جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسلام دینی مبتنی بر برهان، منطق و استدلال عقلی است، از این رو معارف آن در قرآن کریم، به صورت استدلال هایی عقلی و منطقی بیان گردیده که هر فطرت سالمی پذیرای آن است. از جمله این استدلال ها، استدلال « خَیْرٌ وَ أَبْقی » است. استدلال مذکور در مواضع تقابل دنیا و آخرت، آن جا که انسان باید یکی از دو طرف را بر دیگری ترجیح دهد ، به کار می آید. این استدلال از چهار مؤلفه تشکیل شده است: مواجه شدن با پدیده های متعارض، ارزیابی موقعیّت، تشخیص خیر پایدار و شرّ ناپایدار و ترجیح و انتخاب خیر پایدار. همچنین این استدلال بر سه مبنای خداشناختی، جهان شناختی و انسان شناختی تنظیم شده است.

خودفراموشی یکی از مسائل مهم انسان شناختی و از مفاهیم مهم علوم انسانی است. در قرآن کریم از آن به عنوان «نسیان نفس» یاد شده و اصطلاح امروزی آن «ازخودبیگانگی» یا به دیگر سخن «الیناسیون» است که در عصر کنونی طرح شده و مورد توجه فیلسوفان و عالمان علوم انسانی قرار گرفته است. در بینش قرآنی، خودفراموشی حالتی روانی و فکری است که برخلاف حیوان، در انسان پیدا می شود؛ زیرا فقط انسان است که می تواند هویت واقعی خویش را با علم آگاهانه حضوری بیابد یا از آن غافل شود و یا آن را بفروشد و از آن بیگانه شود. پژوهش پیش رو، از جمله پژوهش های کاربردی در حوزه قرآن پژوهی است که ماهیت خودفراموشی را بررسی و عوامل و زمینه های این بحران را در ابعاد سه گانه؛ اعتقادی، اخلاقی و رفتاری تحلیل و تبیین کرده است.