جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پاسخ به این سوال که دین حق کدام دین است دو دیدگاه کاملا متفاوت وجود دارد. دیدگاه انحصارگرایان که تنها دین حق و واجب الاطاعه را اسلام و دیدگاه کثرت‌گرایان که پیروی ازهر یک از ادیان آسمانی را موجب فلاح و رستگاری می‌دانند. هر کدام از دو گروه برای اثبات ادعای خود به تعدادی از آیات قرآنی استناد می‌کنند که نقد و بررسی برخی از این مستندات بمنظور مشخص کردن دلالت یا عدم دلالت بر نظریات مبتنی بر انها هدف اصلی از تدوین این رساله می‌باشد. بعد از اتمام نقد و بررسی مشخص شد برخی از مستندات انحصارگرایان دلالت بر نظریه آنها دلالت ندارد و برخی از مستندات نیز بهتر است در این راستا بکار گرفته نشود. ضمنا معلوم شد مابقی این مستندات قطعا بر نظریه آنها دلالت دارد. از بین مستندات قرآنی کثرت‌گرایان نیز تنها سه مستند مورد نقد و بررسی قرار گرفت که هیچ یک موید نظریه آنها شناخته نشد.

تعدد زوجات یکی از مسائل بحث‌انگیز حقوق اسلام است که در طول تاریخ سوالات بسیاری از سوی موافقان و مخالفان در مورد آن مطرح شده است. از جمله این‌که فلسفه‌ی تعدد زوجات چیست؟ چرا اسلام که پیام‌آور عدل است آن را پذیرفته است؟ اسلام چه تمهیداتی برای جلوگیری از ظلم به زنان در این نهاد اجتماعی اندیشیده است؟ و... این‌گونه پرسش‌ها ما را برآن داشت که در این پایان‌نامه که مشتمل بر هفت فصل است به بررسی این موضوع از منظر فقه و حقوق اسلامی بپردازیم. طی پژوهش‌های انجام شده معلوم شد که اسلام مبتکر تعدد زوجات نبوده است، بلکه در ملل و ادیان گذشته، تعدد زوجات به شکل بی‌حد و حصر وجود داشته است و اگر اسلام تعدد زوجات را نمی‌پذیرفت در واقع صورت مسأله را پاک کرده بود. لذا اسلام برای ضابطه‌مند ساختن این پدیده، در گام اول آن را پذیرفت و محدود به چهار زن کرد و در گام بعدی جواز آن را مقید به عدم ترس از بی‌عدالتی نمود. هم‌چنین در این پژوهش معلوم شد که جواز تعدد زوجات از منابع چهارگانه‌ی فقه شیعه یعنی کتاب، سنت، اجماع و عقل، قابل استنباط است. ضمن این‌که اسلام تنها به جواز این نهاد اجتماعی اکتفا ننموده، بلکه در فقه اسلامی جزئی‌ترین روابط مرد با زنانش و چگونگی اجرای عدالت میان آن‌ها نیز بیان شده است. در نهایت پس از بررسی سیر تحول تعدد زوجات در حقوق ایران، روشن شد که قوانین موجود نه‌تنها ضامن حفظ حقوق زنان نیستند، بلکه از ضمانت اجرای کافی نیز برخوردار نمی‌باشند، که این امر باب سوءاستفاده از این قانون عالی اسلامی را برای سودجویان باز گذاشته است. لذا از قانون‌گذار اسلامی انتظار می‌رود این نقص در قوانین را به بهترین شکل اصلاح نماید.

چکیده ندارد.

امروزه علیرغم پیشرفتهای علمدر شناسایی خواص ماده که موجب پیشرفت تکنولوژی و تسلط بشر بر طبیعت در قرون جدید شده، هنوز جاهلیت به شکل‌های مختلف ادامه دارد. این تحقیق در پی آن است که بر اساس تعالیم الهی، مبانی اصلی جاهلیتدر دوره‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهد و علل حیرت و سرگشتگی انسان و دوری او از اهداف اصلی خود را مشخص نمایدبا انطباق دوره های مختلف معلوم می شود که جاهلیت دوره خاصی نیست که تمام شده باشد، بلکه هر جامعه که معیار های جاهلیت در آن مشاهده می گردد مصداق جامعه جاهلی است. در قرآن کریم نیز نمونه های زیادی از آن ذکر شده که پیامبران الهی برای اصلاح آن در دو زمینه عقیده و شریعت که شامل تمام جنبه های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و غیره است فرستاده شده اند.در این تحقیق به ابعاد مهم جاهلیت نیز پرداخته شده است که شامل انحراف در عقیده مخصوصاً توحید بصورت ظن جاهلی نسبت به خدا و عدم شناخت واقعی او است و انحراف در روابط اجتماعی که پایه آن حمیت جاهلی و انحراف در اخلاق که نمونه آن تبرج جاهلی است و انحراف در شریعت که بصورت حکم جاهلی در قرآن مطرح شده است.و نتیجه گرفته شده است که جاهلیت از ریشه جهل به معنی جهلی است که شامل تمام رذیلت هااز کفر و نفاق، شر و ظلم و کذب و شک و هوی و خود خواهی، کبر، حمیت، تبرج، و شقاوت و ....می باشد که در مقابل عقلی که در آن تمام فضیلت ها جمع شده است،می باشد که در حدیث جنود عقل و جهل بدان اشاره شده است و علم در مقابل جهل فقط یکی از این فضیلت ها می باشد.

بی شک یکی از مهمترین غایات و اغراض وضع قوانین و تشریع ادیان و بعثت انبیاء، بازداشتن مردم از ذلت و خواری و نائل ساختن ایشان به فضایل اخلاقی وصفات شریف و ستوده می‌باشد.عزت نفس یکی از فضایل اخلاقی ارزشمند است که بر اندیشه، احساس و رفتار انسان اثر می‌گذارد. فرد عاقل و هوشیار نفس و روح خود را بزرگ می داند چرا که خداوند از روح خود در او دمیده است و در او استعدادهای بالاتر از اینها وجود دارد. این چنین انسانی به پستی ها و اخلاق رذیله تن در نداده و اجازه تحقیر شدن مقابل دیگران را نمی دهد و هر چه را که غیر خداست کم می داند.مفهوم عزت نفس در قرآن و حدیث با واژه‌های گوناگونی مانند: کرامت نفس، مناعت طبع، نفاست نفس و... به کار رفته است.از مهم‌ترین عنصرهای تشکیل‌دهنده شخصیت عزیزالنفس، می‌توان به چگونگی بینش وی نسبت به هستی نام برد. همچنین اطاعت و بندگی، توکل، قناعت، قطع امید کردن از مردم، تقوا، ایمان و... در به دست آوردن و افزایش کرامت نفس نقش موثری ایفا می‌کند و اسلام نیز بر ایجاد این زمینه‌ها تأکیددارد.آنچه مسلم است عزت حقیقی بالاصاله مخصوص خدا بوده ، به‌ مقتضای ‌فیض‌ و رحمت‌ لایتناهی‌ خود مراتبی‌ از آن‌ را به‌ انسان‌های‌ شایسته‌ تفویض‌ می کند.

چکیده: این نوشتار از منظری قرآنی، عوامل دشمنی‌ها و مبارزه با پیامبران الهی و منشأ این مواجهه را بررسی می کند. نگارنده ضمن معرّفی گروه‌های مختلفی که در مقابل انبیای الهی صف بسته بودند، به ریشه‌یابی عوامل بیرونی و درونی دشمنی این افراد از منظر قرآن کریم می پردازد. پژوهش حاضردر یک مقدمّه و دو فصل سامان یافته است. نویسنده در مقدمّه به تبیین معنای مواجهه، قرآن، نبی، عوامل و سایر مفردات تحقیق پرداخته و سنّت‌های اجتماعی قرآن کریم در باره عملکرد انبیای الهی و حوادث مربوط به آنان و اقوام شان را واکاوی کرده و نمونه‌هایی از این سنّت‌ها را نام می بَرد. وی در فصل اوّل با اشاره به عوامل نّفسی (درونی یا اخلاقی) مواجهه با پیامبران الهی، و اموری همچون: استکبار و خود بزرگ‌بینی افراد، پیروی کردن از هوای نفس، جهل و حسد را از اصلی‌ترین عوامل دشمنی با پیامبران الهی بر شمرده و در همین زمینه به تبیین مفهوم، تاریخچه، منشأ، اقسام استکبار و رابطه آن با قدرت و ثروت، همچنین معنای پیروی از هوا و هوس، موضعگیری انبیای الهی در قبال پیروی کردن مردم از هوای نَفس ونیز مفهوم و پیامدهای جهل در قرآن و معنای حسد و عواقب آن در قرآن کریم می‌پردازد. در فصل دوم عواملی مانندِ تزیین شیطان و دشمنی او با پیامبران، پیروی کردن از آباء و اجداد و تقلید کورکورانه از آنان و حبّ مال و ثروت از عوامل بیرونی دشمنی با پیامبران الهی عنوان شده است. در همین زمینه نیز نویسنده به بررسی مفهوم تزیین شیطان و دشمنی او با انسان‌ها، مفهوم نهی کردن قرآن از خطوات شیطان، مذمت تقلید از پیشینیان بدون تفکر و تعقّل و عواقب خطرناک دنیا طلبی پرداخته است.

این پژوهش در مورد سیره عملی پیامبر صلی‌الله علیه و آله در خانواده است، و به بحث لغوی سنت و سیره می‌پردازد، سپس به موقعیت زن و خانواده در دوران جاهلیت نظر می‌کند که زن در جامعه بصورت کالا مورد معامله قرار می‌گرفت و احترام و ارزشی برایش قائل نبودند تا اینکه با ظهور دین مقدس اسلام زن جایگاه و موقعیت والا و مقدس خود را با تعالیم حیات‌بخش اسلام بازیافت، پس از آن به صورت اجمالی زندگی همسران رسول خدا صلی الله علیه و آله ذکر شده است، و حکمت و عوامل تعدد همسران آورده شده که اغلب این ازدواجها برای جلب حمایت دشمن و جلوگیری از جنگ و خونریزی بیشتر، و پناه دادن یک زن بی‌سرپرست بوده است، و یا به علتهای سیاسی فرهنگی و تشریعی و الگوی عملی بودن برای مردم بوده است، و با توجه به ایم مطلب، روشن است که پیامبر صلی الله علیه و آله مردی زاهد، بدور از تجمل بوده و زنان خود را به زهد و تقوا در زندگی دعوت می‌نموده است و شکی نیست که ازدواجهای ایشان مانند ازدواجهای دیگران برای ارضاء غریزه نبوده بلکه هرکدام علت و حکمت مخصوص به خود را دارا است. و اصولاٌ روش پیامبر صلی الله علیه و آله در برخورد با زنها روی اصل ادب و احترام بوده است. مسأله افک به طور اجمال بررسی شده است که در نزد عامه این حدیث برای عایشه بوده و در نزد امامیه برای یکی دیگر از همسران به نام ماریه قبطیه بوده است و نظر بعضی از مفسرین در این ارتباط بیان شده است. در بخش دیگری رفتار و سیره عملی پیامبر نسبت به همسرانش آورده شده است. وظایف همسران پیامبر صلی الله علیه و آله مثل تقوا، رازداری، تحریم ازدواج و انزواطلبی ذکر شده است و رفتار عملی ایشان در خانه، با زنانش مهربانترین و منصف‌ترین شوهر بود. و با کمال محبت رفتار می‌کرد و در کارهای خانه به آنها کمک می‌کرد. و نمونه و الگوی ساده زیستی برای همسرانش بود و با آنها در کمال عدالت رفتار می‌کرد که حتی در حال بیماری در هنگام رحلت خویش، می‌فرمودند که بستر او را به منزل زنی که نوبتش بود منتقل نمایند، و در برخورد با اشتباهات همسران خود بسیار صبور و آموزنده و آنها را به بهترین راه‌حل راهنمایی می‌کرد، و روایاتی هم ذکر شده است. و در آخرین بحث سیره عملی پیامبر صلی الله علیه و آله در برخورد با فرزندانش آورده شده است و احادیثی در این ارتباط زینت‌بخش این پژوهش شده است.

قرآن و سنت رسول اکرم علیه صلی الله و آله مهمترین وسیله برای هدایت امت بشمار می‌رود. از طریق تبعیت از کتاب خدا و سنت صحیح می‌توان به هدایت رسید. سنت رسول خدا از طریق کسانی به دست ما رسیده است که با آنحضرت نشست و برخاست داشته و صحابه ایشان بشمار می‌روند. درباره عدالت یا عدم عدالت همه ی صحابه رسول خدا نظرات مختلفی وجود دارد . یکی از راههای روشن شدن این حقیقت ، بررسی احادیث کتاب "صحیح" اثر مسلم بن حجاج نیشابوری از زاویه ی عملکردها و مواضع صحابه و تامل در زوایای این گزارشهاست . با چنین نگرشی می‌توان دریافت که در میان صحابه رسول خدا صلوات الله و سلامه علیه و علی آله، افراد عادل و شایسته و صالح فراوانی به چشم می‌خورند که همگام با رسول خدا و در جهت اطاعت از اوامر و نواهی ایشان گام برمی‌داشتند. هم آنان که شایسته است مسلمانان آنان را بعنوان الگوی خویش برگزینند. اما در بین اصحاب آن حضرت افرادی نیز دیده می‌شوند که نه تنها مطیع خدا و رسول او نبودند بلکه گاه در مقابل ایشان به احکام الهی آن حضرت معترض بوده و یا حتی نقشه ی قتل آن رسول رحمت را در سر می‌پروراندند و در صدد عملی ساختن این نقشه ی شوم خود برآمدند که خواست و مشیت الهی حافظ جان رسول مهربانی‌ها بود. لذا اینان گرچه نام صحابی را دارند اما شایسته اقتدا نیستند. همچنین با کسانی بعنوان صحابه روبروییم که هرچند در زمان رسول خدا ظاهرا مخالفتی با اسلام و احکام حیات بخش آن نداشته‌اند اما پس از رحلت رسول خدا و فقدان آن حضرت در جامعه با احکام قرآن و سنت نبوی مخالفت ورزیدند. از آنجا که لازم است مسلمانان برای زندگی خویش به کسانی اقتدا کنند و آنان را به عنوان الگو و سرمشق خویش برگزینند چه نیکوتر که بهترین اسوه را رسول رحمت قرار دهند و نیز کسانی که قرآن کریم و سنت نبی اکرم را تنها ملاک شایسته برای شناخت صحت احکام خود بشمار می‌آورند. هم آنان که رسول گرامی اسلام به مسلمانان تاکید کردند که آنها راهبران و راهنمایان امت خواهند بود و در آیه تطهیر بر مبرا بودن آنان از هرگونه شرک و گناه و خطا تاکید ورزیدند.

اگرچه ما انسان‌‌ها در عالم ملک زندگی می‌کنیم و بیشترین مواجهه را با فرشیان داریم، ولی در کنار همین زندگی محسوس دنیوی به موجودات ماوراءالطبیعه نیز معتقدیم. یکی از این موجودات که همه ادیان آسمانی به گونه‌ای بر وجود آن تأکید کرده‌اند، روح‌القدس است. از آنجا که خداوند بعنوان محور مشترک همه ادیان آسمانی در متون مقدس، این حقیقت الهی را به بشر معرفی نموده است، می‌توان گفت که برخلاف اختلافات ظاهری موجود، همه ادیان آسمانی باید از حقیقت واحدی سخن گفته باشند. لذا در این تحقیق سعی شده است با بهره گیری از منابع دینی و با تجزیه و تحلیل داده‌های مطالعاتی، به معرفی روح القدس در دو دین اسلام ومسیحیت پرداخته و کارکردهای آن را با توجه به آیات انجیل، قرآن و روایات اسلامی تبیین شود و سپس اشتراکات و افتراقات موجود در کارکردهای آن را مورد بررسی قرارگیرد. در باور غالب مسیحیان روح القدس در کنار خدا و مسیح مقام خدایی دارد و ضلع سوم از اضلاع تثلیث را تشکیل می‌دهد. این روح نقش مهمی را در برابر عیسی7 ایفا می‌کند و بعد از عروج مسیح نیز رهبری جامعه دینداران را برعهده دارد و برای دارنده خود برکات بسیار دارد. در قرآن کریم نیز در موارد متعددی کلمه «روح» و «روح القدس» بکار برده شده است. هرچند بسیاری از مفسرین بخصوص مفسرین اهل سنت، روح القدس را جبرئیل دانسته‌اند. امّا با نگاهى عمیق‌تر به آنچه در روایات آمده، مى‌توان استنباط کرد که گزارش‌هاى متون دینى، مستلزم تشخّص براى روح القدس نیست؛ بلکه روح القدس، به مثابه یک حقیقت فراگیر و نیرویى قدسى و الهى است که از حضرت حق صادر مى‌شود و در هرکس و هر جایى که خداوند متعال اراده فرماید، قرار مى‌گیرد و جریان مى‌یابد.

مطلب مورد بحث در این رساله خلفای دوازده گانه پیامبر (ص) که در احادیث شریف به آن اشاره شده است از منظر و دیدگاه اهل سنت می باشد. موضوع خلافت در اسلام همانند موضوع رسالت یک امر مهم و قابل توجه همگان بوده است، دراین رساله که در ضمن هفت فصل تنظیم گردیده، هر فصل دارای بندهای مختلف می باشد، در اول معنای لغوی و اصطلاحی خلافت مورد بررسی قرار می گیرد. در این تحقیق که در ضمن این چند فصل تنظیم گردیده است پیرامون خلفای اثنی عشر از دیدگاه اهل سنت بحث می کنیم لذا اقوال و احادیث و مطالب را از منابع خود اهل سنت نقل می کنیم بجز مواردی اندک که طردا للباب و از باب روشن شدن مطلب از منابع شیعه نقل می شود و آن هم فقط در فصل اول و دوم می باشد.