جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مهم‌ترین آموزه‌های مکتب تفکیک عبارت‌اند از: جدایی راه دین از فلسفه و عرفان؛ برتری شناخت دینی؛ استناد این شناخت به قرآن و حدیث؛ اتکا به ظاهر آیات و روایات و سرانجام رد هرگونه تأویل. مکتب تفکیک کارش را با نقادی فلسفه و بی‌اعتبارسازی آن آغاز می‌کند، اما می‌کوشد از طریق آن کسب اعتبار کند. شاید در متون معاصر حمله‌ای تندتر و بی‌رحمانه‌تر از نقدهای طرفداران این مکتب به فلسفۀ اسلامی نتوان یافت، اما در همین متون بزرگان این مکتب «فیلسوف تفکیکی» لقب می‌گیرند. مدعیان تفکیک ما را به نوعی خاص از عقلانیت دعوت می‌کنند که به نظر می‌رسد با عقلانیت رایج تنها اشتراک لفظی دارد. آنان ما را به تعبد و قبول آموزه‌ها و رازهایی فرامی‌خوانند که نه‌تنها برای آنها دلیلی به دست نمی‌دهند، که حتی معتقدند ما توان ادراکشان را نیز نداریم. در این کتاب پس از مروری بر سنت فلسفه‌ستیزی در جهان مسیحیت و اسلام، مهم‌ترین آموزه‌های مکتب تفکیک مطرح و نقد می‌شوند. سپس روش‌شناسی طرفداران این مکتب موردتوجه قرار می‌گیرد و آنگاه آرای شخصیت‌های برجستۀ این جریان فکری و چالش‌هایی که آنان با شخصیت‌های برجسته‌ای مانند علامه طباطبایی داشته‌اند کاویده می‌شود. بخشی از کتاب سودای تفکیک: مخالفت با فلسفه در میان مسلمانان عمدتاً از سوی دو گروه صورت می‌گرفت: نخست عارفان و دیگری متشرعان. عارفان با تأکید بر نقش دل و عواطف در شناخت، راه عقل را تاریک و راهزن می‌دانستند و خود را برتر از فلاسفه می‌شمردند. از این‌رو با فلسفه ناسازگار بودند. این مخالفت خود دارای طیف گسترده‌ای بود؛ از بی‌ارزش شمردن فلسفه تا تکفیر فلاسفه و زندیق خواندن آنان. داستان معروف گفت‌وگوی سه‌روزه بوعلی سینا و بوسعید ابوالخیر، که یکی نماینده تفکر عقلانی و دیگری سخنگوی سلوک عرفانی است، نگاهی توأم با کوچک‌شماری فلسفه و بزرگداشت عرفان دارد. به گفته محمدبن منور، زندگی‌نامه‌نویس بوسعید، پس از آنکه این دو تن در نیشابور با یکدیگر گفت‌وگو کردند، از بوعلی پرسیدند شیخ را چگونه یافتی، او پاسخ داد: «هرچه من می‌دانم او می‌بیند». همین را مریدان شیخ از او پرسیدند و او پاسخ داد: «هرچه ما می‌بینیم او می‌داند». این داستان با ظرافت می‌کوشد برتری عرفان را بر فلسفه نشان دهد؛ فلسفه اگر هم به کاری آید، تنها گزارشگر حالات است، اما عرفان نشان‌دهنده و عین همان حالاتی است که فلسفه توان دیدن و دریافتن آنها را ندارد. از صحت یا سقم این داستان که بگذریم، به نیکی نگرش برتری‌جویانه عرفان را نسبت به فلسفه در آن می‌بینیم. در این نگرش هرچند حقانیت فلسفه به سؤال گرفته نشده و حتی از ارادت بوعلی نسبت به بوسعید سخن به میان آمده، در نهایت عرفان برتر از فلسفه قلمداد شده است. اما عارفان دیگر این سعه صدر را نداشتند و از تکفیر فلاسفه دریغ نمی‌کردند. از این کسان می‌توان سنایی غزنوی شاعر متفلسف قرن پنجم را نام برد که ذوق ایمانی را در برابر عقل یونانی می‌نهد. او در قصیده‌ای با مطلع «شرط مردان نیست در دل عشق جانان داشتن» سستی فیلسوف را در قبال فرائض دینی این‌گونه نشان می‌دهد: تا کی از کاهل‌نمازی ای حکیم زشت‌خوی! همچو دونان اعتقاد اهل یونان داشتن؟

در کرسی نقد عقل دینی حجت‌الاسلام اسلامی عقل خودبنیاد مکتب تفکیک را مورد نقد قرار داد و حجت‌الاسلام محمد بیابانی تأکید کرد که تعقل مدنظر تفکیک گرچه با عقل مدنظر قرآن تفاوت دارد، ولی این طور نیست که فقط اختصاص به مؤمنین داشته باشد.

پدیدارشناسی روشی است برای فهم ادراکات خود بدون کمترین قضاوتی. این روش زاده تأملات ادموند هوسرل فیلسوف آلمانی است که به دست متفکرانی چون هایدگر، سارتر، و مرلو-پونتی اصلاح و تکمیل گشت. همچنین به دست متفکران و ناقدان بعدی تنقیح گشت و در عرصه‌های مختلف از جمله دین‌پژوهی به کار گرفته شد. کتاب مقدمه پدیدارشناسی (2010) که متنی آموزشی است به روشنی و با تفصیلی مناسب گسترش این شیوه تفکر را که شورشی بر ضد پوزیتیویزم به شمار می‌رفت و می‌کوشید علوم انسانی را از سلطه نگرش فیزیکی نجات دهد، بیان می‌کند. این کتاب با محوریت چهار متفکر اصلی پدیدارشناسی، بسط این اندیشه و ابعاد آن را تا امروز پی می‌گیرد.

آدرس مشاهده فیلم سخنرانی در آپارات: https://www.aparat.com/v/ryIXO

در حالی که غالباً از منظر سلامتی یا با تأکید بر جنبه‌های اقتصادی به ورزش نگاه می‌شود، در این مقاله، نویسنده می‌کوشد کارکرد اخلاقی ورزش را بررسی کند و ابعاد آن را نشان بدهد. وجود برخی الگوها و نگرش‌های رایج به ورزش و سلطه نگرش پزشکی یا تجاری به آن مانع از توجه به جنبه‌های بنیادین اخلاقی در ورزش شده است. حال آنکه ورزش، به خصوص هوازی و غیر رقابتی، با فضایل اخلاقی گره خورده است. با این نگاه، نویسنده این اندیشه را پیش می‌کشد که ورزش استقامتی غیر رقابتی در درازمدت سه کارکرد اخلاقی دارد. نخست مایه خودفهمی، خودآگاهی و خودشناسی می‌شود، دوم به تسلط بر بدن، عواطف و هیجانات می‌انجامد و سوم آنکه موجب پرورش فضایل اخلاقی متعددی از جمله شجاعت، نظم، تحمل درد و حکمت می‌گردد.

ترجمه ماشینی: آین رند فیلسوف، رمان نویس و نمایشنامه نویس آمریکایی روسی الاصل بود که تفسیر او از خودگرایی اخلاقی یکی از مهم ترین تفاسیر این نظریه است. رند طرفدار خودگرایی فکری است و خردگرایی عنصری اساسی در نظریه اخلاقی اوست. در این مقاله سعی شده است تفسیر او از خودگرایی اخلاقی بررسی، تحلیل و نقد شود. علاوه بر این، یک نظریه اخلاقی به نام نوع دوستی من در تقابل با نظریه رند معرفی خواهد شد. «خود-نوع دوستی» پیشنهاد می کند که محور اخلاق حفظ تعادل و تعادل بین خود و دیگران است.

With regard to human cloning or artificial human reproduction – and contrary to the opinions of Sunni scholars - Shiite thinkers have not held a unified position. After having surveyed a number of Shiite fatwas and analyses on the subject, this essay will classify them into four groups. The first group states that we are granted absolute permission to engage in human cloning; while the second group believes that there is limited permission; the third group argues that cloning as such is primarily permitted but because of its consequences and secondary grounds it is prohibited and unlawful; and the fourth group is of the view that cloning as such and by itself is prohibited and unlawful. In what follows, the author has examined these four views, ending in support of the permission theory.

برخی از مقالاتی که در مجلات علمی-پژوهشی منتشر میشوند، در عین رعایت ضوابط صوری مقالات علمی-پژوهشی، فاقد جنبه پژوهشی و علمیاند، تا جایی که خواندن و نخواندن آنها، از نظر علمی یکسان است و چیزی از آنها نمیتوان آموخت. حال آن که این مسأله خلاف تعریفی است که از مقالات علمی-پژوهشی به دست داده شده است و بر جنبه بدیع و نوآورانه بودن آنها تأکید شده است. مقاله حاضر با بررسی دهها مقاله از این دست، کوشیده است منطق حاکم بر ساختار آنها را به دست آورد. نویسندگان این مقالات، به سبب یا در کنار نداشتن مسأله پژوهشی واقعی، میکوشند با به کارگیری شیوههای خاصی، همچون منطق تکهنویسی یا کولاژ و تکثیر ناموجه منابع، مقالاتی تولید کنند که جز صورتکی از مقالات علمی-پژوهشی نیستند. در این نوشته این منطق آماساندن و فربهی دروغین، تحلیل و مؤلفههای آن بیان و راه غلبه بر آن، که توجه به محتوای مقالات در کنار مسائل صوری است، بازگو شده است.