جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: فلسفه در قرن نوزدهم، زمانی که ایده آلیستی بود، «دور از ایده آلیسم» را تجربه کرد فلسفه ها عمدتاً برای فلسفه های ماتریالیستی کنار گذاشته شدند. طبیعت گرایی علمی اکنون است بسیاری از فیلسوفان تحلیلی آن را ارتدکس جدید می دانند که تا حد زیادی به دلیل آن است موفقیت روش علمی ملحدان جدید، مانند دانیل دنت و ریچارد داوکینز، ادعا می کند که این داروین است که به طور خاص شایسته تقدیر است نفی دیدگاه سنتی ذهن اول جهان. برخی مانند آلوین پلانتینگا و مایکل بی، برعکس این را بیان می‌کند که تکامل طبیعت‌گرایی و طبیعت‌گرایی را مورد تردید قرار می‌دهد از خداباوری حمایت می کند. این پایان نامه به دنبال تعیین این است که دقیقاً چه چیزی منطقی است مفاهیم نظریه تکامل هستند. آیا تکامل با خداباوری ناسازگار است؟ آیا پذیرش تکامل لزوماً مستلزم طبیعت گرایی است و خداباوری را منع می کند؟ آیا امکان دارد، همانطور که طبیعت گرایی معتقد است، همه چیز را می توان به فرآیندهای فیزیکی تقلیل داد یا وجود دارد بسیاری از پدیده های سرکش که از کاهش سرپیچی می کنند؟ پاسخ به این موارد مستلزم تجزیه و تحلیل دقیق مفاهیم "تکامل" است. «طبیعت‌گرایی» و «خداباوری». پذیرش نظریه تکامل دقیقاً به چه معناست؟ تفاوت آن با داروینیسم چیست؟ آیا تکامل هدایت شده است یا هدایت نشده؟ چیست طبیعت گرایی؟ انواع مختلفی از طبیعت گرایان متافیزیکی وجود دارد: حذفی ماتریالیست‌ها، فیزیکالیست‌ها و دوگانه‌گرایان ملکی نوظهور. رابطه چیست بین طبیعت گرایی متافیزیکی و طبیعت گرایی روش شناختی؟ خداباوری الف را تأیید می کند خدای خالقی که همه موجودات را حفظ می کند، که متعالی و در عین حال ذاتی است. پس اگر خداباوری خدایی را مطرح می کند که در جهان فعال است، آیا این بدان معناست که تحقیقات علمی ممکن است در مواقعی باید توضیحات فراطبیعی را بپذیرید، وقتی که توضیحات طبیعی شکست می‌خورد؟ نتیجه گیری کلی من نوعی شک و تردید کاهش یافته است - که با توجه به تکامل، نه طبیعت گرایی و نه خداباوری از نظر منطقی پیروی نمی کنند. در مورد اینکه آیا تکامل هدایت شده است یا بدون هدایت، تنها موقعیت صحیح «تعیین نشده» است. در این مثال متافیزیکی است موقعیت ها ممکن است شکاف های دانش را با فرافکنی پر کنند، اما نمی توانند موارد ضروری را برآورده کنند و شرایط کافی برای دانش لازم است. طبیعت گرایی متافیزیکی و خداباوری جهان بینی هایی هستند که فرد به عنوان منسجم ترین تبیین کلی از آن پذیرفته است طیف گسترده ای از تجربیات، شهودها و تأملات در مورد زندگی آنها. چه تکامل شواهدی برای یکی و علیه دیگری ارائه می دهد که اغلب بر اساس متافیزیک قبلی فرد است مفروضات، زیرا همه حقایق مملو از تئوری هستند. عدم تعیین تئوری اجازه می دهد برای تئوری های متعددی که پدیده های یکسانی را پوشش می دهند، که هر کدام از نظر معرفتی ارائه می دهند توضیح کافی با این حال، ناهنجاری های سرکش متعددی که علمی را به چالش می کشد تبیین و کاهش مشکلاتی را برای طبیعت گرایان سخت گیر ایجاد می کند. در حالی که هیچ کدام طبیعت گرایی و خداباوری را نمی توان از نظر عینی درست دانست، می توان دلایلی برای آن ارائه کرد انتخاب یکی یا دیگری بر اساس انسجام کلی. بذر این پایان نامه زمانی که من در کلاس ششم بودم و کلاس ما کاشته شد فیلمی را تماشا کردم که در آن فسیل یافتن بقایای لوسی در سال 1974، 3 میلیون سال را توصیف می کرد. هومینین قدیمی، در دره ریفت در اتیوپی. در نتیجه، احتمالاً به آن اعتقاد داشته‌ام تکامل بیش از آن چیزی است که من به خدا اعتقاد داشته باشم. با این حال، من هرگز این دو را پیدا نکردم متقابل ناسازگار وقتی شروع کردم به تدریس کلاس های فلسفه مقدماتی که با ارائه مروری زمانی از تاریخ فلسفه، متوجه شدم که دومی نیمی از قرن نوزدهم یک تغییر شدید به سمت فلسفه های ماتریالیستی را تجربه می کند. هنوز هیچ چیز در خود فلسفه ها واقعاً این تغییر را توضیح نمی دهد. من به این باور رسیدم یکی از دلایل اصلی این تغییر داروینیسم است. همانطور که داروین یک زیست شناس است و نه یک فیلسوف، او از اکثر گلچین های فلسفی کنار گذاشته شده است. بنابراین شروع به مصرف مکمل کردم کتاب درسی با خواندن در مورد تکامل و شامل سخنرانی در مورد داروین. من هم شروع کردم خواندن برخی از فلسفه های ادبیات زیست شناسی، یعنی فلسفه دنت و داوکینز، که احساس می کرد داروینیسم وجود خدا را رد می کند. این هم تایید شد اعتقاد من بر این است که نظریه تکاملی تأثیر اولیه ای بود که به حرکت به سمت دامن زد ماتریالیسم با این حال، در حالی که من با این افراد این فرض را به اشتراک می گذارم که داروین به آن کمک کرده است به این تغییر دامن زدم طبیعت گرایی من مانند پلانتینگا، طبیعت گرایی را پوششی بر نظریه تکاملی می دانم. به جای نتیجه منطقی آن. به همین دلیل از تمامی اساتید و دانش آموزانم تشکر می کنم به من کمک کرد تا در مورد این موضوع تحقیق و اصلاح کنم. تعداد آنها بسیار زیاد خواهد بود اینجا لیست کنید من فقط سعی می کنم به طور خلاصه به برخی از آنها اشاره کنم. من می خواهم به خصوص تشکر کنم دانشگاه Marquette و اساتید آن به خاطر اینکه به من اجازه دادند تا علایق تحقیقاتی خود را دنبال کنم و به خاطر فراهم کردن دفتر و همچنین اتاق مطالعه در کتابخانه برای من. من می خواهم به ویژه از مدیر پایان نامه ام، دکتر مایکل رین، برای سالیان متمادی تشکر می کنم او به هدایت این پروژه کمک کرده است. همچنین از اعضای کمیته ام جناب آقای دکتر تشکر می کنم. نوئل آدامز، دکتر استن هریسون، دکتر بیل استار، و دکتر لی رایس، و همچنین بقیه افراد اساتید و کارکنان گروه فلسفه من همچنین می خواهم از فلسفه تشکر کنم اعضای هیئت علمی بخش، کارکنان، دانشجویان و کتابداران در شش کالج که در آن زمان تدریس کرده ام نوشتن آن: دانشگاه لویولا مریلند، دانشگاه آرورا، دانشگاه کنکوردیا ویسکانسین، کالج لیک فارست، دانشگاه گرین بی ویسکانسین و مارکیت دانشگاه. همچنین می‌خواهم از خانواده‌ام، دوستان، بچه‌های جوان و دوستانم تشکر کنم دانشجویان فارغ التحصیل برای همه حمایت هایشان. در آخر از هر کسی که مایل است تشکر کنم برای صرف وقت و انرژی برای خواندن این. این نشان دهنده بیش از سه دهه کار در فلسفه، و امیدوارم راه حلی برای یک موضوع دشوار که موضوع آن است، فراهم کند بسیاری از بحث های جاری.

در این مقاله تلاش می شود رابطۀ علم و دین از منظر اندیشۀ پویشی وایتهد بررسی و تحلیل شود. برای این امر ابتدا الگوهای چهارگانۀ رابطه علم و دین (تضاد، تمایز، گفت‌وگو و تلفیق) توضیح داده می‌شود. سپس، درباره نظام مابعدالطبیعی پویشی بحث می‌شود تا نشان داده شود که علم و دین چگونه در چهارچوب این نظام فراگیر هماهنگی یا تلفیق پیدا می‌کنند. و در آخر، اصول حاکم بر رابطۀ این دو قلمرو استخراج می‌شود که تحلیل آن‌ها از پویایی و تحول علم و دین، ناظربودن هر دو بر واقعیتی واحد و سروکار داشتن با وجوهی از واقعیت، طبیعی¬بودن تضاد بین این دو، به رغم اغراق در آن، و تحول معرفت دینی در پرتو معرفت علمی حکایت می کند.

الحاد جدید وصف جریانی است که در دهۀ نخست قرن حاضر، با انتشار سلسله‌ای از کتاب‌های پرفروش و در واکنش به حملات تروریستی برخی افراطیون دینی، به عرصۀ افکار عمومی آمد. این جریان هرچند ریشه در گذشته دارد و مبانی و مفروضات آن همان مبانی و مفروضات ملحدان گذشته است، با اتخاذ رویکردی بسیار خصمانه، به جریانی توفنده و جدید علیه دین و دین‌داران تبدیل شد. سخنگویان، و به اصطلاح پرچمداران آن عبارت‌اند از داکینز، دنت، هریس، و هیچنز. برخی از این ملحدان پیش‌تر به عنوان یک طرح کلان دست به عمومی و همه‌فهم کردن علومی چون زیست‌شناسی، به ویژه نظریۀ فرگشت و انتخاب طبیعی، زده بودند و اینک از آن جهت حمله به باورهای دینی استفاده می‌کنند. آنها در نقد خود به جای تکیه بر استدلال یا نقد دلایل و براهین مؤمنان، رویدادهای تاریخی و نیز رفتار و کردار برخی گروه‌های تندرو دینی، به ویژه اسلامی، را معیار داوری خود دربارۀ دین و خداباوری می‌دانند. همچنین ملحدان جدید بدون آن که مبانی و تکیه‌گاه‌های خود را اثبات کنند، با تکیه بر آنها چنین وانمود می‌کنند که باورهای دینی اموری فرگشتی است و در نتیجه می‌توان با توجه به این نظریه و نیز با تکیه بر جهان‌بینی طبیعت‌گرایانه آن باورها را تبیین تجربی و طبیعی کرد. در این مقاله با توجه به دیدگاه‌های منتقدان آنها، اعم از خداباور و الهی‌دان و خداناباور، نشان داده‌ایم که اولاً طبیعت‌گرایی آن ‌گونه که این ملحدان از آن می‌گویند و بر آن تکیه می‌کنند، یک نظریۀ علمی نیست، بلکه در واقع نوعی جهان‌بینی و نگرشی مابعدالطبیعی است. ثانیاً ملحدان در همین موضع مرتکب خطای آشکاری می‌شوند و آن خلط معانی گوناگون طبیعت‌گرایی است. ثالثاً بر خلاف نظر آنها میان علم و دین تعارضی نیست، بلکه اگر تعارضی هست به قول پلنتینگا میان طبیعت‌گرایی و علم است.

طراحی هوشمند به عنوان یک جنبش اجتماعی با انتقادهای فیلیپ جانسون به طبیعت‌گرایی و داروینیسم و همراهی او با افرادی همچون مایر، دمبسکی و بیهی و حمایت فیلسوفانی همچون پلنتینگا، مورلند و کریگ در دهۀ آخر قرن بیستم شکل گرفت. در نگاه آنان طراحی هوشمند یک برنامۀ پژوهش علمی با مشارکت دانشگاهیان است که نشان خواهد داد بر عالم یک طراحی هوشمند حاکم است. سوبر به عنوان یکی از منتقدان طراحی هوشمند معتقد است که طرفداران ایدۀ طراحی هوشمند گرفتار تطبیق‌های ناقص در مورد پدیده‌ها هستند. از نظر او طراحی هوشمند شرط آزمون‌پذیری را ندارد و در نتیجه قابل ورود به عرصۀ علمی و تحقیقاتی نیست. در این مقاله نشان داده شده که اولاً تصویر او از آزمون‌پذیری کامل نیست. ثانیاً طراحی هوشمند، می‌تواند، با ملاحظاتی، همان معیار سوبر را نیز تأمین کند. اساس اِشکال او ناشی از تصور نادرستی است که از وجود یک طراح هوشمند فراطبیعی دارد. نقد نخست این مقاله را می‌توان، علاوه بر یک تقریر قیاسی معتبر از کبرای برهان نظم، انتقادی بر طبیعت‌گرایی روش‌شناختی نیز در نظر گرفت.

پس از آنکه در قرن هفدهم میلادی مدعای تعارض علم جدید و دین، در بستر مناقشات میان احکام نجوم جدید و آموزه­ های کتاب مقدس مسیحی، شکل گرفت، داروینیسمِ سربرآورده در قرن 19 جبهه جدیدی گشود و بر آتش تعارض در بستر مناقشه میان آفرینش­گرایی، به منزله یکی از آموزه­ های اصلی کتاب مقدس مسیحی، و تکامل گرایی زیست شناختی دامن زد و مدعی شد که این آموزه دینی استحکام و اتقان علمی ندارد. ریچارد داوکینز، به عنوان یکی از مدافعان پر سر و صدای داروینیسم، نیروهای کور طبیعی را برای توضیح پیدایش انسان کافی دانست و به بی­ نیازی از خدا حکم کرد. پلنتینگا، ضمن کوشش برای صورت­بندی تکامل­ باوری، دو مدعای اصلی تکامل­ باوری، یعنی "تصادفی" بودن تکامل و همچنین مدعای منشأ مشترک، را به چالش می گیرد و تاکید می کند که نتایج مورد نظر تکامل­ باوران به طور خاص، و مدعیان تعارض علم و دین به طور عام، نه بر علم، بلکه بر پایه ترکیبی از علم و طبیعت­ گرایی متافیزیکی استوار است . او افزوده طبیعت ­گرایی متافیزیکی به علم را نه پذیرفتنی می­ داند و نه ذاتی تبیین­های علمی، بلکه علم جدید را با باورهای دینی سازگارتر می پندارد.

در این مقاله، با ارائۀ یک دسته بندی چهارگانه از معتقدان به سازگارگرایی و ضدسازگارگرایی تکامل داروینی با الهیات و خداباوری، آرای برخی از مهم ترین نمایندگان این دسته های چهارگانه مطرح شده است. داکینز و دنت از گروه ضدسازگارگرایان اتئیستی و علامه طباطبایی از گروه ضدسازگارگرایان خداباور انتخاب شده اند. جان هات در گروه سازگارگرایان تفکیکی و شهید مطهری و پلانتینگا نیز در گروه سازگارگرایان خداباور مورد بررسی قرار گرفته اند. پس از بررسی آرای هر گروه و بیان برخی از انتقادات، در پایان، در مورد امکان سازگاری تکامل داروینی (با برخی ویژگی های آن مثل انتخاب طبیعی) با الهیات و خداباوری تردیدهایی مطرح شده است.

رواج پوچ‌گرایی و موج بی‌معنایی در زندگی معاصر، فصل جدیدی در ادبیات و علوم امروزی ایجاد کرده است. این معضل سبب شده تا انسان معاصر به مسأله معنای زندگی رجوع مجدد و تأمل بیشتری داشته باشد. گسترش فراگیر حس پوچی و بی‌معنایی در زندگی مدرن، حتی در طیف نخبگان علمی و فرهنگی، ضرورت توجه به این مباحث را بیشتر می‌کند. مسئله معنای زندگی از آنجا که با ساحت‌های گوناگونی مرتبط بوده و احاطه به همه‌ی ابعاد آن از فهم و درک بشر خارج است، ضرورت رجوع به آموزه‌های اصیل دینی برای عرضه پرسش‌ها و پاسخ‌ها اهمیت دوچندان می‌یابد. در این مقاله اصول و مبانی معنای زندگی از دیدگاه قرآن با تکیه بر آراء تفسیری آیت‌الله جوادی آملی مورد بحث قرار می‌گیرد.

چکیده یکی از پرسشهای عمومی مربوط به افعال الهی آن است که آیا اعمال خداوند دارای غرض و غایت است یا آن که افعال او بدون هیچ غایت خاصی انجام می‌پذیرد. بحث غایت و علل غایی ارتباط وثیقی با مساله حکمت الهی دارد و از افضل مباحث حکمت به شمار می‌رود؛ زیرا با ابطال غایات و انکار علیت غایی در دایره وجود، تعطیل عالم از یک فاعل الهی و بلکه اصلاً تعطیل از هرگونه فاعلی در عالم لازم می‌آید. از اینروست که برخی از حکما و متکلمان «عنوان حکمت خدای تعالی» را بر این بحث گذارده‌اند.

نظریه‌های معنای زندگی را در یک تقسیم‌بندی کلان و اجمالی می‌توان به دو دستۀ دیدگاه‌های طبیعت‌گرا و غیرطبیعت‌گرا افراز کرد. یکی از اشکالات همیشگی وارد بر دیدگاه‌های طبیعت‌گرا ناتوانی آنها در حل معضل پوچی است؛ طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه عنوان ایده‌ای است که مدعی شده بر مبنای پیشرفت‌های علمی و دستاوردهای فناورانه می‌توان، در عین پای‌بندی به طبیعت‌گرایی، از معضل پوچی رهایی یافت. در این مقاله، با تأکید بر دیدگاه‌های لئو تولستوی و تامس نیگل دربارۀ معضل پوچی، طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه، بر مبنای دیدگاه دن ویجرز، با یک صورت‌بندی استدلالی تقریر می‌شود. همچنین، به منظور داوری دربارۀ کارآمدی طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه در رهایی یافتن از معضل پوچی، مبانی و پیشفرض‌های معناشناختی، معرفت‌شناختی، و انسان‌شناختی آن از جمله جعل‌گرایی، علم‌گرایی و فیزیکالیسم مورد بررسی و واکاوی قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که این دیدگاه، بر خلاف ادعای مطرح‌شده از سوی ویجرز، قابلیت حل معضل پوچی را ندارد، بلکه مؤیدی بر ناتوانی طبیعت‌گرایی در حل معضل پوچی است.