جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الأمالی لِـ الشیخ الصدوق»، کتابی به زبان عربی، تألیف شیخ صدوق، متکلم، ادیب، فقیه و حدیث‌ شناس برجسته امامیه در سده چهارم هجری که از جلسه‌ های متعددی که شیخ صدوق هفته‌ ای دو روز در روزهای سه شنبه و جمعه از ۱۸ رجب سال ۳۶۷ هجری تا روز ۱۱ شعبان سال ۳۶۸ هجری در مشهد املاء نموده و شاگردان ایشان نوشته‌ اند، تشکیل شده است. شیخ صدوق این کتاب را که در ۹۷ مجلس, ۱۳ ماه تدوین کرده و این مجالس به جز چند مجلس (۲۲، ۲۳، ۲۴ و ۲۶) هر روز جمعه و سه شنبه بر پا بوده است. شروع آن ۱۸ رجب ۳۶۷ ق به هنگام سفرش به مشهد، و پایان آن ۱۸ شعبان ۳۶۸ ق بوده است. فقط مدت کوتاهی در راه طوس در تدوین کتاب فاصله افتاده است. مجلس ۲۹ آن مصادف با روز هشتم ماه محرم (دومین جمعه محرم) بوده و لذا به مقتل سیدالشهداء (ع) شروع کرده و آن را در مجلس ۳۰ و ۳۱ تکمیل کرده است. مجلس ۲۶ مصادف با غدیر و ذکر فضائل این روز است. این بیانگر امتیاز این کتاب به دیگر کتب امالی است که صدوق در نقل احادیث به مناسبت‌ های زمانی و مکانی توجه داشته است. در این کتاب تبحر شیخ بزرگوار صدوق، در جمع و حفظ احادیث فریقین شیعه و سنی به خوبی آشکار است. موضوعات مختلفی در این کتاب بحث شده اند که بیشتر آنها اخلاقی، تاریخی و نقل فضائل خاندان پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - است. افزون بر آن در ماه رجب از فضائل آن ماه و در ماه مبارک رمضان از فضائل رمضان و ثواب روزه در این ماه‌ ها حدیث نقل کرده است. هنگامی که به نیشابور می‌ رسد حدیثی در فضیلت زیارت امام رضا (ع) نقل می‌ کند. این کتاب شامل دسته ای از احادیث نبوی (ص) و اهل بیت (ع) در موضوعات مختلف مانند سیره پیامبر (ص)، ماجرای اسراء و معراج، ادعیه و موعظه‌ ها، فضائل و مناقب اهل بیت (ع) است که شامل موضوعات تاریخی و اخلاقی و عقائدی و... می‌ باشد.

موسوعة شهادة المعصومين (علیهم السلام) ، اثر آقایان محمود لطیفی، سید علی‌رضا جعفری، محمود شریفی و محمود احمدیان، مجموعه روایاتی است مربوط به زندگانی و شهادت چهارده معصوم (علیهم السلام) که به زبان عربی و در سال 1380ش، تدوین شده است. کتاب با مقدمه نویسندگان آغاز و مطالب در چهارده جزء، در سه جلد، تنظیم شده است. هریک از اجزای کتاب، مربوط به زندگانی یک معصوم (علیه السلام) بوده و خود دارای نه فصل است که اسلوب فصول تمام اجزا، مانند هم است؛ بدین‌گونه که در فصل اول که مربوط به شخصیت معصوم (علیه السلام) می‌باشد، به تاریخ ولادت، شهادت، مدت عمر و امامت، القاب، کنیه و نام پدر، مادر و اولاد، اشاره گردیده است؛ در فصل دوم، گوشه‌هایی از آزارها و اذیت‌هایی که هر معصوم (علیه السلام) در عصر خود متحمل شده، بیان شده است؛ در فصل سوم، اخباری که از خداوند، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و یا سایر معصومین (علیهم السلام) پیرامون شهادت هر معصوم وارد شده، بیان گردیده است؛ فصل چهارم، مربوط به وصایای معصومین (علیهم السلام) است و در فصل پنجم، اتفاقاتی که در مدت بیماری تا شهادت معصوم رخ داده، بیان شده است؛ در فصل ششم به کیفیت شهادت و در فصل هفتم به نحوه تجهیز معصوم ، اعم از غسل، تکفین، نماز و دفن اشاره شده است؛ در فصل هشتم نیز به وقایع پس از شهادت و در فصل نهم، به مراثی مربوط به هر معصوم، پرداخته شده است. نویسندگان، روایات مروبوط به هریک از موضوعات فوق را از منابع معتبر، نقل کرده‌اند؛ بدون تحلیل، توضیح یا تشریح آن‌ها. "جلد سوم" شامل مقتل امام سجاد، امام باقر، امام صادق، امام کاظم، امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام عسکری (علیهم السّلام) و حیات امام مهدی (علیه السّلام) است

موسوعة شهادة المعصومين (علیهم السلام) ، اثر آقایان محمود لطیفی، سید علی‌رضا جعفری، محمود شریفی و محمود احمدیان، مجموعه روایاتی است مربوط به زندگانی و شهادت چهارده معصوم (علیهم السلام) که به زبان عربی و در سال 1380ش، تدوین شده است. کتاب با مقدمه نویسندگان آغاز و مطالب در چهارده جزء، در سه جلد، تنظیم شده است. هریک از اجزای کتاب، مربوط به زندگانی یک معصوم (علیه السلام) بوده و خود دارای نه فصل است که اسلوب فصول تمام اجزا، مانند هم است؛ بدین‌گونه که در فصل اول که مربوط به شخصیت معصوم (علیه السلام) می‌باشد، به تاریخ ولادت، شهادت، مدت عمر و امامت، القاب، کنیه و نام پدر، مادر و اولاد، اشاره گردیده است؛ در فصل دوم، گوشه‌هایی از آزارها و اذیت‌هایی که هر معصوم (علیه السلام) در عصر خود متحمل شده، بیان شده است؛ در فصل سوم، اخباری که از خداوند، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و یا سایر معصومین (علیهم السلام) پیرامون شهادت هر معصوم وارد شده، بیان گردیده است؛ فصل چهارم، مربوط به وصایای معصومین (علیهم السلام) است و در فصل پنجم، اتفاقاتی که در مدت بیماری تا شهادت معصوم رخ داده، بیان شده است؛ در فصل ششم به کیفیت شهادت و در فصل هفتم به نحوه تجهیز معصوم ، اعم از غسل، تکفین، نماز و دفن اشاره شده است؛ در فصل هشتم نیز به وقایع پس از شهادت و در فصل نهم، به مراثی مربوط به هر معصوم، پرداخته شده است. نویسندگان، روایات مروبوط به هریک از موضوعات فوق را از منابع معتبر، نقل کرده‌اند؛ بدون تحلیل، توضیح یا تشریح آن‌ها. "جلد دوم" شامل مقتل امام حسین علیه السلام و حوادث روز عاشورا و نهضت حسینی می باشد

این مقاله قصد دارد رویکرد جدیدی برای درکِ بهتر از یک متن دستنویس با عنوان کرونیکا که متنی منحصر به فرد و شیعی، متعلّق به آخرین گروه از مسلمانان اندلسی در تونس، با نام موریسکوها است، ارائه دهد. این اثر که به نوعی یک مقتلِ شگفت‌انگیزِ شیعی، به زبان اسپانیولی درباره امام حسین (ع) است، نشان دهنده حضور یک جامعه مسلمان شیعی در اسپانیای قرن 17م با عقبه‌ای از حضور تشیّع در اندلس بین قرون 8 تا 16م بوده است. از آنجا که موضوع مطالعه نویسنده، ارتباط میان اسپانیا و ایران صفوی در قرن 17م است، وی بر این باور است که با استفاده از این متن مهمّ شیعی، می‌توان دریافت که احتمالاً موریسکوها در تونس، برای خاندانِ سلطنتی اسپانیا، جاسوسی می‌کرده‌اند و چنانکه این احتمال به اثبات برسد، این امر، می‌تواند تأثیراتِ عمیقی بر درکِ ما از روابط بین اسپانیا و ایران شیعی در قرن 17م، بگذارد.

ابومخنف از محققان و مورخان چیره دست و بهترین و بزرگ ترین وقایع نگار حوادث صدر اسلام، به ویژه عاشورای حسینی است و با جست وجوی وسیع و دیدار و مصاحبه با شاهدان حادثه کربلا یا کسانی که به گونه ای از آن اطلاع داشتند، اطلاعات دست اول و گزارش های معتمد و مستند را گردآوری کرد؛ از این رو معرفی و تبیین شخصیت این محقق و مورخ و اخبار دقیقی که از حادثه عاشورا در مقتل ایشان به دست ما رسیده است، لازم به نظر می رسد.هدفی که در این مهم دنبال می شود، آن است که با مطالعه روشمند شخصیت این مورخ شهیر، ضمن تبیین نقش آفرینی ایشان در حوزه تاریخ نگاری حادثه عاشورا، به تحلیل و بررسی مقتلی بپردازیم که از ایشان به جا مانده و بارها به نام ایشان تجدیدچاپ شده است. بدین سبب این مقاله بر آن است ضمن پاسخ دادن به شبهات عامی بودن ابومخنف و تاثیر بسزای گرایش شیعی بودن ایشان در نقل حوادث و استفاده وافر عموم مورخان شیعه و سنی از مطالب ایشان، به تبیین این مطلب بپردازد. آنچه ابومخنف از عاشورا آورده است، در طول تاریخ از بین رفته، جز نام آن یا نوشته هایشان در لابه لای کتاب های تاریخی به صورت پراکنده، چیزی در دسترس نیست و دیرینه ترین متن موجود که روایات هشام کلبی را از کتاب او به نقل از استادش ابومخنف روایت می کند، تاریخ طبری است. اما آنچه به نام مقتل الحسین به ابومخنف منسوب است و بارها در ایران و هند و عراق چاپ شده، یقینا و قطعا از او نیست. مطالب سست و گزارش های جعلی و کذب آن، بهترین دلیل بر انتساب دروغین آن به ابومخنف است.