جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«تعلیقات نقض» تألیف میر جلال الدین حسینى اُرموى معروف به محدث ، مجموعه تعلیقات ایشان بر کتاب «نقض» از آثار قرن ششم هجرى است که در دو مجلد منتشر شده است. کتاب مشتمل بر 224 تعلیقه مى باشد که 93 تعلیقه آن در جلد اول و مابقى در جلد دوم آمده است. نویسنده پس از پایان تعلیقات در جلد دوم کتاب بخش مختصرى را با عنوان «استدراکات» افزوده است. این کتاب همانند کتاب نقض تنها به مباحث کلامى نپرداخته و به تناسب مطلب، مباحث و موضوعات گوناگونى را گرد آورده و مورد نقد و نظر قرار داده است. به عنوان نمونه برخى از عناوین تعلیقات عبارت است از : 1.کتابخانه هاى تشیع. (جلد اول) 2.فرقه لاسکیان. (جلد اول) 3.حسن صباح و مرزبان تاج الملک. (جلد اول) 4.در رواة و ثقات أئمه علیهم السلام. (جلد اول) 5.در ترجمه علمائى که در کتاب نقض یاد شده، در104 صفحه. (جلد اول) 6. دوران خلافت بعد از پيامبر (ص). (جلد دوم) 7.شعراء متقدمان و متأخران از تازیان و پارسیان، در 154 صفحه. (جلد دوم) 8.استدلال بر وجوب معرفت امام زمان به بیانى که مورد قبول همه مسلمانان است. (جلد دوم)

«تعلیقات نقض» تألیف میر جلال الدین حسینى اُرموى معروف به محدث ، مجموعه تعلیقات ایشان بر کتاب «نقض» از آثار قرن ششم هجرى است که در دو مجلد منتشر شده است. کتاب مشتمل بر 224 تعلیقه مى باشد که 93 تعلیقه آن در جلد اول و مابقى در جلد دوم آمده است. نویسنده پس از پایان تعلیقات در جلد دوم کتاب بخش مختصرى را با عنوان «استدراکات» افزوده است. این کتاب همانند کتاب نقض تنها به مباحث کلامى نپرداخته و به تناسب مطلب، مباحث و موضوعات گوناگونى را گرد آورده و مورد نقد و نظر قرار داده است. به عنوان نمونه برخى از عناوین تعلیقات عبارت است از : 1.کتابخانه هاى تشیع. (جلد اول) 2.فرقه لاسکیان. (جلد اول) 3.حسن صباح و مرزبان تاج الملک. (جلد اول) 4.در رواة و ثقات أئمه علیهم السلام. (جلد اول) 5.در ترجمه علمائى که در کتاب نقض یاد شده، در104 صفحه. (جلد اول) 6. دوران خلافت بعد از پيامبر (ص). (جلد دوم) 7.شعراء متقدمان و متأخران از تازیان و پارسیان، در 154 صفحه. (جلد دوم) 8.استدلال بر وجوب معرفت امام زمان به بیانى که مورد قبول همه مسلمانان است. (جلد دوم)

رابطه دین و سیاست و به تعبیری دیگر مناسبات کلام و سیاست در اندیشه اسلامی از جمله مباحث اساسی است که از دیرباز موضوع تحقیق و نقد و نظر عالمان و پژوهشگران است لذا مطالعه متون اصلی اسلام بیانگر برقراری نوعی نسبت میان دین و دولت است این رساله در صدد بررسی مناسبات کلام و سیاست در عصر اول عباسی تا پایان دوره متوکل می‌باشد. سوال اصلی پژوهش این چنین است: خلافت عباسی از آغاز تا پایان عصر متوکل چه پیوند و مناسبتی را با جریانات کلامی برقرار کرده است؟چرا؟در فرضیه این پژوهش آمده است: عباسیان از آغاز تا پایان عصر متوکل سیاست متفاوتی را در قبال جریانات کلامی اتخاذ کردند و این سیاست متکی بر منافع سیاسی عباسیان، اوضاع اجتماعی، رونق جریانات کلامی و نگرش‌ دینی خلفا بوده است. برای بررسی این فرضیه چهار بخش در نظر گرفته شده که بخش اول پس از چهارچوب نظری بحث در فصل اول آن به تحولات سیاسی و اجتماعی عباسیان از آغاز تا پایان متوکل پرداخته شده و آنگاه در فصل دوم تحولات فرهنگی این دوران مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم به مهمترین اندیشه‌های کلامی این دوران می‌پردازد در این بخش ابتدا به تشریح اندیشه کلامی شیعه پرداخته شده آنگاه به دیگر اندیشه‌های این عصر چون اهل حدیث، خوارج، متعزله پرداخته شده هدف در این بخش این است که ضمن معرفی هر یک از جریانات کلامی به طور اجمالی به تاریخچه، اصول مذهب، مهمترین دیدگاهها و شعب آنها پرداخته شود. موضوع بخش سوم تأثیر جریان‌های کلامی برخلافت عباسی است در این بخش به تأثیر اندیشه‌هایی چون امامت، توحید، خلق قرآن، عدالت صحابه و... برخلافت عباسی مورد بررسی قرار گرفته است. بخش چهارم که مناسبات خلافت عباسی بر جریان‌های کلامی است سعی شده است مناسبات خلافت عباسی را با هر یک از جریان‌های کلامی مورد بررسی قرار گیرد. در پایان نیز این گونه نتیجه‌گیری شد که آمیختگی دین و سیاست در اسلام مخصوصاً در قرون نخستین اسلام غیر قابل انکار است و موضوع اصلی این جدال مشروعیت است و کوشش برای اثبات مشرو عیت سیاسی باعث مناسباتی شد که خلفای عباسی با توجه به اوضاع اجتماعی از آن بهره‌برداری نمودند.

«رسائل الحكمة»، مهم ترین کتاب دُروزیه، فرقه‌ ای مذهبی، از مهم ترین انشعابات اسماعیلیه مي باشد که در آن از تجلی، تَقَمُّص، نطق، نسخ ادیان و شرایع و... به عنوان مهم‌ ترین اعتقادات دروزیان سخن به میان آمده است. این اثر که مهم‌ ترین کتاب دروزیان است، متشکل از 111 رساله و در ۶ بخش تنظیم شده است. ترتیب رساله‌ ها و محتوای آنها در تمام نسخه‌ های خطی و چاپی یکسان است. برخی از این رساله‌ ها شامل سجلاتی است که در دورۀ الحاکم صادر شده و برخی از سوی حمزة بن علی خطاب به اشخاص مختلف و برخی هم در تبیین عقاید نوشته شده‌ اند. قسمتی از این رساله‌ ها از محمد بن اسماعیل تمیمی و قسمتی دیگر هم از تألیفات سموقی است. نویسندۀ برخی از رساله‌ ها نیز نامعلوم است.

«رسائل الحكمة»، مهم ترین کتاب دُروزیه، فرقه‌ ای مذهبی، از مهم ترین انشعابات اسماعیلیه مي باشد که در آن از تجلی، تَقَمُّص، نطق، نسخ ادیان و شرایع و... به عنوان مهم‌ ترین اعتقادات دروزیان سخن به میان آمده است. این اثر که مهم‌ ترین کتاب دروزیان است، متشکل از 111 رساله و در ۶ بخش تنظیم شده است. ترتیب رساله‌ ها و محتوای آنها در تمام نسخه‌ های خطی و چاپی یکسان است. برخی از این رساله‌ ها شامل سجلاتی است که در دورۀ الحاکم صادر شده و برخی از سوی حمزة بن علی خطاب به اشخاص مختلف و برخی هم در تبیین عقاید نوشته شده‌ اند. قسمتی از این رساله‌ ها از محمد بن اسماعیل تمیمی و قسمتی دیگر هم از تألیفات سموقی است. نویسندۀ برخی از رساله‌ ها نیز نامعلوم است.

«رسائل الحكمة»، مهم ترین کتاب دُروزیه، فرقه‌ ای مذهبی، از مهم ترین انشعابات اسماعیلیه مي باشد که در آن از تجلی، تَقَمُّص، نطق، نسخ ادیان و شرایع و... به عنوان مهم‌ ترین اعتقادات دروزیان سخن به میان آمده است. این اثر که مهم‌ ترین کتاب دروزیان است، متشکل از 111 رساله و در ۶ بخش تنظیم شده است. ترتیب رساله‌ ها و محتوای آنها در تمام نسخه‌ های خطی و چاپی یکسان است. برخی از این رساله‌ ها شامل سجلاتی است که در دورۀ الحاکم صادر شده و برخی از سوی حمزة بن علی خطاب به اشخاص مختلف و برخی هم در تبیین عقاید نوشته شده‌ اند. قسمتی از این رساله‌ ها از محمد بن اسماعیل تمیمی و قسمتی دیگر هم از تألیفات سموقی است. نویسندۀ برخی از رساله‌ ها نیز نامعلوم است.

«غالیان؛ کاوشى در جریان‌ها و برآیندها تا پایان سده سوم» اثر نعمت الله صفرى فروشانى، کتابى است در موضوع غلات و تأثیر آنان در افکار و عقاید و تاریخ شیعه که به زبان فارسى نوشته شده است. کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهار فصل تنظیم شده که هر فصل مشتمل بر عناوین متعددى است. نویسنده در پى آن است تا تأثیر غلات در افکار، عقاید و تاریخ شیعه را بررسى نماید. در این تحقیق، منظور از کلمه تأثیر، اعم از تأثیرهاى مستقیم و غیر مستقیم است. فصل اول کتاب به کلیاتى چون: غلو، غلو در قرآن و روایات، غلو در ادیان پیشین، فرقه‌ شناسى غالیان، غلو در کلام و رجال شیعه و اهل سنت، تفاوت غلو در ذات و غلو در صفات اختصاص یافته است. عنوان فصل دوم، «بررسى غلات در تاریخ» است که در آن، کاوشى تاریخى درباره فرقه‌ هاى غلات و شناسایى یکایک آنها و نیز بحث از فرقه‌ هایى که هرگز وجود خارجى نداشته‌ اند، فراهم آمده است. بخش پایانى این فصل، شرح رفتار امامان شیعه با غلات و فهرست مصنفات علماى شیعه در رد غالیان است. در فصل سوم، مؤلف به تحلیل عقاید غالیان، محورهاى اعتقادى آنان، نقاط مشترک عقاید شیعه و غلات و... اهتمام ورزیده است. این فصل به دو بخش اصلى تقسیم مى‌ شود: الف- غلات در آینه عقیده (عقاید غلات) ب- غلات در آینه عمل. فصل پایانى کتاب، عهده‌ دار بررسى تأثیر منفى غلات بر تاریخ شیعه، اوصاف غالیان در منابع رجال شیعه، غلو در فقه و کلام شیعه و... است. در این فصل، تلاش مى‌ شود در حد امکان، آثار غلات در تاریخ و افکار و عقاید شیعه بررسى گردد.

«غلو؛ درآمدى بر افکار و عقاید غالیان در دین» اثر نعمت الله صالحى نجف آبادى کتابى است که به زبان فارسى، غلو در دین و عوامل پیدایش آن را مورد بررسى قرار داده است. کتاب مشتمل بر یک مقدمه و دو فصل بدین‌ ترتیب است: در فصل اول به تعریف غلو و نمونه‌ هایى از غلو درباره شخصیت‌ ها و کتب مى‌ پردازد؛ در فصل دوم عوامل پیدایش غلو درباره ائمه (ع) را مورد بررسى قرار مى‌ دهد. نویسنده در فصل اول تعریفى از غلو کرده و مى‌ گوید: «خط غلو یک جریان فکرى انحرافى است که در تاریخ طولانى بشر همیشه وجود داشته است و معناى غلو این است که انسان چیزى یا کسى را از آن حدى که هست بالاتر بداند». سپس براى غلو چند مثال ذکر مى‌ کند. نویسنده در فصل دوم سه عامل را باعث پیدایش غلو درباره ائمه (ع) دانسته است: 1. دشمنان ائمه (ع) براى منزوى کردن آنان و لکه‌ دار نمودن پیروانشان اخبارى را که مشتمل بر غلو درباره ائمه (ع) بود جعل کردند. 2. گروه عشرت‌ طلبى که مى‌ خواستند هر گونه کامجویى و هرزگى را با توجیه دینى انجام دهند یک پیغمبر جعلى مثل ابوالخطاب مى‌ ساختند که مى‌ گفت: من پیغمبر خدا هستم و امام جعفر صادق (ع) خداست و مرا مبعوث کرده تا همه گناهان را مباح کنم و بار واجبات را از دوش مردم بردارم. 3. بعضى از دوستان دلباخته ائمه (ع) اخبارى مشتمل بر غلو در فضیلت ائمه (ع) جعل کردند تا بدینوسیله افکار غلو آمیز خود را رواج دهند. این سه عامل مجموعا مثلثى تشکیل مى‌ دهند که مؤلف آن را مثلث شوم مى‌ نامد زیرا آثار زیان‌ آور و ضد اسلام آن براى جهان اسلام شکننده و تلخ بوده است.