جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبنای فکری وهابیت ،مبارزه با عقل گرایی و مخالفت با هر نوع اجتهاد در احکام دین است،پیروی از هر مذهبی را باطل می‌داند. در حالی که دیوبندی‌ها خود را پیرو مذهب حنفی می‌دانند؛ با این حال، دانش‌آموختگان مدارس دیوبندی‌اند،متّهم به وهابّی‌گری هستند. در این راستا مؤلف کوشیده است تا به تضاد بین این دو گروه بپردازد.

در این مجموعه مطالبی در رد عقاید و نظریات سیدابوالاعلی مودودی نگاشته شده‌است. "مودودی "کسی است که در کتاب‌های خود به برخی از اصول بنیادین قرآن و سنت پیامبر (ص) توهین نموده‌است .برخی از موضوعات کتاب حاضر عبارت‌انداز : مودودی و انهدام یکایک ستون‌های اسلام - اسلام جدید توهین به مقدسات - اسلام جاهلیت و کشیش بازی - توهین به خدا و رسول اکرم (ص) - توهین به تمام محدثین و مفسرین و ...

‫چکیده و 20 صفحه از متن الکترونیکی در پیوست ها و منابع دیجیتالی قابل رؤیت می باشد

نویسنده کتاب مولانا مقری محمد طیب(1315ه.ق – 1403 ه.ق)، نوه محمد قاسم نانوتوی( بنیانگذار دارالعلوم دیوبند) است. ایشان مستقیما و بدون واسطه از اساتید مبرز دیوبند بهره برده است و همچنین بمدت 60 سال رئیس جامعه الاسلامیه دارالعلوم دیوبند بوده است و به خوبی با اندیشه و تفکرات دیوبندی آشنایی دارد و این کتاب آخرین اثر و عصاره زندگی شیخ مقری است که پس از مرگ شیخ مقری درسال 1408 انتشار یافت. وی در مقدمه کتاب می گوید این اثر تصویری درست از مذهب دیوبندیه به کسانی خواهد داد که دیوبند را از نزدیک ندیده اند . ولانا محمدتقی عثمانی در مقدمه اش بر این کتاب می نویسد : علماء دیوبند یک فرقه مجزا از جمهور نیستند. وی برای تبیین این عقیده اش چنین می نویسد: فلم تکن ایه حاجه فی الواقع الی کتاب مستقل یتناول مذهب علما دیوبند بشرح او ابانه لانهم لیسوا فرقه او جماعه شقت طریقا فکریا او عملیا یختلف عن طریق جمهور الامه المسلمه بل انهم یتبعون فی تفسیرالاسلام و عرضه نفس المذهب الذی اتبعه جمهور الامه عبر اربعه عشر قرنا ام الدین و تعالیمه الاساسیه انما تنبع من الکتاب و السنه و انها تعالیم الکتاب و السنه فی شکلها الشامل هی اساس مذهب علماء دیوبند آغاز کتاب از ص 63 بیش از یک قرن است که علما دینی دیوبند منهج فکری خویش را تبلیغ می کنند طوری که نزد عامه و خاصه شناخته شده اند و شرق و غرب را پپر فته اند ( لکنهم لم یعتمدوا فی نشرها علی الدعایات و الاعلانات و النشرات وسائل الاعلام المعروفه المتبعه و اما اعتمدوا فی ذلک علی الدرس و التدریس و التعلیم و التربیه) ص 65 فی ضوء الکتاب و السنه علی ذلک المزاج ص 65 مقصود از علماء دیوبند: منظور فقط علمایی نیستند که در دارالعلوم دیوبند درس خوانده باشند بلکه هر عالمی که ایده و فکرش به احمد بن عبد الاحد سرهندی و شاه ولی الله دهلوی و امام نانوتوی و شیخ کنکوهی و شیخ یعقوب نانوتوی وابسته باشد. نویسنده کتاب را در سه بخش دسته بندی می کند: 1. شرح مذهب اهل سنت بر اساس کتاب و سنت 2. تطبیق مذهب علماء دیوبند بر اساس مذهب اهل سنت 3. آوردن مثال هایی برای تطبیق این معنا در ادامه نویسنده کتاب بیان می کند که علمای دیوبندی تلاش کرده اند در همه امور حد وسط و اعتدال را رعایت کنند. یعنی به علمای همه علوم اسلامی احترام می گذارند و رد شعبه ای خاص از علوم و علمای آن نمیپردازند این طور که تصوف را رها کنند و به حدیث بچسبند یا برعکس به حدیث بچسبند تصوف را رها کنند و یا همینطور در مورد کلام و دیگر علوم.

مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند، نوشته خلیل‎ احمد سهارنفوری‎، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است و توسط محمد بن آدم کوثری تحقیق و تعلیقه‌نگاری شده است. محتوای کتاب دربردارنده یک سلسله اعتقادات کلامی اهل سنت حنفی است. این کتاب به زبان عربی و در زمان معاصر به نگارش درآمده است. نگارنده قبل از شروع مباحث به دو نکته مهم اشاره می‌کند و آن اینکه: خود را در فروع دین مقلد ابوحنیفه می‌داند و حنفی محسوب می‌شود و در اصول دین از ابوالحسن اشعری و منصور ماتریدی تبعیت کرده و خود را جزء مکتب اشاعره می‌داند. در عرضه مطالب خویش هیچ مطلب و ادعایی را مطرح نمی‌کند الا اینکه مستند به کتاب، سنت نبوی، اجماع امت و یا نظر یکی از ائمه مذاهب اربعه است، ولی خود را از ارتکاب لغزش و خطای احتمالی در ارائه مطالب مبرا نمی‌داند. سؤال اول، در این‌باره است که حکم مسافرت و تحمل سختی مسیر، برای زیارت نبی مکرم اسلام(ع) چیست (گفتنی است که وهابی‌ها مسافرت به این منظور را حرام می‌دانند و نویسنده و برخی دیگر از علما و یاران وی متهم به وهابیت بوده‌اند). سؤال دوم، در این‌باره است که کدام‎یک از این دو امر برای زائر بهتر است: موقع حرکت، به نیت زیارت حضرت حرکت کند یا اینکه رفتن به مسجد النبی را نیز قصد نماید، با توجه به اینکه وهابیت معتقد است: کسی که به مدینه مسافر می‌کند، فقط باید زیارت مسجد نبوی را قصد نماید. نگارنده در جواب بیان می‌دارد که زیارت قبر نبی اکرم(ص)، مسئله‌ای نیست که قابل شک و تردید باشد، بلکه از جمله مهم‎ترین مقربات الهی و بزرگ‎ترین ثواب‌ها و نجات‌دهنده‌ترین اسباب محسوب می‌شود؛ گرچه انسان برای درک آن از مال و جان مایه بگذارد و در موقع نائل شدن به چنین سفری نیت زیارت پیامبر اکرم(ص) و به‍‌همراه آن زیارت مسجد پیامبر و سایر مشاهد مشرفه را بکند، بلکه به قول ابن همام بهتر است فقط قصد زیارت حضرت نماید... و مؤید این مطلب است قول نبی اکرم(ص) که می‌فرماید: کسی که به زیارت من بیاید، درحالی‌که حاجتی غیر از زیارت من نداشته باشد، بر من لازم است که در روز قیامت از او شفاعت کنم. سؤال سوم و چهارم در باب جواز توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و همچنین به سلف صالح، از قبیل انبیا و صالحین و صدیقین و شهدا است. نگارنده در این زمینه به‌صراحت بیان می‌دارد که از نظر ما و بزرگان از مشایخ ما توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و انبیا و صالحین و صدیقین جایز است؛ به این صورت که در دعای خود بگوید: «اللهم إني أتوسل إليك بفلان أن تجيب دعوتي...». سؤال پنجم، پیرامون حیات نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان است؛ که آیا این حیات، ویژه آن حضرت است یا مثل سایر مؤمنین حیات وی برزخی است؟ نویسنده در جواب به این سؤال بیان می‌دارد که اعتقاد ما در این موضوع این است که نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان دارای حیاتی دنیوی، اما بدون تکلیفند و این امر مختص به نبی اسلام(ص) و سایر انبیا(ع) است و سایر مؤمنین، بلکه همه مردم فقط دارای حیات برزخی هستند. در اثبات این نظریه به سخنانی از بزرگان اهل سنت، مانند سیوطی استناد شده است. سؤال ششم در مورد این است که آیا جایز است کسی که به مسجد النبی برای زیارت پیامبر اکرم(ص) رفته است، صورت خود را بر قبر ایشان گذاشته و به ایشان متوسل شود؟ نگارنده در جواب به ذکر نظرات مختلف از علمای اهل سنت در این زمینه اشاره می‌کند. سؤال هفتم در مورد این است که حکم تکثیر صلوات بر پیامبر و خواندن کتاب «دلائل الخيرات» محمد بن سلیمان که در مورد صلوات بر پیامبر است و نیز خواندن اوراد مذکور در آن چیست؟ نگارنده در پاسخ می‌گوید: از نظر ما چنین افعالی استحباب دارد و این از راجح‌ترین و محبوب‎ترین مستحبات است، خواه به خواندن کتاب مزبور و اوراد آن باشد خواه به غیر آن. سؤال بعدی در مورد حکم تقلید از ائمه چهارگانه در جمیع اصول و فروع دین است. جواب نگارنده این است که بر هر شخصی ضرورت دارد از یکی از ائمه چهارگانه تقلید کند؛ زیرا اگر کسی از این مسیر خارج شود و بخواهد با رأی شخصی و هوای نفس خویش استنباط احکام کرده و به دین عمل کند، به مسیری قدم نهاده که نهایت آن چیزی جز گمراهی و الحاد نیست. وی سپس تصریح می‌کند که او و مشایخ وی نیز در اصول و فروع دین از ابوحنیفه تقلید می‌کنند. سؤال دیگر است که آیا جایز است انسان برای سلوک و طی طریق معنوی از مسلک تصوف پیروی کرده و از شیوخ صوفیه بهره ببرد؟. جواب مؤلف این است که بله در مرام و مکتب ما مستحب است انسان پس از طی مرحله تصحیح عقاید و تحصیل شرع، دست به دامن صاحب نفسی و راسخ القدمی در تصوف شده و با زهد و رغبت به آخرت علایق نفسانی و مادی خویش را از دنیا منقطع گرداند و در نهایت واصل إلی الحق شود. یکی از سؤالات کلیدی در این نوشتار این است که منظور از عرش الهی در آیه شریفه: الرحمن علی العرش استوی، چیست؟ و اینکه آیا وجود مکان و جهت برای خدای متعال ممکن است؟ نگارنده در این مسئله بیان می‌دارد که نظر ما این است که خداوند متعال منزه و بری از صفات مخلوقات است؛ یعنی زمان و مکان و جهت در ذات مقدسش راه ندارد و علمای متأخر این‌گونه آیات را تأویل می‌برند، با تأویلاتی مطابق با لغت و شرع، مانند اینکه منظور از «استوی»، استیلای خداوند متعال است بر تمام کائنات و منظور از ید، همان قدرت الهی است و مانند چنین تأویلاتی در جای دیگر. افضلیت و برتری خاتم‌النبین(ص) بر سایر مخلوقات، از جمله سؤالات طرح‌شده است، که نویسنده در این‌باره معتقد است که رسول اکرم(ص)، افضل از جمیع خلائق است و هیچ بدیل و قرینی برای او متصور نیست. در ادامه، نگارنده به موضوعاتی چون خاتمیت نبی مکرم اسلام(ص)، سیادت ایشان، علم پیامبر و مباحث مرتبط دیگر پرداخته است.

چکیده در عالَم اهل تسنن، دیوبندیه، مکتبی است که طی حدود دو قرن گذشته، از درون مذهب کلامی ماتریدیه برخاسته است. ادعای پیروی از کلام ماتریدیه، مهم‌‌ترین شاخصۀ کلامی دیوبندیه است، اما این مدعا در تطبیق مباحث کلامی، دچار تزلزل‌‌هایی شده است. تطبیق آراء این دو مکتب در تحلیل مباحث توحید و شِرک، نشان می‌‌دهد که دیوبندیه در برخی موارد، دیدگاه متفاوتی را اختیار کرده که بخشی از این مغایرت‌‌ها، به مبنای معناشناختی دیوبندیان در اطلاق «شرک» به هر امر دارای شائبه باز می‌گردد. طی یک بررسی توصیفی- تحلیلی در پاسخ به سؤال از میزان تحوّل دیوبندیه در موضوع تحقیق، این نتیجه حاصل شد که دیوبندیان به توسعۀ مفهومی در تعریف شرک و اقسام آن قائل‌اند و بر بدعت‌زدایی بر پایۀ اموری که شائبۀ شِرک دارند و تسرّی مصادیق شرک به اعمالی که پیش از آن شرک شمرده نمی‌‌شد، تمرکز کرده‌‌اند.