جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف کلی تحقیق حاضر، تدوین الگوی تربیت دینی کودک (بعد عملی یا فروعات) بر اساس اندیشة تربیتی ابن‌سیناست. از نظر ابن‌سینا، تربیت دینی تجلی حکمت، رحمت و نعمت عظیم خداوندی است. به بیانی دیگر، تربیت دینی پرورش بعد معنوی و ایجاد رابطه با خداوند است. «هدف» تربیت دینی آشنایی با اعمال عبادی است. هدف غایی آن از نظر ابن‌سینا، رسیدن به قرب حق اول، معرفی گردید. زمینه‌های تربیت دینی، ازدواج و محیط می‌باشند. اصول تربیت دینی نیز شامل آشنایی با اعمال عبادی و اصل اعتدال است. در زمینة روش‌ها، روش آماده‌سازی، الگوپذیری و آشنایی با اماکن مذهبی قابل بحث است. محتوای تربیت دینی را ابن‌سینا مشتمل بر محتوای عبادی و آشنایی با نماز و دعا کردن می‌داند. بر اساس بیانات بوعلی، عوامل تربیت دینی شامل خانواده، مدرسه و دوستان است و موانع عبارت‌اند از شرک در عبادت و صفات رذیله. در نهایت نیز الگوی جامع تربیت دینی تدوین می‌گردد.

این پژوهش که با استفاده از روش تحلیلی و استنتاجی و به منظور بررسی نظام معرفت‌شناسی ابن‌سینا و دلالت‌های آن در برنامه‌درسی انجام شده است، بر این فرض استوار می‌باشد که دیدگاه‌های معرفت‌شناختی فیلسوفان بر ساختار و عناصر برنامه‌درسی اثر می‌‌گذارند. بر این اساس، یافته‌های تحقیق حاکی از آنند که حس و عقل کانون نظام معرفت‌شناسی ابن‌سینا را تشکیل می‌دهند. از نظر شیخ، با این‌که بیش‌تر معرفت‌های بشری در اثر ارتباط متقابل میان حس و عقل پدید می‌آیند، ولی وی تجربه‌های حسی را مقدمه‌ای برای کسب معرفت عقلانی می‌داند. آدمی باید بکوشد تا با بهره‌مندی هرچه زیادتر از تجربه‌های حسی، بر ادراکات عقلی خود بیفزاید و قدرت حدس را تقویت نماید. او می‌تواند مراتب مختلف معرفت حسی و عقلی را یکی پس از دیگری سپری کرده، به عقل فعال برسد و به حقایق هستی آگاهی یابد. در مقایسه با حس، عقل دارای کارکردهای مهمی می‌باشد و تجربه و روش‌های ‌تجربی در صورتی اعتبار می‌یابند که از پشتوانه عقلی برخوردار شوند.چنین نگرشی، رویکرد عقل‌گرایی در برنامه‌درسی را در پی داشته است که افزون بر برخورداری از نقاط مشترک با رویکردهای شناختی برنامه‌درسی، تفاوت‌هایی نیز با آن‌ها دارد. مطابق با این رویکرد،قدرت تفکر و استدلال، هدف اساسی برنامه‌درسی را تشکیل می‌دهد.هدف غایی برنامه‌درسی، سعادت و کمال واقعی و یا دست‌یابی به قرب الهی است که در اثر اهداف واسطی رشد و شکوفایی عقل نظری و عقل عملی حاصل می‌شود. اهمیت نقش حس و عقل، اعتبار عقلی، تأمین کمال و سعادت انسان، علاقه فراگیر، قابلیت فهم و یادگیری، زمینه‌سازی برای استقلال در یادگیری، ارتباط با واقعیت مورد مطالعه و جامع‌نگری، مهم‌ترین اصول حاکم بر محتوای برنامه‌درسی می‌باشند. در سازمان‌دهی محتوا نیز باید توالی و وسعت رعایت گردند. تعدد روش‌ها، عقلانیت و تفکر، فعال‌سازی فراگیران، تناسب با قابلیت‌های آنان، نقش حواس در آموزش و یادگیری و زمینه‌سازی برای کشف حقایق، از جمله اموری‌اند که در قالب الگوهای آموزش و یادگیری فعال باید مورد توجه واقع شوند. کسب مهارت‌های تفکر و استدلال، تحقق هدف‌ها، رشد اخلاقی فراگیران، پرهیز از ارزشیابی‌های مبتنی بر حفظ مطالب، ملاحظه سطوح مختلف دانش و تنوع روش‌ها و ابزارهای ارزشیابی، مهم‌ترین اصول ارزشیابی هستند که در الگوهایی هم‌چون خردگرا و هدف‌گرا تحقق می‌بایند.

هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت های اخلاقی دانش آموزان دختر متوسطه شهرگرگان می باشد. روش پژوهش نیمه آزمایشی می باشد که از طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در دوره متوسطه شهرگرگان در سال تحصیلی 1399-1398 است که 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 5/1 ساعته هفتگی (90 دقیقه) آموزش دیدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه سنجش صلاحیت های اخلاقی مارتین و آستین (Martin & Austin 2010) استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با استناد به نظرات کارشناسان و ضریب آلفای کرونباخ (0/879) تأیید شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش کوواریانس (ANCOVA) در نرم افزار SPSS (ویرایش 21) انجام شد. یافته های این پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر صلاحیت اخلاقی دانش آموزان با اندازه اثر 911/0 تأثیر مثبت و معنی دار دارد (763/585=F؛ 05/0>p). یافته های پژوهش همچنین حاکی از تأثیر مثبت و معنی دار اجرای این برنامه بر هشت مؤلّفه صلاحیت اخلاقی در بین دانش آموزان می باشد.در نتیجه می توان بیان کرد که استفاده از برنامه های غیرمستقیم از قبیل فلسفه برای کودکان باعث ارتقاء صلاحیت های اخلاقی در بین دانش آموزان می گردد.

ترجمه ماشینی: موضوع و هدف: پژوهش حاضر با هدف آشنایی با مهمترین کاربرد خودشناسی از دیدگاه علامه طباطبایی و هانری برگسون با نگاهی تطبیقی انجام شده است. روش و یافته‌ها: نتایج این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی، تطبیقی و استنباطی انجام شده است، نشان می‌دهد که علامه طباطبایی و هانری برگسون از فیلسوفان برجسته شرق و غرب با ارائه راه‌حلی برای یکی از مهم‌ترین چالش‌های انسان مدرن، نگاهی جدید و عمیق را برای بازگشت انسان به خود مطرح می‌کند. این تحقیق در گام اول به دو حوزه تفکر در شناخت نفس و در کلی ترین نگاه به مولفه های غیر جسمانی خود، رابطه روح و بدن، تغییر در خود پرداخته است. و روح به عنوان عامل اصلی ادراک در آراء و اندیشه های علامه طباطبایی و برگسون با نگاهی تطبیقی. ابزار جمع آوری داده ها نرم افزار MAXQDA بود که برای افزایش دقت کدگذاری و دسته بندی داده ها استفاده شد. نتیجه‌گیری: علامه طباطبایی با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، معرفت خدا را مهم‌ترین نتیجه و هدف نهایی خودشناسی دانسته و برگسون با نگاه شهودی به روح و از زاویه‌ای دیگر، تکامل خلاق را بهترین نتیجه معرفی کرده است. از این دانش

پژوهش حاضر با هدف تبیین فلسفی ـ کلامی اندیشه های سیاسی نو معتزله و فلاسفه نوصدرایی به منظور ارائه چارچوب نظری تربیت سیاسی در جهان اسلام، انجام شده است. روش پژوهش؛ تحلیل اسنادی، تحلیل مفهومی و استنتاج پیش‌رونده بوده است. جامعه پژوهشی شامل تمامی منابع و اسناد مکتوب دست اول و دوم مربوط به محمدعبده و فضل الرحمن ملک از نومعتزله و نیز امام خمینی و علامه طباطبایی از فلاسفه نوصدرایی بود که با استفاده از نمونه‌گیری مفهومی و هدفمند انتخاب شدند. از فرم فیش‌برداری برای گردآوری داده ها طی مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد و یافته ها نیز به صورت کیفی و مفهومی کدگذاری، مقوله‌بندی و تبیین شدند. بر اساس یافته های پژوهش؛ مبانی هستی شناسی مشترک تربیت سیاسی از منظر اندیشمندان نومعتزله و فلاسفه نوصدرایی شامل؛ خدا محوری، خداباوری، دین محوری، حق طلبی، عقلانیت، عدالت محوری، موجودیت اجتماعی، عبودیت، خلاقیت و ابتناء بر علم است. مبانی انسان شناسی مشترک تربیت سیاسی شامل؛ اختیار، آگاهی، تعهدگرایی، ظلم ستیزی، کرامت مندی، تساوی حقوق اجتماعی، مسئولیت پذیری ، مشارکت جویی، آزادی، قانون مداری و نوع دوستی است همچنین مبانی معرفت شناسی مشترک تربیت سیاسی شامل؛ معارف عقلانی و استدلالی، معارف وحیانی، معارف حسی و تجربی، عقلانیت و استدلال، خرد جمعی عقلاء، معارف عقلانی و استدلالی است. مبانی ارزش شناسی مشترک تربیت سیاسی نیز شامل؛ عدالت ورزی ، آزادی فرد و اجتماع از غیر خدا ، وفق و مدارا، تعامل اجتماعی، تعاون وهمیاری می باشد. با بهره گیری از مبانی مشترک حاصله؛ مولفه های تربیت سیاسی در چهارگروه؛ مولفه های ناظر به هدف ( باورهای توحیدی، همگرایی، تدین)، مولفه های زمینه ساز (تزکیه، ترویج علوم و فنون، توسعه بینش، عدالت، حریت، استقلال)، مولفه های ناظر به زیست اجتماعی(مسئولیت پذیری، همیاری، مشارکت، تعهد به قانون، تعامل، نوع دوستی) و مولفه های ناظر به سلوک شخصی (معرفت نفس، تعقل، منش اخلاقی)، دسته بندی شدند. نتیجه پژوهش نشان داد؛ علیرغم برخی اختلاف‌ها، اندیشه‌های اندیشمندان معتدل نومعتزله (عبده و فضل الرحمن ملک) و متفکران نوصدرایی (امام خمینی و علامه طباطبایی) در حوزه تربیت سیاسی اسلامی در ذات خود، واجد همسویی های لازم برای تدوین چارچوب نظری و نظام تربیت سیاسی مشترکی است که اگر در دستور کار نظام‌های آموزش و تربیت سیاسی ممالک اسلامی واقع شود، پرورش‌دهنده کنشگرانی خواهد شد که همسویی و وحدت نظر و عمل قابل‌توجه‌تری برای پیشرفت و توسعه جهان اسلام، خواهند داشت.

هدف پژوهش حاضر دستیابی به مبانی رویکرد ته­واریکی (برنامه ملی کشور نیوزیلند) در تربیت اوان کودکی (=تاک) و نقد آن برپایه فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش با روش­ توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر رویکرد استنتاجی و نقد بیرونی صورت گرفته است. اهم یافته­ها عبارتند از: الف- رویکرد ته­واریکی در برنامه تربیتی خود بر توانمندسازی در کشف درون وبرون، ایجاد روابط عاطفی، توجه توامان به فرهنگ بومی وجهانی، مشارکت همه عوامل در تاک و پذیرش تکثر فرهنگی استوار است؛ ب- فلسفه­های متفاوتی، زیربنای تربیتی آن هستند؛ ج- قائل شدن ته­واریکی به مبدأ و مقصدی معنوی برای انسان، توجه به جنبه­های مختلف وجود کودک، تاکید بر بهره­مندی از فرهنگ ملی و سنت بومی وتوجه به نقش خانواده از جمله وجوه مثبت این رویکرد از منظر "فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران"می­باشد. اما از همین منظر، مواردی نظیر بی­توجهی به نقش تعالیم دینی در تربیت کودک و تکیه نکردن بر یک مبنای فلسفی وارزشی جامع و نیز نوعی نسبیت­گرایی پنهان در رویکرد ته­واریکی، سیاست­گذاران وبرنامه­ریزان تاک در کشور ایران را نسبت به الهام بخشی از این رویکرد هشیار می­سازد.

حالات معنوی، حالات الهی و غیرمادی در درون انسان هستند که به شکل عاطفه یا رفتار نمود می­یابند و ممکن است صادق یا کاذب باشند. البته گاه برخی از اختلالات خفیف روانی به حالات معنوی شبیه می­شوند و نیاز به تشخیص افتراقی پیدا می­شود. در اینجا با نگاهی میان­رشته­­ای بر اساس متون اسلامی و روان­شناسی دین و روان­شناسی مرضی و با روش توصیفی-تحلیلی، به معرفی وجوه تمایز اختلال­های روانی (اسکیزوفرنی، افسردگی، تبدیلی، اضطرابی) که با حالات معنوی قابل خلط هستند پرداخته و بیان می­دارد که حالات معنوی صادق تفاوت ماهوی با اختلال­های اسکیزوفرنی، افسردگی، تبدیلی و اضطرابی دارد و شباهتشان جنبه صوری دارد که با مقایسه ویژگی­های آنان با نشانگان اختلال­ها در روان­شناسی مرضی، این مشابهت از بین می­رود؛ زیرا توهم، هذیان و سایر نشانگان اختلال روانی در صاحبان حالات صحیح معنوی وجود ندارد. آنان در پیروی از شریعت و سنت معصومان (علیهم­السلام) کوشا هستند و این امر نقش مهمی در تمییز آن­ها از بیماران روانی دارد. مثلاً کم­خوابی در حالات معنوی بر اثر عبادت و خدمت به خلق ایجاد شده و کم­خوراکی بر اثر مراقبت از شکم برای رعایت اعتدال و نحیف شدن جسم بر اثر روزه همچنین دارندگان حالات صحیح معنوی در عزت نفس و مشکلات مربوط به خواب و خوراک، عاری از نشانگان ابتلا به آن اختلال­ها هستند.