جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گوهر مراد شامل امّهات مسائل کلام و حکمت و اخلاق و عرفان و اصول خمسه است، دارای یک مقدّمه و سه مقاله و یک خاتمه است که مقدّمه آن در مورد مرتبهٔ وجود انسان و روشن نمودن راه خدا و فایده علم حکمت و کلام است و سه مقالهٔ آن در خودشناسی و خداشناسی و شناخت فرمان خدا و ابلاغ کنندگان و مجریان راستین آن یعنی انبیاء و امامان-علیهم السلام-و نتیجه عمل به آن یعنی معاد است و خاتمهٔ آن نیز پیرامون تهذیب اخلاق و سلوک مقامات العارفین است. تبویب گوهر مراد، تبویبی خاص است و در دیگر کتب کلامی دیده نمی‌شود. این کتاب علاوه بر مباحث کلامی به مباحث مسائل اخلاقی و عرفانی نیز می‌پردازد. مباحث فلسفی به کتاب راه یافته است؛ از این جهت گوهر مراد را کتابی کلامی-فلسفی می‌توان دانست. اندیشه‌های عرفانی مؤلف کتاب بر مباحث کتاب دیده می‌شود.

کتاب حاضر به مبحث کاربرد اخلاقی عقل از منظر ملاصدرا و قاضی عبدالجبار پرداخته است. یکی از بنیان‌های اخلاق در اندیشه اسلامی، عقل است. در این راستا، ابتدا نویسنده مباحثی کلی در باب عقل و اخلاق مطرح کرده و رویکردهای مختلف کاربرد عقل در اخلاق بررسی شده است. حجیت عقل و همچنین رابطه عقل و اخلاق نیز واکاوی شده است. در ادامه عقل و کاربردهای آن در اخلاق از منظر صدرالمتالهین و قاضی عبدالجبار بیان شده و اندیشه ملاصدرا و قاضی عبدالجبار در این زمینه مقایسه شده است. در نهایت نیز عامل بی‌اخلاقی‌ها و موانع تفکر اخلاقی مطرح شده است.

در مجموعه حاضر، دستورالعمل‌های اخلاقی و عرفانی قرآن، پیامبر (ص) و برخی ائمه (ع) و بزرگان عرفان و دین به مثابه روشی عملی در ((سیر و سلوک الی الله)) گردآمده است .در ابتدای مباحث، ((زندگی‌نامه اجمالی)) اشخاص آمده است .مناجات، کتابنامه، فهرست توضیحات و فهرست موضوعی صفحات در انتهای کتاب آمده است.

کتاب حاضر مشتمل بر تاملات فلسفی نگارنده در دو حوزة دین و اخلاق، طی سالیان اخیر است وی در نخستین مقالة کتاب تحت عنوان «کانت، ویتگنشتاین متقدم و نقد اخلاق تجربی» به بحث از اخلاق در فلسفة کانت و ویتگنشتاین می‌پردازد و ربط و نسبت میان این دو را می‌کاود. مدعای اصلی مقاله این است که اگرچه هم کانت و هم ویتگنشتاین متقدم به نقد اخلاق تجربی و مشخصا نتیجه‌گرایی همت گمارده‌اند و هر دو، جهان پیرامون را عاری از ارزش‌های اخلاقی می‌دانند، اما مبدا عزیمت کانت معرفت‌شناسانه است، در حالی که ورود ویتگنشتاین به بحث دلالت‌شناسانه است. نیز اخلاق کانتی اخلاقی شناخت‌گراست، حال آن که اخلاق ویتگنشتاین غیر شناخت‌گراست. عنوان مقالات دیگر عبارت است از: «اتانازی داوطلبانة غیرفعال» از منظر اخلاق راس، مبانی اخلاق دموکراسی، اندر باب اخلاق و سیاست، عرفان و روشنفکری دینی، نومینالیسم وجودشناختی و فلسفة تحلیلی، پوپر و سنت فلسفة تحلیلی و....

«معراج السعادة» ، عنوان کتابی در اخلاق اسلامی با رویکرد عقلی و نقلی، تألیف ملا احمد نراقی (نراقی ثانی)، فرزند ملا محمد مهدی نراقی می باشد. این کتاب را می‌ توان تلخیص فارسی کتاب جامع السعادات دانست که در آن مباحث اخلاقی با روش عقلی بیان شده است. در عین حال معراج السعادة فقط ترجمه و تلخیص جامع السعادات نیست، بلکه در بیان و روش، تفاوت هایی با آن دارد و در بسیاری از موارد، مباحث اجمالی جامع السعادات، به تفصیل در معراج السعادة آمده است. تفاوت عمده جامع السعادات و معراج السعادة آن است که استدلال، برهان و رویکرد عقلی در جامع السعادات پر رنگ‌ تر است. اما معراج السعاده بر وجهه نقلی و خطابی مباحث افزوده است. از آنجا که مخاطب معراج السعادة عموم مردم است، نویسنده کوشیده تا مطالب با ارائه شواهد نقلی و روایی یا آمیزه‌ ای از نقل و دلیل، با ذکر اشعار و با زبانی روان و جذاب و به دور از پیچیدگی‌ های مباحث علمی بیان گردد. از این رو استفاده از آیات و روایات در معراج السعادة بیشتر از جامع السعادات است. همچنین گفتنی است که تبویب و ترتیب و فصول و عناوین این دو کتاب تا حدودی تفاوت دارند، مثلا باب اول جامع السعادات دارای شانزده فصل است اما باب اول معراج السعادة ده فصل دارد که در سه فصل، عنوان مشترک و در دو فصل محتوای مشترک دارند؛ بنابراین، در معراج السعادة برخی از فصول جامع السعادات یافت نمی شود و همچنین برخی از فصولی که در آن یافت می‌ شود در جامع السعادات موجود نیست.