيفيت بهشت و جهنم در شش فصل ارائه شده است. ائمه? در اثبات معاد، از روش عقلي، عقلي- نقلي، و نقلي بهره بردهاند. موارد استدلال ائمه? با بهرهگيري از روش عقلي براي اثبات اصل معاد عبارت است از: اثبات ضرورت معاد از راه غايتمندي دنيا، اثبات امکان وقوع معاد از راه توانايي خداوند بر آفرينش دوباره انسان، و اثبات امکان وقوع معاد از راه تمثيل. براي بهرهگيري از روش عقلي- نقلي، ميتوان به اثبات امکان وقوع معاد از راه گزارش مخبر صادق به وقوع آن و اثبات امکان وقوع معاد از راه انکارناپذيري آن اشاره کرد. براي روش نقلي استدلال، ميتوان به اثبات امکان وقوع معاد از راه ارائه نمونههاي عيني و تاريخي زندهشدن دوباره انسان و اثبات امکان وقوع معاد از راه استدلال جدلي قرآن اشاره کرد. اثبات معاد جسماني- روحاني از راه برهان عدل الهي، از راه پاسخ به شبهه آکل و مأکول و از راه تمثيل، موارد روش عقلي ائمه? در اثبات کيفيت و چگونگي معاد است. در روش نقلي، ميتوان به اثبات معاد جسماني- روحاني از راه ارائه نمونه تاريخي و از راه مطلق بودن قدرت خداوند اشاره نمود. استدلال براي لزوم و کيفيت ثواب و عقاب از راه برهان عدل الهي و قاعده قبح خلف وعده، روش عقلي استدلال ائمه? است. بيان نعمتهاي مادي و معنوي بهشت در روايات، روش نقلي است. در پايان، اثبات و کيفيت بهشت و جهنم در دو گفتار روش عقلي و نقلي بيان شده است.
روش شناسي مناظرات انبياء در قرآن
نویسنده:
‫طرلان سيف‌الله اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
‫براي بهره‌مندي بهتر در تبليغ دين و آگاه سازي جامعه با رهاوردهاي پيامبران الهي، آشنايي با روش مناظرات آنان با مردم زمان خويش، راهگشاست. از اين رو، اين پژوهش در سه بخش به اين موضوع پرداخته است. حضرت نوح عليه السلامدر مناظره با قوم خود، با احتجاج و مجادله به طريق احسن و موعظه، آنها را به راه حق دعوت ميکرد. آن حضرت گاه از برهان و حکمت بهره جسته و گاه در گفتگوها با پند و اندرز، قوم خود را به سوي حق دعوت نموده است. حضرت ابراهيم عليه السلام با استدلال منطقي مردم را به يکتاپرستي دعوت نمود. او بتها را شکست و اين کار را به بت بزرگ نسبت داد، تا وجدان خفته آنها را بيدار کند. حضرت موسي عليه السلام در مناظرات خود، از يادآوري و شمردن نعمتها، برهان، نشان دادن معجزه، موعظه و روش مناظره خطابي بهره جست. حضرت عيسي عليه السلام همچون انبياي پيشين، با شيوه دعوت حکيمانه، مردم را به توحيد، تقوا، نبوت و نفي شرک دعوت مينمود. پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم در شرايط مختلف، با حکمت و برهان، موعظه و اندرز و شيوه جدال احسن، مردم را به اسلام دعوت کرد. حضرت هود عليه السلام در تبليغ خود، بر توحيد در عبادت، بيم از عذاب الهي در روز رستاخير و اصل نبوت تأکيد داشت و از برهان و حکمت، جدال احسن، و موعظه بهره جست. موضوعات مناظرة حضرت صالح عليه السلام، توحيد و نفي شرک، پيروي از خدا و از خودش و پيروي نکردن از اسرافکاران بود. وي از برهان عقلي، موعظه و يادآوري نعمتها همراه با معجزه بهره جست. حضرت لوط عليه السلام براي هدايت قوم خود، از موعظه و نصيحت بهره جست و آنها را به پيروي از خدا دعوت نمود. حضرت شعيب عليه السلام با شمردن نعمتها، از روش موعظه و گاه تهديد بهره جست، و حضرت يوسف عليه السلام در رابطه با زليخا، از روش بيدار نمودن وجدان خفته و در رابطه با دو هم زنداني، از فطرت و روش مقايسه و پرسش بهره جست.
  • تعداد رکورد ها : 541