جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 22
مراتب عقل در حکمت متعالیه
نویسنده:
زهرا عباسی ، موسی ملایری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
عقیده و ایمان پدیده ای است که به طور فطری از آغاز بلوغ عقلی در نهاد بشر نقش می بندد، خواه به گونه درست و آگاهانه و خواه ناآگاهانه و از راه تقلید. این امر خود موجب پیدایش مکاتب و ادیان و ظهور مذاهب مختلف گردیده است. توده مردم غالبا عقاید خویش را بر اساس تقلید کورکورانه پی­ریزی می کنند، ولی در میان خواص، عکس قضیه است؛ زیرا این گروه که در واقع رهبری توده های مختلف را برعهده دارند، غالبا عقاید خود را از روی آگاهی و مطالعه، تنظیم و ابراز می نمایند. بدون شک یکی از دغدغه های اساسی ذهن بشر، مساله عقل است که بیشتر فلاسفه و اندیشمندان در پی پاسخی به آن بوده اند. در میان فلاسفه اسلامی، صدر المتالهین شیرازی ملقب به ملاصدرا توانست علاوه بر اینکه اندیشه و فلسفه مشائیون و اشراقیون را با هم تلفیق کند، تقریر آراء خود را با تعالیم اسلامی به گونه ای سازگار نماید که نتیجه آن حل مشکلات اساسی ای شد که حکمای مشایی و اشراقی با آن مواجه بودند. ملاصدرا سه راه برهان عقلی، تهذیب نفس و وحی را با یکدیگر ترکیب نمود. استفاده از این شیوه نقش مؤثری در ایجاد آموخته های دینی و مفاهیم فلسفی پدید آورد. تحقیق حاضر با روش تحلیلی توصیفی به بررسی نظریات ملاصدرا و بیان جایگاه و مراتب عقل در حکمت متعالیه می­پردازد.
مفارقة العقل الهيولانى عند ابن رشد "دراسة تحليلية نقدية"
نویسنده:
ماجدة رمضان مصطفى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
ارزش عقل از دیدگاه ابن عربی و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، هاجر پران سعدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
ابن عربی بر نقش دوگانه عقل كه دارای دو حكم متفاوت است تاكيد می ورزد. او معتقد است عقل از جنبه «فعل» متناهی و از جنبه «قبول» نامتناهی است. به اعتقاد او، در مقام فعل، از قلمرو محدود و معينی برخوردار است، اما در مقام قبول، حد و مرزی ندارد و می تواند در پرتو قلب و وحی، منور گردد و حقايق را دريافت كند. عقل در اين وجه مقلد و تابع وحی و قلب است .از ديدگاه علامه طباطبايی، عقل يكی از شريف ترين نيروهای انسانی است كه می تواند كليات و حقايق را ادراک كند. اما به تنهايی قادر به تحصيل و درک همه حقايق نيست، بلكه عقل به عنوان ابزار معرفتی انسان، دارای حيطه و قلمرو مشخص بوده و نيازمند وحی است تا به معارفی كه خارج از دسترس اوست، راه يابد. عقل، نه آن مقدار ناتوان است كه از فهم كتاب و سنت به نحو كلی عاجز باشد و نه آن مقدار توانمند است كه بدون هيچ گونه محدوديتی بتواند به شناخت كامل خداوند و حقايق، نايل گردد. در عين حال عقل و ادراكات آن ارزشمند است، بدين معنا كه می توان برای شناخت گزاره های وحيانی از آن بهره جست.
صفحات :
از صفحه 150 تا 163
تبیین وجودشناختى فطریات از طریق مبانى حکمت متعالیه
نویسنده:
محسن ایزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
فطریاتِ انسان، از جهات پرشمارى درخور بررسى هستند. این مقاله به تبیین وجودشناختى حقایق فطرى موجود در انسان مى پردازد. امور فطرى عبارت اند از استعدادهاى انسان که به تدریج در قلمرو عقل نظرى و عقل عملى تجلى مى یابند. امور فطرى در این صورت مشمول قاعده فلسفى «کل حادث مسبوق بقوة و مادة تحملها» خواهند بود که مبیّن نیاز آنها به محل (موضوع) مادى است. نیاز امرى مجرد (مانند ادراک عقلى) به موضوعى مادى، با اصول فلسفى رایج در فلسفه هاى پیش از صدرالمتألهین تبیین پذیر نیست؛ اما با استفاده از اصول فلسفى حکمت متعالیه مى توان اثبات کرد که امور فطرى، استعدادهاى موجود در نفس انسان هستند که به تدریج از طریق حرکت جوهرى اشتدادى فعلیت مى یابند. بر اساس اصول فلسفى صدرالمتألهین، فطریات نحوه وجود انسان هستند و نه صفاتى عارض بر وجود او.
صفحات :
از صفحه 57 تا 74
نظریه فلاسفه در باره چیستی و کارکرد عقل عملی
نویسنده:
علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
فلاسفه امتیاز نفس انسانی از نفس حیوانی را به عقل نظری و عملی می‌دانند. اما در بیان چیستی این دو عقل در میان ایشان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در کلمات ایشان حداقل چهار تفسیر درباره این دو عقل قابل استنباط است. این نوشتار پس از گزارش اقوال و بیان کارکردهای عقل عملی به ارزیابی آراء و تبیین نظریه مختار پرداخته است. قول مشهور در میان متأخران این است که در نفس انسانی بیش از یک عقل وجود ندارد که همه علوم و احکام کلی را ادراک می‌کند. اما چون این علوم بعضی نظری صرف بوده و به حقایق خارجی و نفس الامری اختصاص دارد به آن‌ها عقل نظری گفته می‌شود. اما بعضی دیگر چون احکام مربوط به اعمال اختیاری انسان است به آن‌ها عقل عملی گفته می‌شود. در این تفسیر امتیاز دو عقل از یکدیگر اعتباری و به مدرَکات آن‌ها است. به باور این مقاله این تفسیر به رغم شهرت آن مورد نظر اساطین حکمت نبوده و با اشکالات متعدد مواجه است. اما اقوال دیگر با اندکی تسامح به تفسیر واحد و جامعی قابل ارجاع می‌باشند و آن این که فعل اولی و بالذات عقل عملی استنباط احکام جزیی عملی از احکام کلی عقل نظری است که چون این احکام در حاکمیت عقل بر قوای بدنی، سبب پیدایش اراده در نفس برای صدور افعال اختیاری و صنایع انسانی می‌گردد به عقل عملی قوه عامله نیز گفته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
ماهیت وحی در اندیشه ابن سینا
نویسنده:
منصور ایمان پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسأله‌ی وحی از مسایل اساسی حوزه‌ی دین‌شناسی محسوب می‌شود و یکی از فصول مهم‌ کلام جدید و فلسفه‌ی دین را به خود اختصاص داده و تحت عنوان«تجربه‌ی دینی»تفسیر و تحلیل می‌شود.فیلسوفان،متکلمان و مفسران مسلمان نیز این موضوع را از جنبه‌های‌ گوناگون مورد بحث قرار داده‌اند و این نوشتار،در پی تبیین نظر یکی از بزرگ‌ترین‌ فیلسوفان مسلمان،یعنی ابن سینا است و نظر او در این خصوص،محور همه‌ی تفسیرهای‌ فیلسوفان مسلمان و متکلمان عقل‌گرا در جهان اسلام محسوب می‌شود. ابن سینا پدیده‌ی وحی را متناسب با نظام فلسفی خود،از حیث روشی و ساختاری مورد بحث و تحلیل قرار داده است.ورح القدس یا فرشته‌ی وحی در نظر او همان عقل فعال است‌ که مخزن علوم و معارف و مفیض آن‌هاست.گیرنده‌ی وحی نیز بعد عقلانی نبی،یعنی‌ مرتبه‌ی عقل قدسی اوست که در پرتو استعداد ذاتی و تکامل وجودی،به مقام اتصال ویژه با عقل فعال نایل گشته است.بر پایه‌ی این دیدگاه،نفس نبی در مرتبه‌ی عقل قدسی با عقل‌ فعال مرتبط می‌گردد و خیال تکامل یافته‌ی او به شکار محصول این ارتباط می‌پردازد و آن‌ را به صورت شبح خیالی‌داری مقدار و ابعاد در می‌آورد.سپس این صور خیالی،به حس‌ مشترک سرازیر می‌شوند و از آن‌جا در حواس نبی،تمثل می‌یابند.
صفحات :
از صفحه 151 تا 162
امکان سنجی پایبندی به مبانی اسلام در جامعه مدرن
نویسنده:
مرضیه سادات سجادی, محمد جعفری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با استیلای فرهنگ مدرن بر جوامع غربی، فضای فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی این جوامع به ناگاه دستخوش تغییرات بسیار گسترده ای گردید. جامعه خدامحور و آخرت گرا، تبدیل به جامعه ای انسان محور و دنیاگرا گشت، وحی الهی که تا دیروز تنها منبع شناخت و داوری معرفت بود، جای خود را به عقل بشری داد. از سوی دیگر، تعاملات و تهاجمات فرهنگی، جوامع اسلامی را با پدیده نوظهور مدرنیته روبه رو گرداند و معیارهای اسلامی، به چالش کشیده شد. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی مبانی فرهنگ مدرنیته را بررسی کرده و نشان می دهد که این مبانی همچون اومانیسم، سکولاریسم، تعبدگریزی و علم زدگی در تعارض با مبانی اسلام است، اما مدرنیته که صرفا به معنای دگرگونی در فن و ابزار تولید است تعارضی با مبانی اسلام نداشته و ازاین رو، می توان در جامعه مدرن امروزی، پایبند به مبانی اسلام بود.
صفحات :
از صفحه 11 تا 26
  • تعداد رکورد ها : 22