جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 8
کاربست سیره در تفسیر قرآن کریم، مطالعه‌ی موردی تفسیر روح‌المعانی
نویسنده:
فرشته تقی زاده چیمه ، محمدرضا شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
کاربست سیره در تفسیر قرآن کریم در ارتباط با آیاتی که به طور مستقیم به سیره­‌ی پیامبر (ص) مربوط می‌شود، از اصول تفسیر محسوب می‌گردد. به علاوه سیره باید در تبیین آیات دیگر نیز مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که سیره، ابعادی از بیان لازم در تفسیر آیات را که دیگر مدارک از ارائه‌­ی آن ناتوان‌اند، میسر می‌سازد. آن‌ سان که شناخت سیره­‌ی پیامبر (ص)، ما را از تحریفات معنوی و خرافات راه‌یافته به ساحت قرآن و سردرگمی‌هایی که ممکن است در مقام شناخت و تفسیر قرآن با آن روبه‌­رو شویم، رها می‌کند. در میان تفاسیری که به سیره‌­ی پیامبر (ص) نیز عنایت داشته «روح‌­المعانی» است که به‌ عنوان یکی از منابع مهم تفسیری اهل‌سنت و در حکم دائره‌­المعارف تفسیری و جامع آراء پیشینیان در نظر گرفته می‌شود. اما به این مسئله که کاربست سیره در تفسیر روح‌­المعانی تا چه حد به‌درستی صورت‌گرفته، تاکنون در مطالعات پیشین پرداخته نشده است؛ لذا در این پژوهش به شیوه‌­ی توصیفی - تحلیلی و با مطالعه‌­ی موردی، آیات تطهیر، مباهله و شرح صدر که عدم توجه به سیره در فهم آن­ها تفسیر ناقصی از این آیات ارائه می‌دهد، در روح­‌المعانی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن نشان می‌دهد که آلوسی با وجود عنایت به سیره‌­ی پیامبر (ص)، شیوه‌­ی علمی صحیحی در پیش نگرفته و علاوه بر گزینشی عمل‌کردن در بهره‌گیری از سیره با نگاه غیرجامع خود، تفسیری ناصحیح و غیرعلمی از این آیات ارائه کرده است.
صفحات :
از صفحه 189 تا 221
«بررسی مقایسه ای ولایت تکوینی ( مقامات و ویزگیهای ) امامان معصوم علیهم السلام در تفسیر المیزان با تفسیر روح المعانی و روح البیان
نویسنده:
پدیدآور: علی ایرانمنش استاد راهنما: عباس اسماعیلی‌زاده استاد مشاور: محمدحسن رستمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
در موضوع ولایت تکوینی احکام دین و اصول اعتقادی شرع و اخلاق الهی را فقط باید از طریق امامان معصوم (علیهم السلام) دریافت کرد و هیچ کس غیر آن بزرگواران ، حق دخل و تصرف در دین را ندارد؛ما در این رساله به دنبال تبیین ولایت تکوینی از طریق بیانات علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و مقایسه بیانات ایشان با دو تفسیر از اهل سنت یکی به نام روح المعانی که یکی از جامعترین تفاسیر اهل تسنن می باشد و دیگری تفسیر روح البیان که مفسر آن صبغه عرفانی دارد به تبیین مقامات فاخره و بی بدیل ائمه معصوم ( علیهم السلام) می پردازد؛ مقاماتی که خود فرموده اند: «و لا یطمع فی ادراکه طامع ».
بررسی و نقد انگاره برتری بنی اسرائیل از دیدگاه تفسیر المیزان و روح المعانی
نویسنده:
پدیدآور: ذوالفقار ماجد مطشر مطشر استاد راهنما: حامد آل یمین استاد مشاور: میرزا علی کتابی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
این پایان نامه با عنوان «بررسی و نقد انگاره برتری بنی اسرائیل از دیدگاه تفسیر المیزان و روح المعانی» با هدف تبیین مساله برتری بنی اسرائیل در قرآن کریم از دیدگاه مفسران به ویژه المیزان و روح معانی و تبیین هدف خداوند از برتری دادن بنی اسرائیل نگارش شده است. در این تحقیق به صورت تفصیلی به رویکرد علامه علامه طباطبایی و آلوسی در تفسیر آیات تفضیل بنی اسرائیل و همچنین به وجوه اختلاف و اشتراک بین دو رویکرد در تفسیر این آیات پرداخته شده است. رویکرد ما در این رساله استفاده از روش تحلیلی-انتقادی در کنار استفاده از متون و نصوص می باشد. این تحقیق با این فرضیه آغاز شده که مراد از برتری بنی اسرائیل بر همه عالم، تفضیل وبرتری آنها بر همه مردم در همه زمانها نیست بلکه مقصود برتری آنها بر جمع کثیری از مردم می باشد و همچنین مراد از برتری مذکور در آیات شریفه یا فقط برتری در زمان خود حضور بنی اسرائیل است، یا در آنچه که خداوند به آنها عطا کرده و آنها را در آن برتری داده است. و مراد از تفصیل، تمایز از سایر امت ها است، و این تمایز و برتری نسب به دیگران در وجود پیامبران زیاد در میان قوم بنی اسرائیل می باشد. در این رساله به این نتیجه رسیدیم که علامه طباطبایی و آلوسی هر دو در این مساله اتقاق نظر دارند که مراد از تفضیل بنی اسرائیل، رحجان آنها بر همه عالمیان در همه ازمنه نیست بلکه مراد برتری آنها وجود پیامبران و ملوک زیاد در میان آنها و همچنین رجحان آنها بر اقوام زمان خودشان می باشد. بنابراین با بررسی نظرات علامه طباطبایی در المیزان و آلوسی در روح المعانی به این نتیجه رسیدیم که مراد از تفضیل بنی اسرائیل یکی از دو نکته ذیل می باشد. 1. برتری آنها نسبت به مردمان زمان خویش 2. برتری آنها نسبت به همه مردم در همه ازمنه در نعمت های ویژه ای که خداوند به انها عطا نموده است مانند ارسال رسل و نعمتهای ویژه الهی مانند من و سلوی و غیره. رویکرد علامه طباطبایی و علامه آلوسی درتفسیر قران کریم، تفسیر قرآن به قرآن و روایی و لغوی بوده و همچینن در تفسیر آیات مرتبط با مساله تفضیل بین اسرائیل از رویکردهای دیگری نیز استفاده شده است.
بررسی عملکرد تفسیرالمیزان وتفسیرروح المعانی در انتقال مفاهیم الفاظ و عبارتهای چند معنایی در سوره های بقره، آل عمران، نساء و مائده قرآن کریم
نویسنده:
پدیدآور: ابوالفضل تاجیک استاد راهنما: حامد صدقی استاد راهنما: صغری فلاحتی استاد مشاور: سیدعدنان اشکوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
قرآن معجزه بزرگ پیامبر اسلام و متنی فرابشری است، که پژوهشگران از جنبه‌های مختلفی آن را مورد بررسی قرار داده اند؛ تعدّد معانی برخی واژگان در قرآن و سطوح معنایی متعددی که برخی واژگان قرآنی دارند، در تمام مذاهب اسلامی پذیرفته شده است، گاهی یک لفظ در سوره ای از قرآن می تواند معانی متعددی را به خواننده منتقل کند، سطوح گوناگون معنایی در قرآن سبب شده گاهی مفسران برداشت های متعددی از یک آیه داشته باشند، اعتقاد به ساختار چندمعنایی بودن واژگان در شمار مهم‌ترین مبانی تفسیر قرآن است. بر این اساس، برای هر آیه، پس از گذر از معنایی ظاهری، می‌باید به معنایی درونی و لایه‌های بعدی معانی آیات توجه کرد. در این نوشتار پژوهشگرتلاش کرده است بستری فراهم سازد تا ضمن بررسی آیاتی که حاوی واژگان متعدد المعانی هستند، عملکرد علامه طباطبایی و علامه آلوسی را در دو تفسیر «المیزان» و «روح المعانی» در حیطه این نوع از واژگان، نشان دهد. پژوهش حاضر با هدف شناساندن مواضع وجایگاههای چند معنایی های مهم دربرخی سوره های قرآن کریم و بررسی وتطبیق دو تفسیرمذکور ضمن بیان نقاط قوت و ضعف هردوتفسیرو بیان اصول درستِ قواعد وقرائن فهم معنا، به یک درک دقیق ویکسان برسد؛ بنابر این با روش توصیفی - تحلیلی با تکیه برمنابع کتابخانه ای تلاش نموده اهمیت کشف معانی ثانویه و تأثیرآن در فهم عمیق قرآن و نقش دوتفسیر"المیزان " و"روح المعانی" در انتقال معانی الفاظ وعبارتهای چندمعنایی را بررسی کند، و بیان نموده که این دو مفسراز چه روش و مبنایی برای فهم معانی الفاظ وعبارتهای چند معنایی درقرآن بهره جسته اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کشف معنای ثانویه، فهم و درک مطالب را برای مخاطبان قرآن آسان‌تر کرده، و در برخی موارد موجب گردیده احکام نادرست از متن قرآن برداشت نشود. به فراخور موضوع مورد مطالعه، تفسیر المیزان که دیدگاه های یک عالم شیعه اثنا عشری علامه طباطبایی به روش کلامی، و روح المعانی دربردارنده دیدگاه های یک عالم سنی علامه آلوسی به روش اشعری مورد واکاوی قرار گرفته، و مشخص شد علامه طباطبایی و علامه آلوسی فقط به معنای فرهنگ واژگانی کلمات اکتفاء نکرده اند بلکه معنای دوم و بیشتر را نیز برای برخی واژگان در نظر گرفته اند تا ترجمه ای درست و دقیق ارائه دهند و مخاطب را با مفهوم صحیح عبارت آشنا کنند. علامه طباطبایی و علامه آلوسی برای یافتن معنای مراد از علم لغت و تفسیر استفاده کرده اند.
بررسی توحید و شرک در قرآن از منظر تفاسیر روح‌المعانی و تسنیم
نویسنده:
نویسنده:سیددستغیب صائب؛ استاد راهنما:هاشم کوناتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
شرک یک معضل بزرگ جامعه‌ای بشری بوده و مجمع همه پلیدی ها و دربردارندۀ همۀ رذایل است. شرک جوامع انسانی را به شقاوت و بدبختی و انحطاط کشانده است. برای هر امت پیامبری برای دعوت به توحید فرستاده شده و مردمان را از لوث شرک نجات داده و به در سایۀ توحید به پیشرفت، کمال و سعادت مادی و معنوی هدایت کرده است. پیامبر اسلام با تزکیه نفوس مخاطبان توسط تعلیمات توحیدی قرآن آنان را به اوج عزت عبودیت و تخلق به اخلاق الهی رسانده است. پس از پیامبر اسلام دعوت گران برحق هر از گاهی مردم را با استفاده از معارف قرآنی به سوی توحید دعوت نموده و علمای زیادی از اسلام در گذشته و معاصر کتب و مقالاتی پیرامون توحید و نفی شرک نوشته اند. هر چند در این زمینه کتب و مقالات بیشماری نوشته شده است اما به نظر نگارنده پژوهشی که بتواند فراخنا و قلمرو توحید و شرک، اسباب توحید و عوامل شرک و پیامد و آثار آن دو را با متکی به دو تفسیر معتبر شعیه و اهل سنت به تحریر درآورده و انسجام بخشیده باشد، کار نشده است. این پژوهش که به روش تحلیلی- توصیفی به نگارش درآمده مفاهیم، اقسام، قلمرو و مصداق شرک و توحید و عوامل و آثار آن دو را از منظر آلوسی و جوادی آملی به مطالعه گرفته نتیجه آن نشان می دهد که، توحید در تفاسیر روح المعانی و تسنیم دارای مفاهیم خاص است و با مطالعه اثر هر دو دیده میشود که آنان توحید را در کل به شاخه های توحید ذاتی، توحید صفاتی و توحید افعالی و شرک را هر کدام، آلوسی به سه شاخه؛ شرک در ذات، شرک در افعال و شرک در صفات و جوادی آملی به پنج شاخه شرک در ذات، در خالقیت، ربوبیت، در صفات و در الوهیت تقسیم بندی میکنند و هر کدام برای شرک عوامل چند همچون تقلید، جهل، عزت طلبی و..، قائل اند و هچنان عوامل دیگر همچون تبین و تعریف شفاعت و توسل و...، که ناشی از اختلاف مبانی آنان است می تواند در مبحث عوامل توحید و شرک بحث شود. آنان امنیت، آرامش، نجات از پراگندگی و...، را از پیامد توحید و برعکس، پراگندگی، آشفتگی، ناامنی و...، را از آثار شرک می دانند. کارآمدی این اثر در این است که زوایا و دیدگاه تفسیری و کلامی این دو مفسر را پیرامون مفهوم و اقسام توحید و شرک و عوامل و پیامد آن دو فراهم آورده نشان می دهد که آن دو با هم نقاط مشترکی فراوانی دارند و احیانا در برخی جا ها با هم اختلاف دارند و این اختلاف از مبنای مذهبی و ذهنی آنان ناشی می شود؛ در کل هر دو مفسر بخاطری مصادیق توحید و شرک همچون شفاعت، توسل و استغاثه کسی را تکفیر نکرده اند.
بررسی تطبیقی معاد جسمانی از نظر علامه طباطبایی (المیزان) و سید محمود آلوسی (روح المعانی)
نویسنده:
نویسنده:محمد کلوانی؛ استاد راهنما:محمدرضا آقاجانی قناد؛ استاد مشاور :رجب اکبرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معاد جسمانی و اعتقاد به آن از ملزومات و ضروریات دین مبین اسلام می باشد، به طوری که بنابر نظر برخی علمای اسلام عدم اعتقاد به آن از ‏موجبات کفر است. درباره ی کیفیت معاد، اندیشمندان اسلامی نظریات گوناگونی را ارائه کرده اند. متکلمین از منظر ‏کلامی و فلاسفه از منظر فلسفی و محدثین از منظر روایات بدین موضوع نگریسته اند. در ‏این پایان نامه که به روش توصیفی مقایسه ای انجام می شود، سعی شده است که دیدگاه های دو مفسر بزرگ عالم تشیع و تسنن، یعنی علامه طباطبایی و آلوسی ‏در روح المعانی و المیزان، در آیاتی که دال بر معاد جسمانی هستند، بررسی شود. رویکرد آلوسی، رویکردی کلامی ‏است و آن اینکه در قیامت، انسان بعد از تالیف اجزای متفرق او، عین انسان دنیوی خواهد بود،به عبارت دیگر ایشان معاد جسمانی را باتوجه به دلایل نقلی می پذیرد در حالیکه از نظر عقلی دلیلی بر آن ذکر نمی کند .‎آلوسی‎ ‎معتقد‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎روز‎ ‎قیامت،‎ ‎اجزای‎ ‎انسان‎ ‎بعد‎ ‎از‎ ‎تفرق‎ ‎دوباره‎ ‎تألیف‎ ‎می‎ ‎گردند‎ ‎و‎ ‎عیناً‎ ‎پا‎ ‎به‎ ‎عرصه‎ ‎ی‎ ‎محشر‎ ‎می‎ ‎گذارند؛‎ ‎یعنی‎ ‎انسان‎ ‎اُخروی‎ ‎از‎ ‎لحاظ‎ ‎بدن،‎ ‎عین‎ ‎انسان‎ ‎دنیوی‎ ‎خواهد‎ ‎بود ولی علامه ‏طباطبایی، رویکردی فلسفی دارد و آن اینکه آنچه در قیامت اتفاق می افتد، تبدل است نه تالیف و عینیت انسان ‏اخروی با توجه به روح اوست وگرنه بدن اخروی عین بدن دنیوی نخواهد بود؛ بلکه مثل آن است.
تحلیل تطبیقی عملکرد تفسیری فخررازی و آلوسی در مسأله جسم انگاری خداوند
نویسنده:
ابراهیم نوری, محمد بزرگزاده,حسین خاکبور
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
مقایسۀ کلی یا جزئی بین دو تفسیر در زمره نقدهای پژوهشی قرآنی عصر حاضر به‌شمار می‌آید. با عنایت به این‌که تفسیر روح المعانی اثر آلوسی، مفسر معروف قرن سیزده را نسخۀ دوم تفسیر کبیر فخر رازی، متکلم به‌نام قرن شش پنداشته‌اند، پژوهش حاضر تلاش کرده است تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مسئلۀ جسم‌انگاری خداوند را از دیدگاه رازی و آلوسی مورد مقایسه قرار دهد. و چنین نتیجه گرفته است که رازی و آلوسی هر دو خداوند را از جسمیت منزه می‌دانند، با این تفاوت که رازی بر محال بودن آن تصریح کرده است و برای اثبات نظریه خود دلایل عقلی ارائه داده است، ولی آلوسی منزه دانستن خداوند از تجسیم را به این دلیل پذیرفته است که روش بسیاری از علمای برجسته اسلام است و به محال بودن آن هیچ‌گونه تصریح و یا اشاره‌ای ندارد. ثانیا، رازی بحث را در مورد آیات موهم تجسیم، به‌گونه‌ای برگزار کرده است که نشان‌دهندۀ برتری تأویل به سبک معتزله می‌باشد. آلوسی مواردی را که در آیات به خداوند نسبت داده شده‌اند، می‌پذیرد ولی تعیین مراد از آن را به خداوند تفویض می‌کند. هرچند در مواردی نیز گرایش به تأویل دارد. در پاره‌ای از موارد نیز دیدگاه مورد پسند رازی را مورد نقد نموده است.
  • تعداد رکورد ها : 8