جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
اشارات و تنبیهات
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
تعداد رکورد ها : 87
عنوان :
رویکرد دو نظام سینوی و صدرایی در چالش مطابقت
نویسنده:
محمد نجاتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
تجرید
,
مطابقت ذهن و عین
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
حرکت اشتدادی نفس ,
علم النفس ملاصدرا ,
معرفت گزاره ای ,
مولفه های معرفت ,
ادراکات خیالی ,
ادراکات حسی ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در این مقاله، به بررسی مسألهی مطابقت بین ذهن و عین در دو حوزهی سینوی و صدرایی پرداخته شده است. این بررسی در حوزهی سینوی نشان میدهد اگر چه ابن سینا بر اساس مبانی فلسفهی مشاء، به صحت فرآیند تجرید و انطباق ماهوی معتقد شده است، وی در نمط پایانی اشارات، با توسعهی ادراکات در قسم غیر حصولی و شهودی، نفس را مؤلفهای پویا و اشتدادپذیر لحاظ میکند. شیخ اذعان مینماید که تجرید فرآیندی ناکارآمد در تحصیل ادراکات شهودی است و نفس میتواند به واسطهی اشتداد وجودی و معرفتی، از ابهام و عدم وضوح ادراکات خود کاسته، ادراکاتی مطابق با واقع را تحصیل نماید. در رویکرد صدرایی، مسألهی مطابقت انتظام بهتری یافته است. ملاصدرا صراحتاً به ناکارآمدی فرآیند تجرید اذعان مینماید. وی بر اساس نظریهی حدوث جسمانی، ابهام و عدم انطباق احتمالی ادراکات را ناشی از خساست وجودی نفس میداند. ملاصدرا به واسطهی نگرش متفاوتی که به علم و ماهیت آن دارد، اشتداد جوهری نفس را بهسان نردبان تعالی معرفتی نفس لحاظ کرده، معتقد است به هر میزان نفس در فرآیند حرکت جوهری اشتداد بیشتری یابد، ادراکاتی واضحتر را تحصیل خواهد کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 155 تا 168
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آرا معرفتی دنس اسکوتوس و مقایسه آن با آرا ابن سینا
نویسنده:
مهدی عباس زاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
دنس اسکوتوس
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفة تطبیقی
,
معرفت شناسی ابن سینا
,
معرفت شناسی دنس اسکوتوس
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
صورت معقول ,
اشراق الهی ,
علم نفس ,
ادراک انسان ,
اشراق ,
فلسفه ارسطو ,
عقل فعال ,
عقل(منطق) ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
تخیل(راه های معرفت) ,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) ,
قوه قدسیه(اصطلاح وابسته) ,
قوای ادراکی(اصطلاح وابسته) ,
حس(قوه حاسه) ,
یقین به معنی خاص(اصطلاح وابسته) ,
فرایند ادراک ,
متعلق طبیعی عقل ,
نظریه اشراق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-3238
چکیده :
این نوشتار بر آن است که به بررسی و تبیین آرا فیلسوف و متکلم اسکاتلندی مدرسی، یوهانس دنس اسکوتوس (1308-1266 م.) درباره «معرفت» و مقایسه اجمالی آن با آرا معرفتی ابن سینا بپردازد. اسکوتوس ترجمه لاتین کتاب «الشفاء» ابن سینا را مطالعه کرده است و آنگونه که در ضمن این نوشتار مشاهده خواهد شد، افکار و آرا معرفتی ابن سینا بر آرا اسکوتوس در زمینه قوای ادراکی، فرایند ادراک، متعلق طبیعی عقل، اقسام معرفت و مراتب یقین و ... تاثیر بسیار داشته است. به رغم اینکه هم اسکوتوس و هم ابن سینا در حوزه افکار فلسفی به نحوی تحت تاثیر ارسطو و سنت مشاء هستند و بالطبع شباهت های فراوانی در آرا این دو متفکر وجود دارد، لکن برخی تفاوتها نیز قابل طرح است. از این جهت می توان آرا این دو متفکر را با هم مقایسه کرد چراکه زمینه منطقی برای چنین مقایسه ای وجود دارد. البته باید توجه داشت که به هر حال، اسکوتوس در فضای فکری مسیحیت می اندیشد و ابن سینا در عالم اسلامی، و این تفاوت فضا و فرهنگ را در هر مقایسه ای همواره باید مدنظر داشت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 74
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
استکمال نفسانی از طریق نظر و عمل، از منظر حکما و عرفای اسلامی
نویسنده:
حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رشد نفس از طریق علم
,
رشد نفس از طریق عمل
,
شخصیت ها
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
ملاهادی سبزواری ,
علامه طباطبایی ,
افلاطون ,
وجود ذهنی ,
اسفار ,
قیصری ,
اخلاق نیکوماخوس ,
عقل فعال ,
نفس ناطقه ,
معقولات ,
حکمت نظری ,
اتحاد عاقل و معقول ,
کمال ویژه نوع انسانی ,
حیات تاملی ,
انسان شناسی عرفانی ,
ذکر عرفانی ,
کمال نوع انسان ,
سعادت انسان در اسلام ,
سعادت عملی ,
استکمال نفس ,
حکمت نوافلاطونی ,
زندگی عقلانی ,
مشاهده خیر اعلی ,
کتاب فصوص الحکمه ,
حقایق عینی ,
فعلیت عقل ,
عقل مستفاد ,
کمال قوه نظری ,
اشارات و تنبیهات ,
جوهر نفس ,
اثولوجیا ,
ایمان و عمل صالح ,
فضیلت اخلاقی (فضایل اخلاقی) ,
ابن عربی ,
ارسطو ,
ابن سینا ,
صفات خدا ,
حکمت عملی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-1553
چکیده :
تأمل نظری و اندیشه ورزی از دیرباز نزد حکیمان همچون کمال ویژه نوع انسانی محسوبمیشد و به این جهت فیلسوفانی چون ارسطو و ابنسینا اندیشه ورزی را بالاترین فعالیت سعادت بخش برای آدمی میدانستند. در مقابل، اشراقیون و عارفان در جهان اسلامی، حکمت نظری را جز از جهت مقدّماتی و برای حصول مکارم و فضایل اخلاقی وقعی نمینهادند و به اصطلاح حکمت عملی را تنها شاخصة لازم برای نیل به سعادت عملی میدانستند.<br /> بررسی نظریههای ارائه شده از سوی فیلسوفان اسلامی جهت توجیه استکمال نفس آدمی از طریق دانش و علوم نظری، موضوع بحث این مقاله است. عمدهترین نظریه توجیهی در این زمینه، نظریة اتّحاد عاقل و معقول است که به عنوان یک میراث از حکمت نوافلاطونی، توسّط ملاصدرا احیاء شده است که با ملاحظة نظریة وجود ذهنی به عنوان یک نظریة تکمیلی میتواند به عنوان مبنای نظریة استکمال نفسانی محسوب شود. با این حال، در متن مقاله نشان داده خواهد شد که بیانات صدر المتألهین نیز در این باب منقّح نبوده و در معرض انتقادات جدّی قرار دارد و سرانجام نیز با بازسازی مدل صدرایی نظریه عرفا و حکمت متعالیه بطور چشمگیری به یکدیگر نزدیک خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رازستانی و رمزگشایی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس درباره نظام فیض
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مشاء
,
ابن سینا
,
آموزه فیض
,
فلسفه مشاء
,
فیض الهی
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
آفرینش (اِبداع) ,
فاعلیت الهی ,
تجلی حق تعالی در عالم ,
اِبداع (آفرینش) ,
اشارات و تنبیهات ,
ظهور ,
تجلی اسماء و صفات الهی ,
صادر اول ,
عقل اول ,
ابداع ,
صادر اول ,
عقول ,
قاعده «الواحد» ,
نظام ثنایی ,
معرفت عرفانی ,
عقول مجرده ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
عقل فعال ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
تجلی ,
عالم ( امکانی ) ,
تجلی اسماء ,
اقانیم ثلاث ,
کتاب مبدأ و معاد ,
رساله عشق ,
واحد و کثیر ,
سبب اول ,
اسباب ثوانی ,
نظام ثلاثی ,
نظریه خلق ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
برخلاف تصور برخی نویسندگان، شیخ در آثار مختلف خویش درباره نظام فیض، نظریه واحدی ارایه نداده است. بلکه با تامل در مکتوبات او در می یابیم که شش اختلاف - تبیین نظام فیض بر اساس نظام ثنایی یا ثلاثی با استفاده از مولفه علم یا تعقل، دفاع از نظریه تجلی به عنوان بدیل نظریه فیض، انکار و اثبات فاعلیت برای حضرت حق، عقل فعال و صادر اول و اختلاف درباره تعداد عقول - را می توان در آثار او رصد کرد. در تحلیل و رمزستانی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس، شش نظریه ذیل شایان بررسی است: ناظر بودن نظریه های مختلف به امکان پیدایش کثیر از واحد، توجیه و جمع آرای شیخ، تعیین نظریه شیخ در الاشارات به عنوان آخرین دیدگاه او، ناهماهنگی میان دیدگاه های شیخ در مکتوبات متعددش، سیر تحول نظریه شیخ از خلق به تجلی، تمایل ابن سینا به ابداع نظریه نوین و عدم توفیقش، به زعم نگارنده، به جهت برخی نقایص پنج نظریه اول و برخی نقاط قوت نظریه اخیر، در مجموع، نظریه ششم بر سایر نظریه ها برتر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ذهنی بودن زمان در فلسفه ملاصدار
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
ذهنی
,
عینی
,
حکمت متعالیه
,
حرکت
,
زمان
,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی)
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
ادراک حسی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
حرکت نفسانی افلاک ,
سلسله زمانی ایستا ,
حرکت در مجرداات ,
شئ متحرک ,
سلسله زمانی پویا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
در عمده پژوهش هایی که در خصوص زمان در فلسفه اسلامی و تفکر مشایی و صدرایی صورت پذیرفته است عمدتا به مقوله زمان از دریچه بحث حرکت نگریسته شده و معمولا این پژوهش ها درصدد رمزگشایی از نسبت حرکت و زمان با یک دیگر در تفکرات و فلسفه های یاد شده بوده اند. اما در این تحقیق مسئله رابطه زمان با ذهن و این که زمان امری عینی است یا ذهنی دغدغه اصلی است. از همین رو، ابتدا به دو مفهوم متفاوتی که از زمان می توان داشت و معمولا از آن به سلسله زمانی پویا و سلسله زمانی ایستا یاد می شود اشاره شده است و سپس نشان داده شده که مفهوم زمانی در تفکر ارسطویی و مشایی و در تفکر متکلمان یک امتداد متصل و متصرم است و لذا باید پذیرفت نگاه ایشان به زمان به صورت یک سلسله زمانی ایستا است. در گام نهایی این تحقیق، نشان داده می شود زمان به معنای سلسله زمانی ایستا و به صورت یک امتداد متصل در فلسفه ملاصدرا امری ذهنی است و هیچ منشا انتزاع عینی ندارد. لذا این مقاله انگاره معقول ثانی فلسفی بودن زمان در تفکر ملاصدرا را مردود می داند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
غایت مند بودن آفرینش در فلسفه اسلامی: با محوریت غرض ورزی خالق و غرض مندی مخلوق
نویسنده:
حمید محمودیان، مریم امامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عالم خلقت
,
خالق
,
هستی شناسی اسلامی
,
نظام علت غایی
,
غرض مندی مخلوق
,
غایت مندی جهان طبیعت
,
غرض ورزی خالق
کلیدواژههای فرعی :
الله ,
اشارات و تنبیهات ,
علت ناقصه ,
فعل عبث ,
عالم غیب(کلام) ,
احسن الخالقین (اسماء افعال الهی) ,
علم الهی ,
غایت فعل ,
غایت فاعل ,
محرک ,
اجزاء علت تامه ,
ماهیت معلول ,
حکمت الهی ,
عنایت ,
نظام علی و معلولی ,
نظام احسن ,
قرآن ,
حکمت ,
غنای پروردگار ,
علت ,
عشق ذاتی الهی ,
نظام افضل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
نظام آفرینش از ابعاد مختلفی چون نظام فاعلی جهان، نظام داخلی و نظام غایی در خور بررسی است. این پژوهش نظام هستی را از بعد نظام غایی مورد بررسی قرار داده و به دنبال پاسخگویی به این سوالات است که آیا نظام آفرینش نظامی هدفمند است؟ آیا خداوند در آفرینش، دارای غرض است؟ و غرض نداشتن خداوند به چه معنا است؟ از نظر فلاسفه اسلامی، حکمت الهی اقتضای آن دارد که افعال خداوند همه از غایت و هدف برخوردار باشند و نفی غرض از فعل خداوند عبارت از نفی غرض فاعلی است و با توجه به نفی غرض زاید بر ذات، غایت آفرینش همان علم پروردگار و ابتهاج ذاتی او به کمالات مندرج در ذات است که به سبب آن، به ایجاد نظام هستی مبادرت ورزیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 153 تا 170
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اعتبارسنجی نقد صدرا بر دلیل"مجموع ممکنات"
نویسنده:
نفیسه تحریرچی، علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ملاصدرا
,
اثبات وجود خدا
,
اثبات وجود خدا
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
تسلسل
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
بطلان تسلسل
,
برهان مجموعه ممکنات
کلیدواژههای فرعی :
فاعل حقیقی ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
علت فاعلی ,
علت مادی ,
مقولات ,
محرک ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مقولات ,
تقدم شئ بر نفس ,
مجموع ورای آحاد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
یکی از براهین اثبات خدا که تا پیش از صدرالمتألهین معتبر شمرده میشد، دلیلی مبتنی بر مفهوم مجموعه ممکنات و نیاز آن به علتی ورای خود بود. ابنسینا این برهان را بیان کرده بود و شیخ اشراق آن را بینیاز از ابطال تسلسل میدانست. بینیازی این برهان از ابطال تسلسل، به آن اهمیت فراوان میداد؛ ولی ملاصدرا این دلیل را بدون ابطال تسلسل باطل پنداشت و به ضمیمه ابطال تسلسل، آن را برهان مستقلی ندانست. مقاله کنونی به تحقیق در باب این برهان و پاسخ به نقدهای صدرالمتألهین میپردازد؛ و در نهایت، این برهان را با نگرش مجموع به عنوان آینه سرایت حکم، معتبر میداند اگرچه نقدهای ملاصدرا بر کسانی وارد است که برای مجموع، وجودی ورای آحاد میپندارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 151 تا 176
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه فلاسفه در باره چیستی و کارکرد عقل عملی
نویسنده:
علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
مراتب عقل نظری
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
شواهد الربوبیه ,
نفس ناطقه ,
اشارات و تنبیهات ,
افعال آزاد ,
فضیلت اخلاقی (فضایل اخلاقی) ,
افعال اختیاری ,
علم نفس ,
ادراک جزئیات ,
حقیقت نفس انسانی ,
نفس انسانی ,
ادراک جزییات ,
قوه عامله ,
خواص نفس حیوانی ,
فضایل اخلاقی ,
وظیفه عقل عملی ,
قوه مدرکه ,
خود حیوانی ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
صنایع انسانی ,
استنباط حکم کلی ,
خوارق عادت ,
قوه متصرف در بدن ,
تشخیص خوب و بد ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
فلاسفه امتیاز نفس انسانی از نفس حیوانی را به عقل نظری و عملی میدانند. اما در بیان چیستی این دو عقل در میان ایشان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در کلمات ایشان حداقل چهار تفسیر درباره این دو عقل قابل استنباط است. این نوشتار پس از گزارش اقوال و بیان کارکردهای عقل عملی به ارزیابی آراء و تبیین نظریه مختار پرداخته است. قول مشهور در میان متأخران این است که در نفس انسانی بیش از یک عقل وجود ندارد که همه علوم و احکام کلی را ادراک میکند. اما چون این علوم بعضی نظری صرف بوده و به حقایق خارجی و نفس الامری اختصاص دارد به آنها عقل نظری گفته میشود. اما بعضی دیگر چون احکام مربوط به اعمال اختیاری انسان است به آنها عقل عملی گفته میشود. در این تفسیر امتیاز دو عقل از یکدیگر اعتباری و به مدرَکات آنها است. به باور این مقاله این تفسیر به رغم شهرت آن مورد نظر اساطین حکمت نبوده و با اشکالات متعدد مواجه است. اما اقوال دیگر با اندکی تسامح به تفسیر واحد و جامعی قابل ارجاع میباشند و آن این که فعل اولی و بالذات عقل عملی استنباط احکام جزیی عملی از احکام کلی عقل نظری است که چون این احکام در حاکمیت عقل بر قوای بدنی، سبب پیدایش اراده در نفس برای صدور افعال اختیاری و صنایع انسانی میگردد به عقل عملی قوه عامله نیز گفته میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اتحاد عاقل و معقول از نظرگاه علامه سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (ره)
نویسنده:
منیژه عاملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اتحاد عاقل و معقول
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
ابوالحسن رفیعی قزوینی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
نفس ناطقه ,
مشاء ,
اشارات و تنبیهات ,
اثولوجیا ,
بساطت نفس ,
عاقل ,
اتحاد حقیقی ,
انسان ,
متخیله ,
بسیط ,
برهان تضایف ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
بساطت نفس ,
تکافؤ ,
عقل(منطق) ,
تضایف ,
تکافو ادله ,
کتاب مبدأ و معاد ,
متخیله ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
بحث از اتحاد عاقل و معقول یکی از مطالب مهم فلسفه است که در میان نخستین قائلان به اتحاد عاقل و معقول میتوان از فرفوریوس و ارسطو نام برد که میان مشائین رواج یافته است. اما در میان فیلسوفان مسلمان نخستین کسانی که مساله اتحاد عاقل و معقول را مطرح نمودند کندی و فارابی را میتوان نام برد، اما ابن سینا در این بحث دیدگاه خاصی دارد. پس از شیخ الرئیس که در مسأله اتحاد عاقل و معقول همه جز صدرالمتألهین با او هم عقیده بودهاند و حکمت متعالیه دوره جدیدی برای این بحث است. صدرالمتالهین در اثبات عاقل و معقول به تقریر برهان تضایف میپردازد. علامه رفیعی برهان را به گونهای تحلیل کرده که به ادعای ایشان مراد صدرالمتألهین نیز چیزی جز تحلیل علامه نبوده است اما تفسیر علامه از برهان صدرالمتألهین خود شکلی دارد که کمتر در آثار دیگر شارحان حکمت متعالیه دیده میشود که باید گفت که این نظرگاه خاص علامه رفیعی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم موجودات مادی و علم به موجودات مادی از نظر ملاصدرا
نویسنده:
علی رضا فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عالم بودن موجود مادی از نظر ملاصدرا
,
معلوم بودن موجود مادی از نظر ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
معاد ,
وجود ذهنی ,
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
تشکیک در وجود ,
شواهد الربوبیه ,
اشارات و تنبیهات ,
علم بسیط ,
علم مرکب ,
قرآن ,
مبدا و معاد ,
شعور ماده ,
وجود عینی ,
عالی و سافل ,
حضور نفَس رحمانی ,
علم به خارج ,
عدم عالمیت ماده ,
عالمیت ماده ,
شرح الاشارات ,
ویژگی های ماده ,
تسخیر عالی بر سافل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در این نوشتار، به بررسی دو رویکرد در حکمت متعالیه در زمینه معلوم بودن مادیات و عالم بودن آنها پرداخته میشود. ملاصدرا در جاهایی ماده را مناط ظلمت میداند، که نه متعلق علم واقع میشود و نه خود عالم است و در مواضعی خلاف این را میگوید؛ یعنی ماده به خاطر موجود بودن، بهرهای از علم دارد و علم به آن تعلق میگیرد. در این مقاله، ابتدا این دو قول با براهین آنها آورده میشود، سپس راهحلهایی که ملاصدرا و شارحانش برای رفع اختلاف یا اتخاذ یکی از دو رویکرد مطرح کردهاند مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین مبانی حکمت متعالیه مورد توجه قرار میگیرد. در آخر، نتیجه گرفته میشود که اگر اصول حکمت متعالیه مورد تدقیق قرار گیرد، همخوانی اقوال ملاصدرا آشکار میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 82
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
تعداد رکورد ها : 87
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید