جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبانی نطری هر اندیشمندی ریشه و اساس او را در حوزه های گوناگون معرفتی ساخته زیرا اندیشه های معرفتی ، برآمده از نوع آگاهی و نگرش اندیشمند به جهان ومسائل پیرامون آن است. در بررسی یک اندیشه ، مبانی و بنیان هایش که معمولأ خارج از حوزه یا موضوع آن اندیشه قرار می گیرد، به این دلیل که بنیان های اولیه آن اندیشه را تشکیل می دهد دارای اهمیت جدی ای می باشد. بی شک وقتی صحبت از مبانی یک اندیشه به میان می آید ، مقصود اصلی ای که اندیشه ها از آن ساری و جاری هستند مد نظر بوده و این موضوع به خصوص در مورد امام خمینی (ره) که با بینش خاص خویش سیاست مداران معاصر را با چالش جدی مواجه ساخت اهمیت بیشتری پیدا می کند . حال در این پژوهش ، قصد داریم ضمن برشمردن مهم ترین اندیشه های سیاسی امام خمینی(ره) ، مبانی نظری آن اندیشه ها که توجه عمیق به خدانگری، سنت معصومین(ع) و عقل محوری است را بیشتر بکاویم.

در بحث وجود رابط, رابط در قضیه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. وجود رابط به دلیل وابستگی به طرفین قضیه, مانند معنای حرفی است که در خلال معنای مستقل فعلی یا اسمی تحقق می یابد. ملاصدرا از همین معنای تعلقی و غیر مستقل حرفی و رابط, در تحلیل اصل علیت استفاده می کند و حقیقت معلول را عین ربط به علت می داند. براساس اصالت و تشکیک وجود, علیت و معلولیت, مربوط به وجود علت و معلول است. پس وجود معلول عین تعلق و ربط به علت خویش است. بنابراین تمام موجودات ممکن, تعلقات و روابط نسبت به ذات حق می باشند, لذا حقیقت آنها جز تجلی و ظهور علت حقیقی خود نیست. رابط بودن موجودات نسبت به ذات حق با رابط در قضایای حملیه علیرغم اشتراک در معنای تعلقی بودن, متفاوت است. از نظر ملاصدرا رابط در قضیه, یک مفهوم است و از معقولات ثانیه منطقی بشمار می آید, اما وجود رابط به معنای دیگر, یک تقسیم فلسفی بوده و مفهوم فلسفی بشمار می رود که ناظر به حقیقت و مصداق وجود است. اما از نظر امام خمینی, رابط در قضیه اگر حرف باشد ( قضایای مووله), دارای وجود خارجی می باشد. بحث وجود رابط, در توجیه برخی از مسائل فلسفی, منطقی و فقهی, تاثیر گذاشته و موجب اختلاف نظر گردیده است.

نظام سیاسی در اسلام بر مبنای برهانهای عقلی وفلسفی استوار است بنابراین تبیین ابعاد فلسفی ولایت فقیه وجایگاه آن مستلزم بازخوانی تمامی نظریات سیاسی بخصوص نظریات سیاسی نزد فارابی، خواجه نصیر الدین طوسی، صدر المتالهین شیرازی وهمچنین علامه نائینی تا امام خمینی(ره) که نظریات همه آنها تشکیل دهنده هسته نظام سیاسی – اسلامی وولایت فقیه میباشد. فلسفه بهترین وشاید تنهاترین راه جهت ایجاد یک منظومه ای سیاسی محکم ومتداوم است. همچنین در بازخوانی متون دینی وفلسفی رابطه نزدیک ومحکم میان این دو عنصر دیده میشود واینکه دو تصویر دین وفلسفه برای یک حقیقت است که تجلی آن در یک منظومه سیاسی میباشد که پایه آن اسلام است که فارابی آن را مدینه فاضله، وامام خمینی (ره) آن را مدینه اسلامی نام گذاشتند. هرچند فارابی برای اثبات نظریه خود به فلسفه مراجعه نمود، امام خمینی (ره) نیز به متون دینی شامل آیه ، حدیث، وعقل در فهم آنها رجوع کرد وآنها را ابزار اصلی تفکر خود قرار داد که البته ، در اصول عقلی این منظومه های سیاسی مشترکات بسیاری داشتند. نظام سیاسی در اسلام ، یعنی ولایت فقیه زائیده ای انبیاء الهی است، از آن جهت که ولایت فقیه ادامه امامت ونبوت است، اما فهم واجرای آن بشری است ونتیجه ای نظریات فلاسفه ومتکلمین مسلمانان میباشد. همچنین تجربه نظام جمهوری اسلامی در عصر حاضر، تفکر سیاسی اسلامی به ویژه همخوانی میان نتاج دینی وانسانی وتبیین رابطه حکومت دینی ومردم را غنا بخشید