جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > تحقيقات علوم قرآن و حديث
  • تعداد رکورد ها : 257
نویسنده:
رضا ّبیدی؛ سهراب مروتی؛ رضا محمدی چابکی
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
مراجعه به قرآن از نظرگاه مسائل و پیش‌فهم‌های خواننده در مقابل تأکید بر درک دلالت اصلی متن، یک دوقطبی تقلیل‌گرایانه را در مقوله فهم قرآن رقم زده است که طرفداران هر دو قطب را از بهره‌مندی از ظرفیت‌های قطب دیگر باز داشته است. در پژوهش حاضر با هدف برون‌رفت از دوقطبی مذکور، نظریه سازه‌گرایی واقع‌گرایانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازه‌گرایی واقع‌گرایانه رویکردی در معرفت‌شناسی است که شکل‌گیری معرفت را مبتنی بر دو پایه نظرگاه فاعل شناسا و واقعیت‌های عینی ساماندهی می‌کند. استفاده از این نظریه در فهم قرآن، از یک سو امکان ساخت سازه‌های شناختی از قرآن را متناسب با مسائل و نظرگاه خواننده فراهم می‌کند و از دیگر سو بدون گرایش به نسبی‌گرایی، برداشت‌های مسأله‌محور را در محدوده دلالت متن ساماندهی می‌کند. بررسی دو آیه دارای ظرفیت‌های دلالی مختلف در این مقاله مبتنی بر روی‌آورد سازه‌گرایی واقع‌گرایانه، نشان می‌دهد که در فرایند فهم مسأله‌محور قرآن، بین دو مؤلفه"مسائل و نظرگاه‌های خواننده" و "گستردگی ابعاد متن" هم‌بستگی تام وجود دارد؛ به گونه‌ای که هر چه مسائل و نظرگاه‌های خواننده متنوع‌تر باشد، امکان راهیابی به ابعاد بیشتری از متن مهیا می‌شود و هر چه ابعاد دلالی فرازهایی از قرآن گسترده‌تر باشد، امکان به کارگیری مسائل و نظرگاه‌های بیشتری در فهم آن فراز وجود دارد.
مشخصات اثر
نویسنده:
عارفه داودی؛ سهیلا جلالی کندری
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
معنا‌شناسی شناختی یکی از نظریه‌های مطرح در شاخه‌های معناشناسی است. از جمله فرایندهای مفهومی که معنا‌شناسان شناختی به آن پرداخته‌اند، طرح‌واره‌های تصوری است. طرح‌واره‌ها سطح اولیۀ ساخت شناختی زیربنای استعاره‌اند که امکان ارتباط میان تجربیات فیزیکی ما را با حوزه‌های شناختی پیچیده‌تری فراهم می‌کنند. ایوانز و گرین (از جملۀ زبان‌شناسان شناختی)، طرح‌واره‌های تصوری را زیر مجموعه‌ای از «تجسم و ساختار مفهومی» معرفی می‌کنند. در همۀ ادیان مفهوم «تقوا» یکی از مفاهیم انتزاعی است. درک «تقوا» از تجربۀ مستقیم ما خارج است. حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه، جهت معرفی تقوا و پیامدهای آن، از طرح‌‌واره‌های تصوری استفاده کرده و با تنزّل معنویّات به قلمرو محسوسات، این مفهوم معنوی را در سطح فهم همگان به ویژه اعراب صدر اسلام قرار می‌دهد. غایت جستار حاضر بررسی بازنمودِ طرح‌واره‌های تصوری «تقوا» در خطبه‌‌های نهج البلاغه بر مبنای مدل «طرح‌واره‌های ایوانز و گرین» در چهارچوب معنا‌شناسی‌ شناختی با روش توصیفی–تحلیلی است. شواهد نشان می‌دهد، طرح‌واره‌‌های نیرو، حرکتی، ظرف‌بودگی، اتّحاد، فضا، تعادل، همسانی و موجودیّت )شیء) در بافت متنی احادیث وجود دارد. طرح‌وارۀ قدرتی و سپس طرح‌وارۀ همسانی و موجودیّت بیشترین بسامد را داشته‌اند که این می‌تواند توجیه شناختی داشته باشد. به نظر می‌رسد، طرح‌وارۀ قدرتی در این زمینه، طرحی از تجربه، فرهنگ و نظام زندگی مردم باشد و بتوان دو طرح‌وارۀ همسانی و موجودیّت را با تمایل ذهنی افراد به ایجاد همانندسازی میان آنچه پیرامون آنهاست، توجیه کرد. همچنین مفاهیم مختلفی در شکل‌گیری طرح‌واره‌های تقوا نقش داشته‌اند. از آن جمله عبارتند از: بدن، جانور، گیاه، خوراکی، اشیاء، مکان، عناصر طبیعی و عناصر چهارگانه.
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد جمال الدین خوش خاضع
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
نحوه استفاده قرآن‎پژوهان از اسباب نزول، تأثیر مهمی در فهم آیات قرآن دارد. با مراجعه به آثار تفسیری و علوم قرآنی، شاهد طیف وسیعی از انواع مواجهه با اسباب نزول هستیم که درک و تبیین آن، مستلزم توجه به مبانی نظری است. این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی به دنبال گونه‎شناسی و نقد رویکردهای مبنایی به اسباب نزول است. رویکردهای مبنایی در مواجهه با روایات سبب نزول را می‌توان بر اساس میزان گرایش نسبی آن‌ها به متن قرآن یا بافت فرهنگی اجتماعی، به دو رویکرد قرآن‌محور و ادبی ـ تاریخی تقسیم کرد. در این میان برخی از اندیشمندان با پایبندی به منقولات و نیز چارچوب‌های سنتی شکل‌گرفته در حوزه اسباب نزول، با مبنای اهتمام به میراث گذشتگان، در عمل مدافع رویکرد سومی هستند که در این مقاله از آن با عنوان رویکرد سنتی یاد شده است. تکرار نظرات گذشتگان بدون کم‎ترین ارزیابی نوآورانه و خطر اعتقاد به عدم جاودانگی قرآن، به ترتیب مهم‎ترین نقدها به دو رویکرد سنتی و ادبی ـ تاریخی است. اما رویکرد قرآن‌محور، نسبت به دو رویکرد پیش‎گفته، بیشترین گسست میان نظریه و عمل را در مواجهه با روایات سبب نزول در پی داشته است. به گونه‌ای که طرفداران این رویکرد برای فهم برخی آیات، چاره‌ای جز مراجعه و استناد به روایات سبب نزول نداشته‌‎اند. از آسیب‌های این گسست میان نظریه و عمل، عدم التزام عملی به بایسته‎های سندی و متنی نقل روایات سبب نزول بوده است.
مشخصات اثر
نویسنده:
صالحه شریفی؛ علیرضا قائمی نیا؛ غلام محمد شریعتی
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
فهم متن و کشف معنا دغدغه مشترک دو روش «تفسیر قرآن به قرآن» و «نظریه میدان معنایی» است. روش نخست داعیه فهم و تفسیر قرآن در پرتو آیات دیگر را دارد و نظریه میدان معنایی، خود را عهده‌دار کشف معنا از خلال روابط درون‎متنی می‌داند. ایده اصلی نوشتار حاضر، پاسخ به این سوالات است که قواعد معنایابی در دو روش فوق، چه مشترکاتی دارند و آیا زمینه تعامل این دو روش در سطح قواعد وجود دارد؟ پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی، نگاهی همدلانه به قواعد معنایابی این دو روش دارد. بنابراین نگارندگان بررسی اشتراکات آن دو را در سطح قواعد مطمح‌نظر قرار داده‌اند تا از این رهگذر زمینه تلفیق قواعد کارآمد دو روش را فراهم آورند. یافته‌ها نشان می‌دهد مهمترین قواعدی که به طور مشترک در هر دو روش مورد استفاده قرار دارد عبارتند از: توجه به مسائل ادبی، توجه به بافت و سیاق، رتبه‌بندی کلمات و گزاره‌ها، تفکیک معنایی واژگان، تفسیر بر اساس آیات نظیر و توجه به نسبت‌های معنایی؛ هرچند دامنه بهره‌برداری از قواعد فوق و میزان اهتمام هر یک از این دو روش نسبت به موارد یادشده یکسان نیست.
مشخصات اثر
نویسنده:
مقداد ابراهیمی کوشالی؛ محمدعلی مهدوی راد؛ جلیل پروین
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
در تفسیر آیه 59 سوره نساء و در تبیین مفهوم و نیز مصادیق اولی الامر نه‌تنها میان مفسران شیعه و مفسران اهل سنت اختلاف‌نظر بوده است بلکه گستره این اختلاف‌نظر را می‌توان در میان مفسران هر یک از دو مذهب نیز جستجو کرد. در نگاه مشهور شیعه، اولی الامر به معصومین (ع) تفسیر گردیده است؛ اما تبیینی نو از اولی الامر در میان برخی مفسران شیعه شکل گرفت که از اولی الامر تفسیری عام‌تر از معصوم ارایه می‌دهد و ولی فقیه را بعنوان یکی از مصادیق آن تعیین می‌کند. پژوهش حاضر در صدد است تا با استناد به منابع شیعه به تحلیل و نقد دیدگاه مشهور بپردازد و روشن سازد که اگرچه امامان معصوم(ع) کامل ترین مصداق اولی الامرند اما از سیاق آیه، خصوصیت عصمت برای اولی الامر فهمیده نمی‌شود و استدلال دیدگاه مشهور شیعه به آیه جهت متعین کردن مصداق اولی الامر در امامان معصوم(ع)، با اشکالات جدی مواجه است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
مشخصات اثر
نویسنده:
مهدی ایزدی, بهاره مظاهری طهرانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
استاد بهبودی از محققان صاحب‌نظر عصر حاضر در حوزه حدیث است که دیدگاه‌های جدیدی در زمینه نقد احادیث ارائه می‌نماید. وی به بررسی‌های ظاهری و سطحیِ سندی اکتفا نمی‌نماید و سند و متن را توأمان مورد ارزیابی قرار می‌دهد. علت، از منظر وی اعم از هرگونه عیب و بیماری پنهان یا آشکار احادیث است که به سه دسته: علل موجود در متن، سند و در متن و سند تقسیم می‌شود. وی برای شناسایی علل احادیث به هرگونه اطلاعاتی از درون سند و متن و خارج از آن دو نظیر کتب رجالی، تاریخی و سایر احادیث که منجر به کشف حقایقی درباره راویان، طرق روایت آنان، فضای صدور حدیث، فرهنگ و واقعیات تاریخی و... شود، اهمیت می‌دهد. سپس با تجزیه و تحلیل دقیق این اطلاعات و همچنین مقابله احادیث در چهار سطح مختلف و در نظر داشتن معیارهای نقد متن موفق به کشف و اصلاح بسیاری از علل احادیث می‌شود.
صفحات :
از صفحه 26 تا 53
مشخصات اثر
نویسنده:
کریم پارچه باف دولتی، محمدعلی ایازی، محمدباقر حجتی
نوع منبع :
مقاله
چکیده :
لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
مشخصات اثر
نویسنده:
مرضیه محصص، کاظم قاضی زاده، محمدعلی ایازی
نوع منبع :
مقاله
چکیده :
لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.
صفحات :
از صفحه 101 تا 120
مشخصات اثر
نویسنده:
مسعودی محمدمهدی
نوع منبع :
مقاله
چکیده :
لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.
صفحات :
از صفحه 121 تا 143
مشخصات اثر
نویسنده:
رستمی محمدحسن, شاهین پور معصومه
نوع منبع :
مقاله
چکیده :
لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.
صفحات :
از صفحه 53 تا 74
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 257