جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله بر آن است تا نشان دهد جداسازی تجربی دو جنس برای مطالعه تفاوت های نگرشی آنان اگر چه به لحاظ محدودیت های ساختاری امکان پذیر نیست، اما با یک کوشش نظری پیچیده می توان اهمیت آن را برای فراهم کردن فهم تفاوتهای نسلی- جنسیتی و سیر تحولات ایران معاصر نشان داد. بر این اساس، این مقاله نشان خواهد داد که فهم تحولات نگرشی در میان دو جنس با رجوع به جایگاه نسلی آنان امکان پذیر خواهد شد. برای اثبات این ادعا واکنش نسلهای مختلف زنان و مردان را به صورت چهار گویه اول از گویه های زیر مطالعه خواهیم کرد تا نشان دهیم که آنچه به عنوان گسست نسلها عنوان می شود (علیخانی، 1382) در واقع انقطاع میان نسلها نبوده و صرفا بیانگر تحولات اجتماعی- فرهنگی از نوع روابط ترکیبی شیوه های فرهنگی در ایران معاصر است که در آن جامعه ایران از طریق روابط ترکیبی شیوه های فرهنگی نظام نوین باز تولید نظام اجتماعی خود را محقق می کند (عبداللهیان، 1378).

این مقاله در پی آن است که به شناسایی عوامل و متغیرهای درون مدرسه (تجارب مدرسه) که به ترک تحصیل زودهنگام دختران دوره راهنمایی (در استان آذربایجان غربی) منجر می شود، بپردازد. در این راستا، چهار فرضیه عمده بر روی دو گروه از دختران (گروهی که ترک تحصیل کرده اند و گروهی که به تحصیل ادامه داده اند) مورد آزمون قرار گرفت. در این تحقیق معدل آخرین سال تحصیلی به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شد و ابتدا تاثیر متغیرهای دیگر بر روی عملکرد تحصیلی و سپس تفاوت دو گروه ترک تحصیل کرده و در حال تحصیل توسط آزمون t محاسبه گردید. نتایج حاکی از آنست که ساعات مطالعه در روز، رفتار ناسازگار در مدرسه، عزت نفس تحصیلی، و اعتقادات و باورهای دختران با معدل آخر سال آنان ارتباط دارد، اما تاثیر مستقیمی بر ترک تحصیل ندارد. در حالیکه، میزان احساس تعلق به مدرسه، میزان تفریحات و باور به ارتباط بین تلاش و موفقیت رابطه معنی داری با ترک تحصیل دارد.

کودک از طریق مطالعه کتابهای داستانی دامنه لغات خود را گسترش می دهد و روابط اجتماعی را فرا می گیرد. بنابراین نحوه معرفی نقشهای زن و مرد در این کتابها از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که کودک از طریق مطالعه این کتب می آموزد که چه اعمالی مردانه و چه اعمالی زنانه هستند و چگونه باید نقش خود را به عنوان یک زن یا مرد در جامعه ایفا کند. پژوهش حاضر سعی دارد روشن سازد نویسندگان کتابهای کودکان چه الگوهایی از نقش های زنان و مردان در جامعه فعلی ارائه می دهند و به علاوه در پی آنست که این نحوه معرفی و تاثیراتی را که بر زندگی آینده کودکان دارد را تحلیل کند. هدف اصلی تدوین این مقاله، شناسایی نقشهای زنان در کتابهای داستانی کودکان است. به این سبب سعی شده با توجه به تئوری پارسونز در زمینه نقش های چهارگانه، نقش زن در کتابهای داستانی کودکان (فولکوریک و معاصر ایرانی) بررسی شود. برای گردآوری داده های این تحقیق از دو شیوه اسنادی- کتابخانه ای و تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که گرچه آمارهای شغلی نشان می دهد که نقش های زنان در جامعه فعلی محدود به نقشهای خانگی نیست و برخی از زنان دارای نقشهای اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی هم هستند، اما در کتابهای داستانی کودکان، زنان غالبا در نقشهای عادی اجتماعی از نوع کلیشه ای و سنتی ظاهر می شوند. ویژگیهای شخصیتی این نقشها عبارتند از: مادری، کدبانوگری، معلمی، پرستاری و ...

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات کودک آزاری بر ابعاد مختلف شخصیت دختران آزاردیده است که با استفاده از روش تحقیق علمی- مقایسه ای انجام شده است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی (83-1382) و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته کودک آزاری، پرسشنامه روانی کالیفرنیا، پرسشنامه چند محوری میلون-2، هوش آزمای ریون، مقیاس حافظه بالینی وکسلر و آزمون دقت بوناردل بوده است. نتایح تحقیق نشان داد که بین افراد آزاردیده و عادی به لحاظ حافظه تفاوت معناداری وجود دارد. اما میان دو گروه مورد مطالعه، به لحاظ هوش و دقت تفاوتی مشاهده نشد. همچنین دو گروه آزاردیده و عادی در جنبه های رفتار ضد اجتماعی، پرخاشگری، رفتار انفعالی- پرخاشگرانه، وابستگی به دارو و مواد مخدر با یکدیگر تفاوت دارند. یعنی بروز این گونه رفتارها در میان دختران آزار دیده بیشتر بوده است. در بعد عاطفی نیز به طور کلی دو گروه در ویژگیهای خویشتن داری، جامعه پذیری، احساس سلامتی، کارایی ذهنی، استعداد روانشناختی، سطح تحمل و استعداد کسب پایگاه با هم تفاوت دارند. اما در ویژگیهای خودپذیری، حضور اجتماعی، مردم پذیری، پیشرفت از طریق همنوایی، پیشرفت از طریق استقلال و مسئولیت پذیری با هم تفاوتی نداشته اند.

پژوهش حاضر در مرحله اول به بررسی ساخت خانواده دختران فراری و نیز چگونگی عملکرد آن در سه سازه «نقش های خانوادگی»، «حل مشکل» و «ابراز عواطف» می پردازد. بدین منظور 50 نفر از دختران فراری در مجتمع قضایی ارشاد، مرکز مداخله در بحران بهزیستی، خانه ریحانه، کانون اصلاح و تربیت و آموزش و پرورش منطقه یک شهر تهران انتخاب شدند. در مرحله دوم جهت اعمال مداخلات درمانی (خانواده درمانی سیستمی و روان درمانگری حمایتی) پانزده نفر از آنان که بر اساس مقیاس سنجش خانواده مک مستر که دارای نرم ایرانی است، دارای ساخت خانوادگی ناکار آمد بودند، به همراه خانواده های خود در ده جلسه درمانی شرکت کردند. نتایج بر اساس آزمون های پیشرفته آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد:

تاریخ پر فراز و نشیب سینمای ایران با «جنسیت» و «مناسبات جنسیتی» گره خورده است. تغییراتی که سینمای ایران در عرصه جنسیت تجربه کرده یکی از پدیده های مهمی است که نشان از رشد و تحول اجتماعی دارد. مناسبات جنسیتی تنیده شده در فضای دراماتیک فیلمهای سینمای ایران صورت هایی را سامان داده است که در بستر تحولات اجتماعی بار سنت و مدرنیته را به دوش می کشند. در این تحقیق با استفاده از نظریه فمینیسم لیبرال و به بهره گیری از تکنیک تحلیل محتوا، قرابت فمینیسم و مدرنیته در سینمای ایران مورد بررسی قرار گرفته است. افزون بر این، وضعیت مدرنیته در جامعه ایران از طریق کاوش در بازنمایی مناسبات جنسیتی در فیلمهای سینمایی پس از انقلاب اسلامی دنبال شده است.

ازدواج واقعه ای اجتماعی، زیستی و فرهنگی است که به دلیل نقش بنیادین آن در تشکیل خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است. بطوریکه پایندگی گروه و زندگانی کمی و کیفی نسلهای متوالی به ازدواج بستگی دارد. ازدواج یکی از نهادهای اجتماعی است که برای انجام وظایف خانواده بوجود آمده است، یعنی تولید نسل، پرورش کودکان، انتقال فرهنگ و وسیله ای برای ایجاد نظم در روابط افراد. هر جامعه ای در مورد شکل و ابعاد پیوند جنسی قوانینی دارد و سن شروع پیوند جنسی نیز تابع این قوانین است که معمولا در کشورهای مختلف بین 13 تا 27 سال متغیر است.