جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهفرانسیس فوکویاما بعنوان اندیشمند آمریکائی که نظرات و اندیشه او از سال 1989 با نظریه پایان تاریخ مورد توجه اندیشمندان جهان قرار گرفته است. نظرات متعددی بعد از نظریه پایان تاریخ داشته است. وی مانند استادش هانتينگتون انتظاربرخوردتمدنغرب باتمدناسلامي شیعی در سال 2007 راداشته است. او برنامه ریزی برای رفاه طلبی و رفاه زدگی مردم ایران را بعنوان بهترین راه براندازی نظام سیاسی ایران به سیاست مداران غربی توصیه کرده است. آنچه كه در اين پايان نامه مورد توجه قرار گرفته است شيعه شناسي فوكوياماست .فوكوياما حكومت شيعي در ايران را رقيب ليبرال دموكراسي ميداند و در راس شيعه ايراني ولايت فقيه را نشانه گرفته و براي تضعيف شوراي نگهبان و ولايت فقيه ودر نهايت نظام اسلامي شيعي در ايران نسخه ميپيچددر اين گفتارشاخصه هاي منفي و مثبت سرمايه اجتماعي در ايران رابررسي ميكنيم تا ببينيم مردم ايران رفاه زده و دين زده شده اند يا خير .مسئله اصلي اينست كه نظام اسلامي يا ليبرال دموكراسي كداميك ظرفيت لازم براي اداره جهان آينده را دارند.با نگاهي منصفانه نقاط قوت حكومت جهاني اسلام و نقاط ضعف ليبرال دموكراسي را بر ميشماريم . موضوعي كه غرب را نگران كرده روحانيت سازمان يافته در راس حكومت شيعه در ايران و الگو گرفتن كشورهاي منطقه از ايران است.دليل انتخاب موضوع اين پايان نامه بررسي تفكر براندازانه فوكوياما در مورد ايران است ودر وصف ضرورت بررسي نظريات فوكوياما همين بس كه بدانيم كتاب پايان تاريخ وي به سي و شش زبان دنيا و در تيراژسي و هفت ميليون نسخه به چاپ رسيده است .اين بدان معناست كه تفكرات وي مورد توجه قرار ميگيرد . فوكوياما يك انديشمند درباريست به اين معنا كه تراوشات ذهنيش در خدمت سياست خارجي سلطه طلبانه آمريكا قرار ميگيرد .عنوان پايان تاريخ براي ليبرال دموكراسي و سخنراني وي در بيت المقدس در جمع صهيونيستها شاهد اين مطلب است .او تلاش ميكند با عنوان پايان تاريخ چهره مشروع از آمريكا در سطح جهان نشان دهد كه گوييبهترين نظام سياسي در جهان است وبه بهانه صدور ليبرال دموكراسي. آمريكا به كشورهاي ديگر حمله نظامي ميكند.ويژه نگري انها نسبت به خودشان باعث شده تا نظامي برتراز ليبرال دموكراسيشان را برنتابند و هر نظامي غير از اين را محكوم به شكست ميدانند .شيعه اثني عشري ايراني كه معتقدبه كتاب و منتظر ظهور است پايان تاريخ را نه ليبرال دموكراسي بلكه ظهور مهدي موعود(عج) وپيروزي حق بر باطل در آخرالزمان و غايت تاريخ را معاد ميداند .ناکارآمدی لیبرال دموکراسی برای برآورده کردن تمام نیازهای انسان امروز و شکست مهندسی معکوس فوکویاما درباره ایران نشان از ضعف نظام سياسي غرب براي اداره جهان آينده دارد.ودر مقابلتعاليم انسان ساز اسلام شيعي وتوانايي عظيم آن جهت پاسخگويي به تمام نيازهاي بشر باعث شده تا حضرت امام خميني تئوري حكومت جهاني اسلام را مطرح كنند .

جریان روشنفکری دینی درون حاکمیت مهمترین جریانی است که در قالب پارادایم قدرت‌گرایی جریان روشنفکری دینی بعد از انقلاب اسلامی ایران به خصوص در سالهای اخیر ظهور پیدا کرده است به طوری که نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری تحولات سیاسی و اجتماعی ایرانِ بعد از انقلاب اسلامی داشته و از آنجا که اجتماع گرایان به خصوص السدیر مک اینتایر معتقدند سنتهای مختلف در جامعه با توجه به دارا بودن ارزشها، عقاید و باورهای متفاوت نسبت به همدیگر همواره در حال رقابت و سایش با یکدیگر هستند . تا با برتری نسبت به رقبای خود بتوانند نظم سیاسی دلخواه خود را بر اساس باورهای سنت فکری و سیاسی خود بنانهند. و در این راستا حتی در سنت فکری خود نیز دست به تحول می‌زنند و باورهای خود را از دیدگاه دیگری تفسیر و بازتعریف می‌کنند. و از آنجا که جریان روشنفکری دینی درون حاکمیت در قالب دو سنت فکری – سیاسی اصلاح‌طلبی و اصول‌گرایی در ادبیات سیاسی ایران شناخته می‌شود نیز از این قاعدۀ اجتماع‌گرایان مستثنی نیستند. آنها با ایجاد تحول در سنتهای اولیۀ خود بعد از انقلاب اسلامی که در جریان راست و چپ سیاسی تعریف می‌شدند. و دارای مبانی فکری و دین‌شناسی متفاوتی از یکدیگر بودند به سنت اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی با باورهای جدید بدل شدند. و پا به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی گذاشتند. در این بین تفاسیر و تعاریف جداگانۀ آنها از مفاهیم سیاسی به خصوص مفهوم عدالت امری کاملاً طبیعی بود چرا که سنتهای مختلف با توجه به مبانی فکری و دینی و نوع تأثیرپذیریشان از مدرنیته و مکاتب مدرن غربی، تفاسیر متفاوتی از مفاهیم سیاسی و به خصوص مفهوم عدالت از خود ارایه می‌دادند. بنابراین سنتهای فکری و سیاسی فعال در جامعۀ خودمان در تفسیر مفهوم عدالت آن را با آزادی می‌سنجند. سنت اصول‌گرایی با تقدم عدالت بر آزادی معتقد است که توسعه عدالت در جامعه زمینه‌ساز آزادی و آزادی‌های مدنی است و در واقع تعریفی که اصول‌گرایان از عدالت ارایه می‌دهند یک نوع عدالت توزیعی است. و در طرف مقابل سنت اصلاح‌طلبی با تقدم آزادی بر عدالت معتقد است عدالت زمانی می‌تواند در جامعه باشد. که آزادیهای مدنی در جامعه وجود داشته باشد. در غیر این صورت حرف زدن از عدالت بی‌فایده است. بنابراین تعریفی که اصلاح‌طلبان از عدالت ارایه می‌دهند یک نوع عدالت استحقاقی است. ما در این نوشتار به طور مفصل به مباحث فوق در طی چهار فصل خواهیم پرداخت.

این تحقیق در یک مقدمه و دو فصل و یک نتیجه‌گیری نهایی سازمان داده شده است که فصل اول مشتمل بر دو بخش است : بخش اول فصل اول نیز خود در چهار مبحث ارایه شده است ، مبحث اول بطور خلاصه به ذکر پیشینه تاریخی آزادی فکر در مکتب توحید پرداخته و مبحث دوم تعاریف گوناگون آزادی فکر را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد و در مبحث سوم مفردات آزادی فکر تشریح می‌گردد. و در نهایت در مبحث چهارم آزادی مذهب ، وجدان و عقیده و ارتباط آنها با آزادی فکر مورد بحث و تحقیق قرار می‌گیرد. بخش دوم فصل اول به بیان جنبه‌های گوناگون آزادی فکر می‌پردازد. این بخش نیز در چهار مبحث ارایه شده است و جنبه‌های گوناگون آزادی فکر یعنی آزادی داشتن فکر، آزادی از تحمیل عقیده و ممنوعیت اجبار و اکراه در فکر، آزادی تعلیم و اجرای مراسم مذهبی و در نهایت آزادی ابراز و بیان افکار و عقاید گوناگون در این چهار مبحث بیان می‌گردند. فصل دوم این تحقیق تحت عنوان محدودیتهای آزادی فکر از دو بخش تشکیل یافته است . بخش اول فصل دوم در سه مبحث جداگانه ارایه گردیده است . مبحث اول بسترهای نامناسب فکر را از دیدگاه قرآن و حدیث بیان می‌کند. و مبحث دوم به بررسی مسئله ارتداد از دیدگاه حقوق اسلام می‌پردازد و مبحث سوم ارتداد را در حقوق موضوعه مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. بخش دوم فصل دوم نیز محدودیتهای آزادی فکر را در حقوق موضوعه مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نخست اهمیت و نقش آزادی فکر را بیان نموده و سپس به عوامل محدودکننده جنبه‌های گوناگون این آزادی می‌پردازد و در نهایت قبل از اعلام منابع و ماخذی که بطور مستقیم به آنها مراجعه شده و تلویحا یا مستقیما از آنها بهره‌برداری شده است ، نتیجه‌گیری نهایی ارایه می‌گردد.

پرسش اصلی رساله حاضر این است که نقش آموزه مهدویت در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران معاصر چیست؟ در پاسخ به سوال اصلی این فرضیه ارائه شده که آموزه‌های مهدویت در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران در سه حوزه شناخت‌ها، گرایشات و رفتارها همواره دارای تأثیرات سلبی و ایجابی بوده است.نظریه محتوای باطنی انسان از شهید صدر و نظریه تغییر شهید مطهری و نظریه انسان‌شناسی امام خمینی(ره) مبانی تئوریک این رساله را تشکیل می‌دهد.طبق نظریه شهید صدر، فکر و اراده دو عنصر تشکیل دهنده ضمیر انسان هستند که سازنده حرکت تاریخ است و رابطه میان محتوای باطنی انسان و روبنای اجتماعی و تاریخی یک رابطه تابع و متبوع یا علت و معلول است و مصداق آیه 11 سوره رعد که خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند قرار می‌گیرد.در ایران ما شاهد تحولاتی در مبانی اصیل اسلام در حوزه‌های مهدویت هستیم، تحولاتی که ریشه در تغییر افکار و اندیشه‌ها و اراده و اختیار از سوی دیگر دارد. از این رو در این رساله ارتباط میان جریانهای مهدویت با تحولات ایران از دو دیدگاه سلبی و ایجابی و در سه حوزه تأثیرات شاختی (کلامی اعتقادی)، گرایشی(اخلاقی) و رفتارها (فقهی) مورد بررسی قرار گرفته است.در حوزه تأثیرات ایجابی و سلبی مهدویت در عصر قاجاریه، نهاد مرجعیت که ناشی از پیروزی گرایش اصولی‌ها بر اخباری‌ها است شکل می‌گیرد که قائل به مسدود نبودن باب اجتهاد در دوره غیبت بودند. اما از سوی دیگر مکاتب انحرافی، شیخیه، بابیت و بهائیت شکل می-گیرند که با عقاید انحرافی خود تحول و تغییرات مهمی را در حوزه مهدویت و تحولات اجتماعی به دنبال دارند.در عصر پهلوی نیز در حوزه تأثیرات ایجابی و سلبی، امام به عنوان نائب امام(ع) رهبری جامعه را بر عهده می‌گیرد و بیداری ملت در مقابل رژیم را ناشی از برکت اسلام و متأثر از مبانی و مفاهیم مهدویت توصیف می‌کنند و با طرح حکومت اسلامی، به رهبری فقیه جامع الشرایط آن را حکومت مطلوب در عصر غیبت معرفی می‌کنند. اما از دیدگاه تأثیرات سلبی، انجمن حجتیه در این عصر شکل می‌گیرد که اقدام به تشکیل هر حکومت اسلامی در دوران غیبت را به معنای اتمام رسالت قائل شدن برای امام زمان(عج) می‌پندارند و با طرح مبانی اعتقادی خود به طرد مبانی و مفاهیم مهدویت می‌پردازند.

ایران و هند دارای فرهنگ مشترک آریایی هستند، اما در هنر هند، حضور زنان نسبت به هنر ایران غلبه دارد. به نظر می‌رسد که زن در هنرهای دینی ایران باستان، نمود چندانی نداشته است. در این رساله ریشه‌های این دو نگاه متفاوت در دو جامعه‌ای که مشترکات فرهنگی بسیاری دارند، در بستر هنر، از نقطه‌نظر معرفت‌شناسی دینی و اسطوره‌ای، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی با نگاه دانشمندانی از جمله، یونگ، کمبل، الیاده، کریستوا و کوماراسوامیبررسی گردیده است.این پژوهش به موضوع جایگاه و شان زنان در هنرهای تجسمی ایران و هند باستان در دوران تاریخی‌اش پرداخته است. منظور از دوران تاریخی ایران، از زمان حکومت هخامنشیان تا ساسانیان است و در هند تقریباً همین زمان، حکومت موریایی‌ها تا حکومت گوپتاهاست.

هدف از این تحقیق بررسی نقش انسان شناسی قرآنی در تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور ایران است. در این خصوص ویژگی های فردی انسان از دیدگاه قرآن، ویژگی های اجتماعی انسان از دیدگاه قرآن، ویژگی های انسان شناسی از دیدگاه قرآن، ونقش انسان شناسی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن در تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته است.روش تحقیق حاضر توصیفی_ تحلیلی می باشد. جامعه تحلیلی شاملکلیه کتب، پایان نامه ها، مقاله ها، سایت های مرتبط با موضوع می باشد. نمونه شامل کلیه کتب،پایان نامه ها،مقاله ها،سایت های مرتبط با موضوع پژوهش در حد بضاعت علمی و موقعیتی که محقق به آنها دسترسی داشته است، می باشد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای و به طریق فیش برداری و با کمک منابع اینترنتی می باشد. با توجه به یافته های محقق در راستایویژگی های فردی، اجتماعی و ویژگی های انسان در قرآن محتوا و متن سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در موارد خود، خدا، خلق، خلقت، تقوا، اخلاق، عمل، علم، ایمان، تفکر، تعقل، معرفت، توانایی، نفس مطمئنه مطابق با یافته های انسان شناسی قرآنی می باشد. چنانچه از منظر قرآن تحقق حیات طیبه در همه ابعاد، غایت مشترک تمامی نهادها وعوامل اجتماعی و مقصود نهایی همه فعالیت های فردی وجمعی برای حرکت در مسیر قرب الی الله است. در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش نتیجه فرایند تربیت،آماده شدن افراد جامعه برای تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد، در مسیر قرب الی الله است. واژگان کلیدی: انسان، آموزش و پرورش، سند تحول

چکیدهقیام های علویان در ایران، با فعالیت های یحیی بن زید از (125-121هـ.ق)، درخراسان آغاز شد. قیام یحیی موجب گسترش هواداران خاندان پیامبر(ص)در خراسان شد وشهادت اومردم آنجا را سخت متأثر نمود وخشم وغضبشان را علیه امویان برانگیخت وزمینه ی مساعدی را برای دعوت عباسیان در خراسان به وجود آورد.ـ به طوری که بعدهاعبداللّه اشتر، یحیی بن عبداللّه ومحمدبن قاسم که از رجال نامی علویان بودند به قصد تدارک قیام علیه عباسیان به مناطق مختلفی از ایران آمدند، اما با سیاستها وتدابیر حکومت های وقت، در میانه ی راه، غافلگیر شده و ازادامه ی قیام دست کشیدند.ـ سرانجام حسن بن زید علوی، درپی دعوت مردم طبرستان راهی آنجا شد وبا بهره گیری از موقعیت انسانی وجغرافیایی مناطق شمالی ایران، موفق شد در سال250ق سلسله ی علویان طبرستان را بنا نهد وپس از آن علویان تا مدتها برطبرستان ومناطق مجاور آن حکمرانی کردند.شایان ذکر است که این پروژه با روش توصیفی ، تحلیلی به بررسی ماهیت و اهداف قیام های علویان در ایران در قرون دوم و سوم هجری پرداخته و سرانجام حرکت آنها را تشریح نموده است.واژه های کلیدی:اهل بیت(علیهم السلام) ،امویان ، تشیع ، عباسیان ، علویان

الحاد در علم کلام و فقه اسلامی به معنای انکار وجود خدای یگانه، رد کردن و نپذیرفتن دین حق، بازگشت از دین اسلام یا ارتکاب گناه در مسجد الحرام است. اما شواهد و مستندات تاریخی از اتهام به الحاد و مصادیق آن به عنوان دستاویز و ابزاری برای حذف رقیبان و مخالفان حکایت می‌کند. حکام، امرا و کارگزاران حکومتی از اتهام به الحاد برای طرد دشمنان و مصادره اموال آنان استفاده می‌کردند. رهبران فرقه‌های مذهبی نیز برای اثبات حقانیت عقاید خویش و منفور قلمداد کردن فرقه‌های دیگر، آنها را به الحاد، ارتداد و کفر متهم می‌کردند. با توجه به این که نهاد خلافت از نیمه قرن اول هجری قمری تا سقوط عباسیان در نیمه قرن هفتم هجری قمری، مدعی قیمومیت دینی و مذهبی سرزمین‌های اسلامی و ازجمله ایران بود، با تکیه بر شواهد و مستندات موجود از ایراد اتهام به الحاد در متون و منابع دست اول، در این پژوهش سیر تاریخی اتهام به الحاد در جغرافیای سیاسی ایران، علل و نتایج آن از قرن اول تا هفتم هجری قمری و پایان دوران حکمرانی خوارزمشاهیان بررسی می‌شود. هم‌چنین این پژوهش با بررسی ویژگی‌های شخصیتی و فکری متهمین به الحاد، درصدد پاسخ به این پرسش است که کدام شخصیت‌ها با چه ویژگی‌هایی به الحاد متهم می‌شدند؟ روش گردآوری مستندات و اطلاعات در این پژوهش کتابخانه‌ای و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها به شیوه توصیفی– تحلیلی است. حاصل پژوهش مبین این امر است که جهت‌گیری سیاسی حکمرانان و کارگزاران حکومتی، میزان وابستگی حکومت‌های نیمه‌ مستقل ایرانی به نهاد خلافت، دیدگاه و تعصب دینی و مذهبی نظام حاکم و علما، فضای اجتماعی– دینی یا اجتماعی– مذهبی جامعه، در ایراد اتهام الحاد و مصادیق آن به افراد، گروه‌ها یا مکتب‌های فکری نقش مهّمی داشته است.

رسم آرامگاه سازی در جوامع اسلامی همواره در هاله ای از ابهام قرار داشته است. در حقیقت هدف از ارائه چنین موضوعی به عنوان موضوع پایان نامه بررسی دلایل رشد سنت آرامگاه سازی در جوامع اسلامیو میزان تاثیر پذیری آرامگاه های اسلامی قرن 4 تا 6 هجری قمریایران از آداب و رسوم زرتشتی است. با توجه به مطالعات انجام شده در زمینه دلایل رشد سنت آرامگاه سازی در جوامع اسلامی مشخص شد که اولین گروه مسلمانانکه حضرت محمد را سرمشق خود می دانستند به شدت با هر گونه تظاهر در سوگواری، مرگ و میر و تدفین مخالف بودند. بتدریج و به مرور زمان عوامل متعددی از جمله رشد آئین شیعه باعث رشد و گسترش آرامگاه ها در سرزمین‌های اسلامی شد و بزودی این آرامگاه ها به عنوان سمبل تمایلات سیاسی و مذهبی شیعه بکار افتاد.آرامگاه های اسلامی تحت تأثیر معماری، سنت‌ها و باورهای مناطق مفتوحه از قبیل ایران و بیزانس بود و هر منطقه تاثیرات خاص خود را بر آرامگاهای اسلامی آن منطقه و کل جهان اسلام گذاشته است. با مطالعهآرامگاه های قرن 4 تا 6هجری قمری ایرانو تطبیق معماری و هنر به کار رفته در بناو شیوه تدفین در این آرامگاه ها با اداب و رسوم و عقاید زرتشتی مشخص شد که حدود 73 درصد از آرامگاهای مطالعه شده تحت تاثیر آداب و رسوم و اعقادات زرتشتی بوده است. بنابراین سنت آرامگاه سازی در جوامع اسلامی با تأسی و تأثیرپذیری از فرهنگ آرامگاه سازی جوامع غیر اسلامی در سرزمین های مفتوحه، مرسوم گردید.