جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حفظ اسلام و ارزش‌های اسلامی وابسته به حاکمیت اسلامی قدرتمند است. حاکمیت اسلامی باید دارای حریمی باشد تا مصالح پنج‌گانه جامعه اسلامی؛ عقل، دین، جان، مال و ناموس، مخدوش نگردد. از آیات اجتماعی قرآن که ناظر به ضرورت آرامش در جامعه اسلامی و ثبات امنیت و حاکمیت اسلامی است، آیه 9 سوره حجرات است. این مقاله درصدد است تا ضمن مفهوم‌شناسی «بغی» در این آیه شریفه، به این سؤال ـ که اعتراض به چه حاکمی و چه نوع اعتراضی و با چه شرایطی بغی محسوب می‌شود؟ ـ پاسخ دهد. نتیجه این مقاله با تأمل در آیات قرآن کریم به‌ویژه آیه مورد اشاره، به‌عنوان مهمترین خاستگاه این مفهوم، و روایات معصومان^ آن است که «بغی» اختصاص به خروج علیه امام معصوم ندارد و خروج علیه امام حاکم عادل را نیز شامل می‌شود، چنانکه قیام علیه حاکم جائر از اساس، بغی شمرده نمی‌شود؛ نه آنکه بغیِ به‌حق و ممدوح باشد. نیز اقدامی بغی محسوب می‌شود که اقدام‌کننده مسلمان باشد، نه غیرمسلمان؛ گروهی باشد، نه انفرادی؛ مسلحانه و خشونت‌آمیز باشد، نه مسالمت‌آمیز و قصد خروج آنان علیه امام معصوم یا عادل احراز گردد.

یکی از روش‌های نوین در تفسیر قرآن کریم، روش تفسیر ساختاری است که در سال‌های أخیر توجه ویژه‌ای به آن شده است. روش تفسیر ساختاری بر مبنای نظریه هدفمندی سوره‌های قرآن اجرا می‌شود. برای ارائه تفسیر ساختاری یک سوره از قرآن کریم باید دو مرحله طی شود؛ در مرحله نخست باید با توجه به قواعد علمی، ساختار و غرض سوره را به روش استدلالی کشف کرد و محتوای سوره را فصل‌بندی نمود؛ در مرحله دوم با توجه به کیفیت ارتباط آیات در ساختار سوره و معنای تفسیری آیات، متن تفسیر ساختاری سوره را به روش پیوسته ارائه کرد. در این مقاله ابتدا ویژگی‌های تفسیر ساختاری و سپس قواعد کشف ساختار و غرض سوره‌های قرآن بیان شده است و در پایان سوره بیّنه مطابق دو مرحله فوق به روش ساختاری تفسیر شده است تا امتیازها و کارکردهای روش تفسیر ساختاری تبیین گردد و جهت‌گیری محتوایی سوره بیّنه آشکار شود.