جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تنزيه الشيعة الإثني عشرية عن الشبهات الواهية تألیف ابوطالب تجلیل، ردی بر شبهات مطرح شده در کتاب «أصول مذهب الشيعة الأمامية الإثني عشرية» نوشته ناصر عبدالله بن علی قفاری به زبان عربی است. از آثاری که در سال‌های اخیر بر ضد شیعه به نگارش درآمده و تبلیغات زیادی برای آن شده کتاب اصول مذهب الشیعة الاثنی عشریة، نوشته دکتر ناصر عبدالله بن علی قفاری است. او در این کتاب اصول عقاید شیعه را بررسی می‌کند و طبق آنچه خود مدعی است عقاید شیعه را با رجوع به کتب آن‌ها بررسی و نقد می‌کند. کتابی که مورد بحث ماست در اصل رساله دکترای وی به راهنمایی محمد رشاد سالم است که در سال 1407ق در دانشگاه محمد بن سعود، در بخش عقاید و مذاهب معاصر، دفاع شده و توصیه به چاپ و تبادل آن بین دانشگاه‌ها گردیده است. قفاری در این کتاب قصد داشته به منابع شیعی به‌طور مستقیم و بدون واسطه رجوع کند و از منابعی که باواسطه از شیعه نقل می‌کنند بپرهیزد او ادعا می‌کند که مسائل را صادقانه از کتب آن‌ها نقل می‌کند و از منابعی استفاده می‌کند که نزد شیعه معتبر است. نویسنده در مقدمه‌اش، کتاب قفاری را پر از شبهات پوشالی و افترائات ضعیف باطل بر ضد شیعه امامیه می‌داند. او در نقل این شبهات از ابن تیمیه و دیگر دشمنان شیعه تبعیت کرده است. تجلیل شیوه خود در این نوشتار را به سبک تعلیقه بر شبهات به‌اجمال و اختصار دانسته است. وی از این‌که با اهانت و بی‌ادبی مقابله به مثل کند اجتناب کرده است. اولین شبهه‌ای که قفاری در صفحات 64-65 مطرح کرده است بدین شرح است: محمدحسین آل کاشف‌الغطاء می‌گوید: اولین کسی که دانه تشیع را در کشتزار اسلام کاشت خود صاحب شریعت است؛ یعنی در زمان حیات آن حضرت رشد کرد و بعد از وفات ایشان میوه داد. قفاری در اینجا با تقطیع کلام کاشف‌الغطاء تنها شبهه‌ را مطرح کرده اما شواهدی که کاشف‌الغطاء بر ادعای خود آورده را متذکر نشده است. نویسنده در پاسخ به ادامه کلام کاشف‌الغطاء اشاره کرده و چنین می‌نویسد که شاهد بر این مطلب احادیث شریف آن حضرت است که از طریق شیعه و راویان امامیه بلکه از طریق علمای اهل سنت و بزرگان آن‌ها و از طرق موثقی که دروغ و ساختگی بودن در آن راه ندارد، نقل شده است. بیشتر این روایات در کتب صحاح اهل سنت نقل شده است. وی سپس تأکید می‌کند که درصدد احصاء و اثبات اسانید این روایات نیست چراکه در کتب موسوعه امامیه به حد کفایت به این موضوع پرداخته شده است؛ به‌عنوان نمونه میر حامد حسین در کتابی با نام عبقات‌الانوار که بالغ بر ده جلد است که هر جلد تقریباً به‌اندازه صحیح بخاری است، اسانید آن احادیث را از طرق معتبر شیعه اثبات کرده است. در صفحه 175 کتاب قفاری این شبهه مطرح شده که ائمه(ع) همان قرآن هستند. نویسنده به این‌که قفاری این شبهه را در صفحه 128 کتابش نیز مطرح کرده اشاره می‌کند. سپس به ادامه کلام قفاری اشاره می‌کند: لذا شیعیان در تفسیر آیه «وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذي أُنْزِلَ مَعَهُ» (اعراف: 157) می‌گویند: نور علی و ائمه(ع) هستند. و پاسخ می‌دهد که در این آیه هیچ دلالتی بر این‌که شیعیان معتقدند ائمه(ع) همان قرآن هستند نیست. ظاهر این آیه چنین است که مراد از نور در آیه همان قرآن کریم است و منافاتی ندارد که به معنای دیگری غیر از معنای ظاهری نیز آمده باشد و آن معنای دیگر، همان ائمه باشد. قفاری در صفحه 814 کتابش شبهه دیگری را مطرح کرده مبنی بر این‌که در منابع شیعه روایاتی در تحریم ازدواج موقت وجود دارد. وی به این روایت استناد می‌کند که زید بن علی از پدرانش از علی(ع) نقل کرده که رسول‌الله روز خیبر گوشت الاغ اهلی و نکاح متعه را حرام نمود. نویسنده در پاسخ این شبهه چنین می‌نویسد که در کتب امامیه روایتی در تحریم متعه جز این روایت که عمرو بن خالد از زید بن علی نقل کرده ذکر نشده است. در خلاصة الرجال عمرو بن خالد بتری دانسته شده که فرقه‌ای از زیدیه است. تجلیل سپس به مباحث پیشین کتاب اشاره می‌کند که در آن تبری زید بن علی را از عقیده زیدیه مطرح کرده است.

علم اليقين في أصول‌الدين يكى از بهترين كتب كلامى است كه توسط فيض كاشانى به رشتۀ تحرير درآمده است. مؤلف اين كتاب را با اسلوبى كاملا متفاوت از ديگر كتب كلامى نگاشته است. در اين كتاب او نه از اسلوب فلسفى افراطى پيروى كرده است و نه از اسلوب اخبارى تفريطى، بلكه طريقۀ جديدى براى بيان مطالب كلامى ابداع كرده است كه مبتنى بر مفاهيم قرآنى است. او مطالب كلامى را طبق سير نزولى و صعودى موجودات كه مستفاد از آيۀ كريمۀ«إنا لله و إنا اليه راجعون» است بيان مى‌كند. مؤلف قبل از «علم اليقين»، كتاب كلامى ديگرى بنام «عين اليقين» تأليف كرده و در آن به اسلوب فلسفى و عقلى سخن گفته است. مؤلف اين كتاب را در زمان حيات استادش صدر المتألهين نگاشته است.او از كتابت علم اليقين در سال 1042ق فارغ گشته است و ظاهرا در اين زمان او در شيراز و در خدمت ملا صدرا به تلمذ مشغول بوده است. اين كتاب در سال 1418 ه‍.ق همراه تعليقات و تصحيح آقاى محسن بيدارفر توسط انتشارات بيدار در قم بچاپ رسيد. مؤلف مجموع مطالب كلامى را در چهار مقصد بيان مى‌كند:1-العلم بالله 2-العلم بالملائكة 3-العلم بالكتب و الرسل 4-العلم باليوم الآخر.او هريك از اين مقاصد را نيز به ابوابى تقسيم مى‌كند. "جلد دوم" •

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد سوم این مسند، روايات امام صادق (ع) را همانند كتاب كافى كلينى در موضوعاتى چون علم، توحيد، نبوت، امامت و مانند آن دسته‌ بندى كرده است.

«کتاب النور فی الامام المستور» اثر محمدباقر بهاری همدانی (۱۲۷۰- ۱۳۳۳ ق) می‌ باشد. اثر، در صدد بیان ادله اثبات وجود حضرت مهدی علیه‌السّلام است. مولف در مقدمه، اشاره‌ ای به نیاز وجود شخصی که جاپای نبی اکرم صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ وسلّم گذاشته، وظایف او را در خصوص هدایت و تبلیغ دین بین مردم انجام دهد، می‌ پردازد. و در ادامه در باب اول به وجود امام و وجوب آن، بحث از اطاعت نمودن از اوامر امام و بعضی از ویژگی‌ ها و صفات امام از طریق روایات اشاره می‌کند. نویسنده در ابواب هشت گانه، افزون بر اثبات وجود حضرت مهدی علیه‌ السّلام درباره امامت عامه و خاصه، امامان دوازده گانه، جایگاه و فضیلت اهل بیت در قرآن و حدیث پرداخته و با استناد به روایات از متون قدیم شیعه و اهل سنت، ضمن بیان مشترکات شیعه و اهل سنت در این زمینه، تمایزات هر یک را یادآور می‌ شود. همچنین مولف با تکیه به کتاب‌ هایی درباره حضرت مهدی علیه‌ السّلام ، داستان‌ هایی از ملاقات عالمان و شخصیت‌ ها با آن حضرت را نقل کرده است. وی در بخش خاتمه، برخی از مدارک و منابعی که در نگارش اثر از آنها سود جسته است را، معرفی می‌ کند.

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفین» اثر سید امیرمحمد کاظمی قزوینی، تحقیقی است مستند و مستدل در نقد و رد شبهات مخالفین درباره مهدویت، غیبت، ظهور و قیام امام مهدی (عج) که به زبان عربی و در سال 1374 ش نوشته شده است. انگیزه تألیف، بررسی و تحقیق در زمینه شبهات مهدویت و پاسخ به آنها بوده است. کتاب با مقدمه مرکز دروس اسلامی بیروت در اشاره به بشارت های پیامبر (ص) و ائمه (ع) به خروج امام مهدی (عج) آغاز شده است. مطالب کتاب که پاسخی است کوتاه به نوشته ها و شبهه افکنی های معارضان پیرامون مهدویت در دو بخش ارائه گردیده است. در بخش اول کتاب نویسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تیمیه، ابن خلدون و ابن حجر پیرامون حضرت مهدی (عج)، مبنای این شبهات را عدم وقوف بر روح دین و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وی معتقد است که اجماع شیعیان به تنهایی، در ثبوت ولادت و غیبت حضرت مهدی (عج) کفایت خواهد کرد و هیچ یک از مسلمین در تواتر بشارت های نبوی به خروج فردی از عترت ایشان، از اولاد علی (ع) و فاطمه (س) شکی ندارد.

«البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان» نوشته علاء الدین علی بن حسام الدین مشهور به متقی هندی (م ۹۷۵ ق)، از کتاب‌ های اهل سنت در مهدویت است. این کتاب، از کتاب‌ های حدیثی مفصل در باب مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که بیش از ۲۷۰ حدیث را در برگرفته است. ابواب کتاب دربارۀ حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و موضوعات مربوط به آن حضرت، به شرح زیر است: ۱. فی الکرامات؛ ۲. فی نسب المهدی علیه السلام؛ ۳. فی حلیة المهدی علیه السلام؛ ۴. فی احوال تقع قبل خروج المهدی علیه السلام؛ ۵. فی جامع العلامات و... در باب‌ های بعد، به چگونگی بیعت با حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، یاران، فتوحات، مدت حکومت و نازل شدن عیسی علیه‌السّلام برای یاری آن حضرت، اشاره شده است. نگارنده دربارۀ کتاب خود می گوید: چون کتاب العرف الوردی فی اخبار المهدی نگارش جلال الدین سیوطی را مشاهده کردم، از آن جا که آن کتاب، دارای باب بندی و نظم لازم کرد، آن را باب بندی نمودم و برخی احادیث دیگر بر آن افزودم.

«الأمام المهدى عند اهل السنة» اثر مهدى فقيه ايمانى، به بررسى مجموعه‌ اى از كتب اهل سنت است كه در آنها به موضوع مهدويت اشاره شده است می پردازد. كتاب، با دو مقدمه از مؤلف آغاز شده و مطالب در دو جلد، در بردارنده شصت و هفت گفتار كوتاه، درباره حيات امام مهدى (عج)، اثبات مهدويت، ردّ مخالفين، روايات مربوط به مهدى (ع)، وجود واقعى امام و ظهور وى است كه از نگاشته‌ هاى علماى اهل سنت برگزيده شده است. جلد اول، گفتار اول، مربوط است به روايات و مطالبى كه عبدالرزاق بن همام نافع حميرى پيرامون حضرت مهدى (ع) در كتب خويش آورده است. او كه از اهالى صنعاء مى‌ باشد، از مشاهير محدثين بوده و بخارى از او نقل حديث كرده است. وى حدود هزار و هفده حديث روايت كرده و السنن فى الفقه، المغازى، تفسير القرآن، الجامع الكبير فى الحديث، از جمله آثار او مى‌ باشند.

«بیان الائمة و خطبة البیان فی المیزان» به زبان عربی اثر سید جعفر مرتضی عاملی (متولد ۱۳۶۳ ق) می‌ باشد. اثر، نقد و بررسی روایاتی که در زمینه نشانه‌ های ظهور امام مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف از ناحیه معصومین علیه‌السّلام نقل شده می‌ باشد. نگارنده در بخش اول، کتاب بیان الائمه را در ترازوی نقد و سنجش قرار می‌ دهد. مولف بیان الائمه بخشی از روایات خود را به کتاب‌ های معروف و بخشی دیگر را به کتاب‌ هایی ارجاع می‌ دهد که نا شناخته و کسی نام آنها را نشنیده است و ظاهرا هیچ وجود خارجی ندارند و برخی از روایات را به ا مام علی علیه‌السّلام نسبت داده، بدون این که منابع آنها را بازگو نماید و برخی دیگر را به اشخاص مجهول و ناشناخته نسبت داده است. سپس به تعریف تصحیف و تحریف می‌ پردازد. در ادامه به ذکر نمونه‌ هایی از این جعلیات از جمله حوادث ایران و عراق، نفت منطقه ظهران، نعمت برق، اتم، نابود کننده جهان ، هواپیماهای جت بمب افکن و شیطان هوایی را طی روایاتی که در کتاب فوق آمده، بیان و به نقد و ارزیابی آنها می‌ پردازد و پرده از چهره این تحریفات و اخبار ساختگی بر می‌ دارد. بخش دوم و در سه فصل به سه متن از اثر خطبه البیان می‌ پردازد و به کند و کاو، درباره پیش گویی‌ های ائمه علیه‌ السّلام در مورد نشانه‌ های ظهور که منسوب به حضرت امیرالمومنین علیه‌ السّلام می‌ باشد، پرداخته است. در ادامه به ذکر نمونه‌ هایی از این اخبار ساختگی؛ از جمله صخره بیت المقدس، عیسی علیه‌ السّلام و دجال ، مدینه و بیت المقدس ، عیسی علیه‌ السّلام و دفن امام مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف ، انتقال نور که طی روایاتی در این اثر بازگو شده و به نقد و بررسی و تحلیل این اخبار از زوایای گوناگون می‌ پردازد. همین روش را مولف در دو متن دیگر خطبه البیان ادامه می‌ دهند.

«المحجة فى ما نزل فى القائم الحجة» اثر سيد هاشم حسينى بحرانى، كتابى است درباره آياتى از قرآن مجيد كه به استناد سخنان پيامبر اكرم (ص) و ائمه هدى (ع) در مورد امام منجى (عج) تفسير، تأويل و تطبيق گرديده است. اين مجموعه در صد و بيست قسمت تنظيم شده كه در ابتداى هر قسمت، آيات قرآن كريم به ترتيب آورده شده است. گاه در ابتداى يك قسمت، يك آيه و گاه چند آيه پشت سر هم ذكر و سپس روايات مربوط به آن نقل شده است. كتاب، آيات متعددى از قرآن كريم را مورد بحث قرار داده و ارتباط آنها را با موضوع مهدويت از زبان ائمه (ع) توضيح داده است. از يك نگاه، برخى از اين آيات و رواياتى كه ذيل آنها آمده است را مى‌ توان چنين دسته‌ بندى كرد: 1- دسته‌ اى از آنها به اين امر اشاره دارند كه غيب همان حجت است و مراد از آنان كه به غيب ايمان مى‌ آورند، كسانى هستند كه قيام آن حضرت را پذيرفته‌ اند. 2- دسته ديگر از آيات مربوط به ويژگى‌ ها و خصوصيات ياران حضرت حجت (ع) مى‌ باشند. 3- عده‌ اى به علائم ظهور و حوادثى كه قبل از قيام حضرت صاحب (عج) اتفاق خواهد افتاد اشاره دارند. 4- عده‌ اى نيز حوادث پس از ظهور را بيان مى‌ كنند. 5- دسته‌ اى نيز آياتى هستند كه طبق فرموده روايات، تأويل آنها هنوز واقع نشده است. 5- آياتى كه به اين مطلب اشاره دارند كه آن حضرت، همه مردم را به دين اسلام دعوت خواهند فرمود و از كسى عذرى پذيرفته نخواهد شد. 6- آياتى كه به صبر و شكيبايى در دوران غيبت توصيه مى‌كنند. 7- آياتى كه بر اين امر دلالت دارند كه زمين به نيكوكاران و صالحان به ارث خواهد رسيد. 8- عده‌ اى از آيات نيز به اين نكته اشاره دارند كه مشركان و كافران، قيام آن حضرت را برنتافته و راضى به آن نخواهند بود.