جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر شامل ترجمه متن اصلی کتاب، اثر آیت‌الله‌العظمی میرزا محمدعلی شاه‌آبادی(ره) است - كه حدود هشتاد سال پیش تألیف گردیده بود. اين اثر به عربی و در سال ۱۳۵۹ق تأليف و از سه رساله (کتاب) تشكيل شده است: - القرآن و العتره - الايمان و الرجعه - الانسان و الفطره آقای زاهد ویسی در این کتاب ضمن معرفی مختصری از آثار و احوال استاد، به ترجمه کامل متن عربی کتاب پرداخته است. شیوه کتاب چنین است که ابتدا متن کامل عربی هر سه فصل در ۱۷۰ صفحه به طور متوالی آورده شده و پس از آن ترجمه هر سه فصل کتاب، طی ۲۲۰ صفحه آمده است. همچنین شرح زندگی و آثار استاد نیز به هر دو زبان عربی و فارسی در این کتاب آمده است. این کتاب توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. ظاهراً تأليف اين كتاب مقدم بر كتاب شذرات بوده، چرا كه در متن شذرات (معرفه ۱۵۷) به آن اشاره شده است. اين كتاب يک بار از سوی فرزند بزرگ ايشان، آيت‌الله محمد شاه‌آبادی (ره) در سال ۱۳۸۰ق ترجمه و شرح مختصری شده و پس از انقلاب نيز توسط نهضت زنان مسلمان در سال ۱۳۶۲ش تجديد چاپ شده است. همچنين از سوی فرزند ديگر ايشان، آيت‌الله نورالله شاه‌آبادی، ترجمه و شرح شده و جناب آقای زاهد ويسی نيز اين اثر را تصحيح و ترجمه كرده و پاره‌ای ديدگاه‌های فلسفی آيت‌الله شاه‌آبادی (ره) را بررسی كرده است. هر دو كتاب در سال ۱۳۸۷ش توسط پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی منتشر شده‌اند.

کتاب حاضر از آیت الله نوری همدانی حفظه الله درباره امر به معروف و نهی از منکر و مسائل پیرامون آن از آیات و روایات، معنی معروف و منکر ، شرائط امر و نهی و... می باشد.

المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، نوشته مرحوم فيض كاشانى (رض)، بهترين و كامل‌ترين تلخيص و تهذيب كتاب «إحياء علوم‌الدين»، اثر امام محمد غزالى است كه بر اساس مبانى و اعتقادات «شيعه» به رشته تحرير درآمده است. شناخت ارزش و اهميت اين كتاب، منوط به اطلاع از مضمون و محتوا و هم‌چنين نقش«احياء علوم‌الدين» در تفكر اسلامى مى‌باشد. به يقين، در ميان مجموعه‌هايى كه كليت فرهنگ و معارف اسلامى را دست‌مايه تأليف خود قرار داده‌اند، كمتر كتابى همچون «احياء» توانسته است توجه همگان را به خود جلب نمايد. بيان روان، آسان و سليس غزالى در اين كتاب، «احياء» را از كتاب‌هاى هم‌رديف خود، همچون «فتوحات» ابن عربى متمايز ساخته است. همين ويژگى، موجب شده است كه «احياء» در ميان عموم مردم نيز مورد توجه قرار گيرد و جدا از درس و بحث مدرسه‌اى نيز خوانده شود. قطعا كتابى با اين گستره مخاطب، لازم است كه به مطالب درست و صواب اشاره نمايد و از افكار و انديشه‌هاى نادرست و يا حداقل غير اجماعى ميان مسلمانان پرهيز كند. محدث كاشانى، با علم و اطلاع از مرتبت و اهميت «احياء»، به بهترين شكل ممكن با مطالب آن برخورد كرده است و در مجموعه‌اى به وزان اصل كتاب به تلخيص و تهذيب آن پرداخته است. مؤلف، با توجه به قدرت و تسلطش بر علم اخلاق، فقه و حديث، به‌خوبى از عهده اين كار برآمده است. مرحوم فيض، دريافته است كه «احياء» از جهات متعدد زير محتاج پيرايش و ابهام‌زدايى است: - اشتمال بر قصص و روايات عجيب و خرافى كه اهل تصوف در نقل و ذكر آنها بى‌پروا هستند؛ - ابتنا بر فقه و مذاق اهل سنت؛ - بى‌مبالاتى در نقل اخبار و احاديث مجهول و يا ضعيف. اينها از مهم‌ترين مشكلات علمى كتاب به شمار مى آيند، همين مشكلات باعث شده است كه قاطبه «اماميه» از اين كتاب پرهيز نمايند و محدث كاشانى، با اين تهذيب و تلخيص، سعى در از ميان بردن اين بينونت و جدايى، نموده است. محدث كاشانى، خود، در اين باره مى‌فرمايد: «...و كان كثير من مطالبه، خصوصا ما في فنّ العبادات منها مبتنيا علي أصول عامّية فاسدة و مبتدعات لأهل الأهواء كاسدة و كان أكثر الأخبار المرويّة فيه مسندة عن المشهورين بالكذب و الافتراء على اللّه و رسوله(ص) ممّن لا وثوق بأقوالهم مع وجود ما يطابق العقل منها و الدّين في أحاديثنا المرويّة عن أهل العصمة و الطهارة و أهل بيت الوحي و السفارة(ص) ببيان أحسن و طريق أتقن و كان فيه من الحكايات العجيبة و القصص الغريبة المرويّة عن الصوفيّة ما لا يتلقّاه أكثر العقلاء بالقبول لبعدها عن ظواهر العقول مع قلّة فائدتها و نزارة عائدتها إلى غير ذلك من الأمور الّتي كان يشمئز عنها قلوب أهل الحقّ من الفرقة الناجية الإماميّة و ينبو بسببها عن مطالعته و الانتفاع به طباع أكثرهم. فرأيت أن أهذّبه تهذيبا يزيل عنه ما فيه من الوصمة و العيب، و أبني مطالبه كلّها علي أصول أصيلة محكمة لا يتطرّق إليها شكّ و لا ريب، و أضيف إليها في بعض الأبواب ما ورد عن أهل البيت(ع) و شيعتهم في ذلك الباب من الأسرار و الحكم المختصّة بهم(ع). و أختصر بعض مباحثه بنظم فرائده و حذف زوائده لكي يزيد فيه رغبة متناوليه و أفصّل أبوابه الطويلة بفصول قصيرة لئلا يملّ متعاطيه من دون تصرّف في ترتيب أبوابه و فصوله بتأخير ما قدّم أو تقديم ما أخّر و لا في تقرير ألفاظه و عباراته مهما تيسّر؛ لأنها كانت في غاية الجودة و الإحكام و نهاية المتانة و الإبرام...». با همه دخل و تصرف‌هاى فيض، اساس كتاب «احياء» در «المحجة» باقى است؛ به‌گونه‌اى كه تقريبا سه ربع، كاملا حفظ شده است. تنها حذف و تغييرى كه فيض در كتاب‌هاى چهل‌گانه «احيا» داده است، نشاندن كتاب «آداب الشيعة و أخلاق الإمامة» به جای «آداب السماع و الوجد» است؛ آن هم به اين دليل كه «السماع و الوجد، ليس من مذهب أهل البيت(ع)».

کتاب " النیات و الخواطر" کتابی است بقلم ابراهیم حسین بغدادی که درس های و محاضرات محقق گرامی محمد السند را به قلم خودش گردآوری و تنظیم کرده است که در آن مباحث مختلف اخلاقی اعم از امر به معروف و نهی از منکر ، تولی ، تبری و... مطرح می شود.

در جهان كنونى، زندگى اخلاقى بشر در اثر تزلزل نظام هاى ارزشى و انحلال مبانى مقدسات، با بحران هاى گوناگون اخلاقى، معنوى، فرهنگى و دينى مواجه شده است. «امر به معروف و نهى از منكر»، به منزله بخشى از سياست هاى نظارتى و كنترلى دين مبين اسلام براى برقرارى نظم عمومى در جامعه اسلامى، نقش مهمى در افزايش التزام همگانى به رعايت ارزش ها و هنجارهاى پذيرفته شده اجتماعى ايفا مى كند. از اين رو، هدف اين پژوهش شناسايى مؤلفه هاى «امر به معروف و نهى از منكر» با هدف تدوين الزامات عملى و استفاده از آنها در محيط هاى آموزشى است. روش انجام پژوهش توصيفى ـ تحليلى است. يافته هاى پژوهش بيانگر آن است كه از مفاهيمى همچون خدامحورى، توجه به كرامت انسانى، محبت و صميميت، بردبارى، حق گويى و باطل ستيزى، عدالت مدارى، و هدايت گرى مى توان به عنوان مؤلفه هاى اساسى امر به معروف و نهى از منكر ياد كرد.

اين اثر كه در ادامه كتاب آذرخشى ديگر از آسمان كربلا است. استاد در اين سخنراني‌ها براى پاسخ گفتن به شبهات مطرح شده در زمينه معارف و احكام اسلامى، ابتدا بحث‌هايى درباره زمينه‌هاى پيدايش نهضت عاشورا و عبرت‌هاى آن را ارائه مي‌دهند. سپس به طرح مباحثى مي‌پردازند كه درباره آنها شبهات و القائاتى در سطح جامعه ترويج يافته است. مطالب مطرح شده در اين چهارده سخنرانى، در قالب پانزده فصل تنظيم شده است: از فصل اول تا چهارم، زمينه‌هاى پيدايش نهضت عاشورا كاويده مي‌شود، و در فصل‌هاى پنجم و ششم و هفتم درس‌هايى از نهضت عاشورا ارائه مي‌گردد. فصل هشتم بحثى است با عنوان «شبهه‌ها، عاملى مهم در گمراهى انسان». در اين فصل، تقويت عقايد دينى، پادزهرى براى پيش‌گيرى از انحراف و شبهه‌زدگى قلمداد مي‌شود. استاد همچنين به برخى شبهات پاسخ مي‌گويند كه نفى ارزش‌ها و اعتقادات دينى را هدف قرار داده‌اند. در فصل نهم از روش فهم دين سخن به ميان آمده و ضمن آن، روش صحيح فهم دين معرفى شده و برخى شبهات در اين باره پاسخ گرفته است. فصل دهم در ادامه بحث قبل، به تبيين شبهه تعدد قرائت‌ها در دين پرداخته و پاسخ‌هاى روشنى براى آن ارائه داده است. در فصل يازدهم، بحث پلوراليسم دينى و شبهه برحق بودن همه اديان مطرح شده و پاسخ قاطع اين شبهه نيز بيان گرديده است. در فصل دوازدهم از هرمنوتيك و تأويل در متون دينى به منزله شبهه‌اى در راستاى اثبات قرائت‌هاى مختلف از دين بحث مي‌شود و اين شبهه نيز پاسخ مي‌گيرد. در فصل سيزدهم شبهه ديگرى تحت عنوان «بي‌نيازى انسان مدرن از دين» مطرح مي‌شود و استدلال عقلى و نقلى در تقويت اين شبهه بيان مي‌گردد و در مقام پاسخ به آن، نياز عقل بشرى به راهنمايي‌هاى وحى به اثبات مي‌رسد. در ادامه، مسأله پاسخ‌گويى دين به نيازهاى جديد بشر و نيز مسأله تفاوت نسخ احكام با اجراى احكام حكومتى و ثانوى بررسى مي‌شود. در فصل چهاردهم با عنوان «وحى؛ كلام خدا يا كلام پيامبر» كلام خدا بودن قرآن و مصونيت آن از تحريف و تغيير به اثبات مي‌رسد. و در فصل پانزدهم استاد به تبيين و پاسخ شبهه اى در باب عصمت پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان(عليهم السلام)مي‌پردازند و در پايان به بعضى پرسش‌هاى حاضران پاسخ مي‌دهند.

در ادامه بحث از ویژگی‌های عبادالرحمان، در این قسمت با اشاره به آیه 72 سوره مبارکه فرقان به دو ویژگی دیگر پرداخته شده است؛ یکی اجتناب از شهادت باطل و دیگری برخورد کریمانه. در خصوص «شهادت زور» در «وَ الَّذِینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ» بین مفسران اختلاف‌نظر وجود دارد؛ برخی آن را به معنای خودداری از شهادت باطل تفسیر کرده‌اند، برخی به معنای خودداری از حضور در مجلس گناه و برخی نیز هر دو معنا را محتمل دانسته‌اند. از دیگر ویژگی‌های عبادالرحمان، برخورد کریمانه هنگام مواجهه با کسانی است که با سخن لغو خود قصد تضعیف ایمان آنان را دارند. اهمیت این مسئله زمانی دوچندان می‌شود که بدانیم انسان به واسطه یک عامل درونی تمایل دارد همرنگ گروه سنی و دوستان خود بشود. از این‌رو، چنانچه با کسانی نشست و برخاست داشته باشد که اهل لغو هستند، به تدریج همانند آنها می‌شود؛ رفاقتی که چه بسا به نفاق می‌انجامد. بنابراین، بندگان شایسته خدا باید از رفیق بد نیز اجتناب ورزند.