جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫تمام پديده‌هاي عالم هستي داراي علت و عامل است و تصادف و اتفاق در آن راه ندارد. پيروزي و شکست افراد و جوامع نيز از اين قانون کلي، خارج نيست. بر اساس سنت الهي، انسان با استفاده از نيروي اختيار مي‌تواند در تعيين سرنوشت خود نقش اساسي داشته باشد و در همين راستا، رفتارهاي نادرست، او را به ورطه شکست و نابودي مي‌کشاند. پژوهش حاضر با روش توصيفي و تحليلي به بررسي مهم‌ترين عوامل شکست افراد و جوامع در حوزه‌هاي بينشي، اخلاقي، سياسي و اقتصادي، از منظر قرآن کريم پرداخته است. در حوزه بينش، برنامه‌ريزي و نگاه مثبت به آينده بسيار مهم است زيرا در چنين حالتي، افراد و جوامع با آگاهي از نقاط ضعف و قوت خود، سرنوشت خويش را خردمندانه رقم مي‌زنند. اما اگر دچار غفلت و بي‌توجهي شوند، چشمان آن‌ها از ديدن وضع موجود و نقاط ضعف خود، ناتوان مي‌گردد و آن‌ها را دچار شکست و زبوني مي‌سازد. جهالت و تقليد کورکورانه هم از ديگر عوامل شکست در حوزه بينشي مي‌باشد. در حوزه اخلاق هم اگر انسان گرفتار رذايل اخلاقي شود دچار شکست و هلاکت خواهد شد و از رسيدن به يک زندگي خوب باز مي‌ماند. تکبر، غرور، ترس، ظلم و گناه از عوامل اخلاقي شکست افراد و جوامع انساني به‌شمار مي‌رود. و از بعد سياسي، عاملي که در شکست افراد و جوامع، نقش مهمي ايفا مي‌کند، مسلط شدن رهبران و مديران نالايق بر سرنوشت مردم است. در اين زمينه، آموزه‌هاي ديني همواره نسبت به سوء تدبير هشدار داده است. تفرقه، ترک امر به‌معروف و نهي از منکر، ترک جهاد، استبداد و خودکامگي، از ديگر عوامل مهم شکست در حوزه سياسي است. از نظر اقتصادي هم، که قوام زندگي و حيات جامعه به آن وابسته است، عواملي مانند بي‌لياقتي مسئولان اقتصادي، سلطه دنياطلبان، کم‌فروشي يا گران‌فروشي، اسراف و تبذير، و تنگدستي مي‌تواند موجبات شکست فردي و اجتماعي را فراهم آورد.