جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب «مسلک فی أصول الدین و الرسالة الماتعیة» مهم ‏ترين اثر محقق حلى است كه در كلام نگاشته است. او در مقدمه كتاب مى‏ گويد: چون ديدم تحقيق در علم عقائد از نفيس ‏ترين كارها و گرانبهاترين امور است؛ به طورى كه بر هر صاحب فكرى واجب است در آن غور و حقائق آن را كشف كند، لذا اين كتاب را تأليف نمودم. مولف شيوه تحقيق در كلام را متعدد دانسته و قائل است كه شيوه و منهج متأخرين معتزله بهترين شيوه براى تحقيق در علم عقائد مى‏ باشد. لذا مولف مطالب اين كتاب را بر اساس شيوه ياد شده نگاشته است. او سعى نموده مطالب و آراء خود را كاملا منسجم، ولى به صورت مختصر بيان كند. مطالب كتاب به طور كلى به چهار قسمت اصلى تقسيم مى‏ شوند كه مولف آنها را با تعبير النظر الاول و... بيان نموده است. هر يك از ابواب به فصولى تقسيم مى‏ شوند: النظر الاول فى التوحيد: در اين بخش مولف مباحث مربوط به توحيد را مورد بررسى قرار مى‏ دهد. او تمام مباحث توحيد را در سه فصل كه عبارتند از: اثبات علم به صانع، صفات ثبوتيه حضرت حق و صفات سلبيه خداوند بيان مى‏ كند. النظر الثانى فى افعاله سبحانه و تعالى: در اين باب به مباحث زير پرداخته شده است: افعال خداوند، افعال انسان، حسن و قبح عقلى و اين كه خداوند فعل قبيح انجام نمى ‏دهد. مولف مباحث مربوط به معاد را در همين جا مطرح مى‏ كند. النظر الثالث فى النبوات: مولف مباحث مربوط به نبوت را در سه فصل بيان مى‏ كند. او در فصل اول از اين باب نبوت را تعريف كرده و در فصل دوم صفات نبى را بيان مى ‏نمايد. در فصل سوم آنچه را كه مى‏ تواند بر صدق مدعاى پيامبر دلالت كند، بيان مى‏ كند و معجزات پيامبر (ص) را شرح مى ‏دهد. النظر الرابع فى الامامة: اين بخش از سه فصل تشكيل يافته كه عبارتند از: بيان حقيقت امامت و اثبات وجوب آن، صفات امام و راه شناخت امام.

کتاب «ینابیع المعاجز و أصول الدلائل» تالیف علامه سید هاشم بحرانی است. این کتاب که به زبان عربی نوشته شده شرح فضایل و مناقب اهل بیت علیهم السلام با بهره‌ گیری از آیات و احادیث است. مطالب این مجموعه در 21 باب و با موضوعاتی از این دست تدوین شده است: قرآن روشنگر همه ‌چیز است؛ "من عنده‌ ام الکتاب" همان امامان هستند؛ امامان خازنان علم خدایند؛ خداوند بر آنان درود فرستاده و به ایشان اسم اعظم عطا کرده است.

صحبت از جانشينى پيامبر اسلام و لزوم تعيين جانشين از سوى ايشان و اينكه ايشان چه كسى را تعيين فرموده و ديگر مطالبى كه تحت عنوان امامت مطرح مى شود، همواره ذهن دانشمندان اسلامى و اسلام شناس را به خود مشغول كرده كه حاصل آن، تأليفات بى شمار اين پژوهش گران است. روش كار در بيان مباحث امامت متفاوت بوده است. گاهى مباحث كلامى و عقلى مطرح مى شود و گاهى با استناد به آيات و احاديث، جانشينى بلافصل اميرالمؤمنين على عليه السلام ثابت شده است. در كتاب حاضر، روش جديد و بديعى مورد استفاده قرار گرفته است. همان طور که مؤلف متذکر شده است، تمامی احادیثی که در ذکر فضائل امام علی (ع) موجود است، در حد تواتر و شهرت است; ولی در استدلال به خلافت بلافصل ایشان، فقط از تعدادی از آنها استفاده می شود که در واقع، احادیث مشهور در استفاده بحث امامت است; همانند احادیث غدیر و منزلت. مؤلف در رساله حاضر، از احادیثی استفاده کرده که خود، احادیث مشهوری هستند; ولی استفاده آنها در استدلال بر امامت امام علی (ع) مشهور نیست. کتاب در اکثر جاها دارای نثری مسجع و شیواست. مؤلف، علاوه بر امامت مطالب دیگری همانند شفاعت و چگونگی آن را در مکان مناسب و لازم مطرح کرده است.

کتاب «امام علی بن موسی الرضا (ع) منادی توحید و امامت» تالیف محمدجواد معینی و احمد ترابی، به بحث از دو مؤلفه از اصول دین مکتب تشیع یعنی توحید و امامت از منظر امام هشتم شیعیان - امام رضا (ع)- می پردازد. مولف در ابتدا اجمالی از زندگانی امام رضا (ع) را مطرح کرده و نام، لقب، تبار، همسر و فرزندان امام رضا (ع) را معرفی کرده است. وی در ادامه مباحثی همانند: اخلاق امام در بیان روایات، مناظرات امام رضا (ع)، زندگی سیاسی امام رضا (ع)، سفر تاریخی امام رضا (ع) از مدینه به مرو و دیگر مباحث مربوط به آن امام را از نظر گذرانده است.

کتاب «بررسی جایگاه اهل بیت (ع) در قرآن» تالیف مجید معارف، به بررسی جایگاه اهل بیت (ع) در قرآن می پردازد. مؤلف در ابتدای کتاب خود مباحثی پیرامون قرآن انجام داده و زمینه های اجتماعی و سیاسی را در قرآن مورد بررسی قرار می دهد. وی در ادامه به مطالبی همچون: شخصیت اهل بیت (ع) در قرآن، پاداش رسالت، کوثر رسالت، اهل بیت پیامبر (ص) در کتاب خدا و دیگر مباحث مربوط به معرفت اهل بیت (ع) اشاره می کند.

«الحكومة العالمية للامام المهدى (عج)» معرب كتاب «حكومت جهانى مهدى (عج)» نوشته آيت‌ الله ناصر مكارم شيرازى است كه به عربى جديد و به ادبيات روز ترجمه و در يك جلد ارائه شده است. اين كتاب داراى يازده فصل مى‌ باشد كه هر كدام داراى بخش هاى گوناگون و فهرستى هستند و با توجه به سير محتوايى و فكرى كتاب نسبت به كتاب هاى ديگر حكومت حضرت مهم ترين فصل هاى اين كتاب عبارتند از: مصلح بزرگ در ميان اقوام ديگر، انقلاب جهانى، آمادگى‌ هاى لازم براى حكومت جهانى، انتظار، نشانه‌ هاى آغاز انقلاب.

کتاب «مائةُ مَنْقَبَة» معروف به فضائل ابن شاذان کتابی است تالیف ابوالحسن محمد بن احمد بن علی، معروف به ابن شاذان قمی و از بزرگان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری است. در این کتاب، صد کرامت و فضیلت درباره حضرت علی (ع) برگرفته از منابع مختلف، ذکر شده است. مؤلف از میان اخبار متعدد، یک‌ صد روایت را گلچین کرده و این امر باعث شده روایاتی بسیار زیبا و بشارت دهنده به شیعیان جمع‌ آوری گردد. مهم‌ تر از آن، مقبولیت کتاب نزد مخالفان است. چنانکه بزرگانی از اهل تسنن به آن اعتماد کرده و مطالب و روایات آن را در کتاب‌ هایشان آورده‌ اند.

کتاب «رسالتان حول العصمة» تالیف لطف الله صافی گلپايگاني، دارای دو رساله است که در رابطه با مسئله عصمت تالیف شده است. مولف در ابتدا با بیان استدلال به آیه تطهیر بر عصمت اهل بیت (ع) مطالب خویش را آغاز کرده و سپس در رابطه با موضوعاتی مانند: عدم ملازمه بین عصمت و عدم اختیار، عصمت انبیا و ائمه (ع)، چیستی عصمت، انواع عصمت، علم امام و دیگر مباحث مرتبط سخن گفته و همچنین به سوالات مطرح در این باب پاسخ داده است.

«مطلوب کل طالب» نوشته رشید الدین وطواط، کتاب ارزشمندی شامل شرح و تفسیر صد کلمه از کلمات قصار امیرالمؤمنین است که به انتخاب جاحظ در قرن سوم هجری تدوین شده است. وی اولین کسی است که به جمع آوری و تدوین سخنان گران سنگ امیرالمؤمنین همت گماشت. او صد کلمه از کلام آن حضرت را که در فصاحت و بلاغت برابر هزار کلمه بود گلچین کرد و سه قرن بعد از او رشیدالدین وطواط آنها را به فارسی و تازی شرح کرد. در این اثر علاوه بر احوال و آثار جاحظ و رشیدالدین، درباره تاثیر این نوع انتخاب، شرح، نظم و تفسیر آن تا قرن دهم هجری تحقیق به عمل آمده است.

«صلح امام حسن علیه السلام» از آثار شیخ راضى آل یاسین (م 1372 ق) به زبان عربى و در زمره متقن‌ ترین کتب تاریخى در موضوع خود است. مؤلف در آن به موضوعاتى پرداخته که در کتب مشابه، به آن ها کمتر توجه شده و موضوع صلح امام حسن (ع) و علت و عوامل آن را به‌ خوبى بیان مى‌ کند. بخش اول کتاب، به معرفى مختصرى از امام حسن (ع) مى‌ پردازد. بخش دوم، درباره موقعیت سیاسى‌ اى که امام حسن (ع) در آن قرار گرفته بودند، مى‌ باشد. و بخش سوم، درباره صلح مى‌ باشد. گفتار پایانى کتاب مقایسه‌ اى میان شرایط امام حسن (ع) و امام حسین (ع) از حیث دوستان و دشمنان است.