جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نظام هستی و نظام دنیوی بر اساس حکمت الهی طراحی شده و مدیریت می­شود، و از طرفی حکمت الهی منشأ حکمت جاری در حیات انسانی است. بنابراین انسان به عنوان خلیفه الهی با متخلق شدن به صفت حکمت الهی، می تواند زندگی حکیمانه ای را برای خود و دیگران در جامعه محقق کند. از این رو این پژوهش با بهره­گیری از روش توصیفی- تبیینی خواهان پاسخ به این سوال اساسی است که وجوه کارآمدی دستیابی به مقام حکمت، در جامعه چیست و چه تأثیری بر سبک زندگی انسان می­تواند داشته باشد؟ در این تحقیق سعی شده است در جهت کاربردی کردن اعتقاد به صفت حکمت الهی، ابتدا حکمت خداوند از جوانب مختلف و سپس آثار ایمان به حکمت او در زندگی انسان بررسی شود. یافته­های تحقیق حاکی از آن است که اعتقاد به حکمت الهی در جامعه و متخلق شدن انسان به صفت حکمت در معنابخشی به زندگی، استحکام­خانواده، دفاع احسن از حریم خانواده، مسئولیت­پذیری و شکوفایی، اتقان­کاری، تولید دانش­بنیان، مصرف حکیمانه و... نقش خیلی مهمی دارد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که زندگی انسان براساس باور به خداوند حکیم حیات حقیقی می­یابد و در این سبک از زندگی، انسان بطور طبیعی مدلی را که بیشترین هماهنگی برای دستیابی به قرب الهی را داراست، در زندگی فردی و اجتماعی خود مطلوب می‌داند. از این­رو، با اراده و اختیار خود، همه شؤون زندگی­اش را در مسیر این هدف قرار می­دهد. و تمامی افعال و صفات انسانی به صبغه و رنگ الهی مصبوغ شده و به این ترتیب کارکردها و جنبه­های مختلف انسان به تجلی گاه خداوند مبدل شود.

بعد عملی وجود انسان مرتبط با اعمال و افعال وی است؛ اعمال و افعالی که شکل‌­دهندۀ شخصیت وی هستند و با هدایت حکمت عملی می­‌توانند به عملی حکیمانه مبدل شوند و سبب سعادت انسان گردند. یافته‌های تحقیق که مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته نشان می‌­دهد که فارابی توجه خاصی به بعد عملی وجود انسان در دیدگاه خویش در حوزۀ مدینۀ فاضله داشته­ است؛ به طوری که عمل اهالی مدینه در کنار معرفت از جمله مؤلفه­‌هایی است که سبب فاضله شدن مدینه می­‌شوند و در صورتی که اهالی مدینه معرفت داشته باشند؛ اما در عمل آن­ها ضعف وجود داشته باشد، چنین مدینه­ای فاضله نخواهد بود و به تعبیر خود فارابی، مدینۀ فاسقه است؛ یعنی مدینه‌­ای که اهالی آن به خداوند و نیکی­‌ها اعتقاد و شناخت دارند؛ اما در عمل پایبند به شناخت خویش نیستند. همین طور بررسی آثار علامه محمدتقی جعفری نشان می­‌دهد که ایشان عمل را مؤلفۀ اصلی بعد از آگاهی و معرفت برای رسیدن به حیات معقول مطرح می­کند و حتی معتقد است معقول بودن حیات معقول صرفا به وسیله عقل نظری نیست بلکه شامل عقل نظری وعقل عملی تواما است. بررسی دیدگاه دو متفکر نشان می‌­دهد که هر دو به عمل حکیمانه به عنوان مؤلفۀ اصلی توجه دارند و به نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی اذعان می­‌کنند.

تحقق آرمان‌شهر مهدوی برای انسان از اهدافی است که دین اسلام در پی تحقق آن بوده است. از منظر دین اسلام، اصالت با پیشرفت فرهنگی است و رسیدن انسان به آرمان‌شهر مهدوی غایت سیر تکاملی انسان در مسیر پیشرفت فرهنگی معرفی شده است. بر این اساس جامعۀ قرآنی، بر بنیاد خانواده به عنوان مرکز توجه احکام، حقوق، آداب و اخلاق، اهتمام ویژه­ای مبذول داشته و جایگاه آن را با آموزه­های متعدد، تحکیم بخشیده است. برای این‌که خانواده بتواند در مسیر ایجاد آرمان‌شهر مهدوی حرکت کند، باید مقتضیات عصر جدید را بشناسد و بسیار سنجیده و هدفمند گام بردارد. این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی نگاه ویژه­ای به موضوع خانواده داشته و مؤلفه­های فرهنگی خانواده را برای تحقق آرمان‌شهر مهدوی مورد بررسی قرار داده است. طبق یافته‌‌های مورد نظر که در طی مقاله به آن اشاره می‌شود، توجه به بایسته­های مانند ایجاد شرایط ازدواج آسان، حسن معاشرت توصیه قرآن کریم برای داشتن زندگی ایده‌آل، مسئولیت‌پذیری واهتمام داشتن به امور و... حرکت به سوی تحقق این ایده نجات‌بخش را فراهم می‌سازد.

در تربیت انسان باید شواهدی باشد تا او را اشرف مخلوقات جلوه دهد، و بستر این شکل گیری بدون شک، باید به دست خانواده ها فراهم شود، بنابراین خانواده اولین و اساسی ترین عامل در رشد شخصیت انسان است. این پژوهش با هدف تبیین سبک فرزندپروری در نگرش اسلامی، انجام پذیرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی_تحلیلی است. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان و جوانان شهر تبریز بازه سنی" 12 تا ۳۰" در سال ۱۴۰۰ می باشد که ۳۴۰ نفر به وسیله نمونه گیری تصادفی_ساده انتخاب گشته است. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین تحصیلات والدین، شغل والدین ،تعلق ذهنی طبقاتی ،جنسیت و رده سنی(نوجوان/ جوان) با متغیر سبک فرزندپروری در نگرش اسلامی رابطه معنی دار وجود ندارد. همچنین مقدار ضریب همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر سبک فرزندپروری در نگرش اسلامی در سطح اطمینان 99درصد معنی دار است و بین ابعاد متغیر سبک فرزندپروری در نگرش اسلامی رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد.

این پژوهش به مقایسه و بررسی تبیین وحی در امور جزئی و نقش قوه خیال(متخیله) پیامبر در این فرایند از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا پرداخته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که منبع معارف وحیانی، عقل فعال(=فرشته وحی) است؛ معارف موجود در عقل فعال، کلی هستند و هر دو فیلسوف، برای تبیین کیفیت دریافت معارف جزئی وحیانی، نقش مهمی به قوه خیال نبی داده اند. نقش قوه خیال از دیدگاه ابن سینا، محاکات و صورت سازی از حقایق کلی وحیانی در ساحت خیال نبی است. از دیدگاه صدرالمتالهین اما، صور تمثل یافته حقایق وحیانی، در عالم مثال(=مثل افلاطونی) حضور دارند و قوه خیال نبی، با این صُورِ تمثل یافته در عالم مثال، متحد می گردد. هر چند در برخی آثار صدرا، محاکات و صورت سازی قوه خیال از حقایق وحیانی نیز مطرح شده است، اما با توجه به شواهد موجود در آثارش، این تبیین، نظریه مشهور است که وی صرفا گزارش نموده است. پژوهش حاضر در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و در استنتاج از روش توصیفی- تحلیلی بهره برده است.

تحقیق پیش رو درصدد است تا گزاره‌های اسلامی را در قالب مفاهیم جامعه شناسی عرضه کند و به یک جمع‌بندی نهایی در قالب دیدگاهی منتسب به آموزه‌های قرآن درباره کنترل کجروی برسد، سوال اصلی این است که " دیدگاه جامعه شناختی قابل انتساب به آموزه های قرآن درباره کنترل کجروی چیست "این پژوهش با روش اسنادی با مراجعه به آیات قرآن و تحلیل آیات مرتبط، انجام گرفته است. شش رویکرد اصلی جامعه شناختی در زمینه کنترل کجروی جمع آوری شده و هم چنین نظریات اندیشمندان مورد نقد و تحلیل قرار داده شده‌ است. همچنین بر اساس دیدگاه قرآن کریم راهکارهای کنترل کجروی را از مرحله هنجارگذاری آغاز می‌کند و سپس نظارت صحیح و کامل بر اجرای آن را مد نظر قرار داده است. طبق یافته‌های تحقیق این نظارت به دو شکل نظارت مستقیم خداوند با ابزارهای مختلف به عنوان حاکم بر کنش های انسان و لزوم نظارت انسان‌ها بر کنش‌های یکدیگر انجام می‌گیرد.

در قرآن کریم صفاتی به خدای سبحان نسبت داده شده که موهم تشبیه و تجسیم است. چیستی این صفات یکی از دغدغه‌های همیشگی قرآن‌پژوهان از آغاز رواج دانش تفسیر تا به امروز بوده است. از رهگذر همین دغدغه‌ها، مفسران با توجه به مرام اعتقادی و مذهب کلامی خویش، این آیات را تفسیر نموده‌اند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که دو رویکرد کلی در باب صفات خبری وجود دارد؛ یکی رویکرد عقل‌گرایی و دیگری رویکرد ظاهرگرایی؛ وهابیت به رویکرد دوم تعلق دارند و رأی خود را دیدگاه اصیل اسلامی می‌دانند و سایر دیدگاه‌ها را بدعت تلقی می‌کنند، در مقابل علمای شیعه به نقد دیدگاه وهابیت پرداخته‌اند و با ارجاع متشابهات به محکمات و تقدم عقل برهانی به ظواهر نقلی و بهره‌وری از دلالت لفظی و تصدیقی، به فهم و تفسیر آیات مربوطه می‌پردازند. آنها قائل به نظریه «اثبات با تأویل» بوده، نظریه «عینیت صفات و ذات» و نظریه «تنزیه» را پایه تفسیر صفات خبری قرار داده‌اند.

مقاله حاضر با هدف بررسی مستندات قرآنی تفویض به معنای واگذاری امور به دیگران به رشته تحریر در آمده است. جهت یافتن مستندات قرآنی، افزون بر جست‌وجوی آیات از قرآن، از دیگر منابع حدیثی و کلامی هم استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در آیات قرآن برخی امور به ملائکه نسبت داده شده است از جمله: میراندن و قبض روح، تدبیر نظام هستی، تقسیم امور، اعطای فرزند به حضرت مریم و همچنین برخی امور به افراد خاص مثل پیامبران و انسان‌های صالح مانند: حضرت خضر، حضرت عیسی، حضرت سلیمان، حضرت داود واگذار شده است؛ و برخی امور نیز به موجودات دیگر واگذار شده است. مثل گرم کردن زمین و نور دادن به موجودات که به خورشید تفویض شده است. پس نتیجه می‌گیریم که از نظر قرآن کریم تفویض امور به غیر یکی از سنت‌های الهی می‌باشد چنانکه در روایات داریم خداوند جز از طریق اسباب، امور دین و دنیا را جاری نمی‌سازد.

هدف: هدف محققان در پژوهش حاضر بررسی و پاسخ به این سؤالات بود که آیا برخی پیمانها و معاهدات صلح‌آمیز بین‌المللی که پیش روی جمهوری اسلامی قرار دارند، فرصت‌اند یا چالش؟ و چگونه می‌توان چالشها و فرصتهای مذاکرات با دشمنان را مدیریت کرد؟ روش: این مطالعه چارچوبهای صلح در اسلام را تبیین کرده و به همین منظور از تجارب تاریخی پیمانهای صلح حاکمان معصوم در صدر اسلام و شواهد قرآنی و فقهی بهره برده است. یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد اسلام در بحرانهای جنگ و صلح، برای رهبری جامعۀ اسلامی جایگاه مهمی قایل شده و برای کنترل فرصتها و تهدیدهای مذاکرات صلح‌آمیز دستور داده است مسلمانان به رهبری جامعه مراجعه کنند. نتیجه‌گیری: اگر در جامعۀ اسلامی روحیۀ جهاد و مقاومت حاکم شود و مذاکرات صلح با ارادۀ حاکم مسلمین انجام گیرد، برای جامعۀ اسلامی فرصت محسوب می‌شود؛ ولی این قبیل مذاکرات اگر توسط مردم بر حاکم اسلامی تحمیل شود، جامعه را با تهدید مواجه می‌کند.