جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله، نحوه کاربرد روش پژوهش بحث‌های گروهی در چارچوب نظریه فمینیست/ پسامدرن طرح می‌شود. بحث‌های گروهی با تلفیق مولفه‌های دو روش مشاهده مشارکتی و مصاحبه انفرادی و با فراهم‌کردن امکان خلق جمعی فرهنگ می‌‌تواند عاملی برای ایجاد هرچه بیشتر عدالت‌اجتماعی برای زنان باشد. درواقع این روش، روشی پژوهشی جمعی است تا روشی فردی و بر نظرات جمعی شرکت‌کنندگان درباره نگرش‌ها، حالات، تجربیات و اعتقادات خود تاکید می‌کند. ویژگی خاص بحث‌های گروهی، فراهم‌‌آوردن امکان مشاهده مهم‌ترین فرایند جامعه‌شناسی یعنی کنش‌های متقابل جمعی بشر است که آنها را قادر می‌سازد تا در یک دوره محدود زمانی، اطلاعات گسترده‌ای درباره این کنش‌های متقابل جمع‌آوری کنند. در واقع مزیت بارز این روش ایجاد زمینه برای مشاهده فرایندی فعال درمیان شرکت‌کنندگان است. این مقاله یادآور می‌شود که در سال‌های اخیر دانشمندان علوم‌اجتماعی این روش را به‌عنوان یک شیوه پژوهشی کیفی مهم مدنظر قرار داده‌اند. همچنین اشاره می‌کند که دانشمندان فمینیست با تاکید بر اولویت روش پژوهش قوم‌نگارانه بر شیوه‌های پژوهش پیمایشی، بر این باورند که در روش بحث‌های گروهی کنترل پژوهشگر نسبت به شرکت‌کنندگان در پژوهش به حداقل رسیده و طبیعت جمعی مصاحبه گروهی به شرکت‌کنندگان و به گفتار آنها قدرت و اعتبار می‌دهد و از آن جدایی که پژوهش سنتی میان اندیشه و احساس مشاهد‌ه‌گر و مشاهده‌شونده ایجاد می‌کند، دوری می‌گزیند.              

خانواده مهم‌ترین واحد تولید، توزیع کالاها و ارایه‌کننده خدمات در تمامی کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته‌است. علاوه‌ بر این خانواده مسوولیت بقای نسل و توسعه منابع انسانی را به‌ عهده دارد. از این رو اقتصاددانان خانواده را بنیان زندگی اقتصادی جوامع می‌دانند. در خانواده برای رسیدن به اهداف دو نوع کار انجام می‌شود: کار بازاری و کار خانگی. انتقال بخشی اساسی از کارکرد تولیدی خانواده به بازار و کوچکتر شدن اندازه خانواده و علاقه فزاینده به ارتقای رفاه آن، سبب گردیده که نسبت این دو نوع کار در طول زمان روند نزولی را طی‌ کند.هدف این مقاله با توجه به روابط متقابل میان سه متغیر اصلی یعنی اشتغال، تقسیم کار در خانواده و رفاه خانواده، ارایه یک الگوی پویای بهینه‌ برای تخصیص وقت ‌زنان میان کار خانگی و کار بازاری به منظور به حداکثر رساندن رفاه خانواده‌ است. با حل این مدل می‌توان ترکیب بهینه وقت زنان بین این دو نوع کار را در خانواده‌های مختلف، در شرایط گوناگون و با ترجیحات متفاوت به دست‌ آورد.

این مقاله نگاهی اجمالی به تجربه کشورهای جهان در زمینه ارائه خدمات مالی به زنان دارد. کشورهای مورد بررسی شامل کشورهای در حال توسعه اسلامی و غیراسلامی و توسعه یافته می‏باشد  در این کشورها سازمانهای دولتی یا غیردولتی برای ارائه خدمات مالی به زنان تاسیس شده‏اند. اهداف تاسیس، روش کار، حوزه فعالیت وچارچوب عملکردی این سازمانها بصورت خلاصه بحث شده است.

مشارکت، در تعریف جدید، از نوعی رابطه همکاری به بنیادی اساسی برای برنامه‌های توسعه و از عملی منفعلانه تا کنشی فعالانه و آگاهانه تغییر کرده‌است که با درنظرگرفتن «فرد» به‌عنوان واحد تحلیل مشارکت، بنیاد نظری آن بر پذیرش اصل برابری افراد قرار می
گیرد. رهیافت نظری مربوط به «مشارکت زنان در توسعه» ترکیبی است از نظریه‌های مدرن‌سازی و فمینیسم لیبرال که بر ضرورت ادغام زنان جهان سوم در بخش مدرن اقتصاد به‌منظور آزادی و رهایی‌بخشی آنان تاکید می‌ورزد. در این مقاله، به روش کتابخانه‌ای، ضمن بررسی نگرش‌ها و دیدگاه‌های جدید درمورد مشارکت زنان در توسعه، به پیش‌شرط‌های اساسی مشارکت‌ زنان در دو سطح خرد و کلان اشاره می‌شود. همچنین هدف مقاله بررسی موانع مشارکت ‌زنان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حقوقی و نیز در مواردی چون جامعه‌پذیری جنسیتی، غلبه فرهنگ دنیاگریزی و آخرت‌طلبی، تسلط فرهنگ مردمحوری، ضعف آموزش و پایین‌بودن سطح تحصیلات عمومی، ضعف خودباوری و تمایل به پیشرفت در میان زنان است.

مراسم حکومت زنان در سه روستای «اسک» و «افوس» و «توچه غاز» در ایران گزارش شده است. این مقاله اهداف و چگونگی برگزاری این مراسم را در روستای اسک که در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران واقع شده، با استفاده از اسناد و مدارک موجود و همچنین مشاهده مشارکتی توسط دانشجویان دختر گزارش می‏کند. در گذشته این مراسم دارای کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی بوده است ولی امروزه بیشتر کارکرد اجتماعی آن به چشم می‏خورد. حکومت زنان در روستا، روزی اواسط بهار اتفاق می‏افتد که همه مردان برای جمع کردن برف و مراسم «برفه چال» به خارج از روستا رفته و زنان زمام حکومت را در دست می‏گیرند. زنی با صفات تسلط در رهبری، جدیت در مدیریت و کاردانی انتخاب می‏شود. در ساختار حکومتی تعدادی وزیر منصوب می‏شود. مردان حق و حضور در روستا را ندارد و تعدادی از زنان نگهبان داوطلبانه از روستا پاسداری می‏کنند، حکومت یک روزه زنان بعد از ظهر با ورود مردان به روستا پایان می‏یابد.

زنان به نحوی از انحا چه در محیط خصوصی (در خانه پدر، شوهر) و چه در محیط عمومی (اجتماع) مورد خشونت قرار می‏گیرند. متاسفانه با توجه به پیامدهای جبران ناپذیر خشونت هم برای جوامع و هم برای زنان، این مساله مورد توجه دولتها چندان که باید واقع نشده است. توجه به بعد خشونت پنهان یعنی خشونتی که در خانواده‏ها وجود دارد ولی بدلایل گوناگون به مراکز قضایی و دولتی گزارش داده نمی‏شود، اولویت پژوهش انجام شده است.

بی‌سوادی به‌عنوان یک معضل بزرگ اجتماعی روند توسعه جوامع را کند کرده‌است. با توجه به اینکه سهم کشورهای درحال
توسعه در این زمینه بیشتر است و بخش عمده بی‌سوادان را زنان تشکیل می‌دهند، مساله رفع بی‌سوادی در زنان ایرانی درخور توجه است. هدف این مقاله در چارچوب مباحث توسعه انسانی، بررسی دلیل و انگیزه زنان، به‌ویژه زنان روستایی، برای روی‌آوردن به آموزش و استقبال از نهضت سوادآموزی و تاثیر آن به‌صورت بالقوه بر تحولات توسعه در ایران است. این پژوهش به‌روش مصاحبه، با حضور 39 زن در چهار روستا در استان‌های تهران، زنجان، مازندران و خراسان انجام شده‌است. در این پژوهش علاوه بر ارائه یافته‌هایی در مورد علل و انگیزه‌های اصلی زنان برای شرکت در کلاس‌های سوادآموزی، به بررسی مشوقین آنان در این زمینه، مشکلات آنها، سهولت و سختی آموزش، میزان تمایل به تحصیل و ... پرداخته‌شده‌است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌دهنده تغییر نگرش زنان روستایی در مورد آموزش و تاثیر آن بر زندگی خود و فرزندانشان، ازدواج، جمعیت خانواده، کسب استقلال اقتصادی، کسب احترام و رسیدن به شناخت و درک بهتر از دنیای پیرامون و در نتیجه فاصله‌ گرفتن از ایفای نقش سنتی آنها است.