جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هرچند امروزه مطالعات مقایسه ای در بسیاری از زمینه ها رواج یافته است، ولی در سنـت کلامی و الهیاتی کمتر شاهد چنین مقایسه های علمی و معرفتی هستیم. بی شک در پرتو مقایسه های علمی، بهتر می توان به فهم میرٍاث سنـتی و نیز جریان های الهیاتی و معرفتی معاصر دست یافت. این مقاله، در پی مقایسه الهیات معاصر با الهیات سنـتی است و می کوشد تا با طرح برخی از مهم ترین اوصاف هر دو پارادایم الهیاتی سنتی و معاصر، به فهم این تفاوت ها نایل آید؛ اوصافی مثل مابعدالطبیعی، جزمی، غیرتاریخی، مبتنی بر اقتدارگرایی، مَدرسی و هنجاری بودن و مانند اینها، با اوصاف مقابل و متضاد برای فهم وجوه تمایز الهیات معاصر و سنـتی به کار گرفته شده اند. این مقاله با بیان مثال هایی از الهیات پروتستان و سیر تحول آن، می کوشد تا تصویری دقیق تر از تفاوت ها و سیر تحول الهیات به دست دهد. در الهیات معاصر نگاه نقادانه، هرمنوتیکی، تکثرگرا، متن محور، تاریخی و غیرجزمی، به همراه نفی اقتدارگرایی غلبه دارد. در واقع، این ویژگی های عمده پارادایم الهیاتی معاصر به شمار می روند.

فلسفه دین عبارت است از تأمل فلسفی در باب دین. قدمت چنین نگرشی به قدمت خود فلسفه است و در همه ادوار فلسفه غرب وجود داشته و بخش مهم و معتبری از فلسفه غرب بوده است. در نیمه آخر قرن بیستم این رشته گسترش شگفتی یافت و طیف وسیعی از موضوعات را در برگرفت و فیلسوفان دین با کاوش های خود حوزه مباحث این رشته را به نحو چشمگیری گسترش دادند.

این مقاله ترجمه دکتر همایون همتی از مقاله "فلسفه دین" نوشته "واینه پرودفوت" مندرج در جلد یازدهم "دایره المعارف دین" زیر نظر "میرچا الیاده" است. نگارنده این مقاله را همراه با مقالات دیگری از "دایره المعارف فلسفه" ویراسته "پل ادواردز" و "دایره المعارف ادیان و اخلاق" ویراسته "جیمز هیستینگز" و "دایره المعارف اسلام" از "جوداییکا" و مآخذ معتبر دیگر ترجمه کرده است که در آینده نزدیک به چاپ خواهند رسید.