جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کشف و شهود به عنوان منبعی از منابع معرفتی، رابطه آنها با عقل تعاضد است و از نظر عرفا راه رسیدن به حاق واقع تنها علوم کشفی است. اما حکما، فاصله میان عقل و دل را تقلیل داده اند و به هم افق بودن آنها اذعان نموده و حتی راه دل را قوی تر دانسته اند. حقانیت و معرفت زایی کشف و شهود با ادله ی نقلی و عقلی قابل اثبات است و در واقع مراد از علمی که در قرآن مطلوب است، همان علوم کشفی است انسان دارای جایگاه ویژه ای در عرفان اسلامی می باشد و انسان با توجه به این که نفحه ی ربانی می باشد تمامی حقایق در قلب او نهفته است، به طوری که اگر موانع و حواجب از روی دل برداشته شود به حقایق هستی دست پیدا می کند. ولی مکاشفات عرفا به صورت مطلق واقع نما و دارای عصمت نیستند؛ اختلاف نظر آنها با هم دیگر شاهد این مدعا است لذا کشف و شهود هم، مثل بقیه ی منابع معرفتی، باید میزان و منطقی داشته باشد تا به وسیله ی آن، صحیح از سقیم تمیز داده شود. بزرگان از عرفا به این امر حیاتی توجه نموده و موازینی را به عنوان منطق کشف و شهود بنا نهاده اند. آنان سه میزان را به عنوان موازین سنجش مکاشفات و مشهودات معرفی نموده اند که عبارتند از «میزان عام» که عبارت است از قرآن و سنت و «میزان خاص» که عبارت است از مرشد کامل و سومی «عقل» است که عبارت از ملکه ای می باشد که بعد از تزکیه ی دل، از علوم عقلی و فلسفی حاصل می گردد. عرفا جهت اصرار بیشتر بر حفظ سالکان از حیرت و سردرگمی، به واردات و خواطر قلبی هم پرداخته اند و خواطر را به الهی، ملکی، نفسانی و شیطانی تقسیم نموده اند و موازین و شاخصهایی جهت تمیز آنها ذکر نموده اند و حتی بعضی از عرفا مثل ابن عربی، به صورت موردی هم به بعضی از کشف نماها اشاره نموده اند

این رساله در صدد است تا نشان دهد که چگونه اخلاق اسلامی می تواند بر اساس اصولی بنیادین که در نهاد دستگاه فلسفی-عرفانی ارزشهای اسلامی نهفته است با مقتضیات عالم جدید مطابق باشد و احیانا برخی نارساییهای ارزشی و اخلاقی دوران مدرن را تدارک کند . بدین منظور ناگزیر نخست باید به استخراج بنیادی ترین این اصول مبادرت کرد و از آنجا که منطقا می توان نقطه عزیمت های مختلفی برای استخراج این اصول در اندیشه و عرفان اسلامی اتخاذ کرد به نحو روشی نخست پیش فرضها و اصول عام این اندیشه و عرفان را مسلم فرض می کنیم و ثانیا برای نیل به مقصود و تفسیر مطلوب خود الگوی فلسفی عام فلسفه های مدرن را بر می گزینیم و اصول بنیادینی را که این الگو فرا نهاده مسلم می گیریم و آنگاه به بازسازی مورد نظر مبادرت می کنیم. بنابراین می پرسیم : مقوّم اخلاقیت برای انسان چیست؟ با توجه به رابطة تکلیف با آزادی، آیا آزادی انسان، به آزادی در علم و آگاهی نیست و معنای آزادی اندیشه این نیست که انسان جهان را آنطور که خود می فهمد و تجربه می کند، بیاراید. پس معنای انسانیت، نفوذ همین اندیشه انسان در زندگی است و نفی سلطة امور بیرونی. آیا اخلاق اسلامی این تجربه انسانی را در علم و نظام بخشی جهان تبیین می نماید؟ پس انسانیت یعنی توجه به «مرتبه و استعداد» انسان که حاوی نگاه طمعناک او به هستی است. «استعدادی» که جهان را به رنگ مدرَکاتش درآورده و برگزیده هایش را به رنگ فهمش درآمیخته است، مسئولیت را تحمل رنجی قرار داده برای عملی کردن درست ها و بایسته های انسان. درجه آزادی فرد به همین مسئولیت پذیری اوست و فردیت هر انسان به میزان قبول مسئولیت او شکل می گیرد و از دیگران تمایز می پذیرد. مفروض این گفته ها، اصولِ انسانیت، عقلانیت، آزادی و فردیت اند. آیا می توانیم با تحلیل مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی فلسفه اسلامی، اصول فوق را بازخوانی کنیم؟ و شرایط پیشین تحقق اخلاق را دریابیم؟ این نوشتار نگاهی است از نوع معرفت درجه دوم، بی آنکه به صحت و سقم مدعیات درجه اول فلسفه اسلامی بپردازد. مبانی آن مدعیات را جستجو می کند. در این بررسی، عمق و معنای اصول مذکور را در فلسفه اسلامی نشان داده ایم و توان این فلسفه برای ورود به گفتمان جهانی اندیشه را آشکار کرده ایم. در این معنا، اخلاق برای آن ممکن است و اندیشه حکماء که در پیوند با عرفان نظری است و ادبیات فارسی در کنار کتب رسمی فلسفه به حکایت نغز آن پیوسته است، به قوت حکایت از این امکان می کنند

آنچه اکنون پیش روی شماست رساله ای است تحت عنوان«آسیب شناسی مهدویت با عنایت به آیات و روایات» که به بررسی و کاوش، پیرامون آفات و آسیبها و انحرافاتی که در طول تاریخ بر پیرایة مهدویت نشسته است، می پردازد. و چون این مساله در رابطة تنگاتنگ با آیات قرآن و کلام معصومین(ع) می باشد، از آن منظر مورد بازکاوی قرار گرفته است. این پایان نامه در چهار فصل بدین شکل تنظیم شده است: ابتدا در فصل کلیات به اهمیت و ضرورت بحث و سؤالات اصلی و فرعی و فرضیه ها و نیز مفاهیم اصلی پرداخته شده و در ادامه، اعتقاد به مهدویت در مذاهب و ادیان مختلف به اثبات رسیده است. در فصل سوم خاستگاهها و ریشه های اصلی آسیبهای مهدویت در هفت گروه مورد شناسایی قرار می گیرد. در چهارمین فصل، آسیبها و انحرافات مهم در چهارده عنوان مورد بررسی واقع شده است. و در انتها نتیجه بحث ارائه می گردد. مطالعة این رساله زمینة آشنایی مخاطب یا خواننده را با اصلی ترین خطراتی که فرهنگ مهدوی را تهدید می کند، فراهم ساخته و فرد می تواند با نگاهی نو، بهتر از گذشته به پیمودن ادامه مسیر انتظار بپردازد.

چکیده (فارسی): ویتگنشتاین از فلاسفه صاحب نام قرن بیستم است که در تفکر فلسفی این قرن اثر پایداری از خود بر جای گذاشته است. او یکی از بنیان گذاران فلسفه تحلیلی است که توانست موضوع و محور اصلی فلسفه را به سمت بحث «زبان» سوق دهد. این تحول باعث شد سایر موضوعات نیز تحت الشعاع قرار گرفته و از منظر زبان مورد بررسی قرار گیرند. دین و باورهای دینی یکی از این موضوعاتی است که ویتگنشتاین با این نگرش جدید در هر دو فلسفه خود، مباحثی را در مورد آن مطرح کرد. در این نوشتار، طی سه بخش، آرای دینی او مورد بررسی قرار خواهد گرفت: در بخش اول که جنبة مقدماتی و تمهیدی دارد، برخی از مباحث اصلی فلسفه او که مرتبط با باور دینی در فلسفه اول و دوم ویتگنشتاین است، مطرح خواهد شد. بحث از تناظر زبان و جهان، نظریه تصویری معنا و تعیین حوزة بامعنایی و بی معنایی از جمله مباحث فلسفه اول اوست. معنا به عنوان کاربرد، بازیهای زبانی، صورتهای زندگی، باورهای بنیادین و گرامر نیز مباحث مرتبط با فلسفه دوم او را تشکیل می دهند. در ادامه بحث، امکان وجود باور دینی از نظر او بررسی خواهد شد و بحثی پیرامون اینکه آیا او نسبت به دین خاصی تمایل نشان می دهد یا نه، پی گرفته خواهد شد. در بخش دوم آرای اخلاقی دینی ویتگنشتاین در فلسفه اول او مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در سه فصل مربوط به این بخش از ارزشهای استعلایی، امور رازآمیز و باورهای اخلاقی دینی که عمدتاً شامل بحث خدا و سعادت می شود، سخن گفته خواهد شد. در بخش سوم، طی چهار فصل، ساختار کلی باورهای دینی در تطابق با فلسفه دوم او تعیین می گردد. اعمال و آیین های دینی مورد بررسی قرار می گیرد. با طبیعت باور دینی و ویژگیهای سلبی و ایجابی آن و همچنین با تفاوت میان فرد معتقد و غیرمعتقد آشنا خواهیم شد. بحث الهیات و واقعیت از نظر ویتگنشتاین مورد بحث قرار خواهد گرفت و در نهایت بخشی از تأثیرات تفکر او بر متفکران دینی قرن بیستم مطرح خواهد گردید. در پایان نیز نتیجه گیری از مباحث فوق به عمل خواهد آمد.

تحقیقی درباره غرض و غایت در افعال الهی از دیدگاه متکلمان اسلامی و با توجه به آیات و روایات است. نویسنده ابتدا به اهمیت غرض و غایت در افعال الهی اشاره نموده و از سیر تاریخی بحث سخن رانده و بر ضرورت طرح بحث غرض و غایت در افعال الهی تأکید ورزیده است. سپس تحت عنوان هستی شناسی غایت، به اثبات غایت و پاسخ به اشکالات وارد شده بر غایت پرداخته و در ادامه مبانی نظری بحث غرض و غایت در افعال الهی را مطرح نموده و منشأ اختلاف قائلین به شناخت خداوند را بررسی کرده است. آنگاه دیدگاه منکران مطلق غایت (فاعل و فعل)، دیدگاه باورمندان غایتمندی، و دیدگاه فیلسوفان درباره غایتمندی افعال الهی را مورد بحث و بررسی قرار داده است.

در مقدمه این رساله بر زندگی، افکار و آثار یا سپرس اشاره شده است. فصل اول با عنوان «ایمان فلسفی چیست؟» و فصل دوم با عنوان «مفاد ایمان فلسفی» ترجمه فصل اول و فصل دوم قلمرو ابدی فلسفه است که خود، ترجمه انگلیسی رالف مانهیم از اثر مشهور کارل یا سپرس، ایمان فلسفی است. ایمان فلسفی شش فصل دارد که مشتمل بر شش سخنرانی یا سپرس در این باب است . فصل سوم رساله، با عنوان «فلسفه و دین» گزارش مبسوطی از فصل چهارم قلمرو ابدی فلسفه است.

این پایان نامه که قصد بررسی دیدگاه ویتگنشتاین در مورد عینیت معرفت را دارد، ابتدا سعی در بازسازی معرفت شناسی ویتگنشتاین براساس کتاب درباب یقین می کند و پس از بررسی نظریة معرفت ویتگنشتاین، می کوشد تا دید او نسبت به مسألة عینیت را وا شکافد. محور بحث معرفت شناختی ویتگنشتاین باورهایی هستند که در نظر وی نه دانستنی اند ونه قابل تردید. آنها صرفا بیان نحوة بیان و نحوة عمل ما هستند و بدین لحاظ نه معقولند و نه نامعقول، نه قابل تردید و نه قابل توجیه. در عین حال، اساس هرگونه سؤال وهر پژوهش انسانی اند. به همین ترتیب وجود واقعیت، به معنایی که مورد قبول عموم مردم است، نیز نه قابل تردید است و نه قابل اثبات. و در نظر گرفتن صواقعی نیازمند اثبات، افتادن به دامان بی معنایی است. مطابقت با این واقع نیز به همین ترتیب بی معناست. سؤال از عینیت معرفت، به معنای مطابقت معرفت با واقع، به معنای مذکور، سؤالی تحقیق ناپذیر و بی معناست، اما اگر عینیت معرفت به معنای وجود مبنای مشترکی برای باورهای انسانهاست، باید گفت توافقات انسانی ضمن ارتباطات آنان در یک جهان واحد امکان تفهیم و تفاهم و بنابراین امکان زبان را فراهم می آورد. بنابراین اگر این توافقات نمی بودند، فهم متقابل و زبان نیز وجود نمی داشت. عینیت بدن معنا پیش شرط زبانداری است.

هدف پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال اصلی است که رفتار پیامبر (ص ) با مشرکان و اهل کتاب چگونه بوده است ؟ و آیا پیامبر (ص ) فقط درصدد ابلاغ و بیان حق و دعوت به توحید بودند یا اینکه علاوه بر آن ، در پی محقق نمودن اسلام و غلبه دین نیز بودند روش نمونه گیری : تمام آیات قرآن و سیره پیامبر (ص ) با عطف به دو سوال به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است روش پژوهش : کتابخانه ای ابزار اندازه گیری : قرآن و تاریخ زندگی و سیره پیامبر (ص ) طرح پژوهش : در بخش اول برخورد نظری پیامبر با توجه به آیات قرآن و در بخش دوم پس از بررسی مبانی و اصول رفتار پیامبر (ص ) برخورد عملی ایشان در سه مقطع مکه ، مدینه ، و پس از فتح مکه برری شده است نتیجه اینکه : روشها و شگردهای پیامبر (ص ) در مواجهه با مشرکان و اهل کتاب ، متنوع متعدد و گاه حتی در یک نگاه سطحی ، برخی مواضع در تضاد با هم دیده می شود. نکته کلیدی در بررسی موضع پیامبر (ص ) نسبت به مشرکان و اهل کتاب هنگامی فهم خواهد شد که دین نه صرفا به مثابه یک اعتقاد ذهنی و درونی برای افراد بلکه به مثابه یک فرآیند تکامل اجتماعی نیز در نظر گرفته شود. روش پیامبر (ص ) در برخورد با مشرکان و اهل کتاب با عطف به وضعیت اسلام و مسلمین و شرایط گروه مقابل در هر مقطع طراحی میشده و در واقع می توان به نوعی رابطه طولی در روشها و مواضع پیامبر قائل شد و این رفتارها در عرض هم نیستند که بتوان هر کدام از آنها را بدون توجه به فرآیند ظهور اسلام از یک هویت اعتقادی تا یک هویت اجتماعی و سیاسی ، به عنوان نظر قطعی و همیشگی اسلام ارائه کرد

در این تحقیق بامطالعه منابع اسلامی سعی گردیده، ابتدا تربیت و اصول شناخته شود وضمن آشنایی با مراحل و دمنه مباحث تربیتی در ۷ سال اول زندگی از جمله تربیت اقتصادی، مذهبی، جنسی، عاطفی، اخلاقی، اجتماعی، جسمی و ذهنی شرح داده شود ضمنا شیوه های صحیح تربیت متناسب با رشد فیزیولوژی کودک در این ۷ سال بیان گردد. این نتیجه حاصل می شود که تربیت ضرورت حیات اسنان است و مراحل اولیه زندگی چون با حیات کودک در ارتباط است و بسیاری از خسائل رفتاری و شخصیتی کودک در این سنین پایه گذاری می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده با گذشت عمر وتکرار، رفتارها در او تثبیت شده و ابعاد شخصیتی و منش او شکل و رنگ میگیرد و چون این آموخته ها در این دوره چون نقش سنگ بر ذهنی او اثر می گذارد، لذا باید والدین و مربیان رفتارهای صحیح ( تربیت اسلامی ) را در او ایجاد نموده و از ریشه دار شدن رفتارهای غلط جلوگیری نمایند چرا که اصلاح آنها در دوره های بعدی ناممکن یابسیار بعید است

الوهیت عیسی مسیح مهمترین مسأله آیین مسیحیت است در مسیحیت تفکر غالب مسیحیان اعتقاد به الوهیت عیسی مسیح است، و این اعتقاد در همه نحله های موجود مسیحیت یعنی خواه به آیین کاتولیک ایمان داشته باشد خواه به آیین پروتستان و خواه به آیین ارتدوکس، غلبه دارد. ازدیدگاه آنان اعتقاد به الوهیت عیسی مسیح به این معناست که ما در تثلیث، یک خدا را عبادت می کنیم و تثلیث در وحدت (به عبارت دیگر کثرت در وحدت و وحدت در کثرت). به نظر آنهااقانیم ثلاثه یعنی پدر، پسر و روح القدس مخلوق نیستند الوهیت پدر، پسر و روح القدس همه یکی است؛ یعنی در جلال هم شأن و در عظمت، مثل هم جاودانه اند. پدر، پسر و روح القدس فهم نپذیرند. به عقیده آنها همان طور که پدر خداست، پسر و روح القدس نیز خدایند، ولی آنها سه خدا نیستند. بلکه یک خدایند. به نظر آنها عیسی مسیح یک شخص است در کنار سه شخص دیگریعنی اقالیم ثلاثه در او تجلی کرده است. هر یکی از اقنومهای سه گانه - یعنی پدر، پسر وروح القدس - جداگانه و مستقل اند، یعنی سه شخص هستند نه یک شخص، پس تثلیث درمجموع سه شخص مستقل است. و می تواند این سه شخص مستقل در یک شخص جمع شود.پس به عقیده آنها عیسی مسیح یک جوهر است که هم خداست و هم پسر خداست و هم روح القدس. به عقیده مسیحیان هر کس به این اعتقاد ایمان نداشته باشد مومن نیست - یعنی کافراست - و از آیین مسیحیت خارج است. اما با آمدن اسلام، قرآن کریم این اعتقاد مسیحیان راانحراف از حق دانسته و عیسی مسیح را مخلوق خدا و فرستادة خدا برای قوم بنی اسرائیل معرفی می کند و می گوید که عیسی بن مریم مثل سایر انسانها غذا می خورد، می خوابید عبادت می کرد و...و پس کسی که غذا می خورد نیاز دارد به آن غذا، نیاز از امکان است و امکان برای خدا بودن معنی ندارد پس عیسی نمی تواند خدا باشد. و همچنین عبادت کردن عیسی (ع) مثال روشن و واضح برای رد الوهیت وی است