جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : در اين پژوهش از قدرت قرآن کريم مبني بر پاسخگويي به انواع نيازهاي بشر امروز سخن رفته و جامعيّت و جاودانگي کتاب خدا از اين حيث ثابت شده است. نويسنده مي کوشد تا عظمت و چند بُعدي بودن قرآن را از لِحاظ دربرداشتن امور مختلف فقهي، اعتقادي، عرفاني، اخلاقي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و... را که براي رشد و کمال همه جانبه بشر ضرورت دارد تبيين کرده و با توجّه به نيازهاي متنّوع بشر، پاسخگويي قرآن کريم به چنين نيازهايي را از منظري قرآني و روايي وا مي رسد. وي بدِين منظور مباحث مربوط به موضوع تحقيق حاضر را در شش فصل تدوين وارائه نموده است. در فصل اوّل نخست تعريفي از قرآن کريم از جنبه لغوي و اصطلاحي ارائه شده و تواتر قرآن و محفوظ بودنش از تحريف اثبات گرديده است. در فصل دوم نگارنده از منظري قرآني و روايي کتاب خدا را از حيث دربرداشتن همه نياز مندي هاي بشر، به بحث گذاشته و به شرح دَه روايت و چندين آيه در اين زمينه مي پردازد. وي قرآن را بيان کننده همه مباحث مورد نياز بشر معرفي کرده و مهم ترين احتياج هاي مادّي و معنوي انسان در جهان امروز به ويژه نياز مبرم به آرامش روحي را بيان کرده است. او با توجّه به نياز آدمي به غذا، ارضاي غريزه جنسي، خواب و استراحت و... به برخي آفات اجتماعي، همچون: سرقت، زنا و رباخواري اشاره کرده و نياز به قانوني الهي براي برون رفت از آفاتي چنين را کاويده است. سپس با ذکر نمونه هايي از اعجاز علمي قرآن، و قدرت کتاب خدا را در پاسخگويي به نيازهاي علمي و عقلي بشر بررسيده است. در فصل سوم ابعاد مختلف قرآن از جهت هدايتگري و دربرداشتن قول ثقيل و مظاهر و مصاديق هدايتگري آن را در بر مي گيرد. در فصل چهارم نمونه هايي از پاسخگويي قرآن کريم به نيازهاي مختلف بشر همچون: مسايل خانوادگي، راهکارهاي رفع اضطراب از خانواده ها، مسؤوليت والدين در محيط خانه در اسلام و مقايسه آن با جوامع غربي و نقش زن در جامعه و خانواده کاوش شده است. در فصل پنجم اصول و مباني سياسي اسلام و قرآن تبيين شده و الهي بودن حکومت و دخالت اسلام در امور سياسي و اجتماعي مردم و پاسخ به نيازهاي آنان در اين زمينه به بحث نهاده شده است. در فصل ششم از موضعگيري قرآن کريم در برابر فرهنگ جاهليت در زمان پيامبر اسلام( و جاهليت مدرن امروزي سخن رفته و شبهه هايي مانندِ مفهوم نزول قرآن به زبان قوم و منافات آن با جامعيت و جاودانگي قرآن، طرح خاتميت نبوّت پيامبراسلام( در کتاب خدا و منافات داشتن آن مبني بر پاسخگو بودن دين اسلام به نيازهاي کنوني بشر را مطرح و پاسخ آن ها را ذکر کرده است.

‫ائمه( انسانهاي کاملي هستند که علاوه بر ويژگي‌هاي والاي انساني، داراي علوم بسيار گسترده‌اي نيز هستند؛ به‌همين جهت شايستگي آن را دارند که از لحاظ علمي نيز مورد مراجعه ديگران قرار گيرند. اين تحقيق در پي آن است تا برخي از ابعاد مرجعيت علمي اهل بيت( را با بهره‌گيري از منابع ديني فريقين تبيين نمايد. در ابتدا بايد به اين نکته توجه کنيم که علم فقط در اختيار خداوند متعال بوده و به هر کسي که بخواهد اعطا مي‌کند، اما اعطاي اين علوم به نحوي که موجب هدايت‌گري باشد فقط به پيامبران الهي خواهد بود. از طرف ديگر علم پيامبر خاتم( بيشتر و مرجعيت علمي او نيز گسترده‌تر است؛ و چون جامعه، بعد از ايشان به اين علوم نياز دارد پس اين علوم بايد به ائمه منتقل شود. احاديث نيز حاکي از آن است که قلمرو علوم ايشان، علم اولين و آخرين است. طبق احاديث، ائمه( علوم خود را از چند منبع دريافت مي کنند: وراثت دانش پيامبر، مصحف فاطمه، الهام و علم غيب. از سوي ديگر آيات متعددي بر مرجعيت علمي ايشان دلالت دارد: آيه اهل الذکر، علم الکتاب، صادقين، تطهير، اولوا الامر و ولايت از مهم‌ترين آيات در اين زمينه است که روايات فريقين نيز نزول اين آيات را در شأن ائمه تصديق کرده‌اند. همچنين روايات مهمي مانند حديث ثقلين و خطبه غدير نيز که در منابع فريقين ذکر شده‌اند بر اين مطلب گواهي مي‌دهند. همين‌طور برخي از صحابه مانند عمر بن خطاب، ابن عباس، ابن مسعود و عايشه نيز بر اعلميت امام علي( تأکيد کرده‌اند و اين موضوع کاملاً مورد پذيرش صحابه بوده است. پذيرش و التزام به مرجعيت علمي ائمه، علاوه بر آن‌که آثار و پيامدهاي متعددي در حوزه تفسير، حديث، فقه، اخلاق، و کلام دارد، آثار سياسي و اجتماعي فراواني هم به دنبال دارد و باعث هدايت در دنيا، و نجات در آخرت خواهد بود.