جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده با اشاره به دگرگونی رابطه بین هنر و فلسفه و نقش این دگرگونی در تولید موسیقی و پذیرش آن، تصریح می‌کند: "به منظور کمک به جبران ناچیز انگاشتن نقش زیبایی‌شناسی، بر برخی از گرازش‌های عمده درباره‌ی عامل انساین شناخت (ذهن شناسنده) بر استنباط‌هایی از هنر و زبان تاکید خواهد شد که در خلال تاریخ زیبایی‌شناسی کانتی و پس از کانت به ظهور رسیده‌اند. هدف من این است که هم‌ مجموعه‌ای از کج‌فهمی‌های مربوط به تاریخ اندیشه‌ی جدید را که در بعضی از حوزه‌های علوم انسانی به صورت سنت رایج درآمده‌اند. اصلاح کنم و هم صورت‌های موجه و پذیرفتن برخی از مبحث‌های نادیده گرفته شده و بد فهمیده شده در آن تاریخ را آشکار سازم". مباحث کتاب بدین‌قرار است: فلسفه‌ی جدید و پیدایش نظریه‌ی زیبایی‌شناسی کانت، "ایده‌آلیسم آلمانی و رمانتیسم آغازین آسمان"، "تفکراتی درباره‌ی عامل شناسایی (سوژه) (فیشه، هولدرلین، ونووالیس)"، "شلینگ، هنر به منزله‌ی افراز فلسفه"، "هگل، آغاز نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و پایان هنر"، "اشلایر ماخر: هنر و تفسیر"، "موسیقی و زبان و ادبیات" و "نیچه و سرنوشت اندیشه‌ی رمانتیک". به تصریح نگارنده: "بعید نیست که تاریخچه‌ی نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و هنر در مدرنیته به دلیل آن که می‌تواند پرده از روی روابط تغییر یابنده‌ی میان کردارهای مختلف انسانی و انواع معنی‌هایی که آن کردارها القا می‌کنند بردارد، در عصر حاضر بیش‌ترین اهمیت را داشته باشد. بی‌تردید هم پیش‌فرض‌های علمی‌ای که بر بخش‌های مهم فلسفه‌ی معاصر در سنت تحلیلی اثر می‌گذارند، و هم بدگمان‌های مبالغه‌آمیز درباره‌ی علم و فناوری که در قسمتی از تفکر زیبایی‌شناختی در سنت اروپایی نقشی ایفا می‌کنند، از جلب و جذب آن چه شاید درباره‌ی سنت زیبایی شناختی، بیش‌ترین اهمیت را داشت، عاجزند. نقص و نارسایی طرح شالوده‌ریزی قطعی فلسفه نباید لزوما یا به انکار همه‌ی گزارش‌های غیر علمی درباره‌ی جایگاه‌ ما در اشیاء و امور بینجامد یا به این دعوی که اصل ذهینت در واقع، اصل سلطه‌ی دیگری‌ای است که در غفلت فناوری معرفی از هستی‌ نمایان است. ذهن شناسانده‌ای که در حد اعلای سنت زیبایی‌شناختی آشکار می‌شود، ظاهرا به خطرهای سرکوب دیگری‌ای که ممکن است از ابراز وجودش ناشی شوند، آگاه است. یکی از منابع بدگمان‌های شالوده‌گرایی فیشته همین بود. در عین حال، این ذهن شناسانده هم به امکان فراروندگی وقوف دارد و هم به امکان خودفریبی ویرانگرانه و این هردو امکان از آن‌جا ناشی می‌شوند که او نمی‌تواند زمینه و بنیاد خودش باشد. چنین عقیده‌ای درباره‌ی پایگاه متزلزل عامل شناسایی در پرتو تجربه‌ی مدرنیته، پذیرفتنی‌تراز هرچیز دیگری در نظرم جلوه می‌کند".

نویسنده ابتدا از وضع پست مدرن، به ویژه از گذر از مدرنیته و ما بعدالطبیعه سخن می‌گوید و آرای فلسفی "هوسرل" و "هیدگر" را به بحث می‌کشد. وی سپس موضوع "گذر از مدرنیته از طریق پست مدرنیته" را مطرح می‌سازد و طی آن درباره‌ی آرای متفکرانی چون والتربنیامین، تئودور آدورنو، هابرماس، میشل فوکو، و جیانی واتیمو بحث می‌کند. وی در پایان، می‌گوید: "هنر مدرن و از آن جا پست مدرن دو ممیزه‌ی اساسی را به تدریج به خود می‌گیرند. یکی دوری و اجتناب از واقعیت و دیگر دنیوی شدن بیش از پیش هنر، و اجتناب و دوری از ارزش‌ها و معانی و حقایق و فضایل دینی. در درون مدرنیته خیزشی پایانی ظهور می‌کند که از هنر تمنایی فوق هنر رسمی دارد. از این منظر متفکرانی چند در غرب به طرح مساله و راز وجود از افق دیگری می‌پردازند".

فیلسوفان، دیرزمانی است بر سر ماهیت «علیت» و «تبیین» با هم اختلاف‌نظر دارند. آن‌ها نظریه‌های مختلفي ذیل برنامه‌های متافیزیکی یکسان یا رقیب، ارائه کرده‌اند. اغلب فیلسوفان فکر می‌کنند این مفاهیم برای تفکر ما در حوزه علم و روابط روزمره محوریت دارند، اما برخی نیز اهمیت آن‌ها را منکرند و می‌گویند بهتر است هرچه زودتر آن‌ها را کاملا کنار بگذاریم. این کتاب درباره مبانی فلسفی علیت و تبیین است، اما به‌ تدریج در آن روشن می‌شود که اندیشیدن به این دو مفهوم نمی‌تواند به‌ نحوی شایسته انجام شود، مگر اینکه پای قوانین طبیعت نیز به بحث باز شود. بنابراين، کتاب به سه بخش تقسیم می‌شود: «علیت»، «قوانین طبیعت»، و «تبیین». در این کتاب، شرحی تجربه‌گرایانه از قوانین و علیت و شرحی درکل «وحدت‌گرا - قیاسی‌گرا» از تبیین به دست داده شده است.

کتاب حاضر، با عنوان برهان علي در قرآن، بر آن است تا با تقرير برهان عليت و بررسي آن در آثار فلاسفه و متکلمين و بررسي و تبيين اين مهم در قرآن کريم و پاسخ به شبهات، در جهت تعميق بخشيدن به باور توحيدي به‌ويژه در مواجهه با شبهات گام بردارد و بتواند در تقويت ايمان ديني مؤثر باشد. اصل عليت به‌عنوان يک اصل کلي و عام، مورداستفاده همه علومي است که درباره احکام موضوعات حقيقي بحث مي‌کنند.

در کتاب حاضر تشريح مي‌شود که شهود حق مادرزادي ما است، يک نعمت مادرزادي، سندي بر وجود الوهيت در اين جسم مادي. با سپاس از شهود، مي‌توانيم مکان و هدف خود را در اين دنيا بيابيم و استعدادهاي ژرف خويش را تشخيص بدهيم. با سپاس از شهود، و با استفاده از حواس دروني خود مي‌توانيم با حضوري زنده و عاشقانه و هدايتگر در درونمان آشتي کنيم. مي‌توانيم خويش را شفا دهيم و در روند شفابخشي ديگران و دنيايي که وطن ما است مشارکت کنيم.