جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در رابطه با مشروعیت دو معنا مطرح شد یک معنای قانونی بودن و دیگری مشروعیت به معنی مجاز بودن و حق داشتن. در مورد اول باید دید اصولا چه قانونی صلاحیت حاکمیت بر اجتماع را دارد و عقل بشری او را به تبعیت از چه قانونی رهنمون می سازد که در این رابطه نظریات لاک و روسو را مطرح کردیم. لاک قانونی را که ناشی از اراده خداوند باشد معتبر می داند و روسو نیز کسی جز خداوند را لایق قانونگذاری نمی دانست و بهترین قانون را قانون الهی می دانست یعنی مشروع ترین حکومت، حکومتی است که قانون آن را خداوند تامین کند و ناشی از اراده او باشد. اسلام نیز مشروعیت قانون را از ناحیه خداوند می داند و قانون الهی از نظر اسلام مشروع می باشد و حکومتی مشروع است که قانون آن از سوی خداوند متعال باشد. از طرف دیگر در بحث اصول فطری داشتیم که فطرت انسان، حکم به تبعیت او از حکم و قانون که از طرف خدا وضع شده است می نماید، به عبارت دیگر تبعیت از قانون خداوند در راستای فطرت انسان است. با توجه به مقدمات فوق در می یابیم که در مجموع مشروعیت در معنای اول خود یک رابطه مستقیم با فطرت انسانی دارد و حکومتی مشروع است که در راستای فطرت انسان تشکی شود و با آن در تطابق باشد.

اين پژوهش به منظور دستيابي به هنجارهاي جنسي در زندگي زناشويي تدوين شده است. به همين منظور، قرآن کريم و مجموعة وسيعي از روايات مطالعه و بررسي شد. آيات مرتبط با مسائل جنسي از قرآن استخراج گرديد و پس از بازخواني آيات استخراج‌شده، کليدواژة متناسب با موضوعات انتخاب گرديد. در نهايت هنجارهاي اخلاقي ناظر به رابطة جنسي مشخص شد. پژوهش حاضر با روش استنادي به اصول اخلاق جنسي در زندگي زناشويي دست يافته و در همۀ زمينه‌ها تناسب اين اصول با عقل توحيدي موردنظر بوده است. از جمله اصول اخلاقي، که در زمينة مسائل جنسي در قرآن و روايات مطرح است، عدالت، عفت، مودت، رحمت، کرامت و غيرت است.

هدف اصلی این پژوهش به دست آوردن رویکردی اجتماعی به تربیت اخلاقی است. ابتدا با کمک گرفتن از دیدگاه دیویی به عنوان اندیشمندی که تربیت اخلاقی را با رویکردی اجتماعی معرفی نمود، سعی شد عاملی اثرگذار که موجب می‌شود فرایند تربیت اخلاقی رویکردی اجتماعی به خود بگیرد، استنتاج گردد که این عامل در مؤلفه «ارتباط» معرفی شد. اثرگذاری این عامل به گونه‌ایست که با تقویت آن، توان‌های اخلاقی انسان تقویت می‌شود. سپس نقش این مؤلفه در ارتقای اخلاقی انسان مبتنی بر دیدگاه اسلام بررسی گردید و ضمن به دست آمدن تأیید بر اهمیت این مؤلفه، تلاش گردید چگونگی نقش‌آفرینی آن در ارتقای اخلاقی به دست آورده شود. حاصل این تلاش و بررسی‌، معرفی توانمندی‌هایی یازده‌گانه به عنوان محورهای تربیت اخلاقی با تکیه بر وجه اجتماعی انسان، مبتنی بر دیدگاه اسلام است.

هيچ حركت اقتصادي و خصوصا ًاخلاق جهادگونه در منظومة معرفتي ديني نمي تواند موفق باشد مگر آنكه خواستگاه، مسير و مقصد آن خدايي, و بر مبنای اخلاقیات باشد. با تدبر در قرآن كريم مي بينيم اهميت بحث هاي اخلاق اقتصادي در دين مبين اسلام به گونه اي است كه خداي متعال بخش قابل توجهي از اين كتاب بزرگ و انسان ساز را به بحث هاي مختلف كلان و گاهي ريز اقتصادي از جمله حلال، حرام، مكروه، مستحب، جمع اموال، امتحان الهي از طريق مال دنيا، خمس، زكات، خريد، فروش، اجاره و حتي نوع عمليات اقتصادي مثل شكار، صيد، اماكن، زمان هاي حرمت صيد، زراعت، غواصي، كشتيراني، دامداري و ... اختصاص داده است. در اين راستا بنا داريم ابتدا مختصراَ به معني جهاد و اقتصاد پرداخته، سپس شاخص هاي مدنظر قرآن كريم و نهج البلاغه را براي تحقق اقتصاد اسلامی در يك جامعه را بررسي كرده و پس از آن بعضي از راهكارهاي اخلاق اقتصادي مندرج در قرآن كريم و نهج البلاغه و همچنين نتايج و آثار حاصله از اقتصاد اسلامی را در اين مقاله هرچند به قدر بضاعت كم خودمان واكاوي نماييم.

چکیده در مقایسۀ دیدگاه اسلام و مسیحیت نسبت به وحی دو پرسش عمده امکان طرح دارد: پرسش اول اینکه دیدگاهِ متفاوتِ این دو سنت دینی نسبت به ماهیتِ وحی (با توجه به اینکه هر دو دین از ادیان وحیانی به‌شمار می‌روند) عمدتاً از کجا ناشی شده است؛ پرسش دیگر اینکه: این تفاوت، به چه تفاوت‌های کلامی دیگر و با چه سطحی از قوّتِ استدلال منجر شده است. پرسش اول در حوزۀ جامعه‌شناسی دین و پرسش دوم در حوزۀ فلسفۀ دین قرار می‌گیرد. پاسخ پرسش اول این است که چون پارادایم فرهنگی یونان در زمان پیدایش دین مسیح، پارادایم شرک و باور به خدایان انسان‌نما بوده است؛ متفکران صدر مسیحیت و به‌ویژه پولس (برای فهم‌پذیر کردن و مقبول جلوه دادن دین مسیح و به‌منظور توسعه و ترویج آن) متناسب با پارادایم فرهنگی غالبِ آن روزِ یونان، تفسیر جدیدی از ماهیت عیسی و دین مسیح ارائه کردند که تا امروز نیز ادامه دارد. پارادایم فرهنگی زمان پیدایش دین اسلام نیز مبتنی بر شرک و بت‌پرستی بود، اما عواملی چون پیروزی و تسلط اسلام در سرتاسر حجاز در کوتاه‌مدت، نزول قرآن به‌نحو تدریجی و در طول مدت 23سال، کتابتِ قرآن به‌عنوان یک مرجع نهایی و وجود امامان شیعه بعد از پیامبر، سبب شد تا پارادایم توحید و یکتاپرستی بدون هیچ‌گونه تغییری مقبولیت لازم را پیدا کند و به‌طور کامل جای پارادایم شرک و بت‌پرستی را بگیرد. پاسخ پرسش دوم این است که: این دو نگاه متفاوت به ماهیت وحی، سلسله‌ای از لوازم کلامیِ متفاوت نسبت به ماهیت ایمان، ماهیت پیامبری، ماهیت متون مقدس و کیفیت دستیابی به هدایت و رستگاری را به‌دنبال می‌آورد که به برخی از آنها اشاره شده است. اثبات این نتایج کلامی در مسیحیت به‌مراتب دشوارتر از اسلام و با تکلف بیشتری مواجه است.

فقر و بحران‌های محیط‌زیست با تأثیر متقابل، از موانع اصلی تحقق پایداری‌‌اند و با تشدید یکی، دیگری نیز تشدید می‌شود. این واقعیت تلخ در الگوواره‌هایی ریشه دارد که از ارزش‌های معنوی تهی‌هستند و به‌همین دلیل نتوانسته‌اند برای رفع بحران‌های زیست‌محیطی و فقرزدایی راه‌حلی قطعی بیابند. این مقاله، ضمن بررسی و نقد نارسایی دو الگوی اثبات‌گرا و پسااثبات‌گرا در رفع بحران‌های یادشده، برای گذر از آن‌ها، الگوی توحیدمحور را معرفی کرد. این الگو که بر مبنای اسلام و آموزه‌های توحیدی است، با رویکردی متعالی به تشریح ابعاد فقر و بحران‌های زیست‌‌محیطی می‌پردازد و اجزای هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی، روش‌شناسی و ارزش‌شناسی آن را در نگاه به فقر و بحران‌های محیط‌زیست تبیین می‌کند.

در این رساله تحقیقی موارد ذیل مفروض شده است : -1 قدرت رها و نظارت نشده موجبات فساد حاکم و جامعه را فراهم می‌کند. -2 نظارت درونی (عدالت ، تقوی اخلاق و وجدان) لازم است و فرضیه آن این است که: -1 نظارت درونی حاکم لازم است . -2 نظارت درونی حاکم کافی نیست . -3 نظارت بیرونی بر حکومت لازم است . -4 نظارت بیرونی بر حکومت باید نهادینه شود. -5 نظارت بیرونی امری عقلایی است و در زمانها و شرایط مختلف متفاوت است . -6 در نظریه‌های دولت مبنی بر مشروعیت الهی بلاواسطه نظارت درونی (شرط عدالت و فقاهت) حاکم لازم و کافی دانسته شده است و نظارت بیرونی تجویز نشده است . اما در نظریه‌های دولت مبتنی بر مشروعیت الهی مردمی علاوه بر لزوم نظارت درونی، نظارت بیرونی نهادینه شده شرط لازم سلامت قدرت سیاسی دانسته شده است . تعریف قدرت ، نظارت ، ... بررسی مسئله نظارت در اندیشه غرب و اهل سنت ، سیری در اندیشه سیاسی شیعه، نظریه‌های دولت در فقه شیعه که قائل به لزوم و کفایت نظارت درونی می‌باشند، انواع نظارت درونی، ادله لزوم نظارت درونی، ادله عدم کفایت نظارت درونی نظریه‌های دولت قائل به لزوم نظارت درونی و بیرونی، انواع نظارت بیرونی سنتی و نهادینه شده، ادله لزوم نظارت بیرونی، نکاتی پیرامون عدم کفایت نظارتهای بیرونی و لزوم نظارت درونی و بررسی میزان نظارت‌پذیری قدرت سیاسی نظریه‌های مختلف دولت مباحث این رساله را تشکیل می‌دهند. در نتیجه تصریح شده است روحیه حاکم بر حقوق اساسی هر نظام سیاسی و اندیشه سیاسی حاکمان در جای جای ارکان نظام و شعبات آن همچون قوانین و مقررات عادی، ساختار اجرایی و حتی اخلاق و رفتار مردم تاثیر گذاشته و تبعات آن در دورترین نقاط کشور و جامعه مشهود خواهد بود.

یکی از مسائل بسیار مهم هر انسانی احساس مسئولیت در قبال فرزندان و اهتمام در ادب آموزی آنان است. این حقی از حقوق فرزندان بر والدین به شمار می رود. هدف از این تحقیق بررسی نقش والدین در تربیت دینی فرزند در دوران کودکی از دیدگاه اسلام است. روش تحقیق، روش توصیفی تحلیلی است و به منظور گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این تحقیق به سه سوال پاسخ داده شده که عبارت است از: نقش والدین در تربیت اعتقادی فرزند در دوران کودکی از دیدگاه اسلام چیست؟نقش والدین در تربیت عبادی فرزند در دوران کودکی از دیدگاه اسلام چیست؟ و نقش والدین در تربیت اخلاقی فرزند در دوران کودکی از دیدگاه اسلام چیست؟ یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داده است که بر اساس آیات و روایات اسلامی سرپرست خانواده اعم از پدر و مادر نسبت به تربیت دینی فرزندان و دیگر زیردستان خود مسئولیت سنگینی دارد. فطرت کودک فطرتی توحیدی و الهی است و پدرمادر موظف هستند زمینه ی رشد و شکوفایی این فطرت خدایی را فراهم سازند و نگذارند این ودیعه ی الهی دچار آفت زدگی شود. در راستای تحقق این هدف، والدین ضمن آگاهی از ضرورت تربیت دینی، اهمیت آن و ویژگی های فرزند در دوران کودکی؛ نیاز به شناسایی و به کارگیری روش های صحیح، کارآمد و موثر در حوزه ی تربیت دینی دارند. بنابراین در این تحقیق ضمن بررسی جایگاه و نقش والدین روش های مناسب در هر یک از اقسام تربیت دینی اعم از تربیت اعتقادی، اخلاقی و عبادی مورد بررسی قرار گرفته است.

در عصر حاضر، جهان اسلام، شاهد شکل‌گیرى جریان‌‏هایى با انگیره‌هاى مختلف بوده است، بدین معنا که برخى از آن‌ها ضمن عدم ایجاد تفـرقه و تنش میان مسلمانان، با رویکرد معتدلى خود، فطرت-های پاک را در سراسر جهان به خود جذب نموده‌اند. اما در مقابل، جریان‏هایی نیز هستند که فقط بر ضرورت پیاده شدن برنامه‏‌ها و قوانین اسلامى، آن هم با تفسیر و روش‌های خشونت آمیزی که مورد تأیید خودشان می‌باشد، تأکید دارند. "سلفیه" به طور عام و "داعش" به طور خاص، نماینده اصلی گروه دوم هستند. آنها با اعتنا به ظواهر کلام الهی و روایات، خود را مأمور به انجام ظاهر قرآن و روایات دانسته، با هر گونه تأویل و تفسیر مخالفت می‌ورزند و در تبیین جهاد، آنرا وسیله تشکیل خلافت جهت اجرای قوانین الهی می‌دانند.از سوی دیگر جهاد را تنها به معنای قتال و منحصر در نبرد با شمشیر و سلاح دانسته و با تقسیم آن به اکبر (مبارزه با نفس) و اصغر (مبارزه با سلاح) موافق نیستند؛ هر چند مبارزه با نفس را لازمه‌ی جهاد می‌دانند. این جریان تکفیری(داعش)، با تکفیر همه‌ی مسلمانان و حاکمان بلاد اسلامی حال حاضر، خلافت را فقط حق خود دانسته؛ هر کسی با آنها بیعت کرد مسلمان می‌باشد، در غیر این صورت کافر بوده؛ جان، مال و ناموس او در اختیار دولت اسلامی (داعش) است.شکی نیست توجه افراطی دولت اسلامی (داعش) به ظاهر نصوص دینی و نگاه پر از ایراد آنها به جهاد و خلافت در اسلام؛ همچنین اتخاذ روشهایی همچون ارهاب، عملیات انتحاری، تخریب اماکن مقدسه و کشتار انسان‌های بی گناه، به منظور دستیابی به اهداف همسو با استکبار جهانی؛ با کلام الهی و روایات در تعارض می‌باشد. در این رساله مبـانی جریان تکفـیری داعـش و روششان را بر اسـاس آیات و روایات بررسی و نقد می‌کنیم.