جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«کتابُ سُلَیْم بْن قِیْس الکوفی» کتابی از شیخ ابو صادق سلیم بن قیس هلالی عامری کوفی است. كتاب حاضر اولین كتاب شیعه در زمان امیرالمومنین علیه‌ السلام بوده كه امام صادق علیه‌ السلام درباره آن می‌گوید: «هر كس از شیعیان و دوستان ما كتاب سلیم بن قیس را نداشته باشد، چیزی از مسائل ولایت ما نزد او نیست و از اسباب ما آگاهی ندارد. این كتاب الفبای شیعه و سرّی از اسرار آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم است». امام سجاد علیه‌ السلام نیز می‌ فرماید: سلیم راست گفته است، خدا او را رحمت كند همه این احادیث از ماست و از آن‌ ها خبر داریم و چندین حدیث دیگر كه همگی در تأیید وثاقت كتاب و سلیم بن قیس وارد شده است. سلیم این كتاب را در طول شصت سال از عمرش به رشته تحریر درآورده است. موضوع كتاب درباره فضائل اهل بیت از زبان پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و حوادث بعد از آن حضرت به نقل از شاهدان عینی مثل ماجرای سقیفه از زبان سلمان فارسی و افتخارات و امتیازات علی علیه‌ السلام و حوادث دوران خلافت آن حضرت و بسیاری از مباحث عقیدتی و تاریخی می‌ باشد.

کتاب «النهج السوي في معنى المولى و الولی» نوشته محسن علی بلتستانی، درباره‏ حديث غدير و معني کلمه‏ «مولي» به طور مفصل و تحقيقي و نيز تفسير آيه‏ «اًّنما وليکم الله...» می باشد و بيشتر بحث در کلمه‏ «مولي» است که در بخش هاي مختلف وليکم تحقيقي کامل نموده و به معاني و اشکالات و جواب از آنها و بقيه‏ جوانب اين کلمه پرداخته و کتابي جامع و علمي و کم ‏نظير در اين باره است.

الفرقة الناجية، تأليف شيخ ابراهيم قطيفى، معروف به فاضل قطيفى از جمله آثارى است كه در خصوص تعيين فرقۀ ناجيه و اثبات نجات شيعۀ اماميه به نگارش درآمده است. از اين كتاب در منابع مختلف با عناوين ديگرى؛ همچون: اثبات الفرقة الناجية، بيان الفرقة الناجية، تحقيق الفرقة الناجية و الوافية في تعيين الفرقة الناجية ياد شده است. ظاهرا اين كتاب آخرين تأليف قطيفى و از كتاب‌هاى ديگرش معروف‌تر بوده است و نام مؤلف با اين كتاب تداعى مى‌شده است. مؤلف كتاب را بر يك مقدمه و سه فصل و يك خاتمه مرتب نموده است: مقدمه مشتمل بر دو بحث است: بحث اول در ذكر حديث افتراق و چگونگى جمع ميان نقل قول‌هاى متفاوت شيعه و اهل سنت از حديث افتراق است. بحث دوم در معناى اين حديث به همراه نقل و نقد كلمات محقق دوانى در شرح عقايد عضدى و نيز گفتارى دربارۀ معناى ايمان و شرايط آن مى‌باشد. فصل اول كه دربارۀ اميرالمؤمنين (علیه السلام) است، خود مشتمل بر سه مطلب است: مطلب اول در اين كه حضرت على (علیه السلام) وصى و جانشين پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است. مطلب دوم در اينست كه آن حضرت باب مدينه علم النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) است. مطلب سوم، در اين كه امامت آن حضرت منصوص عليه و متعين است و در آن به ذكر حديث غدير و اشكالات وارد بر آن و پاسخ بدان‌ها پرداخته است و آن را با يك تذنيب و تتمه به پايان برده است. فصل دوم، دربارۀ عترت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است و مشتمل بر دو مطلب: مطلب اول در تطهير آنان از پليدى و گناهان ظاهرى و باطنى. مطلب دوم در اين كه اهل بيت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) همانند قرآن واجب الاتباع هستند. فصل سوم، در بيان اين كه امامان دوازده تن هستند كه مشتمل است بر دو مطلب: مطلب اول در بيان اجمالى امامان دوازده‌گانه و مطلب دوم در بيان تفصيلى آنان. خاتمۀ كتاب نيز مشتمل بر دو تذنيب است: اول در ذكر اخبارى كه در خصوص نجات شيعه وارد شده است. دوم دربارۀ اعتقادات فرقۀ ناجيه. مؤلف سپس كتابش را با ذكر سه فايده خاتمه مى‌دهد و پس از آن مى‌گويد كه به دنبال مباحث قبلى دوست دارم احاديثى را نقل كنم كه علما به ندرت در يك مجموعه به آنها دسترسى مى‌يابند و آن گاه اين احاديث را كه تعدادشان هيجده تا است، نقل كرده و كتابش را به پايان مى‌برد. شيوۀ مؤلف در اين كتاب نقلى - كلامى است.

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی بن أبي طالب (ع) فی القرآن الکریم » نوشته سعيد أبو معاش، به شرح و بررسی آیاتی از قرآن کریم در شان و «منزلت امام علی (ع)» می پردازد. در این نوشتار که نهمین جلد از یک مجموعه ده جلدی است، گوشه‌ ای دیگر از آیات قرآن کریم از سوره‌ های مختلف در موضوع فضایل و کرامات امام علی (ع) و روایات تفسیری متناسب با آن گردآوری شده است. این آیات و روایات در زمینه اهمیت محبت و ولایت امام علی (ع)، استدلال نسبت به امامت آن امام، موقعیت ممتاز امام علی (ع) در قیامت، آثار دنیوی و اخروی محبت امام علی (ع)، مفهوم مودت ذوی القربی و افضلیت امام علی (ع) برای احراز مسند خلافت پس از رسول خدا (ص) وارد شده است.

کتاب «أخلاقيات الإمام علي أمير المؤمنين علیه السلام» نوشته هادی مدرسی، شرح ویژگی‌ های اخلاقی امام علی (ع) است. در این کتاب سه بخش اصلی یعنی: اخلاقیات مومن, اخلاقیات مخالف و اخلاقیات زمامدار، تدوین شده است. متن کتاب در اصل مجموعه احادیث, روایات و حکایاتی است که از خود مولی امیرالمومنین علیه السلام نقل شده و نگارنده به شرح و تفسیر آن اهتمام کرده است. در جلد سوم تصویر حضرت علی (ع) در جایگاه یک زمامدار بررسی می شود.

«نظرة إلى الغدير» مشتمل بر 1400 بيت از اشعار غديريّه از چهل تن از بزرگان دين و ادب و فهرست تفصيلى از موضوعات مطرح شده در كتاب «الغدير» علامه امينى (متوفى 1390ق) است. كتاب حاضر شامل يك مقدمه و دو باب است: باب اول نگاهى است به كتاب الغدير علامه كه در ضمن پنج فصل مطالب مختلفى با موضوع غدير و شاعران و اشعار غدير بررسى شده است؛ در باب دوم نيز فهرست مفصلى از مباحث مطرح شده در كتاب الغدير گزارش شده است. در مقدمه‌ى كتاب، كتاب الغدير و كتاب حاضر، توسط محقق كتاب به اجمال معرفى شده‌اند. نويسنده در فصل اول از باب اول به بحثى درباره شعر و شعراء در كتاب و سنت و نزد ائمه و اعلام دين پرداخته است. در فصل دوم، واقعه غدير معرفى شده است. در فصل سوم در بحثى مختصر عنايت خداوند و عنايت نبى(ص) و ائمه و عنايت و توجه تشيع و اهل سنت به اين حديث مورد توجه قرار گرفته است. در فصل چهارم، مفاد حديث غدير و به‌طور مختصر دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنين(ع) بررسى شده است. فصل پنجم، مشتمل بر 1400 بيت و مختصرى از شرح حال 40 تن از شعرايى است كه درباره واقعه غدير شعر سروده‌اند. اولين شاعرى كه در اينجا به آن اشاره شده است، حضرت اميرالمؤمنين على(ع) است كه به عنوان فصيح‌ترين فرد عرب از لفظ «المولى» در حديث پيامبر «من كنت مولاه فعلي مولاه»، معنى «امامت مطلقه» را برداشت كرده است. از جمله شعراى معروف ديگرى كه در اين فصل از آنها نام برده شده عبارتند از: حسّان بن ثابت، حِمّانى افوه، ابوالقاسم زاهى، ابوفراس حمدانى، ناشى الصغير، صاحب بن عبّاد، ابن حجاج بغدادى، ابوالعلا سروى و ابوالفرج رازى. باب دوم كتاب -كه قسمت عمده كتاب را شامل مى‌شود- فهرست مفصلى از مباحث مطرح شده در الغدير است تا وسيله‌اى براى شناخت اجمالى كتاب الغدير و مطالب گوهربار آن باشد.

این کتاب نخستین ردیه مستقل بر منهاج ابن‌تیمیه، نوشته یکی از عالمان امامی‌مذهب قرن هشتم، است. نويسنده مي گويد پس از آنكه در سال 757 هجري قمري كتاب ابن تيميه كه رد بر كتاب منهاج الكرامه ابومنصور حسن بن مطهر است خواندم و متوجه شدم كه او حملات شديد بر شيعيان و اماميه كرده است. این کتاب، که به ‌تازگی احیا شده، با رویکرد اعتقادی به منهاج الکرامه ، سخنان ابن‌تیمیه را از ابتدا تا پایان دلایل امامت حضرت علی علیه السلام، با روش کلامی- حدیثی، بررسی و نقد می‌کند و ناصبی ‌بودن ابن‌تیمیه را دلیل بر مواضع تند وی در منهاج راجع به اهل بیت علیهم السلام می‌داند. "جلد سوم" مربوط به خلافت و امامت امیرالمومنین امام علی علیه السلام، مطاعن خلفا و غصب خلافت می باشد.

حديث الغدير و شبهة شكوی جيش اليمن، اثر سید محمد حسینی قزوینی است که در پاسخ به یکی از شبهات مطرح‌شده درباره حدیث غدیر و ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام)، به زبان عربی نوشته شده است. شبهه مذکور چنین است: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) حدیث غدیر را به‌منظور رفع کدورت از جیش یمن مطرح کرده است؛ چراکه آن ها از حضرت علی (علیه السلام) ناراحت بودند و به نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) گله و شکایت برده بودند، لذا پیامبر(ص) برای رفع این ناراحتی حدیث «من كنت مولاه فهذا علي مولاه» را مطرح کردند. "ساختار" کتاب، فاقد باب‌بندی و فصل‌بندی است و دارای ساختار مشخصی نیست. با تتبع در مطالب کتاب می‌توان گفت بعد از مقدمه، به طرق حدیث غدیر و اختلافات در متن حدیث، اشاره شده، سپس دلالت آن بر امامت امیرالمؤمنین (علیه السلام) مورد بحث قرار گرفته است. در ادامه ماجرای سفر حضرت علی (علیه السلام) به یمن و شکایاتی که از آن حضرت شده بازگو می‌شود و در پایان شش جواب به شبهه مطرح‌شده، ارائه گردیده است.