جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الإلهيات على هدى الكتاب و السنة و العقل»، نگارش آيت الله جعفر سبحانى از عالمان معاصر شيعى، تقرير ابحاثى است كه نويسنده در بررسى عقايد اسلامى شيعى با استفاده از قرآن مجيد و سنت نبى مكرم اسلام و اهل بيت طاهرين حضرت عليهم الصلاة و السلام به روشى جديد ارائه كرده است. اين كتاب مشتمل بر چهار جلد است و مجموعا ده فصل را در بردارد: جلد اول كه به برخى مباحث مقدماتى و نيز راه ‏هاى شناخت خداوند و نيز مباحث اسماء و صفات الهى اختصاص يافته، داراى سه فصل و فصل سوم مشتمل بر چهار باب به شرح ذيل مى‏ باشد: 1. مقدمات أصوليّة عامة. 2. الطّرق إلى معرفة اللّه. 3. الأسماء و الصّفات، كه مشتمل بر ابواب ذيل مى‏ باشد: الف. الصفات الثبوتية الذاتية. ب. الصفات الثبوتية الفعلية. ج. الصّفات الخبريّة. جلد دوم مشتمل بر باب چهارم از مباحث اسماء و صفات و سه فصل ذيل مى ‏باشد. در اين فصول به مسائل مهم و غامضى چون قضاء و قدر، مساله بداء و عدل الهى پرداخته شده است: 4. القضاء و القدر. 5. البداء. 6. العدل الإلهي و أفعال العباد. جلد سوم كتاب به مباحث نبوت اختصاص يافته و داراى دو فصل ذيل مى باشد: 7. النبوة العامة. 8. النبوة الخاصة. جلد چهارم كتاب به موضوع امامت و خلافت و جانشينى پيامبر اكرم و نيز موضوع معاد اختصاص يافته و داراى دو فصل ذيل مى‏ باشد: 9. الإمامة و الخلافة. 10. المعاد. ‏

کتاب «دیدگاه های شیعه در مسائل مربوط به تقریب» تالیف جعفر سبحانی تبریزی، به بررسی برخی از مباحث مطرح شده در مکتب شیعه پرداخته و ضمن بیان نظرات این مکتب راجع به بعضی از موضوعات، به برخی از ایرادات و شبهات وارد بر شیعه نیز پاسخ می دهد. مولف در ابتدای کتاب مباحثی را پیرامون پیدایش تشیع مطرح کرده و سپس موضوع عصمت ائمه اطهار (ع) را با بیان دلیل مورد بررسی قرار می دهد و در ادامه به بررسی موضوعاتی مانند: مصحف فاطمه (ص)، ایمان ابوطالب از نگاه شیعه، رفع تهمت تکفیر صحابه از شیعه، موضوع سجده بر تربت و دیگر مباحث عقیدتی می پردازد.

«رؤية الله في ضوء الكتاب و السنّة و النقل الصريح»، اثر آية الله سبحانى مى‌ باشد. عقايد اشاعره (اهل حديث) كه ابوالحسن اشعرى در كتاب الانابه آنها را تا 51 اصل شمرده است، بيان مى‌ كند، خداوند بر عرش خود استقرار دارد، خدا چهره‌ اى دارد؛ ولى بدون كيفيّت (بلا كيف)، خدا داراى دو دست است، بدون كيفيّت، خدا چشم دارد؛ اما بدون كيفيّت و براى همه اين اصول به آياتى از قرآن كريم استناد مى‌ كند. اين بحث كه در كتب كلامى به تجسيم، تشبيه و رويت خدا معروف شد، قرن‌ هاى زيادى از بحث‌ هاى داغ محدّثان و متكلمان بود تا اين كه به ابن تيميّه مى‌ رسيم. او در رساله حمويه و واسطيّه اين مساله را مى‌ آورد با اين جمله: كه ما از مجموع آيات نتيجه مى‌ گيريم كه خدا در بالاى اين عالم محسوس است. در ردّ اين عقيده كتاب‌ هاى زيادى به رشته تحرير درآمده است كه يكى از اين كتب از انديشمند و متفكر اسلامى آية الله سبحانى مى‌ باشد كه در كتاب خود در صدد ابطال اين نظريه با براهين عقلى و آيات قرآن و روايات است. ايشان اين نظريه را وارداتى می داند و ريشه اين نظريه را در كتب عهدين مى‌ داند كه از طريق اجبار يهود وارد محيط اسلامى شد كه از شخصيت‌ هايى كه به ظاهر اسلام آورده بودند و اين نظريه كفرآميز را وارد جامعه اسلامى كردند كعب الاحبار و وهب بن منبه نام مى‌ برد. ايشان دلايلى را كه بر رويت خدا از طرف اشاعره بر رؤيت خداوند از قرآن كريم مى‌ آورد، آيه الى ربها ناظرة و رواياتى از صحاح و مسانيد ذكر و براهين عقلى آنها را نيز بازگو مى‌ كند و سپس تمام اين ادلّه نقلى و عقلى را پاسخ مى‌ دهد و براى عدم رؤيت به 3 آيه از قرآن و روايات پيامبر (ص) و روايات ائمه (ع) استدلال كرده و در بخش ديگر از كتاب براهين عقلى بر عدم رؤيت ذكر مى‌ كند تا اينجا رؤيت خدا كه تفسير حسى با ديدگان مادى بود در كتاب آمده و رؤيت يك تعبير ديگر دارد كه اين عقيده مخصوص شيعيان و معتزله مى‌ باشد و آن رؤيت قلبى و شهود باطنى مى‌ باشد كه اين رؤيت در پرتو ايمان كامل به دست مى‌ آيد كه اين بحث در بخش آخر كتاب ايشان گنجانده شده است و ادله نقلى و برهان‌ هاى‌ عقلى او را به طور كامل ذكر مى‌ كند. اين بحث در كتب راهنماى حقيقت و فرهنگ عقائد و مذاهب اسلامى از ايشان نيز آمده است.

کتاب «التقیة، مفهوم ها مدها، دلیلها» پیرامون یکی از آموزه های شیعی یعنی تقیه به نگارش در آمده است. مولف در ابتدای کتاب خود بحثی گذرا در رابطه با مفهوم لغوی، اصطلاحی و تاریخی تقیه انجام داده و در ادامه مباحثی مانند: هدف از تشریع تقیه، تقیه در قرآن، تقیه در سنت و دیگر موضوعات مرتبط را مورد بررسی قرار می دهد. وی همچنین به شبهاتی که در موضوع تقیه وارد شده است پاسخ می دهد.

«حوار مع الشيخ صالح بن عبد الله الدرويش حول الصحبة و الصحابة» نوشته آيت الله جعفر سبحانى در دو مجلد به نقد دو كتاب از يك عالم حنبلى پرداخته است. نويسنده در مقدمه جلد اول با اشاره به مقدمه كتاب «تأملات فى نهج البلاغه» كه در آن علما را به گفتگو دعوت كرده است، گشايش اين شيوه را آرزوى ديرين خود دانسته و مناقشاتش درباره كتاب مذكور را ارائه مى نمايد.

كتاب «تحسین و التقبیح العقلیان و مکانتهما فی العقیدة و الشریعة» از آثار آيت الله جعفر سبحانى است كه در آن به تبيين و بررسى قاعده حسن و قبح عقلى پرداخته است. اين كتاب به زبان عربى نگارش يافته است. در اين كتاب رساله ديگرى نيز به نام «رسالة فى فلسفة الاخلاق و المذاهب الاخلاقية» ديده مى‌ شود كه پنجاه صفحه آخر كتاب را به خود اختصاص داده است.

«الإيمان و الكفر فى الكتاب و السنة» كتابى است كلامى به زبان عربى، تاليف آيت الله جعفر سبحانى از علماى معاصر شيعه، كه به بررسى موضوع ايمان و كفر از ديدگاه قرآن كريم و سنت شريف نبوى مى پردازد. در اين كتاب حقيقت ايمان و كفر و حدود هر يك كاملا بيان شده و تفاوت ميان اسلام و ايمان مورد بررسى قرار مى گيرد و به نقد و بررسى حكم تكفير اهل قبله توسط فرقه وهابيت پرداخته شده، ثابت مى شود كه تكفير اهل قبله مادامى كه متدين به توحيد بارى تعالى و معتقد به رسالت پيامبر گرامى اسلام هستند رويه‌ اى كاملا اشتباه است. با ابطال اين ديدگاه اين نتيجه به دست مى آيد كه تمام طوائف و فرق اسلامى زير سايه اعتقاد به توحيد و رسالت پيامبر خاتم (ص) در زمره مسلمانان داخل اند و تكفير ايشان به هيچ وجه صحيح نمى باشد.

یکی از بحث برانگیز ترین و جنجال خیز ترین مباحث فکری بشر بحث جبر و اختیار انسان در افعالش می باشد. از زمانی که اندیشه بشر پیرامون جهان و نیز ماهیت خود شروع شد بحث جبر و اختیار یکی از ذهن مشغولی ها و دغدغه های عمده و اصلی او گردید. مبحث جبر در مکاتب فکری گوناگون و با مضاف الیه های مختلف مطرح شده است که به همین دلیل پاسخ هائی گوناگون به خود دیده است مانند جبر تاریخی، جبر فلسفی، جبر کلامی و... کتاب حاضر به بررسی مکاتب جبر و اختیار از دیدگاه قرآن و اصول فلسفی بحث های آیت الله جعفر سبحانی می پردازد.

کتاب «الارادة الالهیة التکوینیة و التشریعیة» تاليف آيت الله جعفر سبحانی تبريزي، پیرامون موضوع اراده تکوینی و تشریعی نگارش یافته است. مولف در آغاز کتاب خود صفات را تقسیم کرده و آنها را مورد بررسی قرار می دهد تا بتواند جایگاه صفت اراده را به درستی تبیین نماید. وی در ادامه به موضوعات دیگری مانند: حقیقت اراده انسانی، اراده الهی از صفات ذات، اراده الهی از صفات فعل، بحث از اراده الهی پرداخته و در انتها نیز موضوع اراده الهی تکوینی و تشریعی را مطرح کرده است. همچنین مولف نظرات فرقه های اسلامی را در موضوع اراده الهی مورد توجه قرار داده است.

«الاسماء الثلاثۀ الإله، الرب، العبادة» عنوان کتابچه اى است که به زبان عربى توسط آیت االله جعفر سبحانى به رشته تحریر در آمده است. این کتاب شرح سه کلمه فوق مى باشد که معانى آنها را در کتاب و سنت مورد دقت قرار داده است. نویسنده در مقدمه، سه کلمه: اله، رب عبادت را از مهم ترین تعالیم قرآن کریم مى شمارد. وى شایسته مى داند که مسلمان باهوش به معناى آن اطلاع یافته و پرده هاى ابهام را از معناى این کلمات کنار بزند؛ لذا در این رساله به مطالعه این کلمات در قرآن کریم، سنت نبوى و کلمات علماى ابرار اقدام مى کند.