جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫یکی از علوم پیش نیاز مفسر، دانش مفردات است که به بیان معانی و مفاهیم واژه¬های قرآن می¬پردازد. این علم از زمان پیامبر (ص) وجود داشته است به طوری که اگر مردم زمان نزول معنی بعضی کلمات را نمی¬دانستند، تفسیر آن را از پیامبر (ص) و بعدها از ائمه می¬پرسیدند. البته دانش مفردات نیز مانند دیگر علوم در زمان¬های بعد گسترش پیدا کرده و مورد توجه دانشمندان و مفسران قرار گرفته و کتاب¬ها و مقالات بسیاری در این زمینه نوشته شده است. از جمله مفسرانی که در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم به ایم امر پرداخته، طبرسی صاحب کتاب ارزشمند «مجمع البیان فی التفسیر القرآن» و زمخشری نویسنده¬ی کتاب «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل» می-باشند. به علت اهمیت فهم مفردات قرآن کریماز یک سو و اهمیت این دو تفسیر کهن ادبی از سوی دیگر، در این پایان نامه معنای واژه¬های جزء اول قران(حمد و بقرهآیات 1-27) از نظر این دو مفسر بررسی شده و در مرحله¬ی بعد میان دیدگاه این دو مفسر به نوعی مقایسه و بررسی انجام گرفته، که در تطبیق نظر دو مفسر از آرای سایر لغویان و مفسران نیز استفاده شده است. یکی از نتایجی که در ضمن مقایسه دیدگاه هر دو مفسر ذیل معنای واژه¬ها به دست آمده این است که طبرسی بیشتر معنای لغوی واژه¬ها را بیان نموده ولی زمخشری به معنای واژه با توجه به سیاق پرداخته است. البته این بدان معنا نیست که طبرسی به سیاق آیه توجه نداشته بلکه در بخش های دیگر مجمع البیان ماندد «المعنی» به سیاق آیه نیز توجه کرده وآیات را معنا می¬کند. بنابراین می¬توان گفت نظر این دو مفسر بزرگ می¬تواند در کنار هم در روشن شدن معنای واژه مؤثر واقع شود. کلیدواژگان: مفردات قرآن ، بررسی تطبیقی، مجمع البیان، طبرسی، الکشاف، زمخشری

‫اين رساله در ضمن چهار فصل در صدد تبيين نوع رابطه و نسبت دو حوزه متافيزيک و سياست در انديشههاي فارابي است. در آغاز پس از بيان کليات و مفاهيم، تاريخچه اين بحث را در دوره يونان و اسلام بيان کرده، سپس مفاهيم متافيزيک، انسان، اخلاق، سعادت و سياست را در تفکر فارابي بررسي نموده، و در پايان، به جمعبندي مطالب پرداخته است. در اين مسئله ميتوان گفت، فارابي با نگاه ويژهاي که به انسان و سعادت دارد، فلسفه سياسي را جزء لازم و ضروري نظام فلسفي ميداند، و بر اين باور است که انسانيت انسان و سعادت او در دل اجتماع بشري تحقق ميپذيرد. از منظر فارابي براي رسيدن به سعادت و فعليت بخشيدن به کمالات انساني، تأسيس مدينه فاضله که ساختار آن از تمام جهات مطابق نظام هستي باشد، اجتناب ناپذير است؛ چرا که سعادت انسان در گرو تقرب جستن و نزديک شدن به مبدأ وجود است؛ يعني همانندي و تشبه يافتن به مبدأ تنها، کمال حقيقي موجودات است، و انسان نيز به عنوان يک موجود در سراي هستي، از اين قائده مستثنا نيست. به باور فارابي، انسان به منظور فعليت بخشيدن به کمالات وجودي خويش، ميبايست در دو عرصه سياست و متافيزيک، به دنبال نظم الهي باشد. در عرصه متافيزيک سعي کند که از نظم حاکم بر هستي، شناخت حاصل نمايد، و بعد از پياده نمودن اين نظم در درون خود، آن را در قالب مدينه فاضله در اجتماع بشري عينيت بخشد. همان طور که متافيزيک به مثابه بنياد و اساس انديشههاي سياسي محسوب ميگردد و سياست، متفرع بر متافيزيک است، سياست فاضله نيز زمينه ظهور حقايق متافيزيکي را در دل اجتماع بشري فراهم ميکند، و با تدبير اين حقايق، نواميس الهي را عينيت ميبخشد. به باور فارابي، هدف نهايي فيلسوف، تأمين سعادت است که اين سعادتمندي فقط در همزيستي با ديگر افراد انساني و مشارکت در اجتماع مدني رخ ميدهد. بنابراين، فارابي در حوزه سياست با افلاطون هم نظر است، و سياست را کاملاً در افق متافيزيک به بحث ميگيرد.