جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پس از انقلاب اسلامی، شبهه ربوی بودن اوراق قرضه- وسیله سنتی تامین مالی موسسات و شرکت ها- قانونگذار ایران را بر آن داشت که اوراق مشارکت را جایگزین اوراق قرضه کند. از زمان تصویب قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت در سال 1376 و سپس آیین نامه اجرایی آن در سال 1377 ساختار ماهیت این اوراق از جهت اقتصادی و حقوقی مورد بحث بوده است. از دید حقوقی، مساله این است که آیا اوراق مشارکت همان اوراق قرضه سابقند با عنوانی متفاوت، یا ماهیتی دیگر دارند؟ رابطه میان صاحب ورقه و ناشر منطبق با عقد مضاربه است یا عقد شرکت یا ماهیتی خاص دارد؟ موضوع این مقاله، تدقیق در ساختار این اوراق و تامل در ماهیت حقوقی رابطه ناشر و صاحب ورقه مشارکت است که در دو بخش به آن پرداخته خواهد شد.

در طول تاریخ بشر هرگاه کشف، اختراع یا نظریه‏ ای انقلابی و غیرعادی پدید آمده، ابتدا بر آشفتگی منظومه معرفتی و ارزشی زمانه خویش را در پی داشته است. مساله شبیه سازی انسان نیز شاید قابل قیاس با چنین وضعیت هایی باشد که دیر یا زود در زمینه معرفتی و ارزشی زمانه، جای مناسب خود را (البته همراه با تاثیر و تاثر متقابل) خواهد یافت. چشم انداز ساخت انسان از طریق فناوری شبیه سازی، نگرانی ها و دغدغه های گسترده ای را در میان اندیشمندان دین، اخلاق و حقوق ایجاد کرده است. شبیه سازی عبارت است از تولید مثل و ایجاد موجودی مشابه نسخه اصلی به طریقه ای غیر جنسی. آنچه در این مقاله بدان توجه شده، بحث «نسب» در شبیه سازی انسانی است. دو دیدگاه تاکنون پیرامون نسب در شبیه سازی از سوی فقهای معاصر ابراز شده است. دیدگاه نخست بیان می دارد که به دلیل عدم لقاح طبیعی یا ترکیب اسپرم و تخمک یا همان سلول جنسی زن و مرد، نسب در شبیه سازی انسانی موضوعیت ندارد و منتفی است و بدین طریق قائل به فقدان نسب است. طرفداران دیدگاه دیگر به دلیل فهم عرف و صدق عرفی عنوان تولد، به وجود نسب در شبیه سازی باور دارند و در نتیجه معتقدند اگر صاحب سلول مذکر باشد پدر کودک کلون شده به حساب می آید و اگر صاحب سلول مونث باشد مادر به حساب خواهد آمد. نظر مختار این است که اولا نسب در شبیه سازی وجود دارد، ثانیا پدر و مادر صاحب سلول به عنوان پدر و مادر فرزند کلون شده و به بیان دیگر، صاحب سلول و فرزند حاصل از صاحب سلول، دوقلوی هم محسوب می شوند.