جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
>
ب: فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی دوره سوم (خردگرایی فلسفی)
>
علامه حلی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
تعداد رکورد ها : 532
عنوان :
روششناسی الکشف والبیان فی تفسیر القرآن
نویسنده:
حسن اصغرپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روش تفسیر قرآن
,
مسایل جدید روش شناسی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
,
روش تفسیری ابواسحاق ثعلبی
کلیدواژههای فرعی :
اسرائیلیات ,
تابعین ,
تفسیر روایی ,
قرآن ,
مفسر ,
اسرائیلیات ,
قرائت قرآن ,
مفسران شافعیه ,
تفسیر روایی ,
تفسیر شافعیه ,
قرآن کریم ,
روش قرائت قرآن ,
اهل بیت (ع) در تفسیر ثعلبی ,
صحابه پیامبر(ص) ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
شاپا (issn):
2383-3165
چکیده :
ابواسحاق ثعلبی نیشابوری، مفسر برجستۀ ایرانی در سدۀ چهارم و پنجم هجری بهشمار میرود. ثعلبی در دانشهای گوناگون اسلامی همچون ادبیات عرب (صرف، نحو، لغت، اعراب و علوم بلاغی)، حدیث، تفسیر و علوم قرآنی تبحر داشته است؛ به گونهای که دانشپژوهان بسیاری، راههای دور و دراز را میپیمودند و خود را به مجالس درسی ثعلبی میرساندند. تفسیر ثعلبی اثری جامع و ارزنده در تفسیر قرآن بهشمار میرود که دربردارندۀ سخنان و دیدگاههای عالمان رشتههای گوناگون علمی است. از آنجا که بخش عمدۀ تفسیر ثعلبی را روایات صحابه و تابعین و حتی اهل بیت (ع) تشکیل میدهد؛ میتوان، تفسیر وی را در شمار تفاسیر روایی برشمرد. روحیۀ حقمحوری و منصفانۀ ثعلبی سبب شده که وی تفسیر خود را با روایات تفسیری اهل بیت (ع) بیاراید. همین مسئله موجب شده برخی، پیکان انتقادات و سرزنشها را به سوی وی نشانه روند. شخصیت و جایگاه برجستۀ علمی ثعلبی، عالمان، مفسران سدههای بعدی را بر آن داشته تا، به گونهای فراگیر، در آثار و نگاشتههای خویش از تفسیر وی بهره گیرند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 241 تا 276
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل تطبیقی از قاعده لطف در دیدگاه متکلمان اسلامی
نویسنده:
محمد بیدهندی، سکینه محمدپور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
یقین
,
کلام امامیه
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
2- قاعدة اللّطف: قاعده لطف
,
تکلیف (افعال الهی)
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
مکلف ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
وعد و وعید ,
احکام لطف ,
رحمت الهی ,
کافر ,
3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) ,
اقسام لطف ,
ابطال وجوب لطف ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
جعفر سبحانی
چکیده :
قاعده لطف یکی از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته اند. متکلمان امامیه، اصل امامت و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است؛ از طریق قاعده لطف اثبات نموده اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته اند. هدف این مقاله، این است که با توجه به اهمیت این قاعده در کلام اسلامی، دلایل عقلی متکلمان اسلامی را در اثبات وجوب لطف بررسی کند. علاوه بر این، بررسی دیدگاه متکلمان اهل سنت نسبت به قاعده لطف و نقد دلایل عقلی ای که مخالفان قاعده لطف، در ابطال وجوب لطف به کار برده اند، نیز از اهداف این مقاله است. نتیجه ای که در این مقاله از بررسی دلایل عقلی متکلمان اسلامی در اثبات وجوب لطف به دست آمده، این است که فقط، دلایل عقلی ای که وجوب لطف را از طریق رحمت الهی و جود و کرم او اثبات می کنند، دلایلی یقینی بوده، دارای ضرورت عقلی هستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حدیث رؤیت
نویسنده:
شهاب الدین وحیدی مهرجردی, مریم خاتمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
لقاءالله
,
دلایل عقلی
,
رؤیت
,
رؤیت بصری
,
راه کشف و شهود
,
رویت قلبی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
دلائل نقلی بر رؤیت
کلیدواژههای فرعی :
متکلمان شیعه ,
حنابله (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
ماتریدیه (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
عقل فعال ,
قرآن کریم ,
عالَم آخرت (عرفان نظری)(مقابل عالَم دنیا) ,
رویت خدا در قرآن ,
رویت در احادیث ,
رویت در مباحث کلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
رؤیت از واژهها و اصطلاحاتی است که حتی پیش از اسلام در ادیان مسیحیت و یهودیت مطرح بوده است و در قرون اولیه اسلام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در سده دوم و سوم هجری قمری به اوج خود رسیده و بحث دربارۀ آن ادامه یافته است. همین امر سبب تشکیل فرقهها و گروههای مختلفی گردیده است. این مسئله بیشتر در حوزههای ادبی، کلامی و عرفانی تحلیل و نقد شده است. در این گفتار میکوشیم تا پس از معنی رؤیت به بررسی این مسئله از نظر قرآن کریم و احادیث و آرا و گروههای مختلف اسلامی از شیعه و سنی بپردازیم. ضمناً آثار و احوال کوتاه جمعی از مشایخ و عرفا و نظرات عدهای از متکلمین (اشاعره، معتزله، شیعه) و نیز برخی از بزرگان تصوف و عرفان و خط مشی آنها نیز ذکر گردیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 217 تا 242
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق فضیلت مدار و نسبت آن با اخلاق اسلامی
نویسنده:
حسن اسلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق فلسفی
,
اخلاق یونانی
,
مکتب اخلاق فضیلت محور
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
فضایل اخلاقی
,
اخلاق افلاطونی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
اخلاق فضیلت گرا
,
اخلاق یونانی
کلیدواژههای فرعی :
قوای نفس ,
عدالت ,
نظام اخلاقی ,
خویشتنداری ,
رویکرد سکولار ,
حکمت عملی ,
حکمت نظری ,
شجاعت ,
عفت ,
حکمت ,
عفت ,
برتری انسان ,
تکثر نظام های اخلاقی ,
آرته ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
چکیده :
در برابر دو نظام «اخلاقی تکلیف گرا» و نتیجه گرا در غرب، دهه های اخیر شاهد احیای مجدد نظامی اخلاقی شده که به جای «کنش» بر «منش» تأکید دارد و به اخلاق فضیلت مدار (Virtue ethics) نامور شده است. مسلمانان از گذشته با روایت افلاطونی این نظام آشنا بوده و با تعدیلی اندک، آن را بر اخلاق اسلامی منطبق دانسته اند.این مقاله می کوشد تا نسبت این اخلاق را با اخلاق اسلامی بررسی کند و صحت ادعای یگانگی آن دو را محک بزند؛ به همین سبب، نگارنده بحث را از معادل یونانی فضیلت (آرته) آغاز می کند و معنای آن را در فرهنگ یونانی تحلیل کرده، فضائل اصلی در این نظام اخلاقی را براساس متون اصلی اخلاق فضیلت مدار نشان می دهد. آن گاه سیر این نظریه در جهان اسلام را پی می گیرد و جایگاه مقبول آن را در میان عالمان مسلمان باز می تاباند. سرانجام مدعای اصلی این مقاله (ناسازگاری روایت یونانیِ اخلاق فضیلت مدار با ارزش های اخلاق اسلامی) بیان می شود و نگارنده برای اثبات آن، سه دلیل اصلی پیش می کشد: نُخست آنکه، فضائل اصلی در اخلاق یونانی، سکولار و دنیوی است. دوم آنکه، فضائل چهارگانه اصلی در این نظریه، جامع فضائل اصلی اسلامی نیستند. سوم آنکه، معنای این فضائل در اخلاق یونانی با معنای آنها در نظام اخلاق اسلامی سخت متفاوت است. دشواری فضائل چهارگانه، مغایرت نفس شناسی با نفس شناسی قرآنی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
واکاوی اراده الهی در اندیشه فلاسفه و متکلمان اسلامی با تأکید بر مدرسه کلامی بغداد و حله
نویسنده:
مهدی فرمانیان، حسین حجت خواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم الهی
,
ذات (منطق)
,
کلام امامیه
,
مشیت الهی
,
01. خداشناسی (کلام)
,
اسمای الهی
,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
مدرسه حله
,
شخصیت ها
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
اشاعره ,
اراده ,
صفات فعل ,
صفات ذات ,
قضاء و قدر ,
داعی ,
صفت فعل ,
صفت ذات ,
حب (محبت) ,
صفات خدا ,
امضای الهی ,
کیفیات نفسانی ,
اراده حتمی ,
فعل خارجی حق ,
مرتبه کُن ,
رابطه اراده حق با ذات ,
مرید بودن خداوند ,
معتزله بغداد ,
فلاسفه مشا ,
ذات واجب ,
رابطه اراده الهی با مشیت ,
امامیه نخستین ,
رابطه اراده حق با علم ,
رابطه اراده حق با قدرت ,
حدوث و قدم اراده الهی ,
روایات اهل بیت (ع) ,
اراده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
چکیده: «اراده الهی» از مهم ترین مباحثی است که تبیین کلامی و فلسفی آن با یکدیگر متفاوت است؛ هرچند برخی متکلمان در تفسیر «اراده الهی» به اندیشه فلسفی گراییده اند. در اندیشه متکلمان نخستین امامیه، با تأکید بر مضامین احادیث اهل بیت، اراده یکی از مراتب فعل الهی و به معنای «عزم بر مشیت» بود؛ اما مدرسه بغداد، همگام با معتزله بغداد، آن را به «فعل الهی» یا «امر به فعل» تفسیر کرد؛ گرچه ذاتی دانستن اراده و تفسیر آن به «علم به مصلحتِ در فعل» نیز طرفدارانی داشت. پس از مدرسه بغداد و در طول تاریخ کلام امامیه، تحلیل اراده تحت تأثیر اندیشه فلسفی قرار گرفت و سرانجام در مدرسه حله، اراده به امری ذاتی یا همان داعی، یعنی «علم به مصلحت و خیریت در فعل» تفسیر شد. در این پژوهش، درصدد هستیم با واکاوی چیستی اراده از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، سیر تطور آن را در سده های میانه، به ویژه در اندیشه کلامی مدرسه بغداد و حله بررسی کنیم و با ارزیابی تطبیقی این دیدگاه ها، نسبت آنها را با رویکرد روایات در این زمینه دریابیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 43 تا 60
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیر تطور آرای فقیهان امامیه پیرامون شئون اراده
نویسنده:
مصطفی ملیحی، سید محمدصادق موسوی، سید عبدالرحیم حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اراده
,
اصطلاحنامه فقه
,
انسان شناسی فقهی
,
اراده در فقه
کلیدواژههای فرعی :
تاریخ فقه ,
03. انسان شناسی Human nature ,
رضا ,
انسان شناسی دینی ,
قرآن ,
نیت ,
فقیهان امامیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه حلی
چکیده :
مطالعه و تأمل در سیر تاریخی و روند تحولات نظریات فقیهی بنیادین پیرامون ماهیت اراده و شئون مختلف آن از جمله شیوه های کاربردی در انجام استنباط جامع و پویا از متون و منابع فقهی به شمار می آید، شیوه ای که تاکنون کم تر بدان توجه گردیده یا بهتر است گفته شود پژوهش بنیادینی در این زمینه سامان نیافته است، از آنجا که مطالعه و تحقیق در تاریخ فقهی اراده برای صاحب نظران و اهل تأمل و تعمق در حوزه مباحث فقه و حقوق امری پوشیده و دور از نظر نیست و انجام تجزیه و تحلیل های فقهی و حقوقی مقوله اراده منوط به تأمل در این عرصه است، از نگاه این مقاله اراده نسبت به افعال حقوقی و رفتارهای اخلاقی به عنوان ویژگی منحصر به فرد فعل منشأ مسئولیت آدمی و فصل ممیز و محصل انسانیت انسان در مرحله فعل و عمل، بلکه مهم ترین نشانه سنجش صحت و بطلان افعال حقوقی، به رغم اهمیت و جایگاه اراده و مفاهیم مرادف آن چون قصد و رضا حقیقت این عنصر حیاتی پیوسته محل بحث و نزاع اندیشمندان عرصه فقه و حقوق بوده و هست، امری که معنا بخش همه تعهدات، التزامات و الزامات ناشی از شخصیت های حقیقی و حقوقی است. اگر به دامنه های اختلاف آرای صاحب نظران پیرامون اراده توجه عمیق تری داشته باشیم، اغلب اختلافات و تفاوت نظرات برخاسته از تفاوت ها و تمایزها در مبانی فکری است. که در تاریخ فقهی و سیر تطور آن می توان دست کم سه مرحله نظری و بنیادین را مورد تأکید قرار داد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معناشناسی اوصاف الهی در اندیشۀ علامه حلّی و توماس آکوئینی
نویسنده:
حسن عباسی حسین آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
تمثیل(معرفت شناسی)
,
طریقه سلبی-ایجابی
,
نظریه تشکیک
,
درباره علامه حلی
کلیدواژههای فرعی :
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عینیت صفات با ذات ,
صفات ایجابی واجب ,
اشتراک معنوی وجود خدا و مخلوق ,
اشتراک لفظی وجود خدا و مخلوق ,
آنالوژی نسبت ,
آنالوژی تناسب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
معناشناسی یکی از مسائل مهم در بررسی اسماء و صفات الهی است و در آن از چگونگی تفسیر و تأویل مفاهیم و محمولاتی که در مورد خداوند به کار می رود بحث می شود. سیر تاریخی این بحث نشان می دهد که متکلمان امامیه دیدگاه های اعتقادی خود را برگرفته از قرآن و سنت پیامبر و امامان معصوم می دانسته اند. در قرآن کریم صفاتی برای خداوند به کار رفته است که اندیشمندان را به بحث و تحلیل واداشته تا چگونگی اطلاق این صفات برای خداوند را بررسی کنند. بر این اساس، دیدگاه های مختلفی پدید آمده است، از جمله نظریۀ بازگشت ایجابی به سلبی علامه حلی که با طریقۀ سلبی–ایجابی توماس آکوئینی مشابهت دارد. در اینجا دو معنا از طریقۀ سلبی–ایجابی را بیان می کنیم. دو مورد متعلق به علامه حلی و توماس آکوئینی، که نظر این دو با هم همخوانی دارد. علامه از طریق سلب ضد صفات، و توماس از طریق سلب صفاتی که خاص مخلوقات است، صفاتی را که خاص خداوند است برای او اثبات می کنند. سپس به تبیین معنای صفات برای خداوند و مخلوقات و بررسی نظریۀ تشکیک علامه و تشابه آن با نظریۀ توماس می پردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شکل گیری و تطور نظریۀ عوض در رهیافت کلامی
نویسنده:
حمیدرضا سروریان، محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مصلحت
,
لطف
,
استحقاق عوض
,
الم ابتدایی
کلیدواژههای فرعی :
معتزله (اهل سنت) ,
عدل الهی ,
متکلمان اسلامی ,
آیات و روایات ,
عدلیه (معتزله) ,
تطور نظریه عوض ,
تفضل وجود الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
چکیده :
با چشم پوشی از متون دینی، که بنا بر یک احتمال عامل اصلی شکل گیری نظریۀ عوض هستند، از آثار به جامانده از متکلمان اسلامی به دست می آید که نظریۀ عوض ابتدائاً توسط برخی متکلمان متقدمِ معتزله شکل گرفته و سپس توسط سایر متکلمان عدلیه، اعم از معتزله و زیدیه و امامیه، طرح و بسط یافته است. زیرا افزون بر متکلمان معتزله، متکلمان زیدیه و شیعه و اشاعره نیز آن را به متقدمان معتزله نسبت داده اند. با گذشت زمان این نظریه دارای تغییر و تحولاتی بوده است، به گونه ای که بنا بر برخی تحلیل ها عوض انکار می شود و بنا بر برخی تفسیرها عوض تفضلی است و بنا بر برخی تحلیل های دیگر در مواردی عوض استحقاقی و در مواردی تفضلی است. در متون دینی به معنای عوض که همان معنای لغوی آن باشد با صرف نظر از قید استحقاقِ در آن اشاره شده است. به نظر می رسد که متکلمان اسلامی با تأثیرپذیری از روایات به پردازش نظریه و اضافه کردن قید استحقاق پرداخته اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مکعب تقابل: روابط میان قضایای معدوله
نویسنده:
اسدالله فلاحی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
احکام قضایا
,
اصطلاحنامه منطق
,
قضیه معدوله
,
مکعب تقابل
,
روابط میان قضایای معدوله
کلیدواژههای فرعی :
عکس مستوی ,
محصورات چهارگانه ,
محصورات هشت گانه ,
نقض محمول ,
نسب اربع ,
نقض موضوع ,
نقض طرفین ,
قاعده نقض محمول ,
قضیه سالبه کلیه ,
قضیه موجبه کلیه ,
قضیه موجبه جزئیه ,
قضیه سالبه جزئیه ,
قیاس ,
گزاره معدوله ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
برخی از منطق دانان معاصر روشی نو و ساده برای استنتاج های منطقی ابداع کرده و همه استدلال های مباشر را به دو قاعده عکس مستوی و نقض محمول فرو کاسته اند. یکی از ایشان، رضا اکبری، محصورات چهارگانه مشهور را به 32 محصوره گسترش داده است: 4 گزاره محصله الطرفین مشهور، 4 گزاره معدوله الطرفین، 4 گزاره معدوله الموضوع، 4 گزاره معدوله المحمول، و همین 16 گزاره با جا به جا کردن «الف» و «ب» در همه آن ها. اکبری، همچنین، برخی از روابط میان این 32 محصوره را بیان کرده است، مانند مربع تقابل، عکس مستوی، عکس نقیض، انواع نقض (نقض موضوع، نقض محمول، نقض طرفین) و دو رابطه جدید به نام های «عکس نقیض موضوع» و «نامعلوم». در این مقاله نشان می دهیم که این محصورات 32 گانه، چهار به چهار، با هم هم ارز هستند و بنابراین، می توان این 32 محصوره را به 8 محصوره (یا به 8 دسته چهارتایی) فرو کاست و روابط را به شش دسته ساده زیر تقلیل داد: تلازم، لزوم، منع جمع، منع خلو، انفصال حقیقی و هیچ کدام. با این کار، پیچیدگی های نظریه را کاهش می دهیم و روابط میان 8 دسته را به سادگی و زیبایی در مکعبی شبیه «مربع تقابل» که آن را «مکعب تقابل» می نامیم به نمایش می گذاریم و اثبات می کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 143
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش عقلانیت در فرهنگ و علوم اسلامی
نویسنده:
فاطمه علیپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
10. شریعت/ Šarīʿa
,
فرهنگ اسلامی
,
عقلانیت دینی
,
عقل(منطق)
,
علوم اسلامی (سایر)
کلیدواژههای فرعی :
کلام شیعه ,
معرفت دینی ,
الاجتهاد ,
حجیت عقل ,
ایمان و عقل ,
ظاهرگرایی ,
تقدم نقل ,
تعلیم حکمت (افعال انبیاء) ,
دین و فلسفه ,
عقلانیت اعتقادات دینی ,
بداهت وجود خدا ,
فلسفه اسلامی ,
اصطلاحنامه عرفان ,
مکتب تفکیک ,
مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) ,
مسائل عقلی کلام شیعه ,
میراث یونانی تمدن اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابواسحاق ابراهیم بن نوبخت
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
برخی از صاحب نظران حوزه دین با هر گونه تعقل و ژرف نگری در دین مخالفت می ورزند و ممارست در معقولات و تفلسف را مردود می دانند . در حالی که یافتن حقیقت دین نیازمند تعمق و ژرف نگری است . از آنجا که در دین مبین اسلام، عقل و خردورزی بسیار ارزشمند بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار است از عقل و شرع در کنار یکدیگر یاد می شود و فرهنگ غنی اسلامی بر دو ستون محکم عقل و نقل استوار گردیده است و عقل دارای دو کارکرد در مقام تحقیق در دین و درباره دین و نیز در امر دین داری و مقام تحقق می باشد . یکی از کارکردهای آن مربوط به نقش عقل در ایجاد معرفت و فهم دین است و فلسفه اسلامی که حاصل خردورزی اندیشمندان مسلمان می باشد همسو و با قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام، راهبردهای برون شریعتی فراوانی را ارائه نموده است که قادر است پاره ای از معارف دینی را در حوزه توحید، نبوت و معاد تولید نماید . راهبرد درون شریعتی عقل نقش معنایابی و معناسنجی آن است. بدین معنا که بدون راهبرد عقل، درک نقل میسر نخواهد بود . عقل علاوه بر این دو کارکرد در اصول اعتقادی، در استنباط احکام شرعی در کنار کتاب و سنت نقش آفرینی می نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 55
مشخصات اثر
ثبت نظر
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
تعداد رکورد ها : 532
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید