جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : پژوهش حاضر، اهتمام قرآن کريم به امور اجتماعي و ضرورت انجام اصلاحات براي رفاه زندگي مادي مردم و تأمين معيشت آن‌ها و رفع فساد از جامعه را بررسيده و موانع انجام اصلاحات اجتماعي و رفع فقر، قوميت گرايي، جهل، فساد و ساير بزهکاري‌ها از جامعه اسلامي، را از منظري قرآني شرح مي‌دهد و آياتي چند از قرآن کريم را تجزيه و تحليل مي‌کند. نگارنده در چهار فصل ابعاد مختلف اصلاحات اجتماعي، روش‌ها و راهکارهاي اجرايي آن، موانع اين اصلاحات آثار و برکات ايجاد اصلاحات بر طبق معيارهاي قرآن و سنت را بررسي کرده است. در فصل اول کلياتي از مفهوم لغوي، اصطلاحي و قرآني اصلاح افساد و اجتماع ارائه داده و ديدگاه‌هاي مفسران را در معاني اين واژه‌ها جويا شده است. آن‌گاه جايگاه اصلاح اجتماعي و اقسام آن را در فصل دوم بررسيده و هدف از بعثت انبياي الهي را به نوعي ايجاد اصلاحات اجتماعي قلمداد کرده و ضمن بيان موضعگيري قرآن در خصوص اقامه قسط و عدل در جامعه، بر سيره پيامبر اسلام(ص) و ائمه معصومين( را در اين زمينه تأکيد مي‌کند. نويسنده در ادامه اين فصل انواع اصلاح اجتماعي اعم از اصلاح عقيدتي، اصلاح اخلاقي، اصلاح سياسي و اصلاحات اقتصادي را شرح داده و همه آن‌ها را اسباب رشد و تعالي انسان برشمرده، که هدف غايي از حکومت و سياست و تمام ابعاد فرهنگي و تربيتي دين اسلام محسوب مي‌شود. وي در فصل سوم ابزارهاي ايجاد اصلاحات اجتماعي و ابعاد مختلف آن‌ها را بررسيده و گفت گو، مناظره، موعظه حسنه، امر به معروف و نهي از منکر، جنگ و جهاد و از بين بردن مفسدان و ظالمان را، از راهکارهاي اجرايي اصلاح اجتماعي در قرآن عنوان کرده است. آثار و برکات اصلاحات اجتماعي و موانع اجراي آن، از مباحث پاياني اين نوشتار به شمار مي‌آيد، که با رويکردي قرآني به تجزيه و تحليل آن‌ها پرداخته مي‌شود.

‫چکیده الکترونیکی در پیوستها موجود می باشد

‫یکی از علوم پیش نیاز مفسر، دانش مفردات است که به بیان معانی و مفاهیم واژه¬های قرآن می¬پردازد. این علم از زمان پیامبر (ص) وجود داشته است به طوری که اگر مردم زمان نزول معنی بعضی کلمات را نمی¬دانستند، تفسیر آن را از پیامبر (ص) و بعدها از ائمه می¬پرسیدند. البته دانش مفردات نیز مانند دیگر علوم در زمان¬های بعد گسترش پیدا کرده و مورد توجه دانشمندان و مفسران قرار گرفته و کتاب¬ها و مقالات بسیاری در این زمینه نوشته شده است. از جمله مفسرانی که در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم به ایم امر پرداخته، طبرسی صاحب کتاب ارزشمند «مجمع البیان فی التفسیر القرآن» و زمخشری نویسنده¬ی کتاب «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل» می-باشند. به علت اهمیت فهم مفردات قرآن کریماز یک سو و اهمیت این دو تفسیر کهن ادبی از سوی دیگر، در این پایان نامه معنای واژه¬های جزء اول قران(حمد و بقرهآیات 1-27) از نظر این دو مفسر بررسی شده و در مرحله¬ی بعد میان دیدگاه این دو مفسر به نوعی مقایسه و بررسی انجام گرفته، که در تطبیق نظر دو مفسر از آرای سایر لغویان و مفسران نیز استفاده شده است. یکی از نتایجی که در ضمن مقایسه دیدگاه هر دو مفسر ذیل معنای واژه¬ها به دست آمده این است که طبرسی بیشتر معنای لغوی واژه¬ها را بیان نموده ولی زمخشری به معنای واژه با توجه به سیاق پرداخته است. البته این بدان معنا نیست که طبرسی به سیاق آیه توجه نداشته بلکه در بخش های دیگر مجمع البیان ماندد «المعنی» به سیاق آیه نیز توجه کرده وآیات را معنا می¬کند. بنابراین می¬توان گفت نظر این دو مفسر بزرگ می¬تواند در کنار هم در روشن شدن معنای واژه مؤثر واقع شود. کلیدواژگان: مفردات قرآن ، بررسی تطبیقی، مجمع البیان، طبرسی، الکشاف، زمخشری