عشق در آثار روزبهان بقلی شیرازی و سنجش آن با معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و با تاکید بر ماثورات امام سجاد(علیه‌السلام) | کتابخانه مجازی الفبا

عشق در آثار روزبهان بقلی شیرازی و سنجش آن با معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و با تاکید بر ماثورات امام سجاد(علیه‌السلام) | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
عشق در آثار روزبهان بقلی شیرازی و سنجش آن با معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و با تاکید بر ماثورات امام سجاد(علیه‌السلام)
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
عشق در آثار روزبهان بقلی شیرازی و سنجش آن با معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و با تاکید بر ماثورات امام سجاد(علیه‌السلام)
ویرایش اثر
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی:
دکتری
رشته تحصیلی:
علوم انسانی
محل تحصیل رساله تحصیلی:
دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده عرفان
تاریخ دفاع:
1403
چکیده :
از آن‌جا که عرفان به دو شاخه‌ی کلی نظری و عملی تقسیم شده است؛ می‌توان گفت مباحثی مربوط به راه‌کارهای رسیدن به قرب الهی و مباحث پیرامونی آن، به بخش عملی سپرده شده است. در عرفان عملی، منازل سلوکی، بیان‌گر قرب بنده به مقام احدیت هستند. بنده در مسیر رسیدن به مقصد عرفان، منازل را طی می‌کند و هر چند برخی عارفان منازل سلوکی را در قالبِ هفت‌منزل، چهل‌منزل، هفتادمنزل، صدمنزل و هزارمنزل و... بیان‌کرده‌اند؛ اما نظر به حصرِ آن ندارند؛ چه‌بسا عارفی در دو جایگاه یا اثر متفاوت از خود، تعداد متفاوتی از منازل را بیان کند و برخی به مقتضای لایتناهی بودنِ برخی از اسفار اربعه‌ی سلوکی که در «حق» اتفاق می‌افتد، این منازل را نیز بی‌منتها دانسته‌اند . به‌هر روی، یکی از مهم‌ترین اصول سلوکی در عرفان اسلامی، همانند بیش‌تر مکاتب عرفانی برخاسته از ادیان، «عشق» است. طرح موضوعِ عرفانی عشق، گستره‌ی وسیعی دارد؛ از طرفی در حرکت حبّی از عشق الهی صحبت می‌شود و از طرفی در منازل، احوال و مواقف سلوکی، اصل عشق به عنوان نیرویی الهی بیان شده است؛ بنابراین عارفان از طرح مباحث پیرامون «عشق» ناگزیرند. به بیان دیگر عشق در قوس نزول و قوس صعود مطرح شده , که در قوس نزول , حب الهی مطرح است و حدیث " کنت کنزا مخفیا فاحببت ان اعرف و خلقت الخلق لکی اعرف " در کلام کثیری از عرفا شرح شده است و در قوس صعود با سه عشق روبرو هستیم یکی عشق زمینی است و نقش این عشق زمینی در سلوک الی الله قابل بررسی است و دوم : عشق سالک الی الله به حق تعالی و سوم : عشق حق تعالی به سالک که پیوسته پروردگار متعال حب و عشق خود را بر بنده ی سالک خویش اظهار می دارد و بدین وسیله سالک مراتب را طی می کند و این پژوهش در صدد بررسی عشق در قوس نزول و قوس صعود است . روزبهان بقلی‌شیرازی (م 606)، از جمله عارفان ژرف‌نگری است که در شمار آثار پرشمار خود، کتابی با عنوان " عبهر العاشقین " دارد که از معدود نوشته های عرفانی است که مفصلا" به موضوعات عشق , عاشق , معشوق , عشق مجازی و عشق الهی پرداخته است و نیز کتابی با عنوان «مشرب‌الأرواح» دارد؛ این کتاب در بیست باب، مقامات عارفان را بررسی می کند. هرچند که باب هفتم از کتاب با عنوان «مقامات العاشقین» با این اسم شناخته می‌شود اما در سایر ابواب کتاب مانند مقامات محبین، مشتاقین و ... نیز به زوایای مشرب عرفانی عشق پرداخته است که بی‌تردید از منابع ارزشمند عرفانی به شمار می‌آید. پیدا است که اولین عارفان و صاحبان ذوق شهودی از نظر زمانی و رتبی، معصومان علیهم السلام هستند؛ هر چند که آموزه‌های روایی با ادبیاتی که بعدا با عنوان زبان عرفان عنوان شد، مطرح نشده‌اند، اما نمی‌توان از آموزه‌های ناب سلوکی و عرفانی که در روایات اهل بیت علیهم‌السلام نهفته است، غافل شد. این آموزه‌ها علاوه بر تبیین و طرح مسائل سلوکی از زوایای بسیار کاربردی، به حق به عنوان سنگِ محکِ آموزه‌های عرفانی به خصوص در شاخه‌های طریقتی شیعی همواره مطرح بوده‌اند. در این میان مناجات پانزده‌گانه‌ی امام سجاد علیه‌السلام، نمونه‌ای باشکوه از آموزه‌های عرفانی را به نمایش گذاشته‌اند که می‌تواند در قالبِ زبان عرفان به صورت سازوار طرح و بحث شود؛ مناجات‌المحبّین_ مناجات مشتاقین_ مناجات مریدین_مناجات عارفین از جمله مناجات‌های این مجموعه است که به موضوع «عشق» پرداخته است و منبعی معرفتی، برای دست‌آورد آموزه‌ها پیرامون این موضوع سلوکی است. بنابراین؛ این پژوهش در صدد تحلیل مشرب سلوکی «عشق» از خلال کلیه آثار روزبهان بقلی شیرازی از جمله کتاب های " عبهر العاشقین " و " مشرب‌الأرواح " و بازخوانی معارف اهل بیت ( علیهم السلام ) از جمله مناجات و ادعیه و سایر فرموده های امام سجاد (ع ) در قالب زبان عرفان و در نهایت گونه‌ای از مقایسه و تطبیق میان آنها در دو بعد نظری و عملی است. عبارت «نوعی از مقایسه» به دلیل توجه نگارنده به ناهم‌سان بودنِ این دو منبع از نظر رتبی است و منظور از این عبارت؛ تطبیق مطالب و دریافت ابعادی تازه از آموزه‌های روایی است که می‌تواند تئوریزه شده و در بیان عرفانی در آید. از طرفی دلیل منتخب شدن روزبهان بقلی شیرازی از میان سایر عارفان آن است که نگارنده اوج تصوف عاشقانه را در آثار روزبهان بقلی شیرازی می داند و بدیهی است رد پای تصوف عاشقانه را قبل از او , در آثار شخصیت های همچون غزالی و عین القضات می توان یافت.
منابع دیجیتالی مرتبط :
فهرست منابع فارسی
نویسنده :
پدیدآور: علی اکبر روناسیان ؛ استاد راهنما: امیر جوان آراسته ؛ استاد مشاور: مجید گوهری رفعت
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/f7ab931065f14e83f6c61f7bd9613c4f
جنس منبع:
متن
پایگاه :
الف:پایگاه کتب
یادداشت :
نوع منبع :
رساله تحصیلی
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال