جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گفتمان سلفی علمی، بر اساس باور به وجود نارسایی در جامعه که برخاسته از انحراف عقیدتی و عبادی است شکل می­گیرد و به همین جهت، مهم­ترین هدف خود را دست­یابی دوباره به زیست فراگیر اسلامی تعریف می­نماید، با اعتقاد به این راهبرد که تغییر در ساحت سیاست منوط به بازسازی ساحت اجتماع است. بر اساس نظر رهبر این جنبش، این راهبرد در آینده به اصلاح جامعه و بعدتر به تشکیل حکومت اسلامی منجر خواهد شد. این جریان با استفاده از سه انگاره «توحید»، «تبعیت» و «پالایش» تلاش می­نماید، تا با نگاهی مبتنی بر واگرایی سیاسی، به بازسازی ساحت اجتماعی با هدف ایجاد تغییر در ساحت سیاست اقدام نماید و با تربیت افراد جامعه، زمینه را برای تشکیل حکومت اسلامی فراهم نماید. هدف پژوهش، بررسی انگاره­هایی مورد استفاده جریان شیخ آلبانی است، انگاره­هایی که آلبانی از صدر اسلام وام گرفته است و با بازتعریف­شان، به آن­ها کارویژه خاص اختصاص داده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که: شیخ آلبانی جهت بازگشت به زیست فراگیر اسلامی، بنیان­های فکری و معرفتی خود را چگونه تبیین نموده­ است؟ و چنین مفروض گرفته­ایم که: آلبانی، در تلاش است تا با استفاده از این انگاره­ها، به ایجاد حوزه مشروعیت­سازی جهت تشکیل حکومت اسلامی اقدام نماید. ما در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده نموده­ایم. ابزارگردآوری داده­ها، کتابخانه­ای و شامل‌ بررسی‌ کتاب­ها، مجلات، مقالات، منابع اینترنتی‌ و چندرسانه‌­ای است‌.

یکی از مسائل مهم در باب معرفت شناسی از دیدگاه سلفیه جهادی، مسئله­ عقل است، از این رو سؤال اصلی، چگونگی حجیت عقل از دیدگاه سلفیه جهادی است، که به خاطر نو ظهور بودن این گروه، تحقیقات جدی در این زمینه صورت نگرفته است، این مقاله با روشی تحقیقی و تحلیلی سعی دارد به دلیل اختلاف فکری سیر جریانی این گروه، مسئله­ عقل را در دو حوزه­ی سلفیه جهادی متاثر از سید قطب و بعد از بن لادن مورد بررسی قرار دهد. بر اساس بررسی­های انجام شده، سلفیه جهادی عقل را در مسائل شرعی حجت نمی­داند، ولی در غیر مسائل شرعی اختلاف وجود دارد. سید قطب، معتقد به جایگاه والای عقل و قابلیت آن برای اثبات معارف بنیادی همچون وجود خداوند، وحی و نبوت است. در حقیقت وی عقل­گرایی است که سعی نموده در برابر علم­گرایی افراطی برخی از مکاتب زمان خود ایستادگی کند، بر خلاف دیگر سلفیه جهادی که ظاهرگرا بوده و عقل را جزء محسوسات و محدود به شناخت علوم ضروری و مکتسبه می­دانند و معتقدند عقل فقط در امور دنیوی و مادی می­تواند حکم کند و هیچ­گاه نصوص قطعی با عقل قطعی تعارض نمی­کنند و در صورت تعارض، نقل مقدم بر عقل است.