جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

حزب از منظر اندیشه سیاسی اسلامی (رویکرد کلامی، فقهی و فلسفی)

نویسنده:

محمد ذوالفقاری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

قدرت سیاسی , حزب , رقابت سیاسی , مسایل جدید فقهی (مسائل جدید کلامی) , حزب الله , اندیشه سیاسی در اسلام , حزب الشیطان

چکیده :

در برداشتی عام از معنای لغوی واژه «حزب» میتوان حزب را یک پدیده کهن دانست که اختصاص به هیچ تمدنی نداشته، بلکه از آنجا که تأسیس اجتماع و هر جامعه ای (از جمله جامعه اسلامی) به نوعی وجود داشته است. اما همزمان با لیبرال دموکراسی غربی، حزب در ادبیات سیاسی مفهوم نوینی پیدا کرد. بعد از شکل گیری احزاب نوین در جوامع اسلامی، چیستی، چرایی، چگونگی و مشروعیت حزب در اندیشه سیاسی اسلامی همواره مورد مناقشه متفکران سیاسی اسلامی بوده است.در این مقاله تلاش شده تا با واکاوی مفهوم لغوی و اصطلاحی حزب در ادبیات سیاسی کهن، اسلامی و غربی، و بررسی مبانی آنها، و ارائه یک مفهوم نوین و جهان شمول از حزب، در نهایت جایگاه حزب از منظر کلامی، فقهی و فلسفی اسلامی تبیین گردد.نگارنده، با توجه به فراهم بودن مقتضیات شرعی و عقلی برای وجود احزاب در درون مبانی اسلامی، وجود حزب و آزادی عمل آنها را در درون جامعه اسلامی مثبت ارزیابی کرده است. هدف و روش این پژوهش، بررسی فرضیه مطرح شده با بهره گیری از منابع اسلامی و با روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد.

مشخصات اثر

عنوان :

تحول مفهوم مشروعیت سیاسی از دیدگاه معتزله(قرن دوم تا فهتم هجری قمری)

نویسنده:

سیدمحسن موسوی‌زاده جزایری

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , معتزله (اهل سنت) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , اندیشه سیاسی در اسلام

چکیده :

چکیده:مسئله امامت نخستین معضل سیاسی بود که پس ازپیامبر اتفاق افتاد وموجبات ایجاداختلاف بین مسلمانان را فراهم آورد،زیراعده ای ازمسلمانان معتقد بودندکه پیامبر فرد خاصی رابرای امامت پس ازخود تعیین نکرده است،درمقابل عده ای دیگراعتقادداشتندکه پیامبر(ص)،امام علی(ع)رابرای جانشینی بعدازخودانتخاب کرده است. معتزله گروهی بودندکه درگرماگرم این کشمکش سیاسی واعتقادی ظهورکردندو کوشیدند تا با پرداختن به موضوع امامت سوالات مطرح عصرخودراپاسخ گویند.معتزله امامت را امری مدنی تلقی می کردند که بعد ازپیامبر برعهده مردم گذاشته شده است..معتزله نصب امام را براساس انتخاب و بیعت می دانستند ونص وجانشینی را تایید نمی کردند.همچنین بااهل حدیث که امامت استیلا را قبول داشتند اختلاف داشته واین گونه امامت را غیرمشروع می دانستند. البته ازدیدگاه معتزله همه افرادجامعه اسلامی صلاحیت شرکت درانتخاب امام راندارند وفقط برخی افرادخاص ،می تواننددرانتخاب امام مشارکت کنند..معتزله اولیه اعتقادی به انتخاب امام ازبین قریش نداشتندومی گفتند،هرکس که واجدشرایط مناسب خلافت باشد ازهر قوم و قبیله ای می تواند به خلافت برگزیده شود. اما اتفاقاتی که درقرون بعدی درجامعه اسلامی افتاد باعث تجدید نظر معتزله درعقیده آنها نسبت به مشروعیت امامت شد.درواقع تسلط جناح نظامی درقرون چهارم وپنجم هجری قمری برجهان اسلام باعث تقویتاستیلا وتضعیف خلافت شد،از این رو معتزله به منظور حفظ خلافت ،به عقیده قریشی بودن امام گرایش پیدا کنند.دراندیشه معتزله بحث درباره مشروعیت،پیرامون انتخاب امام برمی گردد،چرا که درجهان اسلام همواره شخص امام برساختار سیاسی ارجحیت داشته است و اومحور اصلی حکومت بوده است.

مشخصات اثر

عنوان :

ریشه های منازعه بین ایران و آمریکا

نویسنده:

علی اکبر علیزاده

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

شاخص‌های حکم‌رانی خوب در اندیشه و عمل امام علی (ع)

نویسنده:

جلال درخشه، جبّار شجاعی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

فرجام شناسی در اندیشه سیاسی اسلام با تکیه بر تفاسیر شیعه از قرآن مجید

نویسنده:

میثم اسدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , 05. فرجام شناسی Eschatology , تفاسیر شیعه , خدامحوری , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اندیشه سیاسی در اسلام

چکیده :

تحقیق حاضر با مراجعه به آیات قرآن کریم و با تکیه‌بر تفاسیر شیعه، سیر حرکت تکاملی انسان و فرجام جهان را بررسی کرده است. در ابتدا ضمن تشریح طرح پژوهش به بیان کلیاتی درباره مفهوم فرجام، فرجام شناسی، آینده‌پژوهی، اندیشه سیاسی در اسلام، تفاسیر شیعه، حکومت جهانی و مهدویت پرداخته‌شده است. سپس مبانی نظری بحث با تشریح مبانی فرجام شناسی آرای کلی مکاتب گوناگون الهی و بشری درباره نگرش مثبت و منفی به آینده جهان بررسی گردیده است. در بخش اصلی پژوهش نیز مولفه‌ها و ویژگی‌های فرجام شناسی قرآن مجید بر اساس مهم‌ترین آیات مربوط به فرجام شناسی از منظر تفاسیر شیعه از قرآن مجید ذکرشده و بحث‌های تفسیری حول آن مولفه‌ها آورده شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

مبانی رفتار بزرگان شیعه درآغاز استیلای مغولان

نویسنده:

محسن الویری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

حمله مغول , رفتار سیاسی , اندیشه سیاسی

کلیدواژه‌های فرعی :

اندیشه سیاسی شیعه , حاکم اسلامی , حاکم جائر , اخلاق ناصری (کتاب) , اندیشه سیاسی در اسلام , اندیشه سیاسی مسلمانان ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , علامه حلی

چکیده :

رفتار سیاسی بزرگان و اندیشمندان نیز می‌تواند در شمار منابع اندیشه سیاسی قرار گیرد، مشروط بر آنکه با ژرف کاویهای تاریخی همراه باشد. در نیمه دوم قرن هفتم هجری و در پی هجوم بی‌امان مغولان، تحولی مهم در جهان اسلام واقع شد. با سقوط بغداد بساط خلافت دیر پای عباسیان برچیده شد، و تیره‌ای از مغولان-ایلخانان- در ایران و عراق حکومت یافتند. در این دوره و حتی پیش از اسلام آوردن حاکمان مغولی، دانشمندان پر آوازه شیعه مانند ابن علقمی، خواجه نصیرطوسی، سید بن طاووس، ابن میثم بحرانی و علامه حلی همدلی ها و همکاری هایی با آنان از خود نشان دادند. کاوشی در منابع تاریخی آن روزگاران، ما را به این باور می‌کشاند که عوامل ذیل در این رویکرد ویژه مؤثر بوده است: آمادگی ذهنی علمای شیعه برای سقوط عباسیان و استیلای مغولان، اعتقاد به لزوم تلاش برای تبدیل مدینه‌های غیرفاضله به مدینه فاضله، اعتقاد به بهتر بودن سلطان عادل کافر از سلطان ظالم مسلمان، اعتقاد به جواز پذیرش ولایت از حاکم جائر برای اقامه حق، و سرانجام بهره‌گیری از تسامح مذهبی ایلخانان برای پراکندن تفکر شیعی.

صفحات :

از صفحه 79 تا 105

مشخصات اثر

عنوان :

مقدمه ای بر جایگاه عدالت در اندیشه های سیاسی اسلام

نویسنده:

بهرام اخوان کاظمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

عدالت , خلافت , ابعاد عدالت در اسلام

کلیدواژه‌های فرعی :

عدلیه (مذاهب کلامی) , مرجئه (فرق کلامی) , خلافت بعد از رسول الله (ص) , عدل تکوینی الهی , استبداد , عدالت سیاسی , عدالت در نظر افلاطون , تعریف عدالت , اندیشه سیاسی در اسلام , عدالت در ایران باستان , اختلاف عدلیه و اشاعره , عدالت در شیعه , عدالت در اهل سنت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی

چکیده :

این مقاله با ارائه عمده‌‌ترین تعاریف و نظریات مرتبط با مفهوم بنیانی عدالت در اندیشه ‌های سیاسی اسلام، سعی دارد تا جایگاه و نوع تعامل مفهوم مزبور را با موضوع خودکامگی و استیلای قدرتهای حاکم در تاریخ نظامهای سیاسی- اسلامی، تبیین کند. در واقع، عدالت در منابع اصلی و فرعی اسلامی و آرای اندیشمندان این دیانت، تعاریف متعددی شده ولی در عمده‌ترین تعریف، به معنای: «قراردادن هر چیز در جای خویش و حق را به حقدار رساندن و ایفای اهلیت و رعایت استحقاقها» است. همچنین، با تأخیر منفی که خودکامگی در ممانعت از شکوفایی نظریات عدالت در اندیشه و عمل داشته و سیر قهقرایی آن را از آرمانگرایی به واقعگرایی سبب شده است، این نظریه را می‌توان استنباط کرد که در افزایش خودکامگی و ناامنی در نظام سیاسی، منجر به رکود و محجوریت کار برد نظریات عدالت و تحویل عملی آنها از آرمانگرایی به واقعگرایی شده و کارکرد آنها را به صورت معیار و ابزار کنترل خودکامگی اجازه نداده است». در واقع، هر چه میزان خودکامگی وتغلب نظامهای اسلامی بیشتر شده، نظریات عدالت نیز – بویژه در حوزه عمل و در دنیای اهل سنت – دچار رکودها و ناکامی و افول افزونتری از آرمانگری به واقعگرایی منحط شده و نتوانتسه است به عنوان مکانیزم‌های کنترل خودکامگان، نقش معیار‌ گونه خود را ایفا کند.

صفحات :

از صفحه 7 تا 32

مشخصات اثر

عنوان :

جمهوری اسلامی و چالشهای فراروی اندیشه سیاسی شیعه

نویسنده:

علی اکبر کمالی اردکانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

انقلاب اسلامی , اندیشه سیاسی شیعه , حکومت اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

فقه سیاسی , مشروعیت حکومت (مسائل جدید کلامی) , اندیشه سیاسی در اسلام , ساختار حکومت اسلامی ,

چکیده :

رشد و تعالی اندیشه سیاسی در میان مسلمانان بنا به دلایل متعدد تا دوران معاصر دچار محدودیت بوده است‌؛ به همین خاطر نظریه‌پردازی در باب «حکومت اسلامی» در اندیشه‌‌های فقهی – سیاسی شیعه موضوع مهمی به شمار می آید که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته است. این امر باعث شده که امروزه نظریه‌پردازی در باب حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی شیعه از سوی گروه های مختلف درون و برون دینی با چالش‌های متعددی روبرو باشد. از سوی دیگر ماهیت اندیشه سیاسی شیعه ترکیبی از مباحث فقهی‌، کلامی و فلسفی است که ماهیتا با اندیشه‌های مدرن سیاسی همسو نیست. علما و اندیشمندان شیعه تلاش دارند بر اساس مبانی فقهی ، کلامی و فلسفی شان ،نقصان نظریه پردازی را تا حد امکان تدارک کنند و این جریان با تاسیس جمهوری اسلامی در ایران رونق و سمت و سویی تازه یافته است که در نوشتار حاضر نویسنده در پی بررسی و ارزیابی آنها برآمده است.

صفحات :

از صفحه 116 تا 131

مشخصات اثر

عنوان :

معرفی و نقد کتاب: دین و دولت در اندیشه اسلامی

نویسنده:

محمد منصور نژاد

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید