جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 97698
سعادت از نظر ابن سینا ؛ غایت جامع یا غالب
نویسنده:
فاطمه ملاحسنی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مسائلی که در بحث سعادت قابل‌طرح است، این است که آیا عوامل متعددی در تحقق سعادت دخالت دارند، یا حصول سعادت وابسته به یک عامل است و اگر عوامل دیگری مطرح می‌شود، به‌منزله مقدمه برای تحقق آن عامل اصلی هستند. این دو تفسیر از سعادت، امروزه با عنوان «غایت جامع» و «غایت غالب‌« مطرح می‌شود و اندیشمندان می‌کوشند عوامل دخیل در سعادت را ـ براساس میزان اثرگذاری آن‌ها در تحقق سعادت ـ تحلیل کنند. در نوشتار حاضر و در پاسخ به این مسئله براساس فلسفه ابن‌سینا، می‌بینیم که ابن‌سینا سعادت انسانی را برمبنای حصول کمال قوای نفسانی انسان توضیح می‌دهد و می‌گوید نفس، کمالی از جهت ذات دارد که عبارت است از ادراک عقلی، و کمالی از جهت ارتباط با بدن دارد که مقصود از آن اکتساب هیئت استیلایی بر بدن و به‌دست آوردن فضایل اخلاقی است؛ اما ابن‌سینا انجام فضایل اخلاقی را مقدمه‌ای برای ادراک عقلی می‌داند و سعادت نهایی نفس را در اتصال به عقل فعال و ادراک عقلی معرفی می‌کند؛ از‌همین‌روست که او درک لذت کامل ناشی از سعادت حقیقی را منوط به مفارقت نفس از بدن می‌انگارد و تحقق آن را در نشئه آخرت میسر می‌داند. بدین ترتیب، می‌توان گفت ابن‌سینا سعادت را به‌عنوان غایت غالب تبیین می‌کند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 96
تحلیل مفهوم معرفت از نظر ابن‎ سینا بر اساس معرفت شناسی معاصر
نویسنده:
محمد سعیدی مهر، داوود حسینی، نرگس کریمی واقف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعریف سنتی مفهوم معرفت عبارت است از «باور صادق ‎موجه». مفهوم «تصدیق یقینی» که در عبارات ابن‎سینا معادل علم تصدیقی دانسته شده است، مؤلفه‎های تقریباً مشابهی با مفهوم معرفت گزاره‎ای دارد. از نظر ابن‎سینا تصدیق یقینی یا همان علم تصدیقی عبارت است از تصدیق یک قضیه به سبب علم به علت موجبه صدق آن قضیه. علت صدق قضایای یقینی بدیهی درون این قضایا، و علت صدق قضایای یقینی نظری بیرون از این قضایا است. همچنین در این تعریف ابن‎سینا تقریر ویژه‎ای از شرط توجیه دارد. توجیه در تحلیل او نوعی از خطاناپذیری است؛ به‎گونه‎ای که باورهای موجّه کاذب امکان ورود به مصداق‎های علم تصدیقی را ندارند.
صفحات :
از صفحه 2 تا 21
فاعل معجزه از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی و ریچارد سویین برن
نویسنده:
عباس دهقانی نژاد، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
دیدگاه های متفاوتی درباره فاعل معجزه ارائه شده است. برخی خداوند را فاعل معجزه می دانند و بسیاری نیز انتساب معجزه به پیامبر، صالحان و ... را پذیرفته اند. قاضی عبدالجبار معتزلی، فاعل معجزه را خدا دانسته و جواز فاعلیت پیامبر را نیز پذیرفته است. سویین برن نیز نظر مشابهی دارد. هرچند آرای این دو متفکر را در این مساله مشابه است اما از آن جا که عبدالجبار، دیدگاه خود را با دلایل متعددی همراه کرده است، دیدگاه او به لحاظ اثباتی بالاتر از دیدگاه سویین برن قرار می گیرد. با توجه به این نمونه، می توان این نظر را مطرح ساخت که سنت کلامی مسلمانان، مخصوصا در مباحث مربوط به معجزه، آرائی هم سنگ و حتی عمیق تر و دقیق تر از الهیات معاصر مسیحی در بر دارد.
صفحات :
از صفحه 23 تا 36
ابن رشد، فعل الهی و قاعده الواحد
نویسنده:
مهدی فرجی پاک، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قاعده «الواحد»، یکی از مهم ترین قواعد فلسفی به شمار می آید، که البته می توان بنیاد آن را نظریه ای نوافلاطونی دانست. ابن رشد، در کتاب های مختلف خود به قاعده «الواحد» و در پی آن، به تبیین نحوه فاعلیت خداوند و «صدور» پرداخته است. در آثار او، به صراحت می توان دو رویکرد کاملا متفاوت به قاعده الواحد را مشاهده کرد؛ چنان که می توان گفت دیدگاه او نسبت به این قاعده، در آثار اولیه اش مدافعانه بوده اما در آثار نهایی اش منکرانه است. او، در آثاری مانند «تلخیص مابعدالطبیعه»، همانند فلاسفه مشائی مسلمان، به سلسله ترتیبی عقول معتقد می باشد که بر اساس آن، فعل خداوند به صورت آفرینش نظام طولی عقول در عالم ظهور می یابد. با این حال، در آثاری مانند «تهافت التهافت» و «تفسیر مابعدالطبیعه»، او این قاعده را رد کرده و به صدور نظام طولی و ترتیبی عقول مفارق از مبدا اول معتقد نیست.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
ویلیام کریگ و تبیین ازلیت خداوند
نویسنده:
محمد سعیدی مهر، فاطمه ملاحسنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ازلیت خداوند، غالبا به یکی از دو معنای زمان مندی (جاودانگی در زمان) یا بی زمانی (فرازمان بودن خداوند) تفسیر شده است. در دوره معاصر، ویلیام کریگ کوشیده است تا به نوعی میان این دو معنای رایج از ازلیت خدا (بی زمانی و زمان مندی) جمع کند. در نظر وی، خداوند بدون خلقت، بی زمان است؛ اما پس از خلقت، به دلیل صدق نسبت واقعی خدا با جهان زمانی و نیز علم او به حوادث زمانی، زمان مند می شود. نظریه کریگ در باب ازلیت الهی، بر مبانی متافیزیکی خاصی استوار است: مانند این که او، از سویی نظریه نسبی زمان؛ و از سوی دیگر، نظریه ترتیبی زمان را پذیرفته است. در بادی امر ممکن است چنین به نظر آید که دیدگاه کریگ، نظریه ای منسجم و گامی در جهت تلفیق دو معنای ازلیت است، اما با تامل و دقت درمی یابیم که اشکالاتی بر این دیدگاه وارد است که قبول آن را به عنوان نظریه ای موجه برای تفسیر ازلیت الهی دشوار می سازد. برخی از مهم ترین اشکال های دیدگاه او عبارت اند از: لزوم وقوع تغییر در ذات خدا، تاثر حق تعالی از فعل خود، و تعطیل فیض در وضعیت عدم خلقت.
صفحات :
از صفحه 5 تا 31
ويژگي‌ها و شرايط پيامبر از ديدگاه ابن‌سينا و قاضي عضد ايجي
نویسنده:
عليرضا نادري, بيوک عليزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ابن‌سينا در قامت حکيمي مشائي و با رويکردي عقل‌گرايانه، سه ويژگي را در نبي شرط دانسته و بر آنها استدلال نموده است. از سوي ديگر، قاضي عضد ايجي در کسوت یک الهي‌دان اشعري، ضمن انتقاد از مواضع حکما، پرداختي نص‌گرايانه به مسئله داشته، برگزيده شدن پيامبر را مشروط به هيچ شرطي نمي‌داند. تقابل اين دو ديدگاه، ضعف‌هاي هر دو را به‌خوبي مي‌نماياند و در عین حال نشان مي‌دهد که ديدگاه ابن‌سينا صلابت بيشتري دارد. اين مقاله که در چارچوب کلام تطبيقي جاي مي‌گيرد، به مقايسه ديدگاه‌هاي ابن‌سينا و قاضي عضد ايجي در موضوع ويژگي‌ها و شرايط پيامبر، با روشي تحليلي پرداخته و درصدد پاسخ به اين پرسش برآمده است که تبيين کدام‌يک از اين دو متفکر از ويژگي‌هاي پيامبر، معقول‌تر است و کدام‌يک با اشکالات کمتري مواجه است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 78
تحلیل ایده «انسان معلق در فضا» بر اساس مدل منطقی سورنسن
نویسنده:
محمد سعیدی مهر، وحید خادم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا ظاهرا با ایجاد شرایطی ذهنی و تجربه نا پذیر در قالب ایده انسان معلق، در پی اثبات سه مساله برمی آید؛ وجود نفس، تجرد نفس و حضوری بودن علم به خود. با این حال، این ایده و دامنه معرفت بخشی آن، همواره مورد اختلاف فیلسوفان بوده است. به نظر می رسد یکی از بزرگ ترین عواملی که سبب سرگردانی در تحلیل این ایده شده است، نگاه به این ایده از دریچه منطق ارسطویی است. بهترین قالب برای تحلیل این ایده، تلقی آن به مثابه یک آزمایش فکری است. اولین بار فیلسوفان تحلیلی به معرفی و تشریح آزمایش های فکری پرداختند. در این مقاله، ابتدا به معرفی اجمالی آزما یش های فکری و بررسی جایگاه آنان نزد فیلسوفان اسلامی می پردازیم. سپس مدل پیشنهادی سورنسن جهت صورت بندی منطقی آزمایش های فکری را معرفی و در ادامه، ایده انسان معلق را بر اساس این مدل تحلیل می کنیم. بر پایه مدل سورنسن، آزمایش انسان معلق، هر چند می تواند جنبه معرفت بخشی خود را حفظ کند، ولی دیگر نمی توان بهره حداکثری از آن برد، بلکه باید در باب حوزه اثربخشی آن، جرح و تعدیلی صورت گیرد. در این مقاله، نشان داده خواهد شد که ایده مذکور را تنها می توان در جهت اثبات تجرد نفس به کار گرفت که البته این امر، خود منوط به پذیرش تعدادی فرضیه کمکی و مفروضات اضافی خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 129 تا 152
تحلیلی بر چیستی قوه عملی
نویسنده:
نجف یزدانی، محمد سعیدی مهر، عباس ذهبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شناخت ابعاد وجودی نفس انسان از مسایل مهم در معرفت نفس و انسان شناسی است. فیلسوفان در علم النفس فلسفی به بیان مراتب نفس و قوای آن پرداخته‌اند به طوری که قدما این مساله را در مبحث طبیعیات و متاخران در بخش الهیات مطرح می‌کنند. در این میان در رابطه با قوای نفس انسانی به بحث از عقل نظری و عملی یا قوه نظری و عملی پرداخته شده است. بحث از جایگاه عقل نظری و مراتب آن به تفصیل بیان گردیده اما در باب قوه عملی، دیدگاه واحدی اتخاذ نشده و شاهد رویکردهای مختلفی می‌باشیم. از آنجا که علاوه بر ادراکات، قوه عملی و شئون آن نیز در کمال انسانی تاثیر بسزایی دارد، سعی شده است به بررسی ابعاد مختلف این بعد از انسان بپردازیم. چهار دیدگاه در تحلیل این قوه مطرح شده است: برخی آن را قوه شناخت و برخی آن را مبدا ادراک و انفعالات در نظر گرفته‌اند. عده‌ای نیز وجود چنین قوه‌ای را انکار کرده و در نهایت، دیدگاهی که این قوه را مبدا تحرکات، اراده و امور غیرشناختی انسان دانسته است. دیدگاه اخیر- که دیدگاه برگزیده‌ی این نوشتار هم هست- علاوه بر بعد معرفتی، یک بعد غیر معرفتی برای انسان قائل است که مبدا شئون غیرادراکی است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 150
نقش اراده در فاعلیّت الاهی از منظر حکمت اسلامی
نویسنده:
حسین رمضانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
مقاله حاضر در صدد بررسی مسأله نسبت اراده و فاعلیت الاهی، در آرای حکمای مسلمان است. ازاین‌‌‌رو، مقاله حاضر، پس از تبیین لغوی و مفهومی واژگان اراده و فاعلیت الاهی، نخست فاعلیت الاهی را از منظر ابونصر فارابی و ابن‌‌‌سینا ملاحظه کرده، استدلال‌‌‌های ایشان را بر ابداعی بودن فاعلیت الاهی بیان کرده است. سپس به بررسی دیدگاه شیخ اشراق و فاعلیت اشراقی از منظر او پرداخته شده است. در ادامه، با بررسی آرای صدرالمتألهین، ابعاد مختلف فاعلیت ایجادی، شرح و بسط داده شده ‌‌‌است. در خاتمه، ادامه دیدگاه صدرالمتألهین نزد حکمای متأله متأخر، تا روزگار معاصر، مد نظر قرار گرفته، ضمن بررسی و ارزیابی دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی در باب اراده الاهی، دیدگاه کلامی امامیه نیز در باب فاعلیت و اراده الاهی تبیین شده است. در نهایت، ضمن جمع‌‌‌بندی آرا، اختلاف ‌‌‌نظرهای موجود، تبارشناسی و علت‌‌‌یابی شده است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 110
مسأله رستگاری و نجات پیروان ادیان از دیدگاه جان هیک، علامه طباطبایی و استاد مطهری
نویسنده:
علی کربلایی پازوکی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله «‌نجات» و «رستگاری» پیروان ادیان، ‌تاریخی به قدمت تاریخ ادیان دارد و همواره بخشی از تبادلات فکری و فرهنگی ادیان و بعضا سبب اختلافات دینی و نزاع‌های مذهبی بوده است. هرچند ادیان عموما دعوی صدق انحصاری دارند، اما انحصارگرایی دینی نجات بخشی در مسیحیت از اهمیت و برجستگی خاصی برخوردار است. در برابر این نگرش انحصارگرایانه بعضی از فیلسوفان دین، نظریه کثرت‌گرایی دینی نجات‌بخشی را تقویت کرده‌اند. حقیقت نجات و رستگاری چیست؟ ‌نگرش‌های مختلف در این مورد کدام است؟ و اسلام کدام معیار را برای نجات و رستگاری بیان می‌کند؟ این نوشتار کوشش دارد با بررسی مقایسه‌ای و تحلیل انتقادی مسأله «نجات» از منظر انحصارگرایی نجات بخش مسیحی و «کثرت‌گرایی دینی نجات بخش جان هیک» به کاوش در موضوع «نجات» و «رستگاری» از دیدگاه اسلام بپردازد.
صفحات :
از صفحه 49 تا 80
  • تعداد رکورد ها : 97698