جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1402
دین و اخلاق در جامعه گرایی دورکیم و نقد آن
نویسنده:
مسلم محمدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
امیل دورکیم جامعه شناس نامدار فرانسوی با بنیان گذاری مکتب جامعه گرایی، دین و اخلاق را در پرتو جامعه، ترجمه و توجیه نموده است. او افراد را موجوداتی صرفا منفعل و تصمیم پذیر و بدون برخورداری از هویت و شخصیت ذاتی می انگارد که در صورت هم بسته شدن با یک گروه و حزب، صورت و کمال انسانی به خود می گیرند. هم چنین دین نماد و سمبل جامعه است و تنها از آن رو که سبب اجتماع مردم در برخی عقاید و مناسک مشترک است اعتبار می یابد، تا بدان جا که در فرجام، دین مخلوق و دست ساز جامعه می گردد. در مجموع، گزاره های بنیادین و متافیزیک اعتبار و شخصیت نمی یابند جز در گرو خواست و خرد جمعی. در این پژوهش اثبات خواهد شد که تن دادن به خواست و اراده جمعی و ترجمه های گوناگون و گاه متناقض جوامع، به نسبیت گرایی و پلورالیسم دینی و اخلاقی می انجامد و در نتیجه، هیچ گزاره ارزشی و اعتقادی را نمی توان برخوردار از ثبات، عینیت و حسن یا قبح راستین دانست و ارزش آن ها در حد یک قرارداد اجتماعی تنزل می یابد. علاوه این که، عدم هم گرایی دورکیم با اکثریت جامعه، به پارادوکس و خودستیزی و در نهایت، به نفی جامعه گرایی خواهد انجامید.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
عوامل و مراحل تکون رفتار اخلاقی در اسلام
نویسنده:
غلامرضا غیاثی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
در اسلام رفتاری اخلاقی محسوب می شود که براساس امکان، اختیار و آگاهی لازم صورت گرفته باشد. این نوع رفتار ممکن است به مرحله ظاهری جسمانی رسیده و یا امری درونی مانند حسد و ریا باشد. مراحل تکون رفتار اخلاقی از نفس و براساس نیازهای غریزی مادی– معنوی روحانی و متأثر از عوامل درونی، بیرونی و محیطی صورت می گیرد. فرایند و مراحل رفتار از نیاز شروع شده، پس از طی مراحل ادراکی (علم)، تخیل، قصد و انگیزه، ایمان و اراده به مرحله ظاهری می رسد. در این میان، عوامل و فرایندهای متعدد و متنوعی نیز مطرح می شوند که در جای خود قابل بحث و بررسی هستند. فیلسوفان مسلمان، مبدا اصلی رفتار انسان را در نفس و با استفاده از قوای آن جست‌وجو می کنند. روان‌شناسان، انگیزه و نیاز را عامل اصلی بروز و شکل‌گیری رفتار می دانند. اخلاقیون مسلمان، حوزه نفس و عوامل اخلاقی ارزشی را چون گرایشات فطری معنوی و ... را مطرح می کنند. تاکنون در میان آثار علمی ‌و عملی اخلاق اسلامی، ‌به طراحی نظام‌وار ‌و جامع مراحل تکّون رفتار اخلاقی توجه چندانی صورت نگرفته است. این پژوهش زمینه‌ای برای طرح این موضوع است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 36
رابطه اخلاق کاربردی و عرفان عملی
نویسنده:
محمدرضا احمدی طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مباحث و گفتمان مربوط به اخلاق به دو بخش عمده تقسیم می گردد. اخلاق نظری و اخلاق کاربردی و عملی. اخلاق نظری و مباحث پیرامون آن در علم اخلاق و فلسفه اخلاق مورد مطالعه و مداقه قرار می گیرد. تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی اخلاق در فلسفه اخلاق و چیستی رفتار خوب و بد و علل و آثار آن در علم اخلاق بررسی می شوند. عرفان ملهم از آموزه های دینی و اسلامی نیز به دو شاخه نظری و عملی قابل تقسیم است. آموزه های عرفان نظری به تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی آدمی با خالق بی همتا می پردازد و عرفان عملی ناظر به آموزه هایی است که پس از تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی عرفان و تبیین مفاهیم عرفانی در رفتار و سلوک آدمی، به حوزه اخلاق و رفتار عملی معطوف می گردد. اخلاق کاربردی و عرفان عملی صرف نظر از تحلیل گفتمانی نظری متفاوت در حوزه عمل و رفتار، دارای وجوه اشتراک و قرابت قابل مداقه ای است. این نوشتار به اختصار با تشریح ابعاد اخلاق کاربردی در آموزه های اسلامی در تلاش است تا پیوند آموزه های مربوط به اخلاق عملی با آموزه های عرفانی عملی مستظهر به شریعت را تا حدودی تبیین نماید.
صفحات :
از صفحه 1 تا 21
تمحیص
عنوان :
نویسنده:
علی محمد بن همام اسکافی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مدرسة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف,
چکیده :
کتاب، درباره صفات و خصوصیات انسان های مؤمن است که در این دنیا با چه سختی‌ ها و مشکلاتی مواجه خواهند شد و چگونه باید عمل کنند و چه اجر و پاداشی در انتظار آنان خواهد بود. نام این کتاب از آیه ۱۴۱ آل عمران گرفته شده و به معنی خالص کردن و جلا دادن و مراد مؤلف هم خالص کردن ایمان مؤمنان و جلا دادن آن است. کتاب التمحیص دارای ۱۷۱۰ حدیث است که در ۹ باب مطرح شده است. احادیث این کتاب از حضرت رسول خدا و دیگر ائمه تا امام رضا (ع) می‌ باشد. در آغاز کتاب تمام سند آمده و در بقیه کتاب فقط نام آخرین راوی ذکر شده است.
پی جویی خانواده و کارکردهای تربیتی آن در آموزه های امام سجاد (ع) با تاکید بر شیوه های انحراف زدایی و فضیلت افزایی
نویسنده:
مهدی ایزدی, حسین مهدوی منش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
با نظر به اهمیت جایگاه خانواده در تعلیم و تربیت، پذیرش این مساله که هنوز این نهاد مقدس به کارکردهای واقعی و تاثیرات شگرف خود در تحول و تعالی جامعه انسانی و اسلامی دست نیافته، حقیقتی انکارناپذیر است. از این رو ناگزیر از جایابی خانواده در منابع اسلامی و بررسی تاثیرات و روش های تربیتی آن هستیم که در این مسیر، آموزه های برجای مانده از ائمه اطهار (ع) در ارتقا اخلاق خانواده، روشنگر این راه برای جامعه خواهد بود. در این مقاله تلاش شده تا با مطالعه و تامل در احادیث و روایات برجای مانده از امام سجاد (ع)، جایگاه و کارکردهای این نهاد مورد بررسی قرار گیرد. تامل در کلام این امام بزرگوار بیانگر آن است که خانواده نسبت به اجتماع، از اولویت بیشتری برخوردار بوده و دارای جایگاهی بس عظیم است.همچنین از جمله آموزه هایی که می توان ریشه آن را در معارف روایی و سیره امام سجاد (ع) پی گیری کرد، نقش خانواده در الهام گیری و الگوبرداری رفتاری در ارتباطات اجتماعی اعم از خدمت رسانی و گذشت است. در مکتب تربیتی آن حضرت؛ مهرورزی، عینیت بخشی به آموزه ها، ایجاد ارتباط مستمر با خدا و ... به عنوان روش هایی کاربردی در انحراف زدایی و فضیلت افزایی مطرح است که کانون گرم خانواده، ظرفیت به ظهور رساندن آن ها را داراست.
صفحات :
از صفحه 45 تا 86
بررسی کارکرد اخلاقی صورت داستانی در رسائل مشرقی ابن‌ سینا
نویسنده:
محمدهانی جعفریان ، میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در رسائل مشرقی ابن‌سینا استفاده از زبان استدلال را کنار نهاده و حکمت خود را به صورت تمثیل و با استفاده از زبان داستانی بیان می‌دارد. مقالۀ حاضر در بررسی دلایل استفادۀ وی از هنر برای طرح مسائل فلسفی، ابتدا به کارکرد خاص صورت داستانی برای بوعلی پرداخته و نشان می‌دهد که زبان مخیل شعر در هدایت اخلاقی مخاطبین حکمت ابن‌سینا از جایگاه خاصی برخوردار است. در ادامه، با بررسی اشتراکات بین هنر و اخلاق در نگاه فلسفی ابن‌سینا، مبانی نظری طرح مسائل اخلاقی در محملی فراهم آمده از هنر بررسی و ذیل توضیح نقش خیال در فرآیند معرفتی تجرید، استفادۀ بوعلی از این نوع زبان برای پرداخت به اخلاق مستدل خواهد شد. در انتها نیز، با توسل به نقش واسط خیال بین ادراک از محسوسات و معقولات، پیوند بین ساحات گوناگون اخلاق ابن‌سینا به عنوان دیگر نتیجۀ استفادۀ وی از زبانی مخیل و تمثیلی معرفی خواهد گردید.
صفحات :
از صفحه 133 تا 144
بررسی عوامل و زمینه های نظم اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه
نویسنده:
محمدحسین صحرابان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان با ابعاد گوناگون وجودی خویش، دارای خصلتی اجتماعی است. از مهم‌ترین نیازهای انسان به‌عنوان یک موجود اجتماعی، دستیابی به قواعد و راهکارهایی برای حلّ مسائل اجتماعی خویش است. از آنجا که زندگی اجتماعی انسان‌ها بسیار پیچیده می‌باشد، نظم اجتماعی برای این پیچیدگی یک عامل حیاتی است. در این پژوهش سعی بر آن است تا متناسب با مفاهیم رایج در جامعه‌شناسی به موضوع عوامل و زمینه‌های نظم اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع) در نهج‌البلاغه پرداخته و ضمن دست-یابی به دیدگاه حضرت در زمینه نظم اجتماعی، الگوی عملی قابل کاربرد آن را که برای یک جامعه دینی حیاتی و ضروری می نماید، ارائه نماییم.این پژوهش براساس رویکرد کیفی و راهبرد نظریه زمینه ای انجام شده و گردآوری داده ها به شیوه اسنادی و با محوریّت متن کتاب نهج‌البلاغه صورت گرفته است. در این پژوهش به-تناسب راهبرد تحقیق از نمونه گیری نظری و هدفمند استفاده گردیده است.از تحلیل عبارات برگزیده متن نهج‌البلاغه مرتبط با نظم اجتماعی، ابعاد نظم اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع) مشخّص گردید؛ در بعد مفهوم شناختی، مفهوم حاکمیّت اسلام و شاخص اصلی الهی بودن دریافت شد. در بعد زمینه ای مفهوم عملگرایی حق مدارانه، در بعد ایجادی مفهوم اعمال صحیح قوانین دین، در بعد تقویتی مفهوم تکریم ارزشی و در بعد کنترلی مفهوم نظارت چند سطحی دینی استخراج گردید. همچنین در بعد مناسباتی و تعاملی نظم اجتماعی به ترتیب مفاهیم مناسبات سازنده دینی و تعاملات کرامت محور به دست آمد. در بعد پیامدگرای نظم اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع)، مفهوم پیشرفت همه جانبه در سطح کلان و مفهوم سعادت در سطح خرد دریافت گردید.آنچه جامعه اسلامی به دنبال آن است، تحقّق ارزش های الهی و فراهم نمودن شرایط مناسب برای کمال انسان هاست. در جامعه اسلامی باید نیازهای مادّی و معنوی انسان ها تامین شده و زمینه های کامیابی و سعادت آن ها هم در دنیا و هم در آخرت فراهم شود.
چالش رازی و مولوی در عشق و دوستی
نویسنده:
احدفرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
حکم اخلاقی عشق و دوستی مساله تحقیق حاضر است. محمدبن زکریای رازی با رهیافت عقلی و بر اساس نظریه طب انگاری اخلاق به تحلیل عشق و دوستی می پردازد و هرگونه عشق و دوستی را بیماری مهلک نفس می خواند. مولوی با رهیافت عرفانی عشق را داروی شفابخش بیماری های نفس و رذایل اخلاقی می داند. مقایسه این دو دیدگاه می تواند پرتوی در فهم ژرف تر حقیقت عشق و دوستی و حکم اخلاقی آن باشد. رازی عشق و دوستی را، رفتار ارتباطی بین شخصی (عشق و انسان) یا ارتباط انسان با دارایی ها و برخورداری ها می داند، ولی در یافتن حکم اخلاقی آن بر مبنای رفتار ارتباطی درون شخصی و تعامل فرد با خویش تحلیل می کند. سر غیراخلاقی انگاری عشق و دوستی، وابستگی انسان به امور فانی و پیامدهای آن نسبت به سلامت روان است. مولوی ادله رازی را با تایید در مثنوی می آورد و تحلیل دیگری از عشق مطرح می کند. مولوی به جای تحلیل فراورده ای رازی، تحلیل فرایندی از عشق ارائه می دهد. در این تحلیل فرایند عشق انسانی می تواند به وابستگی بیانجامد که بیماری است و ننگ و می تواند به یگانگی، همراهی، همدلی، خیر و معطوف به دیگران بودن منجر شود که فضیلت است. عشق الهی، عشق انسان به خدا، به دلیل آنکه عشق باقی است، وابستگی بیماری نیست.
صفحات :
از صفحه 115 تا 135
بدیل ناپذیری خدمات و حسنات دین
نویسنده:
اسماء پناهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهبرخی این مسأله را مطرح می کنند که دین هیچ گرهی از گره های بشر معاصر را نمی گشاید و این هنر، صنعت و تکنولوژی است که مشکلات بشر امروزی را حل نموده و خدماتی به انسان ارائه می دهد و سلامت و رفاه را برای جامعه انسانی به ارمغان می آورد. در حالی که این عقیده نادرست بوده و باید گفت که دین در حوزه های مختلفی همچون ارائه جهان بینی کلی، معنابخشی به حیات انسان، معرفی حیات پس از مرگ، ارائه مواجید عرفانی و ضمانت اجرایی برای اخلاق، خدمات و حسنات بی بدیلی را ارائه می کند که از عقل، هنر و تکنولوژی منهای دین هرگز چنین خدماتی برنمی آید. انسان مومنی که دارای جهان بینی صحیح اسلامی می باشد، در اثر شکست ظاهرى ناامید نمى‏شود، زیرا خداوند را ناظر بر عمل خویش مى‏داند. همچنین اشخاصی که زندگی مذهبی دارند معتقدند این دنیای محسوس ارزش و معنای خود را از آن عالم غیب دریافت می‌کند. و این همان کارکرد دین در معنابخشیدن به زندگی بشر است که او را از پوچ‌گرایی می‌رهاند. از سوی دیگر هرچه برنامه های عملی و نظام اعتقادی یک مکتب بتواند زمینه های تحقق تجربه های عرفانی ناب تری را فراهم کند، آن مکتب عرفانی برتر است. اهمیت این موضوع زمانی نمود بیشتری می یابد که بدانیم ناتوانی در بیان مفاهیم متعالی دین و کوتاهی در تبیین مفاهیم دینی، از جمله آفاتی است که دین و دین داری را تهدید می کند. علاوه بر آن نقش مهم دین در اخلاق را می توان در اجرا و به مرحله ظهور رسیدن اخلاق دانست که این مهم از طریق اعتقاد به خداوند و معاد، معرفی الگوهای اخلاقی و ... امکانپذیر خواهد بود.
الأخلاق عند أبی العلاء المعرّی فی اللزومیات
نویسنده:
صادق شمسی محمدپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ابو العلاء المعری (363ـ 449 هـ / 973 ـ 1057م) شاعر، فیلسوف و ادیب عربی در عصر عباسی است که در معره النعمان به دنیا آمد، و در همان جا از دنیا رفت. او هنگامی که از مردم گوشه گیری کرد ملقب به رهین المحبسین (اسیر دو زندان) شده است. او دارای نظریات وفلسفه ای است که در زمان خود باعث جدل های زیادی گشته است، وبه اعتقادات ادیان هجوم برده است، و اصلی که اسلام صاحب هر حقیقتی است را رد کرده است. ابو العلاء اخلاق را بسیار مورد عنایت و مطالعه قرار می‌داد، به گونه‌ای که کمتر قصیده ای یافت می‌شود که خالی از این موضوع باشد، و هیچ قسمتی را از اخلاق فرو نگذارده است. در حالیکه پریشانی زندگی سیاسی و اجتماعی و دینی او را آگاه کرده است، به آنچه که به اخلاق ناپسند در بین مردم آشکار است، که حتی به چیزی از سخنان و گفتار آنان اعتماد نکند، وچیزی از کارهای نیکوی آنان را باور نکند، و در کلام او تصویرهای زیبایی برای خواننده وجود دارد که نمایانگر اعتقاد او به مردم، بعد از آزمایش کردن آنان است.
  • تعداد رکورد ها : 1402