جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
19. مسایل کلامی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
تعداد رکورد ها : 280
عنوان :
بازخوانی و تحلیل انتقادی دیدگاه حکیم متأله آیتالله جوادی آملی در مسئلة دلالت معجزات بر صدق نبوت
نویسنده:
وحیده فخار نوغانی، مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
19. مسایل کلامی
,
نبوت
,
معجزات
,
معجزات انبیا
,
13. علم کلام
,
صدق نبوت
کلیدواژههای فرعی :
نبوت ,
کرامت ,
بعثت حضرت محمد (ص) ,
یقین منطقی ,
دلیل عقلی(مسائل جدید کلامی) ,
دلالت معجزه بر نبوت ,
دلالت معجزه بر صدق تعالیم معجزه گر ,
دلالت اقناعی ,
بعثت ,
بینات ,
یقین اقناعی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
در اندیشة دینی معجزات گواهی بیّن بر صدق انبیای الهی است که زمینة ظهور یقین مخاطب را فراهم میکند. از نظر برخی از متکلمین و فیلسوفان مسلمان، به دلیل وجود رابطة منطقی میان معجزات و ادعای نبوت، یقین مخاطبان از نوع یقین منطقی است اما برخی دیگر به دلیل ضعف دلالت معجزات، یقین یادشده را از نوع یقین اقناعی میشمارند. به نظر آیتالله جوادی آملی معجزات دلیل عقلی بر صدق نبوتاند و یقین حاصل از آن نیز یقین منطقی است. ظهور یقین اقناعی ناشی از مواجهة حسی مخاطبان با معجزات و ضعف ادراک عقلی مخاطبان در کشف رابطة منطقی میان معجزات و مدلول آن است. این پژوهش به بررسی و نقد این دیدگاه و میزان کارآمدی آن در ظهور یقین منطقی میپردازد. دستاورد این پژوهش نشان خواهد داد که هرچند دیدگاه یادشده به دلیل توجه به مبانی معرفتشناختی معجزات در مقایسه با سایر دیدگاهها از نقاط قوت بسیاری برخوردار است اما در فرآیند تبیین دلالت منطقی معجزات، تشخیص برخی از معیارها برای مخاطبان دشوار است. علاوه بر این در پایان پژوهش تلاش شده است تا دلالت بیّن معجزات با توجه به هدف از بعثت انبیای الهی تبیین شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 35 تا 54
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شرح ام البراهین
نویسنده:
محمد بن یوسف بن الحسین السنوسی، تعلیق: عاصم ابراهیم کیالی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
,
16. کلام عقلی
,
19. مسایل کلامی
,
کلام اهل سنت
,
13. علم کلام
,
کلام اشاعره
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب کلام اشاعره
کلیدواژههای فرعی :
صفات الهی ,
صفات نفسانی ,
ارسال انبیا ,
افعال انبیا ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
اراده الهی ,
سمع الهی ,
اصلاح معاد مردم(افعال انبیاء) ,
وحدانیت الهی ,
اثبات وجود خدا ,
حکم عقلی ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
صفات ثبوتیه ( الهی ) ,
واجی عقلی ,
چکیده :
شرح ام البراهین کتاب مختصری است از خداشناسی و بیان صفات الهی ، نبوت و...
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صریح السنة
نویسنده:
محمد بن جریر بن یزید الطبری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
آمریکا: دار الفسطاط للنشر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
19. مسایل کلامی
,
13. علم کلام
,
کتب کلام اهل سنت
کلیدواژههای فرعی :
العلما ,
افعال عباد ,
امکان رؤیت ,
رؤیت خدا ,
خلافت بعد از رسول الله (ص) ,
خلافت رسول ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
حدوث قرآن ,
ایمان به خدا ,
خلق نفسی قرآن ,
علماء الکلام ,
دلالت الفاظ قرآن ,
کلمات ظاهر قرآن ,
قرآن کریم ,
چکیده :
صريح السنة، تألیف محمد بن جریر بن یزید طبری (متوفی 310ق) فقیه، محدث و مورخ برجسته سنی مذهب است. این اثر رسالهای مختصر از اوست که در آن احادیث نبوی و آثاری پیرامون برخی موضوعات کلامی مطرح شده است. کتاب مشتمل بر مباحث مقدماتی (مقدمه کوتاه، شرححال نویسنده و اثبات انتساب کتاب به او و شیوه تحقیق) و متن اثر در هفت قول و یک تحذیر مشتمل بر 41 عبارت است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صفات الله عزوجل الوارده فی الکتاب و السنه
نویسنده:
علوی بن عبدالقادر السقاف
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
الدرر السنیه,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
کتب اهل سنت
,
19. مسایل کلامی
,
صفات الهی
,
کلام اهل سنت
,
13. علم کلام
,
احیاء علوم الدین (غزالی)
کلیدواژههای فرعی :
اسمای صفات الهی(کلام) ,
صفات ثبوتیه الهی ,
آیات صفات الهی ,
ابدیت صفات فعلیه الهی ,
زیادت صفات الهی بر ذات ,
کرسی (صفات خبریه الهی) ,
وجه (صفات خبریه الهی) ,
صفات خدا ,
صفات واجب(حکمت نظری) ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
صفات ثبوتیه ( الهی ) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
صفات قهریه ,
صفات جمالی(مقابل جلالی) ,
حضرات اسماء و صفات ,
احکام صفات الهی (کلام) ,
استواء الهی (صفات خبریه الهی) ,
ید (صفات خبریه الهی) ,
یمین الهی (صفات خبریه الهی) ,
صفات خداوند(فلسفه دین) ,
چکیده :
بررسی اسماء و صفات الهی در قرآن و احادیث محتوای کتاب حاضر می باشد که به بررسی تفصیلی صفات الهی پرداخته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کاوش هایی در برخی مسائل جدید کلامی
نویسنده:
ابوذر نوروزی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: نبا,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
19. مسایل کلامی
,
2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam
,
13. علم کلام
,
کشف المراد: علامه حلی
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا
,
عدل الهی (مرتضی مطهری)
,
تفسیر ملاصدرا (فلسفى و عرفانى)
کلیدواژههای فرعی :
صفات الهی ,
آیات صفات الهی ,
وحی ,
خاتمیت ,
خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله ,
شرور ,
شر ,
شر بالذات ,
شر بالعرض ,
احکام صفات الهی (کلام) ,
مسأله شر(فلسفه دین) ,
کد کنگره:
BP200/3/ن 3 ک2 8535
چکیده :
اعتقادات بنیادیترین رکن معرفت دینی است. از این رو علم کلام نیز به عنوان دانشی که استنباط، تبیین، تنظیم، اثبات و دفاع از آموزههای دینی را عهدهدار است، همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. خاستگاه مباحث تازه کلامی در عصر حاضر، جهان غرب است. این مسائل در دهکده جهانی نیز به علت اوضاع فرهنگی و اجتماعی معاصر و ارتباط اندیشهها از راههای گوناگون گسترش یافته است. اثر حاضر به پژوهش در زمینه پارهای از مهمترین مسائل جدید کلامی میپردازد. نویسنده تلاش کرده تا دیدگاههای مطرح در مورد اسماء و صفات الهی، وحی، تجربه دینی و خاتمیت و مسأله شر را بیان کند و با استفاده از آموزههای قرآن کریم و روایات، آنها را ارزیابی کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معارف و عقاید جلد 3
نویسنده:
محمدتقی سبحانی، رضا برنجکار
نوع منبع :
کتاب , رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه pdf
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
عقاید اسلامی
,
عدل الهی
,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص))
,
13. علم کلام
,
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى)
,
تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری
,
تفسیر نمونه (اجتماعى و اجتهادى)
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
من لا یحضره الفقیه
,
وسائل الشیعه
,
تفسیر قمی (روایی)
,
تفسیر مجمع البیان (اجتهادى)
,
تفسیر صافی (روایى)
,
مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری
,
تاریخ طبری
,
عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق
,
نهج الحق: علامه حلی
کلیدواژههای فرعی :
17. فرق کلامی ,
16. کلام عقلی ,
15. کلام نقلی ,
18. مذاهب کلامی Islamic schools of theology ,
19. مسایل کلامی ,
احکام خداشناسی ,
راههای خداشناسی ,
قواعد عامه کلامی ,
آیات خداشناسی ,
برهان نظم ,
براهین خداشناسی ,
تسلسل ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
برهان امکان ,
برهان حرکت ,
13. علم کلام ,
فطرت جاودان طلبی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
جعفر سبحانی
چکیده :
این مجلد از مجموعه چهار جلدی عقاید و معارف که توسط گروه تدوین دروس حوزه طراحی شده است بخشی از آن درباره کلیت علم کلام ، موضوع، فوائد و... و بخشی دیگر درباره خداشناسی می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شرح العلامة الخیالی على النونیة للمولی خضر بن جلال الدين فی علم الكلام
نویسنده:
تحقیق عبدالنصیر ناتور احمد الملیباری الهندی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قاهره: مکتبه وهبه,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
19. مسایل کلامی
,
13. علم کلام
,
القصیده النونیه
,
تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی
,
کتب کلام اهل سنت
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
,
مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد)
,
شرح مواقف: شریف جرجانی
,
مقدمه ابن خلدون
,
شرح العقائد النسفیة: تفتازانی
کلیدواژههای فرعی :
افعال عباد ,
صفات الهی ,
حسن و قبح ,
شفاعت ,
اراده الهی ,
اصل امامت ,
اصل نبوت ,
سمع الهی ,
معجزات ,
تنزیه الهی ,
قدرت الهی ,
معجزات انبیا ,
وحدانیت الهی ,
خالق افعال عباد ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
باری (اسماء فعل) ,
اعجاز قرآن ,
اندیشه سیاسی ,
احاطه علمی(احکام ظهورات ذات عرفان نظری) ,
مقام تنزیه((ثبوتی)، قسیم مقام تشبیه و جمع بین تشبیه و تنزیه) ,
تنزه الهی از اتحاد با غیر ,
تنزه الهی از الم ,
تنزه الهی از جسمانیات ,
تنزه الهی از جوهر ,
تنزه الهی از حد ,
تنزه الهی از عرض ,
تنزه الهی از الم حسی ,
تنزه الهی از اعراض حسی ,
بصر الهی ,
اخلاق اجتماعی ,
اخلاق علمی (وابسته اخص تجربه اخلاقی) ,
کد کنگره:
BP 205 / 5 / م 8 ش 4
چکیده :
کتاب حاضر شرح بر قصیده نونیه توسط علامه خیالی می باشد که شامل مسائل عقیدتی و کلامی و اصول دین می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفه در عصر رنسانس اسلامی؛ ابوسلیمان سجستانی و مجلس او
نویسنده:
جوئل ل. کرمر، محمدسعید حنایی کاشانی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
تهران: مرکز نشر دانشگاهی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
19. مسایل کلامی
,
فلسفه یونان
,
رنسانس اسلامی
,
کتب فلسفی
,
شفاء: ابن سینا
,
الکامل فی التاریخ
کلیدواژههای فرعی :
افعال الهی ,
اصل توحید ,
برهان حدوث ,
استحقاق نبوت ,
علم طبیعی ,
فلسفه مادی ,
بقاء نفس ,
جوهر ,
علم اخلاق ,
کیمیا ,
اصطلاحنامه منطق ,
زمان ,
مرتبه نبوت(قسیم مرتبه رسالت و خلافت) ,
وضع علم نحو ,
قواعد حدوث و قدم ,
چکیده :
فلسفه در عصر رنسانس اسلامی ابوسلیمان سجستانی و مجلس او مولف در این کتاب با اشاره به آرمانهای آموزشی و فرهنگی دوران باستان بر آن است نشان دهد فلاسفه اسلامی تا چه اندازه در انتقال فلسفه دوران باستان به قلمرو فلسفه اسلامی همت گماردهاند .وی طی مباحثی از آشنایی و تسلط ابوسلیمان سجستانی و هم قطارانش بر فلسفه یونان باستان سخن به میان آورده, به نقش آنان در انتقال این مباحث به جامعه علمی مسلمانان اشاره میکند .بخشی از کتاب به آثار, آرا و تعالیم فلسفی سجستانی اختصاص دارد .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الكلام والفلسفة عند المعتزلة والخوارج
نویسنده:
أحمد علي زهرة
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دمشق - سوریه: نینوی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اباضیه (خوارج)
,
معتزله (اهل سنت)
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
13. علم کلام
,
خوارج (مذاهب اسلامی)
,
اباضیه (خوارج)
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب کلامی معتزله
,
6- اباضیه
کلیدواژههای فرعی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam ,
19. مسایل کلامی ,
اباضیه (خوارج) ,
ازارقه (خوارج) ,
اصول عقاید معتزله ,
صفریه (خوارج) ,
عجارده (خوارج) ,
نجدات (خوارج) ,
بیهسیه ,
ثعالبه (خوارج عجارده) ,
فلسفه اسلامی ,
خلق عالم ,
قرآن ,
اصطلاحنامه فقه ,
13. علم کلام ,
اباضیه (خوارج) ,
فرق اسلامی (فرق) ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اعتقاد و الهدایة الی سبیل الرشاد
نویسنده:
احمد بن حسین بیهقی؛ حاشیه نویسان: عبدالرزاق عفیفی، عبدالرحمن بن صالح محمود؛ محقق: احمد بن ابراهیم ابوالعینین
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
عربستان/ ریاض: دار الفضیلة,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
عقاید اهل سنت
کلیدواژههای فرعی :
01. خداشناسی (کلام) ,
19. مسایل کلامی ,
اسمای الهی ,
پیامبر شناسی ,
صفات الهی ,
رؤیت خدا ,
خلافت خلفای اربعه ,
اصطلاحنامه علوم قرآنی ,
13. علم کلام ,
ایمان ,
صحابه پیامبر(ص) ,
خداشناسی اهل سنت ,
چکیده :
الاعتقاد و الهداية إلی سبيل الرشاد علی مذهب السلف أهل السنة و الجماعة، تألیف ابوبکر احمد بن حسین بیهقی، کتابی است به زبان عربی با موضوع کلام اسلامی. نویسنده در این اثر، عقاید اسلامی را بر اساس مذهب سلف اهل سنت و جماعت بیان کرده است. احمد بن ابراهیم ابوالعینین، تحقیق این اثر را انجام داده است. کتاب، دارای مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و محتوای مطالب در ابواب متعدد است. بیهقی در مقدمه «السنن الصغری»، کتاب حاضر را چنین توصیف میکند: «إن الله تبارك و تعالی سهل علي تنيف كتاب مختصر في بيان ما يجب علی العاقل البالغ اعتقاده و الاعتراف به في الأصول منور بذكر أطراف أدلته من كتاب الله تعالی و سنة الرسول - صلیاللهعليهوسلم - و من إجماع السلف و دلائل النقول» (خدای بلندمرتبه نگارش کتاب مختصری را در بیان آن اصول اعتقادی که اعتقاد و اعتراف به آن بر شخص عاقل بالغ لازم است بر من آسان کرد؛ کتابی که ادله آن را از کتاب خدا و سنت پیامبرش(ص) و اجماع پیشینیان و دلایل نقلی استخراج کردهام). محقق کتاب، مطالعه آن را حول دو محور تاریخی و زمانی، توضیح داده؛ وی در محور اول، مسیر تاریخی اندیشه عقیدتیای را که بیهقی در کتابش بیان کرده، نشان میدهد و عناصر و تأثیرات مختلفی که این اندیشه از آنها تشکیل شده را نشان میدهد و در محور دوم، با توجه به دادههای جدید، به تعامل با متن، یعنی توضیح، تحلیل و تفسیر آن، پرداخته است تا محتوای مناسبی را بهمنظور افزایش خروجی به نفع جامعه علمی، ارائه کند. علاوه بر آنچه منتقدان درباره این کار، تقریر کردهاند، میتوان متن آن را در قالب جدیدی که اصالت آن از دست نرود و درعینحال برای معاصران نیز قابل درکتر باشد، نیز ارائه کرد تا پروسه فهم برای خواننده آن تسهیل گردد. بیهقی در نوشتن این کتاب، بسیار از علوم لغت استفاده کرده است؛ اساسا طبیعت نگارش چنین کتابی این است. او واژگان بحث را بر همین اساس بیان میکند و هر لغتی را به ریشههای اصلی آن برمیگرداند. وی برای این کار به اشعار قدیمی استشهاد میکند و از کلمات ائمه لغت استفاده مینماید. او برای فهم معانی آیات قرآنی، به کلمات صحابه رجوع میکند تا از مضمون آیه تخطی نکرده باشد و هنگامی که به چیزی برخورد کند که در آن نیاز به تقویت متن را احساس کند، متون بسیاری را در تأیید آنچه بدان معتقد گشته، ارائه میکند؛ لذا شاهد این هستیم که از ائمه لغت، مانند ابومنصور ازهری و ابوعبید و نضر بن شمیل و یحیی بن زیاد فراء نقل میکند و از مجموعههای لغوی فقهی مانند «الجزية و الأيمان» و «الوصية» شافعی، بهره میبرد. محقق کتاب در توضیح آن، به اهمیت روابط اجتماعی و اجزای تشکیلدهنده آن برای فهم درست این متن تذکر میدهد: نیازهای اجتماعی مرتبط با زمان و مکان از مواردیاند که برخاسته از هنجارها، مقررات، اهداف و سایر وجوه پنهان یا آشکار نهادهای اجتماعی هستند و در مضامین یک کلام یا نوشته وجود دارند. درباره متن حاضر نیز باید این وجوه را در نظر گرفت. به همین منظور، او در مقدمهای که بر کتاب نوشته، اندکی درباره جوانب سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی زمانه بیهقی توضیح داده است. طبیعی است، آنچه بیهقی در این کتاب نوشته، علاوه بر دو مورد فوق، برآمده از تضارب با سایر افکار مخالفینش هم بوده است. بیهقی، شیوه واضحی را در این کتاب در پیش گرفته است. او هر باب از مطالب را با آیات دال بر آن شروع میکند. سپس آیات را با احادیث نبوی مؤید یا شارح مضامین آنها مقایسه و مقابله میکند. سپس معانی حدیث و مورد شاهد در آیه و دلالت احادیث بر معانی مورد نظر را نشان میدهد. او در این رابطه روایتی که مؤید نظریات اوست را انتخاب میکند و روایات دیگر را بهعنوان مؤید پس از این روایات ذکر مینماید. او در انتخاب روایات، احادیث خالی از ضعف را بر روایاتی که ضعف و علتی در آنهاست مقدم میدارد... همچنین برای رعایت اختصار، تنها بخش مورد نظرش از روایات را ذکر میکند و مابقی آن را ذکر نمیکند. او در باب ذکر اسانید هم اینگونه عمل میکند؛ یعنی هنگامی که مشاهده کند، ذکر سند مطلب را طولانی میکند، برخی اسانید را ذکر میکند و شناخت سایر اسانید را به دیگر کتابهای مسند حواله میدهد. بیهقی، در ذکر روایات، به برخی نقاط ضعف آنها مثل تفرد یکی از راویان در فلان مطلب روایت، هم اشاره میکند و برخی نقاط ضعف را هم از دیگران نقل میکند. البته وی این مورد را بهگونهای نقل میکند که گویا خودش به نقطه ضعفی که از دیگران نقل کرده، معتقد نیست و خلاف آن را اعتقاد دارد؛ زیرا این مطلب را با عباراتی مانند «زعم بعض أهل العلم بالحديث» و... ذکر میکند. البته بیهقی در برخی موارد در این کتاب برای رد یک حدیث به مدعیات دیگر محدثانی که با آنان موافق نیست (زیرا شواهدی از کتاب و سنت و دلالت نص برخلاف نظر آنان دارد) اعتماد میکند. هنگامی که بیهقی در این کتاب، اسناد به کسی را بهصورت تعلیقی آغاز میکند و پس از آن اسناد آن را ادامه میدهد، اشاره به وجود ضعف و علتی در آن شخص میکند و خواستار این است که بگوید تمام طرق این روایت بر مدار این شخص دور میزند. او در تعریف طرق تحملی که روایات و آثار و غیره را از طریق آن نقل میکند، دقیق است و عبارات واضح و روشنی را در بیان اخذ علوم از دیگران بهکار میبرد؛ مثلاًدر املاء از همان عبارت املاء، در قرائت بر او از «عرض»، در سماع از «سمعت» و در وجاده، از «قرأت في كتاب» استفاده میکند. وی مواردی را که از شیوخش شنیده، با عبارت «حدثنا» و «أخبرنا» ذکر میکند و هرگاه، در نصی که نقل میکند دارای اجازه از کسی باشد با عبارت «بلغني إجازة...» به این امر تذکر میدهد. احمد بن حسین بیهقی، با عباراتی مختصر، اندیشهاش را بیان میکند و در نشان دادن خطای مخالفانش هم همین شیوه را دارد. اساسا شیوه او این است که نشان دهد در بسیاری از مواردی که اختلاف صورت گرفته، نیازی به این همه بسط بحث نیست، بلکه با توضیح مختصری میتوان مطلب را بیان کرد و اختلاف را نشان داد؛ برای مثال میتوان به بحث اثبات دست برای خدا، در کتاب مراجعه کرد. مطالعه این اثر ابوبکر بیهقی، علاوه بر افزایش اطلاعات کلامی و ترسیخ عقیده، معلومات خواننده را در دیگر حوزهها مانند اصول فقه، طرق استدلال، استدلالات علما در اثبات و نفی یک مسئله و... افزایش میدهد. همچنین خواننده با مطالعه این اثر، روایات زیادی از سنت نبوی را مطالعه میکند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
تعداد رکورد ها : 280
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید