جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم در بسیاری از آیات، تصویری از ویژگی‌های بهشت، نعمت‌های آن و زندگی بهشتیان ارائه می‌دهد. بررسی این آیات، می‌تواند باعث ایجاد انگیزه در انتخاب و پیمودن صراط مستقیم گردد؛ راهی که انسان همواره به طور فطری به دنبال آن است. یکی از نعمت‌های بهشتی که در آیات قرآن کریم از آن سخن به میان آمده «شراب بهشتی» است. هدف این تحقیق تبیین اقسام و اوصاف شراب‌های بهشتی و بررسی درجات بهشتیان مشمول این نعمت (مخلصین، مقربین، ابرار و ...)، با استناد به آیات و روایات می‌باشد. ماهیت و معنای شراب‌های بهشتی، بدون شک متفاوت از شراب دنیایی در معنای مصطلح آن به معنای خمر است. ضمن اینکه شراب‌های بهشتی دارای اقسام مختلف و ویژگی ممتازی است که بندگان خدا به تناسب درجات معنوی خود، از آن‌ها بهره‌مند خواهند شد. با این بررسی روشن شد که نوشندگان شراب‌های بهشتی، مومنان خاص (مقربان و بندگان مخلص) هستند و مومنان عام (ابرار، اصحاب یمین و متقین) از رحیق آمیخته به شراب‌ها می‌نوشند. آن چه به‌عنوان نعمت‌ها، شراب‌های بهشتی و ویژگی آن‌ها، یادآوری شده، جملگی برای تقریب به ذهن مادی بشر، این گونه توصیف شده‌اند؛ اما حقیقت و باطن نعمت‌های بهشتی و شراب طهور و لذتی که برای بهشتیان ایجاد می‌کند قابل وصف نیست و البته نعمت معنوی رضوان الهی، از تمامی این نعمت‌ها برتر و والاتر است.

با توجه به اهمیت و کاربرد واژه‌ «جمود» در ادبیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر، واکاوی معنای آن از منظر قرآن کریم موضوعی پر اهمیت به شمار می‌رود. این پژوهش برآن است تا با رویکردی معناشناسانه، به واکاوی معنای جمود و دیگر واژگان مرتبط با آن در قرآن کریم بپردازد؛ تا با کشف معانی و مصادیقی نو در قرآن کریم، معنای جامع‌تری از جمود به دست آید. در این تحقیق ضمن بازشناسی مفهوم لغوی جمود و واژگان داخل در دایره معنایی آن، واژگان جانشین، همنشین و مصداقی آن مورد بررسی قرار گرفته‌اند که هر کدام بیانگر بخشی از مفهوم قرآنی جمود می‌باشند. با این بررسی مشخص شد که مفاهیم مرتبط به جمود به دو دسته حقیقی و مجازی قابل تقسیم است. واژگان مرتبط با آن مانند حمیت، تعصب، تحجر و قساوت قلب، دارای معنایی قریب به واژه‌ی جمود می‌باشند. پژوهش حاضر باروش تحلیلی انجام شده است.

از آنجا که وحی در اسلام از جایگاه خاصی برخوردار است و اساس و محور آموزه‌های دینی و یکی از منابع مهم معرفت‌زایی بشر محسوب می‌گردد از این روی هدف این مقاله، به بررسی دیدگاه امام فخررازی و علامه طباطبایی در زمینه ماهیت وحی، تبیین و خطاناپذیری آن، با محوریت آیه 51 سوره شوری می‌باشد. به دلیل اهمیت موضوع، این دو مفسر در آثار خویش به تبیین و توضیح وحی پرداخته‌اند. این بررسی نشان می‌دهد که دیدگاه آنان در تبیین آیه مذکور متفاوت است. که فخررازی تمام اقسام ارتباط خداوند با بشر را از نوع وحی محسوب می‌کند در حالی که علامه، وحی را ارتباط بدون واسطه میان خداوند و پیامبر لحاظ کرده است. فخر رازی با توجه به رؤیای حضرت ابراهیم در مورد ذبح فرزندش، مقوله وحی را امری خطاپذیر دانسته است اما علامه، وحی را امری یقینی دانسته و آن را از مبداء صدور تا وصول به مردم، مصون و محفوظ از خطا قلمداد کرده است.